ساعدی این کتاب را در مجموعه‌ای از تک‌نگاری‌ها برای موسسه مطالعات و تحقیقات اجتماعی نوشت. موضوع کتاب شرح روستای ایلخچی و نحوه زیست مردم آن است.

از متن کتاب:
میگفتند پیش از آمدن رضاخان بیگ کسی در «ایلخچی» ساکن نبود، جز ده پانزده مهتر که اطراف استخر خانه های گلی داشتند و تابستانها که اسب های «خسروپرویز» را از «خسروشاه» به چمن بزرگ می آوردند، آنجا اطراق میکردند و هوا که سرد میشد و برف بزمین می نشست برمی گشتند به قشلاق دیگر جنبنده یی در آن دیار دیده نمی شد تا تابستان دیگر. اما معلوم نیست چه کسانی بودند که رفتند مهرآباد خدمت «رضا خان بیگ» چراغ و مرشد بزرگ «چهل تنان»، که بیاید و سری به چمن بزند رضاخان بیگ با گوسفندهایش آمد به محل «ایلخی» و چوبدستی اش را به زمین فرو کرد نقشه نشانه گاه را ریخت و همانجا ماندگار شد.
همان روزها چهار چوپان به خدمت «رضاخان بیگ» رسیدند. مشهدی رضا آقا برای آنها دم گرفت و قصیده خواند. چوپانها که از «داش آتان» آمده بودند به دین پیغمبر درآمدند و خدمت مشهدی رضا آقا ماندند. اولاد و احفادشان نیز همانجا ماندگار شدند...