فهرست
چکیده 1
فصل اول 2
1- 1- مقدمه. 3
1- 2- بیان مساله. 4
1- 3- اهمیت و ضرورت پژوهش... 9
1- 4- اهداف پژوهش... 10
1- 4- 1- هدف اصلی.. 10
1- 4- 1- اهداف فرعی.. 10
1- 5- فرضیههای پژوهش... 11
1- 6- تعاریف (مفهومی و عملیاتی) متغیرهای پژوهش... 11
1- 6- 1- تعاریف مفهومی.. 11
1- 6- 1- 1- ویژگیهای شخصیتی.. 11
1- 6- 1- 2- رواننژندی (N) 11
1- 6- 1- 3- برونگرایی (E) 12
1- 6- 1- 4- گشودگی (O) 12
1- 6- 1- 5- موافق بودن (A) 12
1- 6- 1- 6- باوجدان بودن (C) 13
1- 6- 1- 7- شخصیت... 13
1- 7- 1- 8- کیفیت زندگی.. 14
1- 6- 1- 9- خود پنداره 14
1- 6- 2- تعاریف عملیاتی.. 15
1- 6- 2- 1- رواننژندی.. 15
1- 6- 2- 2- برونگرایی.. 15
1- 6- 2- 3- گشودگی.. 15
1- 6- 2- 4- موافق بودن. 15
1- 6- 2- 5- باوجدان بودن. 16
1- 6- 2- 6- ویژگیهای شخصیتی.. 16
1- 6- 2- 7- کیفیت زندگی.. 16
1- 6- 2- 8- خود پنداره 16
فصل دوم 17
2- 1- پیشدرآمد فصل دوم. 18
2- 2- مبانی نظری پژوهش... 18
2- 2-1-پنج عامل بزرگ شخصیت... 18
2- 2- 1- 1- ریشههای تاریخی الگوی پنج عاملی در صفات شخصیت... 18
2- 2- 1- 2- مفهوم شخصیت، تعاریف و گستره آن. 19
2- 2- 1- 3- ابعاد پنجگانه شخصیت... 24
2- 2- 1- 3- 1- روانرنجورخویی(N) 24
2- 2- 1- 3- 2- برونگرایی (E) 25
2- 2- 1- 3- 3- انعطافپذیری یا گشودگی نسبت به تجربه (O) 26
2- 2- 1- 3- 4- سازگاری (A) 27
2- 2- 1- 3- 5- وظیفهشناسی (C) 27
2- 2-2- خودپنداره 28
2- 2-2-1- خود چيست؟. 28
2- 2- 2- 2- ديدگاه ويليام جيمز. 29
2- 2- 2- 3- ديدگاه كنش متقابل نمادي جورج ميد. 30
2- 2- 2- 4- ديدگاه پديدار شناختي سوزآنهارتر. 31
2- 2- 2- 5- ديدگاه رفتار به عنوان منبع خود ـ فهمي، دارلي بم. 33
2- 2- 2- 6- ديدگاه شناختي ـ اجتماعي در زمينه خود. 34
2- 2- 2- 7- تاريخچه خودپنداره 35
2- 2- 2- 8- تعريف خودپنداره 36
2- 2- 2- 9- خود پنداره به عنوان يك وضعيت مركزي.. 36
2- 2- 2- 10- ريشههاي خود پنداره 37
2- 2- 2- 11- ويژگيهاي خود پنداره 39
2- 2- 3- کیفیت زندگی.. 40
2- 2- 3- 1- چند نظریه دربارۀ کیفیت زندگی.. 42
2- 2- 3- 2- ابعاد کیفیت زندگی.. 43
2- 3- پیشینه پژوهش... 44
2- 3- 1- پیشینه داخلی.. 44
2- 3- 2- پیشینه خارجی.. 47
2- 4- جمعبندی و نتیجهگیری.. 48
فصل سوم 50
3- 1- پیشدرآمد فصل سوم. 51
3- 2- طرح پژوهش... 51
3- 3- روش پژوهش... 51
3- 4- جامعه آماری.. 52
3- 5- نمونه مورد مطالعه. 52
3- 6- روش نمونه گیری.. 53
3- 7- معرفی متغیرها 53
3- 8- ابزار پژوهش... 53
3- 9– شیوه اجرای پژوهش... 55
3-10- روش تحلیل دادهها 56
فصل چهارم 57
4-1- پیشدرآمد فصل چهارم. 58
4-2- يافتههاي توصيفي.. 59
4- 3- يافته هاي مرتبط با فرضيهها 67
4- 4- یافتههای جانبی.. 74
فصل پنجم 76
5- 1- خلاصه یافته ها 77
5- 2- بحث و نتیجهگیری.. 77
5- 3- یافتههای جانبی.. 83
5- 4- تبیین و تفسیر نتایج.. 83
5-5- پیشنهادهای مبتنی بر فرضیات... 83
5-6- محدودیت های پژوهش... 85
5- 6- 1- محدودیتهای در کنترل محقق.. 85
5- 6- 2- محدودیتهای خارج از کنترل محقق.. 85
منابع فارسی.. 87
منابع لاتین.. 91
ضمائم 95
پرسشنامه کیفیت زندگی (SF-12) 96
مقیاس خودپنداره راجرز. 98
پرسشنامه فرم کوتاه NEO.. 100
فهرست جداول
جدول (4- 1): توزیع فراوانی و درصد جنسیت آزمودنی ها ................................................................................................. 59
جدول (4- 2): توزیع فراوانی و درصد آزمودنی ها برحسب تأهل ....................................................................................... 60
جدول (4- 3): توزیع فراوانی و درصد آزمودنی ها برحسب رشته تحصیلی ......................................................................... 61
جدول (4- 4): وضعیت سنی در نمونه مورد بررسی ............................................................................................................ 63
جدول (4- 5): وضعیت کیفیت زندگی در نمونه مورد بررسی ............................................................................................. 64
جدول (4- 6): وضعیت خودپنداره در نمونه مورد بررسی .................................................................................................... 65
جدول (4- 7): ميانگين و انحراف استاندارد متغیرهای پژوهش ............................................................................................. 66
جدول (4- 8) ضرایب همبستگی بین ویژگی های شخصیتی با ابعاد کیفیت زندگی ............................................................ 67
جدول (4- 9): ضرایب همبستگی بین خود پنداره با ابعاد کیفیت زندگی ........................................................................... 69
جدول (4- 10): نتایج تحليل رگرسيوني براي پیشبینی کیفیت زندگی بر اساس ویژگی های شخصیتی و خودپنداره ....... 70
جدول (4- 11): مدل رگرسيوني براي پیشبینی کیفیت زندگی بر اساس ویژگی های شخصیتی و خودپنداره ..................... 70
جدول (4- 12): ضرايب رگرسيوني براي پیشبینی کیفیت زندگی بر اساس ویژگی های شخصیتی و خودپنداره ............. 71
جدول (4- 13): نتايج تحليل رگرسيون براي پیشبینی کیفیت زندگی بر اساس ویژگی های شخصیتی و خودپنداره .......... 72
جدول (4- 14): نتایج آزمون t مستقل برای مقایسه کیفیت زندگی در گروه ها با توجه به جنسیت ..................................... 74
جدول (4- 15) نتایج آزمون t مستقل برای مقایسه کیفیت زندگی در گروه ها با توجه به وضعیت تاهل ........................... 75
فهرست نمودارها
نمودار (4- 1): توزیع فراوانی آزمودنی ها بر حسب جنسیت ................................................................... 59
نمودار (4- 2): فراوانی آزمودنی ها برحسب تأهل .................................................................................... 60
نمودار (4- 3): فراوانی آزمودنی ها برحسب رشته تحصیلی .................................................................... 62
نمودار (4- 4): وضعیت سنی در نمونه مورد بررسی ................................................................................. 63
نمودار (4- 5): وضعیت کیفیت زندگی در نمونه مورد بررسی .................................................................. 64
نمودار (4- 6): وضعیت خودپنداره در نمونه مورد بررسی ........................................................................ 65
نمودار (4- 7): مقایسه کیفیت زندگی در گروه ها با توجه به جنسیت ...................................................... 74
نمودار (4- 8): مقایسه کیفیت زندگی در گروه ها با توجه به وضعیت تاهل ............................................ 75
چکیده
هدف از انجام پژوهش بررسی رابطه ویژگیهای شخصیت (مدل پنج عاملی) و خودپنداره با کیفیت زندگی دانشجویان کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرمانشاه بود. این پژوهش با توجه به هدف از نوع توصیفی و همبستگی است. جامعه موردنظر دانشجویان کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرمانشاه اسلامی واحد کرمانـشاه که در سال تحصیلی 94 - 1393 مشغول به تحصیل هستند را در بر میگیرد. که تعداد 391 نفر آزمودنی از دانشجویان مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرمانـشاه که در سال تحصیلی 94 - 1393 مشغول به تحصیل میباشد به عنوان نمونه به صورت تصادفی خوشهای انتخاب شدند.برای تجزیه و تحلیل دادهها از شاخص آمار توصیفی که شامل فراوانی، میانگین، انحراف معیار میباشد و هم از شاخص آماري استنباطی که شامل ضريب همبستگي پيرسون و تحليل رگرسيون است استفاده شده است. برای به دست آوردن دادهها از نرمافزار SPSS-19 استفاده گردید. در این پژوهش از سه ابزار که شامل: پنج عامل بزرگ شخصيت فرم كوتاه ، پرسشنامۀ خود پندارۀ راجرز و پرسشنامهی کیفیت زندگی استفاده شد. نتایج نشان داد که بین ویژگی شخصیتی و تعدادی از ابعاد کیفیت زندگی رابطه معنیداری وجود دارد، همچنین بین خود پنداره و ابعاد کیفیت زندگی رابطه معنیداری وجود دارد. براي پیشبینی کیفیت زندگی بر اساس ویژگیهای شخصیتی و خودپنداره از روش تحليل رگرسيون به شيوه گام به گام استفاده شد، نتايج نشان داد كه تحليل رگرسيون معنادار میباشد، و ویژگیهای شخصیتی و خود پنداره توان پیشبینی کیفیت زندگی را دارند.
واژگان کلیدی: ویژگیهای شخصیت، مدل پنج عاملی، خود پنداره، کیفیت زندگی.
فصل اول
کلیات پژوهش
1- 1- مقدمه
آنچه بیش از همه در نظریات روان شناسان در مباحث شخصیت مورد توجه قرارگرفته است تفاوتهای فردی است. یعنی ویژگیهایی که یک فرد را از فرد دیگر متمایز میکند هر انسان آمیزهای از سه ویژگی نوعی- فرهنگی- فردی را تشکیل میدهد. آلپورت (1961) معتقد است شخصیت سازمان پویایی از سیستمهای روانتنی فرد است که رفتار و افکار خاص را تعیین میکند. ابعاد پنجگانه شخصیت شامل: روان رنجورخویی، برونگرایی، پذیرابودن، سازگاری، مسئولیتپذیری (جان، 1990به نقل از پروین) میباشد. متغیر دیگر پژوهش حاضر خودپنداره است که تصویر روانی هر فرد و شامل تمام ادراکات فرد (ظواهر و ارزش و عقاید) است. که بر رفتار فرد تأثیر داشته و به زمانی که فرد از کلمه «من» استفاده میکند اشاره دارد (تنر، 2000). به عبارت دیگر، خود پنداره دیدگاه کلی فرد نسبت به خود است و در برگیرنده همه نقاط مثبت و ضعف فرد است (مشرف و همکاران، 2007). همچنین متغیر دیگر که رابطه ویژگیهای شخصیت و خودپنداره با آن سنجیده میشوند کیفیت زندگی است که ساواتزکی (2002) نیز درباره آن بیان میکند اصطلاح کیفیت زندگی اشاره به یک سازه چند بعدی میکند که در برگیرنده ی چشمانداز فرد از کیفیت کلی زندگی خود و سنجش آنها از مؤلفههای خاص کیفیت زندگی مثل : فیزیکی، روانشناختی و بهزیستی اجتماعی است. کیفیت زندگی برداشت و پنداري است که افراد از موقعیت شان در زندگی، در زمینه فرهنگی و ارزشهایی که به آن معتقدند، دارند و به اهداف، انتظارات، استانداردها و علایقشان وابسته است (فشارکی، میر، صفوی و فرهادی، 1390). سه بعد اساسی کیفیت زندگی مرتبط با سلامت شامل ابعاد فیزیکی، روانی و اجتماعی هستند که هر یک از آنها به زیر مجموعههاي دیگر تقسیم میشوند. بعد فیزیکی به دریافت بیمار از تواناییهایش در انجام فعالیتها و وظایف روزانه که نیاز به صرف انرژي دارد اشاره میکند. بُعد روحی، جنبههای روحی و احساس سلامت روحی مانند افسردگی، ترس، عصبانیت، خوشحالی و آرامش را در بر میگیرد. بعد اجتماعی به تواناییهاي فرد در برقراري با اعضاي خانواده، همسایگان و همکاران و سایر گروههای اجتماعی مربوط میشود (فیضی، قاضی، دولتشاهی و نادیا حتمی، 1385).
خویشتن پنداري عبارت است از تصور و پنداري که فرد درباره کل وجود خود دارد. این تصور و پندار تمام ابعاد جسماني، ذهني، اجتماعي، عاطفي و اخلاقي را در بر میگیرد. تصور انسان در هر یک از زمینههای فوق، رفتار معین و مشخص را موجب میگردد. خویشتن پنداري حاصل تعامل عوامل متعددي از جمله نظر والدین، نظر دوستان و نظر معلمان میباشد و دید فرد را نسبت به جوانب خویش از جمله نگرشها، ارزشها، اهداف، تصورات جسماني، ارزش شخصي و توانایيها را شامل میشود (شفیعآبادي، 1384).
به طور کلی، با توجه به مطالب با پژوهنده در پژوهش حاضر در نظر دارد ارتباط ویژگیهای شخصیت (مدل پنج عاملی) و خودپنداره با کیفیت زندگی در دانشجویان کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی کرمانشاه در سال 94 - 1393 مورد بررسی قرار دهد.