سبب تالیف این کتاب:
در شهریور ۱۳۲۰ اینجانب دادیار داد سرای شهرستان تبریز و در روز دوم شهریور جزو پنجدوره بسیج شدگان بوده که بعد از اشغال تبریز از طرف نیروی سرخ و خلع سلاح و تسلیم ارتش ایران ادارات دولتی نیز اشغال و مدنی خانه نشین بوده برای سرگرمی وقایعی که هر روز در شهر اتفاق می افتاد و اخباریکه خبرگذاریهای خارجی منتشر می کردند متدجاً یادداشت می کردم تا ادارات دولتی باز و از لحاظ غیبت دادستان اینجانب متصدی دادسرای شهرستان تبریز شده و در نتیجه تماس با قاطبه مردم بحقایقی بی برده و بیادداشتهای خود اضافه تا اینکه پس از مدتی بدادستانی مراغه و رضائیه تغییر ماموریت یافته و در آنجا نیز یادداشتهایی تهیه و بالاخره در شهریور ۱۳۲۴ از طرف دیوانکیفر مامور اراک شده و شبها از تنهایی استفاده و مشغول تنظیم و بررسی بادداشتهای خود بودم که وقایع آذر ۱۳۲۴ و اشغال آذربایجان بدست دموکراتها انجام گرفت و چون در یادداشتهای خود پیش بینی می کردم که حوادثی در آذربایجان انجام خواهد گرفت مقاله بعنوان «ماجرای آذربایجان» همان اوقات در روزنامه مظفر که بجای داریا منتشر می شد انتشار دادم که بسیاری از حقایق را روشن و مورد علاقه خوانندگان قرار گرفته و اغلب روزنامه ها و مجلات آنرا استنساخ و تصیمم گرفتم یادداشتهای مزبور را بصورت کتابی ترتیب و بنام ماجرای آذربایجان منتشر نمایم و چون باکثرت کار علی العجاله چاپ تمام آن میسر نبود، جلد اول آن که وقایع یکماه شهریور ۱۳۲۰ را در ایران و بالاحض تبریز بطرز موجز و مختصر شرح می دهد تقدیم خوانندگان گرامی می نماید تا بعد وقایع مفصل پنجساله آذربایجان که منتهی بقیام حکومت ملی آذربایجان توسط دموکراتها و بالاخره به سقوط آنها گردید مفصلا برشته تحریر درخواهد آمد.
اراک - احمد رضوانی