این پایان نامه در قالب فرمت word قابل ویرایش ، آماده پرینت و ارائه به عنوان پروژه پایانی میباشد.
هدف: در حدود 3/1 بودجه هر بیمارستان صرف خرید دارو و تجهیزات وابسته می شود . با توجه به مبلغ بالای ریالی که در بخش داروخانه هزینه می شود ،نیاز به وجود یک طراحی فرایند و برنامه ریزی دقیق برای رسیدن به اهداف سیستم جهت ارائه خدمات بالینی مناسب و سود آور ضروری است. آنالیز ABC از جمله ابزارهای مناسب برای شناسایی ،پایش و مدیریت موجودی اقلام دارویی است.
مواد و روشها: لیست اقلام موجودی ،قیمت واحد آنها و نرخ مصرف سالیانه آنها را تهیه می شود . برای هر قلم قیمت واحد را در مصرف سالیانه ضرب شده تا ارزش کالا مشخص شود . سپس بر اساس ارزش کالا به ترتیب نزولی مرتب نموده و ارزش تجمعی آن را بدست می آوریم.اقلام را که دارای 70% هزینه راشامل شوند در رده A و اقلامی که 20 درصد هزینه شامل شوند B و اقلامی که 10 درصد هزینه شامل شوند رده C می نامیم.
یافته ها: در مطالعه حاضر در مرکز آموزشی درمانی بوعلی سینا از 425 قلم داروی تجویز شده در سال 1391 ،13 قلم از داروها با اختصاص 6/69 درصد بودجه کل سال در رده A قرار گرفتند. تعداد 40 قلم از داروها با اختصاص 3/20 درصد از بودجه در رده B قرار دارند. دسته C از داروها شامل 372 قلم از کل داروها 4/11 در صد بودجه را به خود اختصاص داده اند. از 425 قلم داروی تجویز شده تنها 1/3 درصد از اقلام دارویی 6/69 درصد از کل بودجه را به خود اختصاص داده اند که در رده A قرار می گیرند. 3/20 درصد از بودجه صرف خرید 4/9 درصد از اقلام دارویی( شامل 40 قلم دارو ) رده B شده است. 5/87 درصد از اقلام دارویی تجویز شده در سال 1391 تنها 4/11درصد از کل بودجه را به خود اختصاص داده اند.
بحث و نتیجه گیری: در بیمارستانهای تخصصی و فوق تخصصی که تعداد اقلام دارویی فارماکوپه زیاد میباشد ، درصدِ بالایی از هزینهها مربوط به تعداد کمی از داروها است. برخی از اقلام به دلیل هزینه بالا و برخی به دلیل تعداد تجویز بالا در گروه A قرار میگیرند. مدیریت موجودیها و سفارشدهی دارو از اهمیت بالایی برخودار است. در این مراکز میتوان با مدیریت موجودی در موارد داروهای با تعداد مصرف بالا، درخواستها به شکل خریدهای کلی تبدیل نمود و از طریق مزایده و یا حتی به شکل تخفیفات نقدی و یا جنسی خریدها را متمرکز کرد.
1 – بیان مسأله و بررسی متون
تامین دارو ﺟــﺰء ﻫﺸــﺘﻢ ﻣﺮﺍﻗﺒﺖ ﻫﺎﻱ ﺑﻬﺪﺍﺷــﺘﻲ ﺍﻭﻟﻴﻪ( Primary Health Care )ﻭ ﺍﺯ ﺗﻌﻬﺪﺍﺕ ﺩﻭﻟﺖ ﻣﻲ ﺑﺎﺷــﺪ. ﺍﺭﺍﺋﻪ ﺧﺪﻣﺎﺕ ﺩﺍﺭﻭﻳﻲ ﺑﻪ ﺑﻴﻤﺎﺭﺍﻥ ﺍﻋﻢ ﺍﺯ ﺳــﺮﭘﺎﻳﻲ ﻭ ﺑﺴﺘﺮﻱ ﺟﺎﻳﮕﺎﻩ ﻭﻳــﮋﻩ ﺍﻱ ﺩﺍﺭﺩ [1].
دارو ﺑﺪﻟﻴﻞ اﻳﻨﻜﻪ ﻛﺎﻻﻳﻲ ﻣﻬﻢ و ﺣﺴﺎس ﺑﺮاي درﻣﺎن ﺑﻴﻤـﺎران و ﺑﻬﺒﻮد روﻧﺪ ﻃﺒﻴﻌﻲ آﻧﻬـﺎ اﺳـﺖ ﻗﻄﻌـﺎ ﻣـﺪﻳﺮﻳﺖ ﺑـﺮ ﻓﺮآﻳﻨـﺪ ﮔﺮدش دارو در ﭘﻳﺸﺒﺮد ﻫﺪف اﻧـﺴﺎن ﺳـﺎﻟﻢ ﺑـﺮاي ﺗﻮﺳـﻌﻪ ﭘاﻳﺪار از ﺟﺎﻳﮕﺎه ﻣﻬﻤﻲ ﺑﺮﺧﻮردار اﺳﺖ. اﺻﻼح ﺳﻴﺎﺳﺖ ﻫﺎي داروﻳﻲ در ﻛﺸﻮرﻫﺎي در ﺣـﺎل ﺗﻮﺳـﻌﻪ ﻳﻜـﻲ از ﻣﻬﻤﺘـﺮﻳﻦ زﻣﻴﻨﻪ ﻫﺎي اﺻـﻼﺣﺎت در ﺑﺨـﺶ ﺑﻬﺪاﺷـﺖ و درﻣـﺎن ﻣـﻲ ﺑﺎﺷﺪ [2].
در ﻛﺸﻮرﻫﺎي در ﺣﺎل ﺗﻮﺳﻌﻪ اﻛﺜﺮ داروﻫﺎي وارداﺗﻲ ﮔـﺮان ﻗﻴﻤﺖ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﻛﻪ ﺳﺒﺐ اﻓـﺰاﻳﺶ ﻣﻴـﺰان ارز ﺗﺨﺼﻴـﺼﻲ ﺟﻬــﺖ واردات داروﻳــﻲ و اﻓــﺰاﻳﺶ ﻫﺰﻳﻨــﻪ ﻫــﺎ ﻣــﻲ ﺷــﻮد ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻣﻮﺟﻮد در ﻣﺮاﻛﺰ ﺳﻼﻣﺖ ﻏﺎﻟﺒـﺎً ﺑـﻪ درﺳـﺘﻲ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﻧﻤﻲ ﮔﻴﺮد و در اﻏﻠﺐ ﻣﻮارد ﻛﻤﺒﻮد ﻣﻨـﺎﺑﻊ ﻫﻤﺰﻣﺎن و ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ ﻫـﺪر دادن و ﺿـﺎﻳﻊ ﻛـﺮدن ﻣﻨـﺎﺑﻊ ﺑـﻪﭼﺸﻢ ﻣﻲ ﺧﻮرد.
ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪﭼﺎﻟﺸﻬﺎي ﻣﺎﻟﻲ ﻣﻮﺟﻮد در ﺑﻴﻤﺎرﺳـﺘﺎن، ﻛـﺎﻫﺶ ﻫﺰﻳﻨﻪ و اﻓﺰاﻳﺶ درآﻣﺪ در اﻳﻦ ﺳـﺎزﻣﺎن از اﻫﻤﻴـﺖ زﻳـﺎدي ﺑﺮﺧﻮردار اﺳﺖ و ﺑﺎ ﺗﻮﺟـﻪ ﺑـﻪ اﻳﻨﻜـﻪ ﺑﻌـﺪ از ﻫﺰﻳﻨـﻪ ﻫـﺎي ﺣﻘﻮق ﭘرﺳﻨﻞ، ﺑﺨﺶ داروﺧﺎﻧﻪ ﺑﺎ ﺻﺮف30% از ﻛﻞ ﺑﻮدﺟﻪ ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎن ﺑﻴﺸﺘﺮﻳﻦ درﺻﺪ ﺑﻮدﺟﻪ درﻣـﺎﻧﻲ را ﺗـﺸﻜﻴﻞ ﻣـﻲ دﻫﺪ، ﻣﺴﺌﻠﻪ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺑﺮ ﻓﺮآﻳﻨـﺪ ﮔـﺮدش دارو در ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎن ﻳﻜﻲ از اﻣـﻮر ﺣـﺴﺎس و ﻣﻬـﻢ ﻣـﻲ ﺑﺎﺷـد [3].
ﻣﻮﺟﻮديﻫﺎ ﺑﺨﺶ ﻋﻤﺪه اي از ﻗﯿﻤﺖ ﺗﻤﺎم ﺷﺪه ﮐﺎﻻي ﺗﻮﻟﯿﺪ ﺷﺪه و ﯾﺎ ﺑﺨﺶ ﻋﻤﺪه اي از ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ درﮔﺮدش را ﺗﺸﮑﯿﻞ ﻣﯽ دﻫﻨﺪ و ﻟﺬا ﺑﻤﻨﻈﻮر ﮐﺎﻫﺶ ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ ﮔﺬاري ﺑﺮروي ﻣﻮﺟﻮديﻫﺎ ﻣﻮارد زﯾﺮ ﺗﻮﺻﯿﻪ ﺷﺪه اﺳت.
1-تعیین ﺳﻄﺢ ﺣﺪاﻗﻞ و ﺣﺪاﮐﺜﺮ ﻣﻮﺟﻮدي ﻫﺎ The Inventory Control Levels.
2- ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻣﻘﺪار ﻫﺮ ﺳﻔﺎرش The Quantity to be Ordered.
3- اﺻﻼح ﺷﺮاﯾﻂ اﻧﺒﺎر Stock Conditions
4- ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻣﻘﺮراﺗﯽ ﺑﺮاي اﺧﺬ ﺗﺼﻤﯿﻤﺎت ﺳﺮﯾﻊ و ﻣﻮﺛﺮ ﺳﻔﺎرﺷﺎتRapid and Effective
در حدود 3/1 بودجه هر بیمارستان صرف خرید دارو و تجهیزات وابسته می شود [4]. با توجه به مبلغ بالای ریالی که در بخش داروخانه هزینه می شود ،نیاز به وجود یک طراحی فرایند و برنامه ریزی دقیق برای رسیدن به اهداف سیستم جهت ارائه خدمات بالینی مناسب و سودآور ضروری است [5]. در مطالعه ای که در بیمارستان دولتی 1500 تخت خوابی در هند انجام شده است نشان داده شد که مدیریت موجودی و خرید اقلام دارویی گرانقیمت می تواند تا 20% باعث صرفه جویی در منابع مالی گردد [6]. آنالیز ABC از جمله ابزارهای مناسب برای شناسایی ،پایش و مدیریت موجودی اقلام دارویی است [7]. درجه بندی اقلام دارویی به روش آنالیز ABC باعث اطمینان از موجود بودن داروهای حیاتی، کاهش هزینه های مربوط به کارپردازی و سفارش دارو و حمل و نقل و همچنین فراهم سازی امکان مقابله با تغییر در میزان تقاضا و بحران ناشی از کمبود دارو در یک مرکز درمانی خواهد شد [8]. در بررسی هایی که توسط همکاران یک مرکز تحقیقاتی در هند روی مراکز بیمارستانی شهر دهلی انجام شده بود نتایج مفیدی بدست آمده است، به نحوی که با کنترل و مدیریت اقلام دارویی در رده A علاوه بر صرفه جویی در هزینه در شرایط بحران نیز امکان مقابله وجود داشته است. در این مطالعات پیشنهاد شده است که آنالیز ABC به عنوان یک برنامه کنترلی مصوب در مراکز درمانی اجرا گردد [12-9].
2-اهداف وفرضیات (OBJECTIVE & HYPOTHESIS):
الف-هدف اصلی (General Objective):
بررسی وضعیت انبارداری و سفارش دارو در مرکز آموزشی درمانی بوعلی سینا قزوین با استفاده از روش آنالیز ABC
ب-اهداف فرعی ((Specific Objectives:
1) تعیین اقلام دارویی اختصاص یافته به گروه A
2) تعیین اقلام دارویی اختصاص یافته به گروه B
3) تعیین اقلام دارویی اختصاص یافته به گروه C
4)تعیین میزان هزینه اختصاص یافته به اقلام دارویی گروه A
5 )تعیین میزان هزینه اختصاص یافته به اقلام دارویی گروه B
6) تعیین میزان هزینه اختصاص یافته به اقلام دارویی گروه C
ج-اهداف کاربردی ( :(Applied Objectives
با انبارداري صحيح مي توان با تغييرات عرضه و تقاضاي دارو مقابله نمود و همچنین با استفاده از روش های آنالیز ABC می توان سفارش دارو و موجودی را مدیریت نموده تا احتمال بروز بحران كمبود دارو را به حداقل رساند.
د-فرضیه ها (Hypothesis) یا سؤال های پژوهش:
1) ) اقلام دارویی اختصاص یافته به گروه A چیست؟
2) اقلام دارویی اختصاص یافته به گروه B چیست؟
3) اقلام دارویی اختصاص یافته به گروه C چیست؟
4) میزان هزینه اختصاص یافته به اقلام دارویی گروه A چیست؟
5 ) میزان هزینه اختصاص یافته به اقلام دارویی گروه B چیست؟
6) میزان هزینه اختصاص یافته به اقلام دارویی گروه C چیست؟
3- جامعه مورد مطالعه و روش نمونه گیری (Sampling Procedures):
اقلام خروجی دارو تجویز شده برای بیماران بستری در سال 1391 در مرکز آموزشی درمانی بوعلی سینا قزوین
4-روش جمع آوری و تجزیه و تحلیل داده ها (نام آزمون های آماری قید وبرگه جمع آوری اطلاعات پیوست شود):
جهت تحلیل داده ها از روش آمار توصیفی و برنامه Excel استفاده می شود. پس از تعیین میزان درصد تجمعی ریالی اقلام دارویی، تعیین درصد اقلام براساس گروه های طبقه بندی A و B و C و رسم نمودار ، اقلام رده های A و B و C بیمارستان اعلام و تحلیل انجام می شود.