مقدمه:

ناهارخوران نقطه‌ای جنگلی در جنوب شهر گرگان است که در فاصله ۸ کیلومتری از مرکز شهر قرار دارد.این جنگل یکی از جاذبه‌های گردشگری استان گلستان به شمار می‌رود که دارای شهرتی ملی است به طوری که برای بسیاری نام گرگان، ناهارخوران را در ذهن تداعی می‌کند.  از روایتهای قدیمی نیز چنین برمی‌آید که حجاج گرگانی که برای زیارت خانه کعبه به مکه عزیمت می‌کردند و یا برای زیارت بارگاه امام رضا به مشهد مشرف می‌شدند در راه بازگشت کاروان از کوههای جنوب گرگان به منطقه زیارت می‌رسیده و در آنجا پس از جندین ماه دوری، اطرافیان آنان به استقبالشان می‌رفته‌اند و در منطقه فعلی ناهارخوران جهت صرف ناهار توقف می‌کرده‌اند که امروزه به ناهارخوران مشهور شده‌است.   این پارک مجموعه ای از فضاهای جنگلی در اطراف جاده و همچنین حاشیه رودخانه و محدوده های تاسیسات شهرداری و جهانگردی را شامل میشود که از سال 1338 توسط سازمان جنگلها و مراتع کشور به منظور تامین تفرجگاه اهالی گرگان در اختیار شهرداری گرگان قرار داده شده است. ناهارخوران بدلیل موقعیت خاص جغرافیایی و واقع شدن در دو دامنه پر شیب، دارای آب و هوای مناسب و همواره پذیرای گردشگران بسیاری است.

ناهارخوران را می‌توان نوعی پارک به شمار آورد که برخلاف پارک‌های جنگلی طبیعی، قبل از مطالعه، طراحی و تجهیز به صورت خودجوش برای بهره‌مندی از مواهب طبیعی و مناظر موجود آن توسط مردم از زمان‌های قدیم استفاده شده است.

 گفتني است مسیر جاده ناهارخوران به سمت جنوب پس از حدود ۷ کیلومتر به روستای زیبای زیارت می‌رسد با دو آبشار بلند و دیدنی و چشمه آب گرم که از ییلاق‌های معروف شمال و نقاط دیدنی منطقه‌است و به لحاظ حیاتهای تو در تو و رنگ دیوارخانه‌ها و قدمت آن جزو ۲۰ روستای برتر گردشگری ایران است. در حال حاضر مورد تعرض آپارتمان سازها واقع شده و ارزش و جاذبه گردشگری خود را از دست می‌دهد.  هم اکنون بیشتر نواحی مورد استفاده گردشگران در کنار بلوار قرار دارد مانند ناحیه معروف به تپه باباطاهر، محوطه و میدان ناهارخوران، جنگل دست کاشت و کاج و ناحیه معروف به پارادایز که با هتل‌ها، رستوران ها، شهر بازی بچه‌ها، بازارچه خرید و دیگر امکانات، ناهارخوران را به یکی از مکانهای دیدنی گلستان تبدیل کرده و شرایط مطلوبی را برای گذران اوقات فراغتی همراه با آرامش در این منطقه فراهم کرده است .

هم اکنون بیشتر نواحی مورد استفاده گردشگران در کنار بلوار قرار دارد مانند ناحیه معروف به تپه باباطهر ، محوطه و میدان ناهارخوران ، جنگل دست کاشت و کاج و ناحیه معروف به پارادایز که با هتل ها ، رستوران ها ، شهر بازی بچه ها ، بازچه خرید و دیگر امکانات شرایط مطلوبی را برای گذرندان اوقات فراغتی همراه با آرامش در این منطقه فراهم کرده است .

ویژگی های امکاناتی و سرمایه گذاری در جنگل ناهارخوران:

موقعيت منطقه نمونه گردشگـري  ناهار خوران در كشور

موقعيت منطقه نمونه گردشگـري ناهار خوران در استان گلستان

موقعيت منطقه نمونه گردشگري ناهار خوران در شهرستان گرگان

موقعيت منطقه نمونه گردشگـري ناهار خوران در منطقه

1-مشخصات منطقه  :

نام منطقه : منطقه نمونه گردشگـري ناهار خوران

استــان :  گلستان

آدرس :  استان گلستان شهرستان گرگان

نزديك ترين شهــر  :  گرگان

نزديك ترين روستــا :  زیارت

طــول جغرافيايــي :        ً  26   َ 28   ْ 54

عـرض جغرافيايــي :   :        ً  04   َ  04   ْ 36      

نــوع جـاذبـــه :    طبيعي

اقليــم منطقــه :  معتدل و مرطوب  ونيمه مرطوب

توپوگرافـي منطقه :  دشت وتپه ماهور

پوشش گياهـي منطقه :  جنگل

منابع آب موجـود :   چاه ، چشمه و آبهاي سطحي

زير ساخت هاي استان  :

استان گلستان دارای فرودگاه ، راه آهن ، بندر و آزاد راه است

فاصلـه تا نـزديك تريـن فـرودگــاه : 12 كيلومتر

فاصلـه تا نـزديك تريـن ايستگـاه راه آهـن :  9 كيلومتر

فاصلـه تا نزديك تريـن بنـدر :  بندر تركمن 50 كيلومتر  و  بندر گز 53  كيلو متر  

2- زير ساخت هاي مورد نياز تا ورودي منطقه : تمام زیر ساختتها تامین شده است

زير بناهاي اوليه منطقه :  راه ، آب ، برق،گاز وتلفن تامین و اجرا شده است هتل و رستوران ، واحدهای پذیرایی و کمپینگ احداث گردیده اند.

تجهيزات ورزشي و تفريحي موجود در منطقه :

 منطقه مذكور با توجه به اهمیت و موقعیت موجود و پتانسیل بالا  از تاسیسات ورزشی و تفریحی مناسبی برخوردار نمی باشد تنها تاسیسات ورزشی و تفریحی موجود مجموعه بابا طاهر ویک شهر بازی کوچک است

3 - تعداد جاذبه هاي گردشگري در محدوده منطقه  :

14 جاذبه

  بازارهاي اصلي هدف :  محلي –  استاني –  ملي–  بين المللي

تعداد گردشگران استان :   داخلي :    3208021 نفر در نوروز 91   خارجي : كمتر از 2000 نفر

فصول گردشگري منطقه  :  اين منطقه در تمام فصول سال قابليت جذب گردشگران را دارد.

نرخ اشغال تخت مراكز اقامتي :  69 درصد

4- مهمترين زمينه هاي سرمايه گذاري  : 

• هتل پنج ستاره
• هتل سه ستاره
• مجتمع تجاری
• سینمای رو باز
• بازارچه صنایع دستی

مطالعات در دست انجام براي منطقه :

• مطالعات امكانسنجي منطقه نمونه گردشگري
• طرح جامع گردشگري منطقه

• مسيرهاي دوچرخ سواري و پياده روي
• پارك بازي كودكان
• پارك بادي
• نمايشگاه و فروشگاه صنايع دستي
• نظاره و پايش پرندگان

7- برنامه زمان بندي از مرحله طراحي تا بهره برداري :

برنامه زمان بندي ندارد

8 - برآورد ميزان سرمايه گذاري :  203 ميليارد ريال  

9- مقدار و اعتبار مورد نياز براي زير ساخت ها :

  منطقه مورد نظر دارای  امکانات زیر بنایی مناسب بوده تنها با در نظر گرفتن نیاز آینده و بهبود

آمار گردشگران منطقه  :

سالانه تقریبا یک میلیون و دویست هزار نفر از منطقه بازدید می کنند .

11- جاذبه هاي گردشگري در محدوده منطقه  :

محور گردشگری توسکستان به سر علی آباد - پارك جنگلي الن

قابليت ها و فرصت هاي منطقه  :

1. عبور گردشگران بی شمار از محور تهران-گرگان-مشهد
2. نزدیکی به امکانات زیر ساختی ریلی-هوایی-جاده ای مرکز استان
3. وجود ارتفاعات برای توسعه توریسم ورزشی
4. تنوع تولید صنایع دستی وخلق هنرهای سنتی
5. جاذبه های تاریخی- فرهنگی
6. دارای چشم اندازهای دیدنی و آب و هوای مطبوع

جايگاه منطقه نمونه در برنامه ملي گردشگري و منطقه اي استان ، مصوبات هيأت دولت و مطالعات بالا دستي انجام شده :

• مصوبات سفر ریاست جمهوری بر اساس برنامه 4و3 توسعه
• طرح جامع گردشگری

14- وضعيت مالكيت اراضــي :

 مالكيت اراضي در اين منطقه به صورت دولتي و خصوصی مي باشد.

15- برآورد ميزان سرمايه گذاري و زمينه هاي آن در آينده  :

منطقه نهارخوران يكي از مهمترين مناطق گردشگري استان بوده و از پتانسيل بالايي در جذب گردشگر برخوردار است. از اين منظر امكان سرمايه گذاري بالا در اين منطقه وجود دارد. در حال حاضر 203 ميلياردريال به عنوان پتانسيل سرمايه گذاري شناخته شده است كه به احداث هتل 5 ستاره، هتل 3 ستاره، مهمانپذير، كمپ، پاركهاي موضوعي، پارك بازي كودكان و مجموعه

اثرات ويژه راه اندازي منطقه نمونه در سطوح ملي و منطقه اي  :

• جذب سرمایه گذاری براي ايجاد رونق اقتصادي
• افزايش تعدادگردشگران با توجه به امکانات مناسب در منطقه
• تاسیس تورهای گردشگری و پژوهشی

- ميزان اشتغال زائي مستقيم و غير مستقيم پس از راه اندازي منطقه  :

150  تا  200   نفر

نفس پارک جنگلي ناهارخوران به شمارش افتاد

شاید دیگر از ناهار‌خوران چیزی باقی نماند؛ زمینخوارها برای جای جای آن نقشه کشیده‌اند؛ دیروز بخشی از آن و امروز بخشی دیگر. روستای زیارت هم حال و روز خوشی

طی این سال‌ها شهروندان گرگانی بیش از هر زمان دیگری شاهد شدت گرفتن تجاوز به منابع طبیعی و نابودی منابع زیستی شهرشان بودند و در این میان نماد ملی شهر گرگان، یعنی پارک جنگلی ناهارخوران که پویایی اجتماعی و اقتصادی این شهر مدیون آن است، هر روز زخمی نو برداشته و در معرض خطر نابودی قرار گرفته است.

یکی از اعضای شورای شهر گرگان در گفت‌وگو با جام‌جم با اشاره به ساخت و سازهای گسترده و غیرقانونی ادارات، ارگان‌ها و سازمان‌ها و نهادهای مختلف رسمی و غیررسمی در محوطه‌های طبیعی گرگان از قبیل ناهارخوران و روستای زیارت می‌گوید: طی 2 دهه گذشته

تخریب منابع ملی

عبدالعلی چراغعلی با بیان این‌که در صورت ادامه این روند ناهارخوران برای همیشه نابود می‌شود، می‌افزاید: در حال حاضر نیز یکی از نهادهای دولتی قصد تصرف عرصه وسیعی از پارک جنگلی و تاریخی ناهارخوران و ساخت و ساز در این محوطه را دارد و متاسفانه مطابق این درخواست و در سایه سکوت ادارات و سازمان‌های متولی علاوه بر واگذاری این عرصه ملی، 4 میلیارد تومان هم از اعتبارات استانی و ملی برای این ساخت و ساز در نظر گرفته شده است. این در حالی است که مطابق مقررات موجود ساخت و ساز در این محور تاریخی ممنوع است و بسیاری از کارشناسان ساخت

بی‌مهری به ناهارخوران

یکی از طرفداران محیط زیست گرگان هم در مورد ناهارخوران می‌گوید: اداره کل محیط زیست و اداره کل منابع طبیعی جزو اولین نهادهایی بودند که بهترین اراضی ناهارخوران را با ساخت بناهای اداری و خانه‌های سازمانی به تصرف در آوردند و این کار را متداول کردند.

شریف موسوی می‌افزاید: به هر حال تمامی این ساخت و سازها تاحدی از خیابان اصلی دور وکمتر توی چشم است و آسیب زیادی به فضاهای مورد استفاده مردم وارد نمی‌کند

ساخت‌وسازهایی که تمامی ندارد

تصرف منابع طبیعی و ساخت و سازهای غیرقانونی و غیراصولی در سال‌های اخیر تنها محدود به محوطه ناهارخوران نبوده و بسیاری از روستاهای تاریخی گرگان نیز در این سال‌ها مورد هجوم زمین‌خواران و هجمه سازندگان غیرقانونی قرار گرفته است. روستای زیارت با قدمتی چند هزار ساله که همیشه به عنوان یک پتانسیل گردشگری تاریخی مطرح بوده، از این دست روستاهاست

منابع:

http://www1.jamejamonline.ir/papertext.aspx?newsnum=100842043115

http://tebyan-zn.ir/News-Article/tourism/2012/9/28/78937.html

www.wikipedia.org