طرح درس :

كلیات
مجاز
تشبیه
استعاره
استعاره گونه ها
كنایه
خاتمه در علم بیان

اهداف درس

آشنایی با مباحث بنیادی علم بیان از قبیل مجاز، تشبیه، استعاره، كنایه و مسائل نوین بلاغت امروزی از قبیل سمبل، تمثیل، اسطوره، آركی تایپ

جایگاه درس:

درس معانی و بیان از دروس پایه دوره كارشناسی زبان و ادبیات فارسی می باشد

فصل اول: هدف كلی: آشنایی با مقدمات علم بیان

1- توضیح سبك ادبی 
2- توضیح موضوع علم بیان
3- تعریف علم بیان
4- توضیح ادای معنای واحد به طرق مختلف
5- ذكر فایده علم بیان
6- شناخت قرینه و اقسام آن 
7- توضیح متدولوژی ادبیات

فصل دوم: هدف كلی: آشنایی با مبحث مجاز 

1- تعریف مجاز
2- توضیح علائق مجاز با ذكر مثال
3- توضیح مجاز مركب

فصل سوم: هدف كلی: آشنایی با مبحث تشبیه

1- تعریف تشبیه
2- ذكر اركان تشبیه
3- توضیح تشبیه مجمل و مفصل
4- توضیح تشبیه مؤكد و مرسل
5- تعریف تشبیه بلیغ
6- توضیح تشبیه به اعتبار طرفین آن ( حسی بودن و عقلی بودن)                                         
7- شرح تشبیه خیالی و وهمی
8- توضیح تشبیه مفرد و مقید و مركب
9- شرح وجه شبه تحقیقی و تخییلی 
10- توضیح وجه شبه دو گانه
11- شرح وجه شبه مفرد و متعدد و مركب
12- شرح تشبیه تمثیل
13- شرح زاویۀ تشبیه
14- شرح اضافۀ تشبیهی 
15- غرض از تشبیه
16- توضیح انواع تشبیه به لحاظ شكل (ملفوف، مفروق،تسویه،...)

فصل چهارم: هدف كلی: آشنایی با مبحث استعاره

1- تعریف استعاره
2- توضیح قرینۀ صارفه
3- ذكر اصطلاحات خاص استعاره
4- تعریف استعارۀ مصرحه و اقسام سه گانه آن
5- شرح استعارۀ مكنیۀ تخییلیه با ذكر مثال
6- توضیح پرسونیفیكاسیون
7- توضیح آنیمیسم
8- شرح استعارۀ تبعیه
9- دربارۀ تناسی در تشبیه و حقیقت ادعائی
10- توضیح استعارۀ قریب و بعید
11- توضیح استعارۀ وفاقیه و عنادیه و تهكّمیه
12- شرح استعارۀ مركب
13- شرح هدف از استعاره 

فصل پنجم: هدف كلی: آشنایی با مفهوم سمبل، تمثیل، اسطوره و آركی تایپ

1- تعریف سمبل و فرق آن با استعاره
2- توضیح سمبل های عمومی و خصوصی
3- ذكر چند نمونه از سمبلیسم عرفانی
4- شرح اضافۀ سمبلیك
5- تعریف تمثیل
6- تعریف فابل
7- شرح پارابل و اگزمپلوم
8- تعریف اسطوره
9- شرح اضافۀ اساطیری با مثال
10- شرح تشبیه تلمیحی
11- توضیح اضافۀ تلمیحی با مثال
12- تعریف آركی تایپ

فصل ششم: هدف كلی: آشنایی با مبحث كنایه

1- تعریف كنایه و ذكر اصطلاحات كنایه
 2- شرح انواع كنایه به لحاظ مكنیّ عنه
3- توضیح كنایه قریب و بعید
4- شرح تلویح و ایما و رمز
5- توضیح تعریض
6- توضیح فرق كنایه و استعارۀ مركب

فصل هفتم: هدف كلی: دریافت محدودۀ علم بیان

1- درك محدودۀ علم بیان
2- توضیح اسناد مجازی