چکیده

هدف از پژوهش حاضر بررسی رابطه بین هوش معنوی با انگیزه کاری دبیران درمدارس دولتی متوسطه دوره دوم بود. روش پژوهش توصيفي و همبستگی مي­باشد. جامعه آماري شامل كليه دبیران به تعداد 203 نفر بوده و حجم نمونه بر اساس جدول کرجسی مورگان به تعداد 129 آزمودني ( 67نفر مرد و 62 نفر زن) برآورد گرديد. روش نمونه­گيري با استفاده از نمونه­گيري تصادفي طبقه­اي نسبي انجام شد. به منظور جمع­آوری مبانی نظری و سوابق پژوهشی از روش مطالعه کتابخانه­ای استفاده شد و جهت گردآوری داده­ها از پرسشنامه های  هوش معنوی هیلدبرانت و انگیزه کاری محمد آقاجاری استفاده گرديد. براي تعیین روایی پرسشنامه­ها از روش روایی محتوایی و از دیدگاه­هاي اساتيد رشته مدیریت آموزشي در دانشگاه، و متخصصان آموزش و پرورش استفاده گردید. برای سنجش پایایی پرسشنامه­ها از ضریب آلفای کرونباخ استفاده شد، و به ترتيب87/0 و 86/0  محاسبه  گرديد. جهت تجزیه و تحلیل داده­ها از روش­های آمار توصیفی مانند: جدول، نمودار، فراوانی، فراواني درصدي، میانگین و انحراف معیار؛ و نیز از روش­های آمار استنباطی مانند: آزمون t یکطرفه، آزمون کالموگروف- اسمیرونوف آزمون t گروه­هاي مستقل، ضریب همبستگی پیرسون استفاده شد. یافته­ها حاکی از آن است که وضعيت هوش معنوی دبیران متوسطه دوره دوم شهرستان کامیاران بالاتر از حد متوسط(23/4 با انحراف معیار 35/0) بوده و همچنین میزان انگیزه کاری دبیران بالاتر از حد متوسط(07/4 با انحراف معیار 50/0) است. نتایج فرضیه اصلی نشان داد که بین هوش معنوی و انگیزه کاری دبیران مدارس دولتی دوره دوم شهرستان کامیاران رابطه مثبت و معنادار وجود دارد (000/0=p و 319/0=r). بین تمامی مولفه های هوش معنوی بجز میزان آگاهی و انگیزه کاری دبیران رابطه مثبت و معنادار وجود دارد. یافته های فرضیه بعدی نیز نشان داد که بین میزان هوش معنوی دبیران زن و مرد تفاوتی دیده نشده و میزان هوش معنوی دبیران گروههای سنی مختلف، با مدارک تحصیلی و سنوات خدمت مختلف، مشابه است. نهایتا بین انگیزه کاری دبیران از لحاظ ویژگی‌های فردی جنس، سن، سنوات خدمت و میزان تحصیلات تفاوت وجود نداشت.

فهرست مطالب:

فصل اول: طرح پژوهشي

1-1- مقدمه. 3

1-2- بیان مسئله. 4

1-3-اهمیت و ضرورت پژوهش... 6

1-4- اهداف پژوهش... 7

1-1-4-هدف کلی: 7

2-1-4 - اهداف جزئی: 7

1-5- سئوالات پژوهش... 8

1-6- فرضیه های پژوهش... 8

1-7- تعاریف مفهومی و عملیاتی متغیرها 9

فصل دوم: ادبیات و پیشینه تحقیق

1-2-  مقدمه. 13

قسمت اول : مبانی نظری تحقیق: 13

الف) 2- 2- هوش معنوی.. 13

1- 2- 2- تعریف هوش... 13

2- 2- 2- مفهوم معنویت... 15

3- 2- 2- تاریخچه هوش معنوی.. 16

4- 2- 2- تعاریف هوش معنوی.. 17

3- 2- ابعاد و مؤلفه های هوش معنوی از دیدگاه دانشمندان. 19

1- 3- 2- ابعاد هوش معنوی از دیدگاه سیسک و آمرام. 20

2-3- 2- ابعاد هوش معنوی از زهر و مارشال. 20

3-3 - 2- مؤلفه های هوش معنوی از دیدگاه امونز. 21

4-3- 2- مؤلفه های هوش معنوی از دیدگاه نوبل.. 21

5-3- 2- مؤلفه های هوش معنوی از دیدگاه فریدمن و مک دونالد. 21

6-3- 2- مؤلفه های هوش معنوی وگان. 21

7-3- 2- مؤلفه های هوش معنوی از دیدگاه نوبل و گان. 22

8-3- 2- مؤلفه های هوش معنوی از دیدگاه مک مولن.. 22

9-3- 2- مؤلفه های هوش معنوی از دیدگاه سیسک... 22

10-3- 2- مؤلفه های هوش معنوی از دیدگاه عبداله زاده و دیگران. 22

4- 2- مدل های هوش معنوی.. 23

1-4- 2- مدل زهر و مارشال (2000 ) 23

2-4- 2- مدل هوشی معنوی از دیدگاه سیندی ویگلزورث ( 2004 / 2008 ) 24

3-4- 2- مدل آمرام (2007 ) 24

4-2 مدل کینگ (2008 ) 25

5-2- معنویت و دین در سازمان. 26

6-2- معنویت به مثابه هوش... 28

7-2- هوش معنوی در محیط کار. 30

8-2 هم سویی هوش و تجربه ی معنوی در توانایی حل مسئله. 32

9-2- اندازه گیری هوش معنوی.. 34

10-2- کاربرد های هوش معنوی.. 35

11-2-  انگیزه کاری.. 36

1-11-2- مفهوم انگیزه 37

2-11-2- مفهوم انگیزه کاری.. 38

3-11-2- مفهوم انگیزش... 39

1-12- 2- مدل سنتی.. 41

2-12- 2- مدل روابط انسانی.. 42

3-12- 2-  مدل منابع انسانی.. 42

13- 2-  نظریه‌های محتوایی.. 43

1- 13- 2-  نظریه سلسه مراتب نیازها 44

2-13-2- نظریه انگیزش و بهداشت روانی.. 45

3- 13- 2- نظریه دو ساحتی انسان، نظریه X و Y. 46

14-2- بکارگیری نظریات انگیزش... 47

15- 2-  فنون انگیزش و کاربرد آنها در سازمان. 47

16- 2- پاداش مالی.. 47

17- 2- هدف گذاری.. 47

18- 2- اشتراک مساعی.. 47

19- 2- اصلاح رفتار. 48

20- 2- عدالت در پرداخت‌ها 48

21- 2- خلاصه. 48

2-17- ایجاد انگیزه در کارکنان. 49

2-18-  موانع انگیزه کاری.. 56

1- 2-18- استراتژی هائی برای غلبه برموانع انگیزه کاری در سازمان. 56

2- 19- خودکارآمدی معلم به عنوان یک سازه انگیزشی.. 57

قسمت دوم : مبانی تجربی و پیشینه تحقیق: 58

الف: تحقیقات داخلی.. 58

ب: تحقیقات خارجی.. 62

جمع بندی.. 65

فصل سوم:تبيين پژوهش

3-1) مقدمه. 69

3-2) روش تحقیق.. 69

3-3) جامعه آماری.. 70

3-4) حجم نمونه و روش نمونه گیری.. 70

3-5) ابزار جمع آوری داده های تحقیق.. 71

3-5-1 : 1. پرسشنامه هوش معنوی هیلدبرانت(2011) 71

2. پرسشنامه انگیزه کاری محمدآقاجاری (1375) 72

3-6)روایی و پایایی ابزار اندازه گیری.. 72

1-6-3- روايي پرسشنامه‌ها 72

2-6-3- پايايي پرسشنامه‌ها 72

3-7) روش های آماری تجزیه و تحلیل داده ها 73

فصل چهارم: تجزيه و تحليل پژوهش

4-1- مقدمه. 77

4-2)یافته های توصیفی.. 77

4-2-1 : اطلاعات جمعیت شناختی نمونه مورد مطالعه. 77

3-4- پیش‌فرض استفاده از آزمونهای آماری پارامتریک. 81

4-4- تجزیه و تحلیل سؤال های پژوهش: 82

فصل پنجم: بحث و نتیجه گیری

5-1)مقدمه. 93

5-2) -خلاصه پژوهش... 93

3- 5- بحث و بررسي یافته ها 94

نتیجه‌گیری کلی.. 100

4- 5- پیشنهادهای پژوهش... 100

1- 4-5-  پيشنهادات كاربردي.. 100

2-4-5- پيشنهادات پژوهشي.. 102

5- 5- محدوديتهاي تحقيق.. 102

1- 5- 5- محدوديت هاي در كنترل محقق: 103

2- 5- 5-  محدوديت هاي خارج از كنترل محقق: 103

فهرست جداول

جدول 1-2 : تعاریف هوش معنوی از نظر دانشمندان. 18

جدول 2-2 : ابعاد هوش معنوی بر اساس دیدگاه زهر و مارشال. 20

جدول 3-2 : مدل هوش معنوی از دیدگاه سیندی ویگلزورث... 24

جدول شماره 4-2 جنبه های مختلف سه مدل سنتی، روابط انسانی و منابع انسانی.. 43

جدول5 –2 پیش  فرض مدیران در مورد جنبه های انسانی کار. 46

جدول6-2 سبک های مدیریتی برمبنای پیش فرض های X و Y.. 46

جدول3-1 جامعه‌ی آماری.. 70

جدول3-2 حجم نمونه آماری.. 70

جدول 3-3: اطلاعات مربوط به پرسشنامه هوش معنوی.. 71

جدول (4-3). پايايي پرسشنامه هوش معنوی.. 73

جدول (5-3). ضریب پایایی پرسشنامه‌ی انگیزه کاری.. 73

جدول 1-4- فراوانی و درصد فراوانی نمونه مورد مطالعه به تفکیک جنس: 77

جدول2-4- فراوانی و درصد فراوانی نمونه آماری مورد مطالعه به لحاظ مدرک تحصیلی: 78

جدول3-4- فراوانی و درصد فراوانی نمونه دبیران مورد مطالعه به لحاظ سابقه خدمت... 79

جدول4-4- نتیجه آزمون کالموگروف –  اسمیرونوف برای نرمال بودن توزیع داده ها 81

جدول5-4- بررسی وضعیت هوش معنوی دبیران مدارس دولتی متوسطه دوره دوم شهرستان کامیاران با استفاده از آزمون t یکطرفه: 82

جدول6-4- بررسی وضعیت انگیزه کاری دبیران مدارس دولتی متوسطه دوره دوم شهرستان کامیاران با استفاده از آزمون t یکطرفه: 83

جدول7- 4- بررسی رابطه بین هوش معنوی با انگیزه کاری دبیران مدارس دولتی متوسطه دوره دوم شهرستان کامیاران با استفاده از آزمون همبستگی پیرسون: 84

جدول8-4- بررسی رابطه بین تفکر انتقادی وجودی با انگیزه کاری دبیران مدارس دولتی متوسطه دوره دوم شهرستان کامیاران با استفاده از آزمون همبستگی پیرسون: 85

جدول9- 4- بررسی رابطه بین تولید معنی شخصی با انگیزه کاری دبیران مدارس دولتی متوسطه دوره دوم شهرستان کامیاران با استفاده از آزمون همبستگی پیرسون: 86

جدول 10-4- بررسی رابطه بین میزان آگاهی با انگیزه کاری دبیران مدارس دولتی متوسطه دوره دوم شهرستان کامیاران با استفاده از آزمون همبستگی پیرسون: 86

جدول11- 4- بررسی رابطه بین توسعه حالت آگاهی با انگیزه کاری دبیران مدارس دولتی متوسطه دوره دوم شهرستان کامیاران با استفاده از آزمون همبستگی پیرسون: 87

جدول12-4- مقایسه هوش معنوی دبیران زن و مرد با استفاده از آزمونt برای گروههای مستقل: 88

جدول13-4- مقایسه هوش معنوی دبیران به لحاظ میزان تحصیلات و سابقه خدمت با استفاده از آزمون تحلیل واریانس یکطرفه: 88

جدول14-4- مقایسه میزان انگیزه کاری دبیران زن و مرد با استفاده از آزمونt برای گروههای مستقل: 89

جدول15-4- مقایسه میزان انگیزه کاری دبیران به لحاظ میزان تحصیلات و سابقه خدمت با استفاده از آزمون تحلیل واریانس یکطرفه: 90

فهرست اشکال

شکل1-1: مدل مفهومی تحقیق.. 6

شکل 1-2: مدل زوهر و مارشال(2000) 23

شکل 2-2: مدل آمرام(2007) 25

شکل 3-2: مدل کینگ (2008) 26

فهرست نمودار

نمودار 1-4- درصد فراوانی نمونه مورد مطالعه به تفکیک جنس... 78

نمودار2-4- درصد فراوانی نمونه مورد مطالعه برحسب مدرک تحصیلی.. 79

نمودار3-4- درصد فراوانی نمونه مورد مطالعه برحسب سابقه خدمت... 80

نمودار4-4- توزیع فراوانی هوش معنوی نمونه مورد مطالعه به همراه منحنی نرمال. 81

نمودار5-4- توزیع فراوانی انگیزه کاری نمونه مورد مطالعه به همراه منحنی نرمال. 82

­­­­

فصل اول

طرح پژوهشي

1-1- مقدمه

امروزه در رابطه با زندگی کاری افراد و بررسی آن ، می توان به جرأت گفت که سازمان ها نقش اساسی داشته و شدیداً در زندگی ها نفوذ کرده اند. به طوری که افراد روزانه با سازمان های متعددی در تماس بوده و قسمت اعظم زندگی شان را در آن می گذرانند. به این ترتیب تلقی ما از سازمان­ها ممکن است مثبت یا  منفی باشد و یکی از سازمان­های بسیار مهم جامعه، نظام آموزشی است که به طور مستقیم در سازمان­های دیگر جامعه اثر می­گذارد و دبیران با ارزش ترین سرمایه های انسانی سازمان به شمار می آیند که باید در همه ابعاد مادی، معنوی و انگیزشی به آنها توجه خاص داشت، تا کیفیت کار آنها بالاتر رفته و با  عشق و علاقه به کار و تعهد به کشور و آرمان های آن در جهت تحقق اهداف نظام تعلیم  و تربیت تلاش کنند. موضوع انگیزش و  نقش آن در بهره وری و محیط کار توجه بسیاری از صاحب نظران، روان شناسان و مدیران را به سوی خود جلب کرده است. انگیزه دبیران نیز برای عملکرد بهتر در محیط کار بسیار ضروری و مهم است زیرا دبیرانی که دارای انگیزه کاری  بالایی هستند در کارشان بسیار درگیر می شوند و احساس رضایت بالایی دارند (لاتم، 2007). مهمتر از این، انگیزه مثبت دبیران با انگیزه دانش آموزان ارتباط بالایی دارد. انگیزش به عنوان یک مفهوم پویا و پیچیده بر عوامل بسیاری در سازمان تأثیر گذاشته و از آن ها متأثر می شود (آتش پور و همکاران، 1384: 147). انگیزه ها چراهای رفتار هستند و باعث آغاز و ادامه فعالیت می شوند. ا نگیزه حالتی درونی در افراد است که آنان را به انجام کار و عمل خاصی متمایل می سازد (فرح بحش ،1388: 56). تأثیر فوق العاده انواع هوش و بخصوص هوش معنوی بر ویژگی های افراد و بخصوص انگیزه شخصی سبب می شود معنویت و هوش معنوی به یک موضوع مهم در حوزه مدیریت و سازمان تبدیل شود. هوش ظرفیت یادگیری از تجربه، کاربرد فرایندهای فراشناختی برای تقویت یادگیری و توانش سازگاری با محیط پیرامونی است. در نظریه ی قابل آموزش بودن رفتار هوشی، هوش مجموعه ای از فرایندهای ذهنی مجزای پردازش اطلاعات دانسته می شود که از طریق تمرین و ممارست قابل یادگیری و افزایش بخشیدن است استرنبرگ(1985)، به نقل از امیرتیموری1390). دبیرانی که دارای هوش معنوی بالاتری هستند، رابطه بهتری با شاگردان برقرار می کنند که انگیزه شغلی مثبت را نشان می دهد و این امر سبب بهبود کیفیت آموزش می شود (سیسک، 2008). معنویت به عنوان یکی از ابعاد انسانیت شامل آگاهی و خودشناسی می شود، این آگاهی ممکن است منجر به تجربه ای شود که فراتر از خود است. ایمونز تلاش می کرد معنویت را براساس تعریف گاردنر از هوش، در چارچوب هوش مطرح نماید و معتقد است معنویت می تواند شکلی از هوش تلقی شود زیرا عملکرد و سازگاری فرد را پیش بینی می کند و قابلیت هایی را مطرح می کند که افراد را قادر می سازد به حل مسائل بپردازند و به اهدافشان دسترسی داشته باشند (آمرام، 2005). با این اوصاف هدف اصلی این پژوهش بررسی رابطه بین هوش معنوی و انگیزه کاری دبیران مدارس دوره دوم متوسطه شهرستان کامیاران می باشد.