منظور از اين مبحث آشنايي مقدماتي با پاره اي از مدلهاي برنامه ريزي آموزش و پرورش است.

مدل چيست و براي چيست؟

- مدل به زبان ساده، الگويي است به مقياس كوچك از واقعيت كه بر اساس پيش فرضهايي بنا شده است.

- مدلهاي برنامه ريزي معمولاً به صورت فرمولهاي رياضي ساخته مي شوند كه در آنها ارتباط بين متغيرها يا عوامل مختلف كاملاً مشخص شده است.

- در مدلهاي برنامه ريزي آموزش و پرورش مدل سازي به دو منظور انجام مي شود.

1- پيش بيني كننده آينده         

2- تشريح و شناخت ارتباطات عوامل دست اندركار

مدلهاي پيش بيني آينده: ميزان صحت و قابليت اين مدلها محدود است. مدلهاي پيش بيني آينده در شرايطي كه تغيير و تبديل تند و شديد بنا شد و امور كم و بيش به روال و روند گذشته پيش روند، همچنين در فواصل زماني نسبتاً كوتاه قابل استفاده است. در شرايطي كه جامعه در حال تغيير و دگرگوني سريع و شديد باشد و در فواصل زماني زياد، چندان قابل اعتبار نيست، مثل پيش‌بيني جمعيت در آينده.

برنامه ريزي فقط به پيش بيني آينده نياز ندارد، بلكه بايد عواملي را كه در بوجود آمدن آينده پديده مورد نظر دخالت دارند را بشناسد و چگونگي تاثير و نفوذ آنها را بداند، بنابراين به مدلهايي نياز دارد كه به تشريح عمل و نفوذ عوامل دست اندر كار بپردازد.

مثلاً براي پيش بيني جمعيت به مدلهايي نياز دارد كه ميزان تولد و تناسل مرگ و مير و مهاجرت دخالت دارند را مشخص كند و تغييرات آنها را اندازه گيري كند و بر اساس آن، جمعيت آينده را پيش بيني كند. اين مدلها را مدلهاي تشريح كننده مي نامند.

- در برنامه ريزي آموزش و پرورش به مدلهايي نياز است كه هم به تشريح و شناخت عوامل دست اندر كار و چگونگي نفوذ آنها بپردازد، هم به پيش بيني آينده كمك كند.

طبق بررسي چيريكوز و ويلر تا سال 1968 فقر زيادي در برنامه ريزي آموزش و پرورش وجود داشته است.

انواع مدلهاي برنامه ريزي آموزش و پرورش

جانستون مدلهاي برنامه ريزي آموزش و پرورش را تا سال 1974 به 123 مدل مختلف اشاره كرده و آنها را از دو ديدگاه مختلف تقسيم بندي كرده است.

ديدگاه اول: مربوط به سطح آموزش و پرورش است.

1- سطح واحد آموزشي

2- سطح سيستم يا پاره سيستم آموزشي

3- سطح سيستم آموزشي در ارتباط با توسعه اقتصادي

ديدگاه دوم: مربوط به مبناي رياضي مدلهاست.

1- سطح واحد آموزشي: اين مدل براي توسعه يك واحد آموزشي يا يك گروه متشكل از چند موسسه مشابه آموزشي ساخته شده اند، مثل مدلهاي برنامه ريزي يك مدرسه يا يك بخش از امور آموزشي مثل ايجاد ساختمان- تهيه وسايل و تجهيزات، تامين حمل و نقل و ... است.

2- سطح سيستم يا پاره سيستم آموزشي: اين مدلها براي تمام سيستم آموزش و پرورش يا بخش عمده اي از آن تخصيص دارند. مثل مدلهايي كه براي برنامه ريزي آموزش و پرورش يك بخش- يك استان و يا يك دوره آموزشي مثل دوره ابتدايي، راهنمايي، ... در سطح كشور انجام مي‌شود.

3- سطح سيستم آموزشي در ارتباط با توسعه اقتصادي: اين مدل برنامه ريزي براي سيستم آموزش و پرورش براي تامين نيروي انساني مورد نياز توسعه اقتصادي مي پردازد.

فرمت فایل : Word ( قابل ویرایش )

تعداد صفحات : 38