نظارت و كنترل يكي از اركان مديريت به شمار مي آيد و مدير به عنوان يكي از وظايف اصلي خود بايد شيوه ها، امكانات و عمليات گوناگون تشكيلات را زير پوشش نظارتي قرار مي دهد تا حركت دستگاه ها به انحراف و امكانات موجود به هرز نرود.

مدير در حيطة نظارت، كلية فعاليت ها را با برنامه و اهداف تعيين شده مي سنجد و در صورت تطابق شيوه ها و مقدار و نوع فعاليت ها با برنامه، سلامت دستگاه مربوطه اعلان مي شود ولي در صورت عدم تطابق عمليات واحدها و افراد با اهداف و برنامه، مدير بايد از « اصل مديريت» استفاده كند و با هدايت هاي مناسب انحراف را اصلاح و خسارت ها را جبران نمايد.

                                                         نگرشي بر مديريت اسلامي ( سال  /  )

برنامه ريزي و نظارت با يكديگر پيوند نزديك دارند، پاره اي نويسندگان مديريت مي انديشند كه اين وظايف را نمي توان از يكديگر جدا كرد. با اين همه برنامه ريزي و نظارت مانند دو تيغة قيچي است. با نبودن هدف ها و برنامه ها، نظارت ممكن نيست زيرا هر گونه كاركرد بايد با نظارت و ضابطه هاي معين سنجيده شود.

نظارت وظيفة هر مدير، از رياست عالي تا سرپرستان و مديران پايه است. پاره اي از

مديران به ويژه در رده هاي پايين فراموش مي كنند كه مسئوليت ابتدايي كاربرد نظارت به عهده مديران اجرايي طرح ها و برنامه ها مي باشد. گاهي به سبب قدرت و اختيارات مديران ردة بالا و مسئوليت هاي پديد آمده از آن درباره وظايف نظارتي مديران مالي به اندازه اي پافشاري و تأكيد مي شود كه گمان مي رود كه نيازي به كاربرد نظارت در رده هاي پايين نباشد. با آنكه ديدگاه نظارت در ميان مديران گوناگون متفاوت است، همه مديران مسئوليت اجراي طرح و برنامه را بعهده دارند و از اين رو نظارت وظيفة بنيادي هر مدير در هر رده مديريت است.

اصول مديريت

در يك جملة كوتاه، نظارت را اينگونه مي توان تعريف كرد:« كوششي كه مدير در جهت تطبيق عمليات با برنامه انجام مي دهد تا ميزان صحت و سقم فعاليت ها را بدست آورد نظارت  گفته مي شود.»

در نظارت مسائل زير مورد توجه قرار مي گيرد:

1ـ نظارت، عمليات و برنامه را با يكديگر تطبيق مي كند.

2ـ نظارت ، ميزان سلامت و يا بيماري دستگاه و فعاليت ها را مشخص مي سازد.

3ـ نظارت، توان واحدهاي مختلف را در انجام كارها بيان مي دارد.

4ـ نظارت، مقدار و پيشرفت عمليات و فاصلة آنرا تا هدف روشن مي نمايد.

5ـ نظارت، لزوم هدايت خواهي و ظرفيت هدايت پذيري را بدست مي آورد.

                                                        نگرشي بر مديريت اسلامي ( سال      )

حال به شرح فراگرد اساسي نظارت از ديدگاه نويسندگان كتاب اصول مديريت مي‌پردازم.

نظام ها و اصول فني نظارت و كنترل در مورد پول نقد، جريان ها، روش هاي اداري، روحية كاركنان، كيفيت فرآورده و توليد يا هر چيز ديگر از نظر بنيادي همانند و يكسان است. اين فراگرد در هر جا و درباره هر چيز در بر گيرندة سه مرحله است:

1ـ تعيين و برقراري استانداردها و معيارها.

2ـ سنجش عملكرد در برابر اين معيارها.

3ـ تصحيح انحراف از معيارها، طرح ها و برنامه ها.

1ـ از آنجا كه طرح ها و برنامه ها مقياس نظارت مديريت را تشكيل مي دهند نخستين پاية فراگرد نظارت بگونة منطقي تهيه طرح ها و برنامه ها است. با اين همه چون طرح ها از نظر جزئيات و ميزان پيچيدگي با يكديگر متفاوتند و از آنجا كه مديران بگونة معمول نمي توانند همه چيز را بازنگري كنند، از اين رو معيارهاي ويژه اي آماده و برقرار شده است. معيارها از نظر تعريف، ضابطه هاي عملكرد بشمار مي آيند. معيارها نقاط گزينش شده اي در سراسر برنامه هاي اجرايي طرح ها هستند كه در آنجا عملكردها اندازه گيري مي شود و با چنين سنجشي مديران بي آنكه هر سه مرحله اجرايي طرح را زير نظر داشته باشند بر آن نظارت مي كنند.

معيارها چند گونه اند: از جمله بهترين آن ها هدف هاي در خور دستيابي يا هدف هايي است كه در مديريت بر پاية هدف دربارة آن صحبت مي شود.

فرمت فایل : Word ( قابل ویرایش )

تعداد صفحات : 24