سرزمین ایران از دیرباز به دلایل ژئوپلیتیکی وداشتن فرهنگ و تمدن غنی مورد توجه دانشمندان علوم انسانی دنیا و شرق‌شناسان بوده است. کتاب‌های بی‌شماری درباره ایران و ایرانیان از مستشرقانی که به بهانه‌های مختلف اقتصادی، فرهنگی و مهم‌تر از همه سیاسی در برهه‌های مختلف تاریخی به کشور ما سفر کرده‌اند، در دست است که اطلاعات جالبی درباره کشورمان به ما می‌دهد. امروز نیز هنوز توجه به این سرزمین کهن در مجامع علوم انسانی کشورهای گوناگون ادامه دارد و مطالعات ایرانی و ایرانشناسی همچنان در دیگر سرزمین‌ها به قوت خویش باقی است. کتاب حاضر به بررسی آثار و مطالعات ایرانشناسان جمهوری‌های تشکیل‌دهنده شوروی سابق پرداخته است. نویسندگان این کتاب عقیده دارند که ایرانشناسان کشورهای یادشده از اشتباهات و معایب دیگر ایرانشناسان به خصوص غربی‌ها برکنار بوده‌اند، شاید یکی از دلایل آن همسایگی و تعلق خاطر آنها به سرزمین ایران باشد که علاوه بر چشم طمعشان به اقتصاد و ذخایر ایران، چشم تحسینشان را به فرهنگ و تمدن این سرزمین نیز گشوده است. در این کتاب مراکز مطالعات ایرانشناسی، مراکز تدریس زبان فارسی و مراکز کتاب‌ها و اسناد خطی فارسی و آثار هنری و باستانی ایران در روسیه، آذربایجان، ارمنستان، ازبکستان، اوکراین، تاجیکستان، ترکمنستان، قرقیزستان، قزاقستان و گرجستان معرفی شده‌اند. در ابتدای هر بخش نیز پیشینه روابط تاریخی فرهنگی این جمهوری‌ها با ایران نیز بررسی شده است.