بخشی از متن پاورپوینت
ازميان 8 واحد قواعد عربي كه دانشجويان رشته زبان و ادبيات فارسي مي خوانند 4 واحد آن به صرف
(شناخت انواع كلمه و دگرگوني هاي آن) اختصاص دارد كه قواعد1 و 2 به آن مي پردازد. و قواعد عربي 3 و 4 به نحو اختصاص دارد.ازآن ميان قواعد عربي 3 در24 فصل به مرفوعات، منصوبات و مجرورات مي پردازد.
علم نحو:
علم نحو علمي است كه از حالات اواخر كلمات هنگام تركيب كلمه اي با كلمه ي ديگر بحث مي كند. موضوع علم نحو، كلمه و كلام است.
كلمه لفظي است كه وضعا دال بر معني است و لفظ عبارت است ازچيزي كه منطوق انسان است. لفظ مستعمل را كلمه گويند .
كلام لفظي است مركب از دو يا چند كلمه كه نسبتي بين آنها برقرار باشد.
معرب و مبني:
كلمه وقتي كه با كلمه ي ديگر تركيب مي شود از نظر حالت آخر آن بر 2 قسم است :
- يك قسم از كلمه آخرش هم از لحاظ حركت و هم ازلحاظ حرف بر يك حالت ثابت مي ماند كه آن را مبني مي گويند.
- يك قسم ديگر آخرش يا از لحاظ حركت ويا از لحاظ حرف متغير است كه آن را معرب مي خوانند.
اعراب و بناء
اعراب به تغيير حرف آخر و يا حركت حرف آخر كلمه به اقتضاي موقعيتي كه از نظر معني در جمله پيدا مي كند گفته مي شود.
مثال:
1. جاءَ عليٌ
2. رَايْتُ علياً
3. مَررْتُ بِعَليٍ
«علي» در مثالهاي فوق به ترتيب فاعل و مرفوع، مفعول و منصوب و مجرور به حرف جر است، چون«علي» معرب است اعراب مختلف بر آن ظاهر شده است.
بناء :
عبارت است از حالت ثبات و عدم تغييري است كه حرف آخر كلمه هم از لحاظ حركت و هم از لحاظ حروف داراست. به مثالهاي زير توجه كنيد :
جاءَ هذا الرجُلُ
اِشَريْتُ هذا الكتابَ
مَرَرْتُ بِهذا الرجُلِ
« هذا » در مثال اول فاعل و در مثال دوم مفعول و در مثال سوم مجرور به حرف جر است. امّا اعراب فاعل كه رفع واعراب مفعول به كه نصب و اعراب مجرور به حرف جر، جراست در هذا ظاهر نشده است.