فهرست موضوعي
تعریف دگرگونی:
اقسام دگرگونی
1- دگرگونی مجاورتی:
2- دگرگونی ناحیه ای:
2-1- دگرگونی دفنی:
2-2- دگرگونی حرکتی- حرارتی:
دگرگوني ديناميكي
دگرگوني اصابتي يا ضربه‌اي
3- دگرگونی گرمابی (هیدروترمال):
تغییر در بافت
تغییر در کانیها
طبقه بندی سنگ های دگرگونی:
الف- سنگهای دارای جهت یافتگی:
الف-1- سنگ لوح (اسلیت):
الف-2- شیست:
الف-3- گنیس:
ب) سنگهای فاقد جهت یافتگی:
ب-1- مرمر :
ب-2- کوارتزیت:
ب-3- هورنفلس:
قسمت هايي از متن پاورپيونت
تعریف دگرگونی:
مجموعه فرایندهایی که تحت شرایط خاص، ساختمان و ترکیب کانی شناسی سنگ را تغییر داده و در حالت جامد سنگ جدیدی (موسوم به سنگ دگرگونی) به وجود آید.
اقسام دگرگونی
1- دگرگونی مجاورتی:
-دگرگونی مجاورتی یعنی دگرگونی سنگها در اطراف توده مذاب بخاطر گرمای زیاد.
-فشار نقش مهمی ندارد.
-چون سنگها هادی گرمای خوبی نیستند محدوده دگرگونی مجاورتی (هاله دگرگونی) خیلی گسترده نبوده و از چند سانتیمتر تا چند صدمتر متغیر است.
دگرگوني ديناميكي
بر اثر حركات تكتونيكي پوسته زمين و فشارهاي جهت‌داري كه منجربه ايجاد گسلهاي بزرگ، چين‌ها و وراندگي‌هاي مهم مي‌شود، در ساخت سنگهاي سطوح فوقاني پوسته تغييراتي ايجاد مي‌گردد. به طوري كه ساخت قديمي سنگ از بين رفته و ساخت جديدي در آن به وجود مي‌آيد. فشار جهت‌دار مؤثر در اين نوع دگرگوني سبب پيدايش شيستوزيته در سنگ مي‌شود كه بر اثر آن مي‌توان سنگ را به صورت ورقه‌هاي نازك از يكديگر جدا كرد.
ميلونيت يك نوع سنگ دگرگوني شده است كه در دگرگوني‌هاي ديناميكي به وجود مي‌آيد
دگرگوني اصابتي يا ضربه‌اي
بر اثر برخورد سنگهاي آسماني (متئوريتها) با سطح زمين و يا تحت تأثير انفجارهاي هسته‌اي در زيرزمين، سنگها دچار دگرگوني مي‌شوند. اگر سنگ آسماني كه با زمين برخورد كرده است بزرگ و سنگين باشد مي‌تواند تا محدوده‌ي نسبتاً وسيعي، سنگهاي اطراف خود را ذوب كرده و حتي مقدار كمي از آنها را به بخار تبديل نمايد.
در انفجارهاي زيرزميني نيز بر اثر تشعشعات ناشي از انفجارهاي هسته‌اي، بخشي از سنگها، در اطراف محل انفجار ذوب يا بخار مي‌گردند و پديده دگرگوني در آنها به وقوع مي‌پيوندد. سنگهاي تشكيل شده بر اثر اين پديده داراي كاني‌هايي هستند كه فقط تحت فشار بسيار بالا تشكيل مي‌گيرد و اين موضوع اشاره به اهميت بسيار زياد فشار در اين نوع دگرگوني دارد.
محلول‌ها و آبهاي نفوذي‌اي كه در حين نفوذ در درون زمين، بر اثر درجه زمين گرمابي و برخورد با منابع ماگمايي يا گرم و تبخير مي‌شوند، يا مواد سيالي كه هنگام انجماد توده هاي نفوذي از آن جدا گشته‌اند، از نظر فعل و انفعالات شيميايي بسيار فعالند و در حين بالا آمدن به آساني با سنگهاي محيط تركيب شده و آنها را حل مي‌نمايند و يا باعث تشكيل كانيهاي جديد و دگرگوني آنها مي‌گردند. به عنوان مثال بر اثر واكنش‌هاي بين محلول‌ها داغ با سنگهاي اليوين و پيروكسن‌دار، اين كاني‌ها به سرپانتين تبديل مي‌گردند.
تغییر در بافت:
-بر اثر دگرگونی
ممکن است شکل دانه ها،
اندازه دانه ها و
رابطه بین دانه های سنگ تغییر کند و یا
دانه های سنگ جهت یافتگی پیدا کنند.
- شکل دانه ها: بر اثر فشار جهت دار دانه ها کشیده تر یا پهن تر می گردند.
- اندازه دانه ها: بر اثر تبلور دوباره اندازه بزرگتر می شود در مواردی نیز ریزتر
می گردد.
-جهت گیری کانیها: کانیها در جهت عمود بر فشار رشد کرده و سنگ منظره ورقه ورقه یا نواری پیدا می کند.
به کلیه منظره های ورقه ای شکل در سنگها فولیاسیون گفته می شود. فولیاسیون اقسام مختلف دارد مانند فابریک اسلیتی، شیستوزیته و فابریک نواری در گنیس.
طبقه بندی سنگ های دگرگونی:
الف- سنگهای دارای جهت یافتگی:
الف-1- سنگ لوح (اسلیت):
- به صورت ورقه های نازک متورق می گردد.
-رنگ خاکستری تا سیاه دارد.
-بسیار دانه ریز است.
-از دگرگونی شیل ها در درجات ضعیف دگرگونی حاصل می شود.
- با زیاد شدن درجه دگرگونی به فیلیت تبدیل می شود.