این پایان نامه در قالب فرمت word قابل ویرایش ، آماده پرینت و ارائه به عنوان پروژه پایانی میباشد.

حذف مقادير زيادي از بافت دنداني سبب تضعيف دندان ترميم شده مي شود. نوع روش ترميم و کامپوزيت مي تواند از فاکتور هاي اثر گذار بر مقاومت شکست دندان تحت نيروهاي اکلوزالي باشد.

هدف

هدف اين مطالعه بررسي تاثير کاربرد کامپازيت هاي جديد کم انقباض بر استحکام شکست پرمولرهاي داراي حفرات MOD بود.

روش کار و مواد

تعداد 60 عدد دندان پرمولر ماگزيلاري سالم انساني که به مقاصد ارتودنسي کشيده شده بودند انتخاب شده و حفرات کلاس دو استاندارد MOD در 50 دندان تراشيده شد. نمونه ها به 4 گروه 10 تايي براساس روش ترميم و نوع کامپوزيت بکار رفته، تقسيم شدند: گروه اول : کامپوزيت خلفي (FiltekTM P60)؛ گروه دوم : 5/0 ميلي متر لايه ي حدواسط گلاس آينومر (Fuji LC) + کامپوزيت خلفي (FiltekTM P60)؛ گروه سوم : 5/0 ميلي متر لايه ي حدواسط کامپوزيت Flowable (FiltekTM Supreme XT) + کامپوزيت خلفي (FiltekTM P60) وگروه چهارم : کامپوزيت خلفي Low shrink (FiltekTM P90). 10 عدد دندان تراش خورده و بدون ترميم به عنوان گروه کنترل منفي (گروه پنجم) و10 عدد دندان تراش نخورده به عنوان گروه کنترل مثبت (گروه ششم) باقي ماند. نمونه ها تحت هزار سيکل حرارتي قرار گرفته و سپس تست مقاومت شکست با دستگاه اينسترون (با سرعت mm/min 1) انجام گرفت. همچنين در پايان،الگوي شکستگي نمونه ها براساس درگيري ساختمان دندان و ترميم  ثبت شد. داده ها با آزمون آناليز واريانس يک عاملي و توکي و فيشر بررسي شدند.

يافته ها

گروهي که در آن دندان ها بدون تراش بودند و گروهي که در آن دندانهاي تراش خورده بدون ترميم بودند، به ترتيب بيشترين و کمترين مقاومت شکست را داشتند(P-Value < 0.05). همچنين گروههاي دوم و سوم که با هم اختلاف معناداري نداشتند بيشترين مقاومت شکست را پس از نمونه هاي تراش نخورده نشان دادند (P-Value < 0.05). نوع شکست به چهار گروهي که با انواع روش هاي ترميمي پر شده بودند مرتبط نبود (P-Value  > 0.05).

نتيجه گيري

اين مطالعه نشان داد که تکنيک هاي مختلف ترميمي بر مقاومت شکست دندان هاي پرمولر داراي حفرات وسيع MOD موثر بود. همچنين سيستم ترميمي سايلوران در مقايسه با انواع متاکريلات نتوانست در تقويت مقاومت شکست دندان ها موثر واقع شود.

    امروزه ترميم هاي کامپوزيت رزين به شکل گسترده اي در دندان پزشکي مورد استفاده قرار مي گيرند. تاکنون اصلاحات متعددي بر روي ترکيب کامپوزيت ها و در جهت بهبود عملکرد کلينيکي آن ها صورت گرفته است. با اين وجود، کامپوزيت رزين ها همچنان به دليل کاستي هايي، دور از حالت ايده آل هستند.

    يکي از مهمترين مشکلات چالش برانگيز کامپوزيت رزين ها، انقباض چشمگير آن ها به هنگام پليمريزاسيون مي باشد. استرس بوجود آمده از انقباض پليمريزاسيون،مي تواند مهمترين عامل در شکست ادهزيو، تطابق ناکافي مارجينال و در نهايت ايجاد پوسيدگي هاي ثانويه باشد.

    بر اساس مطالعات گسترده ي صورت گرفته بر انقباض پليمريزاسيون و استرس هاي ناشي از کامپوزيت هاي دنداني، راهکارهاي متعددي جهت کاهش اين انقباض و اثرات ناشي از آن پيشنهاد شده است. برخي از اين روش ها عبارتند از: تکنيک جايگذاري لايه اي (Incremental)، پليمريزاسيون با شروع از شدت کم، استفاده از لايه هاي حد واسط با ضريب الاستيک پايين بعنوان stress breaker و استفاده از کامپوزيت هاي با بيس رزيني اصلاح شده.(1)

    يکي از جديدترين اين روش ها، بهره گيري از پليمريزاسيون حلقه هاي باز مولکول هاي سايلوران به جاي پليمريزاسيون راديکال هاي آزاد مونومرهاي داي متاکريلات است.(2)

    سايلوران، يک ماده ي ترميمي با حداقل انقباض و همرنگ دندان بوده که اخيرا وارد بازار دندان پزشکي شده است. نام سايلوران بيانگر ترکيبي از دو نام Siloxan و Oxirane مي باشد.  Siloxan مسئول طبيعت فوق العاده آب دوست سايلوران ها است و گروه هاي حلقوي چربي دار (Cycloalipatic) فانکشنال Oxirane نيز مسئول انقباض کمتر در مقايسه با کامپوزيت هاي با بيس متاکريلات است.  Oxiraneها که اترهاي حلقوي هستند، با مکانسيم باز شدن حلقه هاي کاتيونيک پليمريزه مي شوند در حالي که پليمريزاسيون متاکريلات ها بوسيله ي مکانيسم راديکال هاي آزاد است.(1)

کليات

معرفي کامپوزيت رزين:

    کامپوزيت عبارت است از مخلوط فيزيکي مواد مختلف با هدف حصول ميانگيني از خواص مطلوب اين مواد. اصطلاح کامپوزيت دنداني به شکل مرسوم بيانگر مخلوطي از شيشه ي سيليکات با مونومر آکريلي است که پليمريزاسيون آنها هنگام اختلاط آغاز ميشود. ذرات سيليکات موجب تقويت مکانيکي (پرکننده هاي تقويت کننده) مخلوط ميشود و امکان عبور و پخش نور را فراهم مي آورد که شفافيتي شبيه به مينا به مخلوط مي دهد.(3)

    در طي ساليان اخير، تغييرات زيادي در ويژگي هاي کلينيکي کامپوزيت ها به وجود آمده است. اين تغييرات شامل افزايش محتواي فيلر، تغيير انواع فيلر و فرمولاسيون رزين و توليد کامپوزيت هيبريد جديد،Ion-released, packable ormocer, (سراميک هاي مديفيه ارگانيک) مي باشد.(4)

    هر چند که مزاياي قابل توجهي همچون زيبايي، هدايت کم حرارتي، کاربرد کلينيکي آسان و مقاومت به سايش در مورد اين مواد ذکر شده است، اما انقباض پليمريزاسيون اين مواد با بيس رزيني همچنان بزرگترين عيب آن ها محسوب مي شود. استرس انقباضي مرتبط با شرينکيج، مي تواند منجر به دبانده شدن کامپوزيت از سطح دندان شده و باعث حساسيت بعد از کار، ترک هاي مينايي، عود پوسيدگي، رنگ پذيري حاشيه ي ترميم (مارجينال) و در نهايت شکست ترميم شود.(5 و6)

اجزاي تشکيل دهنده کامپوزيت ها:

    رزين کامپوزيت ترکيبي از چهار جزء اصلي است: ماتريکس پلي مر آلي (فاز پيوسته)، ذرات فيلر معدني (فاز پراکنده)، ماده ي کوپلينگ (عوامل اتصال دهنده يا لايه ي حد فاصل) و عوامل ديگري نظير سيستم آغاز کننده - تسريع کننده، مهار کننده ها، تثبيت کننده هاي رنگ و رنگدانه ها.(7)

ماتريکس پلي مر آلي:

    در اغلب کامپوزيت هاي تجاري يک اليگومر دي آکريلات آروماتيک يا آروتان است. اليگومرها مايعات ويسکوزي هستند که براي استفاده ي بهتر باليني با افزودن يک مونومر رقيق کننده ويسکوزيته شان را پايين مي آورند.(8)

فيلر (filler):

    ذرات معدني پراکنده ممکن است چندين ماده ي مختلف باشند از جمله شيشه يا کوارتز (ذرات fine) يا سيليکاي کلوئيدال (ذرات microfine) يا نانوکلاسترهاي زيرکونيا- سيليکا و نانو پارتيکل هاي سيليکا.(8) اضافه کردن فيلرها به ماتريکس رزيني به طور قابل توجهي سبب بهبود خواص مواد مي شوند ولي سياليت آن کاهش مي يابد.(9) نوع، اندازه ذرات، ميزان توزيع ضريب انکسار و سختي فيلر عواملي هستند که بر روي خواص کامپوزيت اثر مي گذارند. کامپوزيت ها معمولا راديولوسنت اند لذا در راديوگرافي نمي توان حفرات ترميم شده با اين پليمرها را از پوسيدگي ثانويه يا عاج دکلسيفيه تشخيص داد. بنابراين امروزه ترکيبات راديواپک در فيلرها بکار مي رود که منجر به ايجاد انواع نرم تر فيلر مي گردد و اين خود باعث مي شود زبري سطحي کاهش پيدا کند و از سايش دندان هاي مقابل نيز جلوگيري کند.(10)

ميزان ذرات فيلر و اثر آن بر خواص کامپوزيت ها :

    کامپوزيت ها يي که ميزان فيلر در آن ها 75% وزني يا بالاتر باشد تحت عنوان کامپوزيت هاي با درصد فيلر بالا (heavy filled) ناميده مي شوند. بر عکس کامپوزيت هايي که ميزان فيلر آن ها 66% وزني يا کمتر باشد تحت عنوان کامپوزيت هاي با درصد فيلر پايين (lightly filled) ناميده مي شوند.(11) معمولا ذرات فيلر 70-30% حجمييا 80-50% وزني کامپوزيت را تشکيل ميدهند.(12)همواره درصد حجمي ذرات فيلر در کامپوزيت از درصد وزني آن ها کمتر است زيرا چگالي فيلر بالاتر از ماتريکس رزيني است.(13)

    از آنجايي که فيلرهاي سيليکا تقريبا صد برابر متراکم تر از مونومرهاي آکريليک هستند، بنابراين 75% وزني فيلر تقريبا برابر با 50% حجمي است. خواص کامپوزيت ها متناسب با درصد حجمي ذرات فيلر است ولي اندازه گيري و فرموله کردن کامپوزيت ها بر مبناي درصد وزني به مراتب ساده تر است. بنابراين در دندانپزشکي بيشتر از درصد وزني استفاده ميکنند.(14) به منظور اضافه کردن حداکثر ميزان فيلر به ماتريکس رزيني، تنوع اندازه ي ذرات فيلر ضرورت است. واضح است که اگر ذرات فيلر از نظر اندازه متنوع باشند، ذرات کوچکتر قادر به پر کردن فضاهاي بين ذرات بزرگ تر خواهند بود و بدين ترتيب بالاترين ميزان فيلر به دست مي آيد، ولي در نهايت حداکثر ميزان فيلري که مي توان به ماتريکس رزيني افزود تحت تاثير سطح ذرات فيلر است. مثلا در مورد ذرات سيليکاي کلوئيدال که وسعت سطحي زيادي (حدود m2/gr 300-50 ) دارند، نمي توان درصد فيلر را خيلي بالاتر برد، چرا که استفاده از ذرات کوچک سبب بالا رفتن ويسکوزيتي و کاهش سياليت در کامپوزيت مي شود و همين مسئله کارايي عملي کامپوزيت را دچار اشکال مي کند.(10)اصطکاک بين سطح ذرات فيلر و مونومر عامل اصلي در کنترل سياليت است، به اين معني که با افزايش سطح ذرات فيلر ميزان سياليت کاهش مييابد. اگر حجمي از ذرات درشت را با همان حجم از فيلرهاي ريز مقايسه کنيم وسعت سطحي در مورد فيلرهاي ريز به مراتب بيشتر است. به اين معنا که اگر قطر ذرات فيلر يک دهم شود وسعت سطحي 10 برابر ميگردد.(12) تقريبا تمام خواص فيزيکي، شيميايي و مکانيکي کامپوزيت ها با افزايش ميزان فيلر بهبود مييابد.(15)

اندازه ي ذرات فيلر و اثر آن بر خواص کامپوزيت ها:

    همانگونه که پيش تر بيان شد، اندازه ي ذرات فيلر بر ميزان سياليت کامپوزيت موثر است. به اين ترتيب که هرچه اندازه ي فيلر کوچک تر باشد، سياليت کامپوزيت کاهش مييابد. اندازه ي ذرات فيلر داراي اثر قابل ملاحظه اي در ميزان زبري سطح پرکردگي در مرحله اوليه بعد از finishing و پراخت کامپوزيت مي باشد. کامپوزيت هايي که اندازه ي ذرات فيلر در آن ها submicron است، قابليت پرداخت بالايي را از خود نشان مي دهند و superpolishable ناميده مي شوند. اگر اندازه ي ذرات فيلر کامپوزيت 8-1 ميکرون باشد، کامپوزيت superpolishable و اگر اندازه ذرات فيلر بالاتر از 10 ميکرون باشد، کامپوزيت nonpolishable تلقي مي شود.(10) از آنجا که ذرات فيلر نسبت به ماتريکس رزيني سخت تر هستند بنابراين بعد از Finishing ممکن است بعضي از ذرات فيلر از سطح کامپوزيت برجسته بمانند و بعضي از آن ها ممکن است از سطح کامپوزيت کنده شده و حفراتي بر جاي بگذارند. اين مناطق زبر مي توانند سبب پراکنده شدن نور و تجمع رنگدانه ها و دبري هاي آلي شوند. بنابر اين هر چه اندازه ي ذرات فيلر ريزتر باشد، زبري سطحي کامپوزيت کمتر خواهد بود.(12) همچنين ثابت شده است که هر چه اندازه ي ذرات فيلر موجود در کامپوزيت کوچکتر باشد، کامپوزيت کمتر دچار سايش مي شود زيرا هر چه اندازه ي ذرات فيلر ريزتر باشد فاصله ي بين ذرات فيلر کاهش يافته و بنابر اين فيلرها بهتر مي توانند سبب محافظت ماتريکس رزيني شوند.(16)