این پایان نامه در قالب فرمت word قابل ویرایش ، آماده پرینت و ارائه به عنوان پروژه پایانی میباشد.
مقدمه : رضایت زناشویی نشانگر استحکام نظام خانواده است؛ باعث افزایش سلامت جسمی- روانی ، پیشرفت اقتصادی، رضایت شغلی و رضایت از کل زندگی می گردد . با توجه به اینکه پرستاران به علت مواجهه با عوامل تنش زاي مختلف در محل كار برای رسیدن به هدف تامين سلامت و آسايش بيماران ،انجام مسئولیتهای حرفه ای و نیز در محیط خانه و به دلیل تعدد نقش ها در معرض مستقیم و غیرمستقیم آسیب های جسماني و روانشناختي متعدد می باشند شناخت عوامل موثر و مرتبط شغلی بر رضایت زناشویی می تواند جهت ارتقا و بهره وری این نیروی عظیم انسانی حائز اهمیت باشد.
هدف : تعیین میزان رضایت زناشویی و عوامل شغلی مرتبط با آن در پرستاران شاغل در مراکز آموزشی- درمانی شهر رشت بود.
روش کار : در این مطالعه توصیفی تحلیلی ، 500 پرستار متاهل شاغل در 8 مرکز آموزشی درمانی شهر رشت به روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای انتخاب شدند.اطلاعات از طریق پرسشنامه رضایت زناشویی و پرسشنامه عوامل فردی - اجتماعی جمع آوری گردید و با استفاده از نرم افزار آماری 16 spss و آزمون های آماری توصیفی و استنباطی ( تی مستقل، آنالیز واریانس یک طرفه ، ضریب همبستگی پيرسون و مدل رگرسيون لوجستیک رتبه ای ) آناليز گرديد.
نتایج : بيشتر (6/61 درصد) واحدهاي مورد پژوهش داراي رضايت زناشويي نسبي هستند. از نظر حیطه ها بيشترين( 38/19+ 28/76 ) رضايت زناشويي مربوط به پاسخ قراردادی و کمترين ( 72/24+ 63/54 ) مربوط به موضوعات شخصيتي است. بین ميزان رضايت زناشويي با سن نمونه ها (002/0p=) ، سن همسر (001/0p= ) ، سابقه کار (0001/0p= ) ، ميزان درآمد فرد (002/0p= ) ، بخش محل خدمت (0001/0P= ) ، نوبت کاري (003/0P= ) ، وضعيت استخدامي (0001/0P= ) و تعداد فرزندان (001/0P= ) ارتباط آماري معني دار وجود دارد. اما بين رضايت زناشويي با سن زمان ازدواج ، مرتبه شغلي، جنس ، نوع ازدواج ( فامیلی یا غیرفامیلی ) ، مدرک تحصيلي، ارتباط آماری معني داري مشاهده نشد.
نتیجه گیری نهایی:یافته ها نشان دادند، برخی عوامل شغلی(سابقه کار، درآمد، بخش محل خدمت، نوبت کاری، وضعیت استخدامی) با رضایت زناشویی پرستاران ارتباط معنی دار داشته و در نتیجه این عوامل می تواند بر میزان رضایت زناشویی تاثیر گذار باشد.
زندگي زناشويي جنبه هاي مختلفي از مسائل مالي تا روابط جنسي و عاطفي را در برمي گيرد که با حفظ استقلال نسبي در جهت تكامل فردی ، شكوفايي استعدادها و قابليت هاي طرفين همراه است و به زندگي معنا و هويت مي دهد (1) . اگر عوامل فرهنگی ، اجتماعی ، اقتصادي ، اخلاقی ، روانی و شغلی در زندگی زناشویی نادیده گرفته شوند ، زوجین در زندگی شاد و خوشبخت نخواهند بود و ممکن است سرگردانی و توقف رشد فردی و خودآگاهی ایجاد شود (2). رضایت زناشویی عامل پیش بینی کننده سلامت روانی افراد متاهل است و نقش عمده ای در تربيت افراد و بارور كردن توانائي ها دارد (3). روابط زناشويي رضايتمند باعث رشد شایستگی ، توانايي سازگاري و انطباق افراد شده و این افراد عموماً عمر طولاني و تغذيه سالم و مطلوب داشته ، دچار افسردگي و مشكلات روانشناختي کمتری گردیده و كودكان سازگارتر و با وضعيت تحصيلي بهتری دارند، همچنین کمتر به الکل و مواد مخدر روی می آورند و در صورت ابتلا به سرطان احتمال نجات بیشتر است (4).
رضایت زناشویی1 دارای حیطه های مختلفی همچون درك متقابل زن و شوهر از رفتار و ويژگي هاي يكديگر (پاسخ قراردادی) 2 ، نگرش آنها نسبت به نقش ارتباط در زندگي زناشويي (ارتباط زناشویی) 3، نحوه حل تعارض ها و كشمكش ها ( حل تعارض ) 4، ميزان رضايت از اداره مالي خانواده ( مدیریت مالی) 5 ، توافق در نحوه استفاده از اوقات فراغت (فعالیت های مربوط به اوقات فراغت) 6 ، خشنودي از روابط جنسي و عاطفي (روابط جنسی) 7 ، توافق درباره داشتن فرزند و درك واقع گرايانه از تأثير فرزندان بر روابط زناشويي ( ازدواج و بچه ها ) 8 ، هماهنگي احساسات و علايق مربوط به دوستان و خويشاوندان ( بستگان و دوستان ) 9، رضايت از نقش هاي مختلف زناشويي ( نقش های مربوط به برابری زن و مرد ) 10 و اعتقادات و اعمال مذهبي
1- marital satisfaction
2- idealistic distortion
3- marital communication
4- conflict resolution
5- financial management
6-leisure activities
7- sexual relationship
8- marriage and children
9- family and friends
10- equalitarian roles
( جهت گیری عقیدتی) 1 در زندگي زناشويي مي باشد (5) همان طور که اعتقادات مذهبی نقش مهمی در رضایت زناشویی دارد (6) . ارزیابی این حیطه ها می تواند مشکلات بالقوه زوج ها را توصیف نموده و زمینه های نیرومندی و تقویت آنها را در زندگی مشخص کند (7). زوجیني که انعطاف پذیري، سازگاري و همبستگي ( موضوعات شخصیتی ) 2 بیشتري داشته باشند از رضایت زناشویي بیشتري برخوردار بوده و دارای همبستگي مثبت و همسو بین رضایت زناشویي و مؤلفه هایي چون اوقات فراغت ، همگرایي در مسائل مربوط به فرزندان ، ازدواج ، خانواده و دوستان می باشند (8) . زوجيني كه اوقات فراغت بيشتري را با هم مي گذرانند و سرگرمي هاي مشتركي دارند، ارتباطات كلامي و عاطفي بيشتري با هم دارند و از سلامت جسمی و روحی باثبات تری برخوردار بوده و در نهايت امکان دستیابی بیشتری به رضايت خواهند داشت (9) .
با توجه به جامعه جدید صنعتی ضرورت حضور مردان و زنان در خارج از خانه برای اشتغال ، دستیابی درآمد، انتقال کارکردهای اقتصادی، آموزشی ، تربیتی به نهادهای دیگر ؛ موجب دگرگونی نهاد خانواده و حرفه و جدایی این دو از هم شده است (10). در هم آمیختن نقش های خانوادگی ، شغلی باعث فشار جسمی، روانی و پیامد آن تعارض کار و خانواده می گردد که بر چگونگی سلامت شغلی و خانوادگی تاثیر می گذارد (11) . اولین حوزه های مورد آسیب این تعارض، رضایت زناشویی و رضایت شغلی است و پی آمدهای منفی مانند کاهش سلامتی برای زوجین ، ناکارآمدی وظایف مادری ، پدری و همسری ، کاهش رضایت زناشویی و تاثیر منفی بر سلامت روانی را به دنبال خواهد داشت. همچنین تاثیر این آسیب ها در سازمان ها بصورت کاهش بهره وری ، کاهش خشنودی شغلی کارکنان ، افزایش دیر کرد و غیبت کارکنان از کار و افزایش کناره گیری و کاهش تعهد سازمانی می باشد (12). در مورد خانواده ای که هر دو زوج شاغل هستند مشخص شده : زنانی که رضایت شغلی بالاتری دارند بیشتر از زنان خانه دار از زندگی زناشویی خود لذت می برند ؛ ولی باید توجه داشت که زنان شاغل استرس و گرفتاری های کاری خود را نیز به منزل می آورند (13).
از جمله مشاغلی كه از دير باز در تمام مدت شبانه روز فعال بوده، شغل هایی هستند که در زمينه مسائل درماني فعاليت و با بيماران ارتباط دارند. پرستاران عمده ترین بخش نیروی انسانی نظام بهداشتی و سلامت را تشکیل می دهند. پرستاری شغلي است كه در تمام 24 ساعت فعال بوده و به سبب ماهيت خاص خود به عنوان
1- religious orientation
2- personality issues
شغل استرس آور شناخته شده است. استرس های شغل پرستاری در درازمدت می تواند نه تنها سبب مشکلات زناشویی شود بلکه می تواند منجر به فرسودگي شغلي، كاهش كارآمدي، کاهش موثر بودن در محل كار ، غيبت زياد از بخش، كاهش رضايت بيماران، ترك حرفه پرستاری ، سو مصرف الكل و مواد مخدر، افسردگي و حتي خودكشي در پرستاران منجر گردد (14). در همين راستا، لاندا 1 نشان داد که با افزایش فشار شغلی ، نارضایتی زناشویی نیز فزونی می یابد (15)
در سال های اخیر پژوهش های زیادی در مورد بررسی رضایت زندگی و رضایت شغلی پرستاران و عوامل مرتبط صورت گرفته اما مطالعات در زمینه رضایت زناشویی پرستاران و عوامل مرتبط اندک است . رضایت زناشویی در طول زمان با عوامل متعددی مرتبط است که با آگاهی از وجود ارتباط آنها که پیش بینی کننده حفظ رضایت زناشویی در زندگی مشترک یا رفتن به طرف آشفتگی زناشویی است، می توان به پایداری خانواده
کمک کرد تا از آسیب ها در امان بمانند. دسته ای از متغیرها مربوط به عوامل فردی- خانوادگی مانند : سن، جنس، تحصیلات، طول مدت ازدواج، تفاوت سنی، نوع ازدواج ( فامیلی یا غیرفامیلی) ، تعداد فرزندان، سن همسر، شغل و میزان تحصیلات همسر و عوامل شغلی مانند نوبت کاری، سابقه کار ، بخش محل خدمت ، وضعیت اقتصادی می باشد. نتایج برخی از مطالعات نشان داده است که رضایت زناشویی با وضعیت اقتصادی رابطه مثبت و با طول مدت ازدواج ، تعداد فرزندان رابطه منفی دارد ولی با سن ازدواج ، فاصله سنی ، نوع ازدواج ، تحصیلات رابطه ای ندارد (16). در مقابل پژوهش توئنگ و همکاران 2 نشان می دهد همسران دارای فرزند، رضایت کمتري نسبت به همسران فاقد فرزند گزارش می کنند (17). سطح تحصيلات بالا و نيز موقعيت اقتصادي و اجتماعي بالا (18) ، ميزان تحصيلات پرستاران و احساس موفقيت در زندگي (19) ، جنسیت (20) نوبت کاری با تعارض کار- خانواده و کاهش عزت نفس و افزایش افسردگی و کاهش رضایت زناشویی در ارتباط است (21). برخی مطالعات رضایت زناشویی را در مشاغل مختلف مورد بررسی قرار داده اند از جمله واقعی و همکاران نشان دادند که، 6/65 درصد از کارمندان دانشگاه علوم پزشکی بیرجند دارای میزان رضایت زناشویی در سطح متوسط می باشند (4). زندی پور نیز با بررسي رابطه رضايت زناشويي و رضايت شغلي در کارکنان شرکت آب و فاضلاب استان تهران مشخص کرد که 6/55 درصد افراد داراي رضايت زناشويي متوسط