زندگی بدون عشق و محبت، مردگی است نه زندگی. زندگی آن است که در آن، دل، دلدار داشته باشد، و اما نه هر دلداری.
دل گوهری عرشی است، لذا هر دلداری لیاقت او را ندارد. دلدارهای زمینی دل را زمینی می‌کنند، پس باید به دنبال دلبر دیگری بود. با قدری فکر و تاملّ و بررسی آیات و روایات، بدین نتیجه می‌رسیم که بالاترین، زیباترین و پاک‌ترین دلدار و دلبر ذات حضرت دوست است.
بهشت اگرچه زیبا و لذت‌بخش است، اما بهشت‌آفرین کجا و بهشت کجا؟!
انسان اگر خواستار سعادت و رسیدن به سعادت و لذّات است، هیچ سعادت و لذّتی بالاتر از وصال بهشت‌آفرین نیست.
همانطور که از آیات شریفه و روایات برمی‌آید برای حرکت به سوی دیدار یار و رسیدن به آغوش حضرت دوست، شناختن نفس و سپس تهذیب و اصلاح آن، دو مقدمه لازم می‌باشند، و سپس بعد از این است که با معرفت و شناخت پروردگار که عشق و محبت او را به دنبال دارد، می توان در مسیر مشاهده و وصالش قرارگرفته و به سعادت ابدی نائل گشت.
بر همین اساس ما نیز در این اثر، مباحث مدّنظرمان را در سه دفتر گردآوری نموده‌ایم:
دفتر اول: معرفت نفس.
دفتر دوم: اصلاح نفس.
دفتر سوم: معرفت و محبت خداوند متعال.