توضیحات:

فهرست مطالب

مقدمه......................................... 1

فصل اول : نماد و نگرشي نمادين

1-1   نماد و نگرش نمادين به هستي ................ 6

1-2   نماد و نقش آن در زندگي ................... 10

فصل دوم : سقاخانه

2-1وجود افتراق فضاهاي سنتي و مدرن............ 13

2-1-1  شناختي از دو واژه «نوگرايي» و «سنت گرايي» 13

2-1-2 گرايش به فضاهاي شهري سنتي ............. 14

2-1-3 مقايسه فضاهاي سنتي و مدرن ............. 16

2-2 فرهنگ واژگاني سقاخانه ................... 18

2-3  علل پيدايش سقاخانه ..................... 24

2-4 دو عنصر اساسي در سقاخانه ................ 31

2-4-1 آب..................................... 32

2-4-1-1 آب عنصر مقدس و مشترک در اديان پهنه ي ايران زمين  34

2-4-1-2 آب در ديگر آيين هاي باستاني.......... 36

2-4-1-3 آب در اديان و آيين ها................ 37

2-4-1-3-1 آب در ديانت يهود................... 37

2-4-1-3-2 آب در مسيحيت ...................... 38

2-4-1-3-3 آب در آيين مندائي و صابئين ........ 38

2-4-1-3-4 آب در اسلام ........................ 39

الف : بازتاب آب در اسلام ..................... 39

ب: آب در عرفان اسلامي – ايراني ............... 40

ج: آب ، واقعه كربلا و آب تربت ................ 42

د: آب و مذهب دو روي يك سكه‌اند در سقا خانه ... 45

2-4- 2 آتش .................................. 50

2-4-2-1 آتش و نور در ايران باستان ........... 50

2-4-2-1-1  اهميت آتش و نور درجهان بيني آفرينش ايران باستان   53

2-4-2-1-2 آتش و نور واسطوره هاي آن در فرهنگ آريايي 53

2-4-2-2 كاركرد رمزهاي آتش و نور در اسلام ..... 54

2-4-2-3 كاركرد رمزهاي آتش و نور در ايران .... 55

2-4-2-4 نور و هنر ........................... 56

2-5 معماري سقا خانه ......................... 57

2-6 عناصر نمادين سقا خانه ................... 60

2-6-1 آينه .................................. 61

2-6-2 شمع ( چراغ نفتي ، لوستر ) ............. 63

2-6-2-1 شعله شمع ............................ 64

2-6-2-2 سوگند به نور و روشنايي و فروغ و شمع افروزي 66

2-6-2-3 شمع گرداني در مراسم مقدس ............ 67

2-6-2-4 شمع در سقا خانه : آتش و آب .......... 67

2-6-3 قفل ................................... 68

2-6-4 آدمكهاي فلزي .......................... 70

2-6-5 پنجه  ................................. 72

2-6-6 چشم ................................... 74

2-6-7 ظرف سقا خانه‌اي ........................ 75

2-6-8 ستاره ................................. 76

2-7 تزئينات ديگر سقاخانه .................... 76

2-7 -1 کتيبه نويسي........................... 76

2-7-2 سنگاب.................................. 80

2-8 رنگ در سقاخانه .......................... 81

2-8-1 پيشينه اي از رنگ ...................... 81

2-8-2 خواص رنگ سبز .......................... 82

2-8-2-1 مسرت بخشي و شاد آور بودن ............ 83

2-8-2-2 تقويت تحمل پذيري و صبر .............. 83

2-8-3 رنگ سبز در سقاخانه .................... 84

2-9 معرفي تعدادي از سقاخانه‌هاي معروف

2-9-1 سقاخانه عزيز الله ........................ 90

2-9-2 سقاخانه سردر مجلسي .................... 92

2-9-3 سقاخانه طوقچي ......................... 93

2-9-4 سقاخانه آقا ميرزا اسدالله روضاتي ......... 95

2-9-5 سقاخانه در دشت ........................ 97

2-9-6 سقاخانه حاج آقا شجاع .................. 99

2-9-7 سقاخانه پنج شنبه دين ................. 101

2-9-8 سقاخانه قديمي رو به روي سردر مسجد جورجيو 103

2-9-9 سقاخانه‌هاي درب امام .................. 105

2-9-9-1  سقاخانه دالان درب امام ............. 105

2-9-9-2  سقاخانه صحن شمالي درب امام ........ 106

2-9-9-3  سقاخانه مجاور درب امام ............ 107

2-9-10 سقا خانه مسجد حكيم .................. 108

2-9-11 سقا خانه هارونيه .................... 109

2-9-12 سقاخانه درب كوشك .................... 110

2-9-13 سقاخانه بيدآباد ..................... 110

2-9-14 سقاخانه حاج محمد جعفر ............... 111

2-9- 15 سقاخانه قصر در دشت ................. 112

2-9-16 سقاخانه گرگ يراق .................... 113

2-9-17 سقاخانه گذرهارونيه .................. 114

2-9-18 سقاخانه حاج علي ..................... 115

2-9- 19 سقاخانه آقانور ..................... 116

2-9-20 سقاخانه تركها ....................... 117

2-9- 21 سقاخانه مسجد سيد ................... 118

2-9-22 سقا خانه تاج الدين .................. 119

2-9-23 سقاخانه مسجد لبنان .................. 120

2-9- 24 سقاخانه مسجد ذكر الله ................. 121

 

فصل سوم : مكتب سقا خانه

3-1 مكتب سقا خانه و پيدايش آن .............. 122

3-2 هنرمندان مكتب سقا خانه ................. 127

3-2-1 منصور قندريز ......................... 127

3-2-2 حسين زنده رودي ....................... 129

3-2-3 پرويز تناولي ......................... 131

3-2-4 فرامرز پيل آرام ...................... 133

3-2-5 ژازه طباطبايي ........................ 134

3-2-6 جعفر روحبخش .......................... 135

3-2-7 مسعود عربشاهي ........................ 135

3-2-8 ناصر اويسي ........................... 137

3-2-9 صادق تبريزي .......................... 138

3-3 تطبيق برخي آثار هنرمندان سقاخانه با ادعيه و طلسمات   139

3-4 نمونه‌اي ديگر از آثار هنرمندان معاصر با نگاه سقاخانه‌اي    145

نتيجه گيري ................................. 152

گزارش كار عملي ............................. 154
منابع