این پایان نامه در قالب فرمت word قابل ویرایش ، آماده پرینت و ارائه به عنوان پروژه پایانی میباشد.
فهرست مطالب
عنوان شماره صفحه
چکیده...................................................................................................................................................................1
فصل اول: کلیات پژوهش
1-1. مقدمه 3
1-2. بیان مسأله 3
1-3. اهمیت و ضرورت پژوهش 6
1-4. اهداف پژوهش 7
1-4-1. هدف کلی 7
1-4-2. اهداف جزئی 7
1-5. فرضیه ها 8
1-5-1. فرضیه¬اصلی 8
1-5-2. فرضیه¬های فرعی 8
1-6. تعاریف نظری و عملیاتی پژوهش 8
1-6-1. تعاریف نظری 8
1-6-2. تعاریف عملیاتی 9
فصل دوم: مروری بر ادبیات موضوع
2-1. مقدمه 11
2-2. سیستمهای اطلاعاتی 11
2-2-1. مفهوم داده، اطلاعات، دانش 13
2-2-2. ویژگی¬های اطلاعات 17
2-2-3. دلایل برپا نمودن نظامهای اطلاعاتی در سازمان 18
2-2-4. سیستم 19
2-2-5. چرخه حیات سیستم 20
2-2-6. مزایای حاصل از به¬کارگیری سیستم¬های اطلاعاتی در سطح سازمان 21
2-2-7. طبقه¬بندی سیستم¬های اطلاعاتی 24
2-2-8. ویژگی¬های سیستم اطلاعاتی اثربخش 30
2-3. قابلیت¬های سازمانی 31
2-3-1. مزیت رقابتی 31
2-3-2. چیستی قابلیت¬های سازمانی 39
2-4. صنایع کوچک و متوسط 46
2-4-1. اهمیت کسب و کارهای کوچک و متوسط 49
2-5. پیشینه پژوهش 51
2-5-1. پیشینه خارجی 51
2-5-2. پیشینه داخلی 53
2-5-3. مدل مفهومی پژوهش 56
فصل سوم: روش شناسی تحقیق
3-1 مقدمه 58
3-2 روش تحقيق 58
3-3 جامعه آماري 59
3-4 حجم نمونه آماري 59
3-5 روش نمونه گيري 60
3-6 روشهاي گردآوري داده¬ها 60
3-7 ویژگی¬های فنی ابزار گردآوری داده¬ها (روایی و پایایی) 61
3-7-1 روایی (اعتبار) 61
3-7-2 پایایی (قابلیت اعتماد) 61
3-8 روش¬هاي تجزيه و تحليل داده¬ها 63
فصل چهارم: تجزیه و تحلیل داده¬ها
4-1. مقدمه 66
4-2. آمار توصیفی 66
4-2-1. تجزیه و تحلیل داده¬های جمعیت شناختی 66
4-2-2. آمار توصیفی از سوالات و ابعاد 70
4-2-3. نرمال بودن توزیع داده¬ها 71
4-3. آمار استنباطی 76
4-3-1. آزمون میانگین 76
4-3-2. آزمون همبستگی میان متغیرها 78
4-3-3. آزمون رگرسیون 81
4-3-4. اولویت بندی شاخص¬هاي قابليت¬هاي سازماني در سه سطح (آزمون فرضیه فرعی 4) 82
فصل پنجم: بحث و نتیجه¬گیری
5-1. مقدمه 87
5-2. تفسیر يافته¬هاي پژوهش 89
5-3. محدودیت¬های خارج از اختیار پژوهشگر 92
5-4. محدودیت¬های در اختیار پژوهشگر 93
5-5. پیشنهادهای برگرفته از یافته¬های پژوهش 93
5-6. پیشنهادهایی برای پژوهش¬های بعدی 94
فهرست منابع فارسی 97
فهرست جدول¬ها
عنوان شماره صفحه
جدول 2-1، خلاصه¬ای از این چهار دیدگاه اساسی ارائه میدهد. 52
جدول 2-2: قابلیت¬های سازمان از دیدگاه والش و لینتون (2001) 53
جدول 2-3: دسته بندی قابلیت¬های سازمانی 55
جدول 2-4: طبقه¬بندی سازمان¬های کوچک و متوسط و خرد از نظر اتحادیه اروپا (2004) 58
جدول 2 – 5: طبقه¬بندی SME ها بر اساس معیار تعداد کارکنان 60
جدول 2-6: طبقه¬بندی SME ها بر اساس معیار تعداد کارکنان (فارغ از نوع فعالیت) 60
جدول 2-7: مقایسه عملکرد SME ها در سال 2003 در چهار کشور توسعه یافته 62
جدول 2-8: مقایسه عملکرد SME ها در سال 2003 62
جدول 3-1) متغیرهای اصلی، ابعاد و مولفه¬های پرسشنامه 74
جدول 3-2) مقادیر آلفای کرونباخ مفاهیم و مولفه¬های پژوهش 77
جدول 4-1. تفکیک پاسخ دهندگان بر اساس جنسیت 82
جدول 4-2. تفکیک پاسخ دهندگان بر اساس سن 82
جدول 4-3. تفکیک پاسخ دهندگان بر اساس میزان تحصیلات 83
جدول 4-4. تفکیک پاسخ دهندگان بر اساس مدت سابقه 84
جدول 4-6. آمار توصیفی متغیرهای پرسشنامه 85
جدول 4-7) ابعاد با پراکندگی پایین 86
جدول 4-8. چولگی و کشیدگی ابعاد پرسشنامه 87
جدول 4-9. نتایج آزمون K-S برای تمام سوالات پرسشنامه 88
جدول 4-10. نتایج آزمون K-S برای ابعاد پژوهش 89
جدول 4-11 نتایج آزمون تی تک نمونه¬ای سیستم¬های اطلاعاتی 93
جدول 4-12 نتایج آزمون تی تک نمونه ای قابلیت¬های سازمانی 93
جدول 4-13. ماتریس همبستگی میان سازه¬ها در فرضیه اول 95
جدول 4-14. ماتریس همبستگی میان سازه¬ها در فرضیه فرعی اول 95
جدول 4-15. ماتریس همبستگی میان سازه¬ها در فرضیه فرعی دوم 96
جدول 4-16. ماتریس همبستگی میان سازه¬ها در فرضیه فرعی سوم 97
جدول 4-17) نتایج آزمون رگرسیون چندگانه مربوط به تأثیر متغیرها 98
جدول 4-18) نتایج آزمون فریدمن در مورد شاخص¬هاي قابليت¬هاي سازماني مبتنی بر داده 99
جدول 4-19) اولویت شاخص¬هاي قابليت¬هاي سازماني مبتنی بر داده 99
جدول 4-20) نتایج آزمون فریدمن در مورد شاخص¬هاي قابليت¬هاي سازماني مبتنی بر فرآیند 100
جدول 4-21) اولویت شاخص هاي قابليت¬هاي سازماني مبتنی بر فرآیند 100
جدول 4-22) نتایج آزمون فریدمن در مورد شاخص¬هاي قابليت¬هاي سازماني مبتنی بر ستاده 101
جدول 4-23) اولویت شاخص¬هاي قابليت¬هاي سازماني مبتنی بر ستاده 101
فهرست نمودارها
عنوان شماره صفحه
نمودار 4-1) تفکیک پاسخ دهندگان بر اساس جنسیت 77
نمودار 4-2) تفکیک پاسخ دهندگان بر اساس سن 78
نمودار 4-3) تفکیک پاسخ دهندگان بر اساس میزان تحصیلات 79
نمودار 4-4) تفکیک پاسخ دهندگان بر اساس سابقه خدمت 80
نمودار 4-5) نمودار شاخه و برگ داده¬های تحقیق برای بررسی نرمال بودن 84
نمودار 4-6) نمودار Q-Q داده¬های تحقیق برای بررسی نرمال بودن 85
نمودار 4-7) نمودار جعبه ای داده¬های تحقیق برای بررسی نرمال بودن 86
چکیده
این پژوهش با هدف تعیین نقش سيستم هاي اطلاعاتي درايجاد قابليت هاي سازماني در صنايع كوچك ومتوسط شهرصنعتي كاوه در سال 1393 صورت گرفت. اين پژوهش از نظر هدف، کاربردي و از لحاظ روش گردآوري داده¬ها توصيفي و از نوع پیمایشی بود. جامعه آماری تحقیق شامل 200 نفر از مديران و متصديان كامپيوتر در شركت هاي شهر صنعتي كاوه بود که از این میان با استفاده از فرمول کوکران و روش نمونه¬گیری تصادفی¬ساده 132 نفر بعنوان حجم¬نمونه درنظر گرفته شد. روش جمع¬آوري داده¬ها بر اساس پرسشنامه محقق ساخته 64 سوالی انجام گرفت. پایایی پرسشنامه با استفاده از روش آلفای کرونباخ برای تمام ابعاد بالای 0.7 به¬دست آمد. همین¬طور از روايي محتوا به¬منظور آزمون روايي پرسشنامه استفاده شد، که برای این منظور پرسشنامه¬ها به تأیید فعالان صنعتی و همچنین خبرگان دانشگاهی رسید. تجزیه و تحلیل اطلاعات به¬دست آمده از اجرای پرسشنامه¬ها از طریق نرم¬افزار SPSS در دو بخش توصیفی (میانگین ، فراوانی ، درصد تجمعی و....) و استنباطی (آزمون K-S (کولموگروف- اسمیرنف)، آزمون همبستگی پیرسون و آزمون T) انجام پذیرفت. نتایج تحقيق نشان داد كه سیستم¬های اطلاعاتی در قابلیت¬های سازمانی(مبتني بر داده، فرايند، ستاده) در صنایع کوچک و متوسط شهرک¬های صنعتی شهر کاوه نقش مثبت و معناداری دارند. هم¬چنین یافته¬ها نشان داد که شاخص¬های قابلیت¬های سازمانی در سه سطح داده، فرآیند و ستاده دارای اهمیت یکسانی نیستند.
واژه¬هاي كليدي: سیستم¬های اطلاعاتی، قابلیت¬های سازمانی، داده، فرایند، شهرصنعتی کاوه
فصل اول
کلیات پژوهش
1-1. مقدمه
در عصر جديد كه سازمان¬ها محصولات، روابط و فعاليت¬ها و بطور¬كلي كسب وكار آن¬ها حالت مجازي و الكترونيكي به خود گرفته است و تغييرات به قدري شديد شده كه طول عمر فناوري¬ها و محصولات را به حداقل رسانيده است. خلق و حفظ پايدار مزيت رقابتي با تكيه بر قابليت¬ها و شايستگي¬هاي سنتي و قديمي براي حضور موفق سازمان در محيط و بازارهاي رقابتي كافي نيست. اين مستلزم تدابيري نو و روي آوري به شايستگي¬هاي جديدي است كه مبتني بر سيستم¬هاي اطلاعاتي و ارتباطي باشد. ايجاد و انتقال اطلاعات و برقراري ارتباطات از اين طريق، مهمترين ويژگي¬هاي يك سازمان موفق در محيط كسب وكار به¬شمار مي روند. به نظر مي رسد كه شركت¬هايي مي¬توانند در اين محيط حضوري موفق و مستمر داشته باشند كه از شايستگي و قابليت¬هاي اطلاعاتي و ارتباطي برخوردار بوده و با تكيه بر آنها مزيت¬هاي رقابتي ارزشمندي خلق نموده و با بكارگيري درست و به¬موقع اين مزيت¬ها، باعث پايداري آن گرديده و عملكردي عالي براي خود به ارمغان آورند.
پژوهش¬گران اخيرا از رويكرد مبتني بر منابع براي سنجش اين موضوع كه چه ميزان از سيستم¬هاي اطلاعاتي مي¬تواند مزيت رقابتي را براي شركت نسبت به رقبا ايجاد نمايد، استفاده مي¬نمايند. بر¬ اساس اين ديدگاه، می¬توان بیان کرد که سيستم¬هاي اطلاعاتي كه براي نشان دادن تفاوت¬هاي عدم تناسب در منابع شركت مورد بهره¬برداري قرار مي¬گيرند، از عوامل موثر در دستیابی به مزیت رقابتی برای سازمان¬ها محسوب می¬شوند.
بنابراین در این فصل به بررسی کلیات تحقیق پرداخته خواهد شد. به¬همین منظور ابتدا مسأله پژوهش بیان می¬گردد و سپس به تشریح و بیان اهمیت موضوع پژوهش پرداخته خواهد¬ شد. در ادامه نیز فرضیات و اهداف پژوهش بیان می¬گردد و در نهایت متغیرها و مؤلفه¬های تحقیق بصورت مفاهیم نظری و عملیاتی تعریف می¬شود.
1-2. بیان¬مسأله
توسعه کشورها از ضرورت¬های اجتناب¬ناپذیری است که جهان امروز به¬عنوان یک سرنوشت محتوم آن را پذیرفته و از مهم¬ترین و اساسی¬ترین اهداف فرد، گروه، سازمان و جامعه می¬تواند توسعه همه جانبه کشور باشد. امروزه ماهيت متلاطم تجارت جهاني، بخش-هاي توليد، صنعت و بازار محصولات را با چالش¬هاي متعددي روبرو ساخته است. اين چالش¬ها سازمان را ملزم مي¬سازد كه با بكارگيري سيتم¬هاي جديد مديريتي و پياده سازي آنها در عمل، پايگاه خويش را در اين محيط ناپايدار مستحكم نمايند و به موفقيتي همراه با پيشرفت مستمر دست يابند.
شركت¬هاي كوچك و متوسط با توجه به ويژگي¬هاي منحصر به فردشان در صنعت از جايگاه ويژه¬اي برخوردارند. بررسي و شناخت مزيت رقابتي و ميزان رقابت¬پذيري محصولات صنايع كوچك و متوسط در هر كشور گامي اساسي در شناخت وضع موجود و آينده صنعتي و تبيين برنامه¬ريزي¬های بلند مدت مي¬باشد (بهرام¬زاده، 1387). بسیاری از کشورهای در حال توسعه برای رفع بحران بیکاری به ایجاد سریع مشاغل در شرکت¬های کوچک و متوسط امید بسته اند، چنین امیدهایی بی پایه نیستند بلکه مبتنی بر این واقعیت هستند که شرکت¬های کوچک و متوسط همواره مشاغل زیادی را چه در کشورهای توسعه یافته و چه در کشورهای در حال توسعه ایجاد کرده¬اند. برای مثال در هند، 80¬درصد از کل مشاغل تولیدی، در شرکت¬های کوچک و متوسط ایجاد گردیده است. در اروپای شرقی و مرکزی، حدود هفت میلیون کارآفرین در تلاش¬اند که اقتصاد دستوری الگوی مابعد کمونیستی را به اقتصاد مبتنی بر بازار آزاد تغییر دهند.
توانایی یک سازمان در برخورد با محیط کسب و کار امروزی که تغییرات سریع و اساسی را در خود مشاهده می¬کند، تعین¬کنندۀ بقا و موقعیت آن خواهد بود. این تغییرات احتمالاً به صورت قابل توجهی فشار رقابتی برای جذب مشتریان و درآمد میان سازمان¬ها را افزایش می¬دهند. از آنجاییکه سازمان¬ها، تصمیم¬های گوناگون استراتژیکی را برای بقا و موفقیت خود اتخاذ می-نمایند، توانایی آن¬ها برای بهره¬برداری از پتانسیل راه¬حل¬های مبتنی بر سیستم¬های اطلاعاتی در جهت تقویت دیدگاه استراتژیک نقش تعیین¬کننده¬ای در موفقیت سازمان خواهد داشت. این امر مستلزم آن است که استراتژی¬های سیستم¬های اطلاعاتی و قابلیت سازمان¬ها تا حد زیادی با هم همراستا باشند.
بنابراین نیاز است تا سازمان¬ها براي بقاء و پيشرفت خود، متفاوت¬تر از قبل عمل نمايند. به¬ويژه سازمان¬ها بايد به دنبال منابع جديد مزيت رقابتي باشند و اشكال جديد رقابت را به كار گيرند كه خود نيازمند درك روشن از ماهيت و پويايي¬هاي رقابت است (ذبیحی¬لهرمی، 1389). ظهور سيستم¬هاي اطلاعاتي و ارتباطي، ماهيت كار و زندگي را به كلي متحول ساخته است. در عصر جديد همه فعاليت¬ها، ماهيت الكترونيكي به خود گرفته¬اند. به¬عبارت ديگر به صورت الكترونيكي زندگي و كار مي¬كنيم. هر چند مدت¬ها پيش (حتي قبل از گسترش فناوري اطلاعات و ارتباطات)، سازمان¬ها براي بقاء و تداوم حيات در ميدان رقابت ناگزير از خلق مزيت-هاي رقابتي بودند ولي اين فرايند از پيچيدگي زمان حاضر بر-خوردار نبود. قبلا سازمان قادر بود با در نظر داشتن موقيت رقابتي خود، ارزشي براي مشتري خلق نمايد كه در نوع خود بديع، كمياب و غير¬قابل تقليد از سوي رقبا بوده، و به راحتي توسط سازمان قابل مديريت باشد و از اين طريق به مزيت رقابتي پايداري در بازار دست مي¬يافت كه مدت¬ها موجبات كاميابي آن را فراهم مي¬ساخت.
در عصر جديد كه سازمان¬ها محصولات، روابط و فعاليت¬ها و بطور¬كلي كسب وكار آن¬ها حالت مجازي و الكترونيكي به خود گرفته است و تغييرات به قدري شديد شده كه طول عمر فناوري¬ها و محصولات را به حداقل رسانيده است. خلق و حفظ پايدار مزيت رقابتي با تكيه بر قابليت¬ها و شايستگي¬هاي سنتي و قديمي براي حضور موفق سازمان در محيط و بازارهاي رقابتي كافي نيست. اين مستلزم تدابيري نو و روي آوري به شايستگي¬هاي جديدي است كه مبتني بر سيستم¬هاي اطلاعاتي و ارتباطي باشد. ايجاد و انتقال اطلاعات و برقراري ارتباطات از اين طريق، مهمترين ويژگي¬هاي يك سازمان موفق در محيط كسب وكار به¬شمار مي روند. به نظر مي رسد كه شركت¬هايي مي¬توانند در اين محيط حضوري موفق و مستمر داشته باشند كه از شايستگي و قابليت¬هاي اطلاعاتي و ارتباطي برخوردار بوده و با تكيه بر آنها مزيت¬هاي رقابتي ارزشمندي خلق نموده و با بكارگيري درست و به¬موقع اين مزيت¬ها، باعث پايداري آن گرديده و عملكردي عالي براي خود به ارمغان آورند.
پژوهشگران اخيرا از رويكرد مبتني بر منابع براي سنجش اين موضوع كه چه ميزان از سيستم¬هاي اطلاعاتي مي¬تواند مزيت رقابتي را براي شركت نسبت به رقبا ايجاد نمايد، استفاده مي¬نمايند. بر¬ اساس اين ديدگاه، می¬توان بیان کرد که سيستم¬هاي اطلاعاتي كه براي نشان دادن تفاوت¬هاي عدم تناسب در منابع شركت مورد بهره¬برداري قرار مي¬گيرند، از عوامل موثر در دستیابی به مزیت رقابتی برای سازمان¬ها محسوب می¬شوند (عارف¬نژاد و همکاران، 1391). لادو و ژانگ (1998)، بیان کردند که سیتم¬های خبره که به عنوان یکی از طبقه ¬بندی¬های سیستم¬های اطلاعاتی شناخته می-شود، توسعه و بکارگیری دانش را پرورش می¬دهند و یک نوع رابطه متقابل را با قابلیت¬های سازمانی ایجاد می¬کنند. قابلیت¬های سازمانی، ویژگی¬هایی محسوب می¬شوند که افراد دارا هستند و به شیوه¬ای مناسب و پایدار از آن برای رسیدن به عملکرد مطلوب استفاده می¬کنند. قابلیت¬های محوری همان دانش، مهارت¬ها، نگرش-ها و رفتارهای قابل مشاهده هستند که در محل کار منجر به تعالی می¬شوند. در تعریفی دیگر، قابلیت یک ظرفیت انسانی قابل اندازه¬گیری است که برای عملکرد مناسب می¬باشد و می¬تواند شامل دانش، مهارت یا توانایی واحد، یک ویژگی شخصی یا خوشه¬ای از خصیصه¬ها باشد (کوچران، 2009، ص 38).