این پایان نامه در قالب فرمت word قابل ویرایش ، آماده پرینت و ارائه به عنوان پروژه پایانی میباشد.

هدف: بیماری ناشی از رئوویروس‌های پرندگان از بیماریهای مهم اقتصادی در صنعت طیور می‌باشد، که در طیور گوشتی و بخصوص طیور مادر گوشتی موجب افزایش تلفات و موارد حذفی، آرتریت، تنوسینوویت و کاهش عملکرد و کاهش کیفیت تخم مرغ می‌گردد. 

مواد و روش کار: در مطالعه حاضر تعداد پنج فارم مادر گوشتی که از نظر شرایط مدیریتی، تغذیه‌ای و بهداشتی دارای شرایط مشابهی بودند انتخاب گردیدند و در آن‌ها دو بار از واکسن کشته Tri-Reo استفاده گردید. جهت بررسی تغییرات تیتر آنتی‌بادی از آزمایش الایزا استفاده گردید. جهت ارزیابی تاثیرات واکسن مصرفی قبل از تجویز واکسن و در هفته 4 و 8 بعد از تزریق واکسن و در سن 42 هفتگی از آزمایش الایزا استفاده گردید. جهت بررسی تاثیر واکسن بر افزایش تیتر آنتی بادی قبل و بعد از واکسیناسیون از آزمون t جفت نمونه‌ای استفاده بعمل آمد

نتایج و بحث:  نتایج مطالعه نشان داد که پس از تجویز واکسن تیتر آنتی‌بادی بطور بسیار معنی‌داری افزایش پیدا کرد (p<0.01). همچنین عیار آنتی‌بادی چهار هفته پس از تزریق واکسن 304/719±96/22487، هشت هفته پس از واکسیناسیون 236/579±64/24551، و در سن 42 هفتگی 876/447±20/18642 بود که نشان دهنده حفظ میزان آنتی‌بادی در طی دوره تولید می‌باشد. نتایج مطالعه حاضر نشان داد که تجویز دو نوبت واکسن کشته رئوویروس Tri-Reo تیتر حفاظتی مناسبی در آزمایش الایزا ایجاد می‌نماید که می‌تواند علاوه بر حفاظت گله‌های مادر گوشتی، نتاج این گله‌ها را نیز از علائم ناشی از رئوویروس حفاظت نماید.

-1- مقدمه

         رئوویروسها از اعضای جنس اورتو رئو ویروس و از خانواده ی رئو ویریده هستند (Al-Muffarej et al., 1996).  با توجه به جنس پرنده ی درگیر    می توانند علائم متفاوتی از خود نشان دهند. از لحاظ مشخصات آنتی ژنیک, پاتوتیپ , پاتوژنسیتی , رشد در محیط کشتهای متفاوت , حساسیت به تریپسین و گونه ی میزبان از همدیگر متمایز می‌شوند (Saif et al., 2008).

رئوویروس ها از بافتهای متفاوت جوجه های مبتلا جدا شده اند که با توجه به عضو درگیر در آنها آرتریت/ تنوسینوویت ویروسی/ سندرم عدم جذب/ مشکلات تنفسی وگوارشی/ کاهش قدرت سیستم ایمنی وسندرم عدم رشد دیده میشود (Cook et al., 1984).

اغلب موارد رئوویروسها علائم کلینیکی خاصی از خود بروز نمی دهند. بیماری در سنین متفاوت میزبان علائم متفاوتی بروز می دهد و سطح ایمنی جوجه ها , پاتوتیپ ویروس و عضو درگیر از دیگر عوامل تعیین کننده ی شدت بروز علائم هستند.

در طیور گوشتی رئوویروسها قادر به ایجاد خسارات اقتصادی فراوان ناشی از بالا رفتن تلفات , آرتریت/ تنوسینوویت ویروسی می باشند(Saif, 2003). و کاهش راندمان رشد و وزن گیری، عدم تغذیه ی مناسب و بالا رفتن ضریب تبدیل که همگی به نحوی در تعیین ارزش اقتصادی نهایی جوجهها نقش تعیین کننده دارند از دیگر خسارات ناشی از  درگیری گله به این ویروس است (Afaleq et al., 1989).

گله های مادری که قبل از شروع تولید به این ویروس مبتلا میشوند دچار کاهش تولید ,کاهش جوجه در آوری و مهم تر از همه انتقال این ویروس از مادر به جوجه را می بینیم که همگی دارای بار اقتصادی بر دوش این صنعت می باشد.

اصلی ترین و آسان ترین روش تشخیص رئوویروس کشف آن در جوجه های مبتلا به آرتریت ویروسی است. این بیماری در نزدیک صد در صد گله های جای جای نقاط جهان رویت گردیده است و چه در نژادهای سنگین وزن و چه در نژادهای سبک وزن قادر به بروز علائم می باشد. سایر بیماری های ناشی از رئوویروس ها را میتوان در محیط آزمایشگاه به پرنده منتقل کرد , هرچند که ممکن است علائم ایجاد شده در طیور در این محیط دقیقا مشابه عوارض این ویروس بر روی طیور صنعتی در محیط فارم نباشد (Saif et al., 2008). به دلیل اهمیت وافر آرتریت ویروسی، آن را جدا از سایر بیماری های ناشی از رئوویروس ها بررسی میکنیم.

1-2- آرتریت ویروسی

این بیماری  از مهمترین بیماری هایی است که توسط سروتیپ ها و پاتوتیپ های متفاوت رئوویروس ها  در طیور دیده می شود 3C456E644E6F74653E3C436974653E3C417574686F723E47657273686F7769747A3C2F417574686F723E3C596561723E313937333C2F596561723E3C5265634E756D3E31333332393C2F5265634E756D3E3C446973706C6179546578743E2847657273686F7769747A3C7374796C6520666163653D226974616C6963223E20657420616C2E3C2F7374796C653E2C20313937333B204769616D62726F6E653C7374796C6520666163653D226974616C6963223E20657420616C2E3C2F7374796C653E2C2031393931293C2F446973706C6179546578743E3C7265636F72643E3C7265632D6E756D6265723E31333332393C2F7265632D6E756D6265723E3C666F726569676E2D6B6579733E3C6B6579206170703D22454E222064622D69643D2276643272787473747A397432617065357374757632617832647464767761746566783530223E31333332393C2F6B65793E3C2F666F726569676E2D6B6579733E3C7265662D74797065206E616D653D224A6F75726E616C2041727469636C65223E31373C2F7265662D747970653E3C636F6E7472696275746F72733E3C617574686F72733E3C617574686F723E47657273686F7769747A2C20412E3C2F617574686F723E3C617574686F723E576F6F6C65792C20522E20452E3C2F617574686F723E3C2F617574686F72733E3C2F636F6E7472696275746F72733E3C7469746C65733E3C7469746C653E436861726163746572697A6174696F6E206F662074776F2072656F766972757365732069736F6C617465642066726F6D207475726B657973207769746820696E66656374696F757320656E746572697469733C2F7469746C653E3C7365636F6E646172792D7469746C653E417669616E204469733C2F7365636F6E646172792D7469746C653E3C2F7469746C65733E3C706572696F646963616C3E3C66756C6C2D7469746C653E417669616E2044697365617365733C2F66756C6C2D7469746C653E3C616262722D313E417669616E204469733C2F616262722D313E3C2F706572696F646963616C3E3C70616765733E3430362D31343C2F70616765733E3C766F6C756D653E31373C2F766F6C756D653E3C6E756D6265723E323C2F6E756D6265723E3C65646974696F6E3E313937332F30342F30313C2F65646974696F6E3E3C6B6579776F7264733E3C6B6579776F72643E416E696D616C733C2F6B6579776F72643E3C6B6579776F72643E436869636B20456D6272796F3C2F6B6579776F72643E3C6B6579776F72643E43756C7475726520546563686E69717565733C2F6B6579776F72643E3C6B6579776F72643E456E746572697469732F6D6963726F62696F6C6F67792F2A7665746572696E6172793C2F6B6579776F72643E3C6B6579776F72643E466C756F72657363656E7420416E7469626F647920546563686E697175653C2F6B6579776F72643E3C6B6579776F72643E4B69646E65793C2F6B6579776F72643E3C6B6579776F72643E506F756C7472792044697365617365732F2A6D6963726F62696F6C6F67793C2F6B6579776F72643E3C6B6579776F72643E2A52656F766972696461652F636C617373696669636174696F6E2F696D6D756E6F6C6F67792F69736F6C6174696F6E2026616D703B3C2F6B6579776F72643E3C6B6579776F72643E707572696669636174696F6E2F706174686F67656E69636974793C2F6B6579776F72643E3C6B6579776F72643E52656F7669726964616520496E66656374696F6E732F6D6963726F62696F6C6F67792F2A7665746572696E6172793C2F6B6579776F72643E3C6B6579776F72643E2A5475726B6579733C2F6B6579776F72643E3C6B6579776F72643E56697275732043756C7469766174696F6E3C2F6B6579776F72643E3C2F6B6579776F7264733E3C64617465733E3C796561723E313937333C2F796561723E3C7075622D64617465733E3C646174653E4170722D4A756E3C2F646174653E3C2F7075622D64617465733E3C2F64617465733E3C6973626E3E303030352D3230383620285072696E7429262378443B303030352D3230383620284C696E6B696E67293C2F6973626E3E3C616363657373696F6E2D6E756D3E343335313431393C2F616363657373696F6E2D6E756D3E3C75726C733E3C72656C617465642D75726C733E3C75726C3E687474703A2F2F7777772E6E6362692E6E6C6D2E6E69682E676F762F7075626D65642F343335313431393C2F75726C3E3C2F72656C617465642D75726C733E3C2F75726C733E3C6C616E67756167653E656E673C2F6C616E67756167653E3C2F7265636F72643E3C2F436974653E3C436974653E3C417574686F723E4769616D62726F6E653C2F417574686F723E3C596561723E313939313C2F596561723E3C5265634E756D3E31333334353C2F5265634E756D3E3C7265636F72643E3C7265632D6E756D6265723E31333334353C2F7265632D6E756D6265723E3C666F726569676E2D6B6579733E3C6B6579206170703D22454E222064622D69643D2276643272787473747A397432617065357374757632617832647464767761746566783530223E31333334353C2F6B65793E3C2F666F726569676E2D6B6579733E3C7265662D74797065206E616D653D224A6F75726E616C2041727469636C65223E31373C2F7265662D747970653E3C636F6E7472696275746F72733E3C617574686F72733E3C617574686F723E4769616D62726F6E652C204A2E204A2E3C2F617574686F723E3C617574686F723E48617468636F636B2C20542E204C2E3C2F617574686F723E3C617574686F723E4C6F636B6162792C20532E20422E3C2F617574686F723E3C2F617574686F72733E3C2F636F6E7472696275746F72733E3C617574682D616464726573733E506F756C74727920536369656E6365204465706172746D656E742C2041756275726E20556E69766572736974792C20416C6162616D612033363834392D353431362E3C2F617574682D616464726573733E3C7469746C65733E3C7469746C653E456666656374206F662061206C6976652072656F76697275732076616363696E65206F6E20726570726F6475637469766520706572666F726D616E6365206F662062726F696C657220627265656465722068656E7320616E6420646576656C6F706D656E74206F6620766972616C2074656E6F73796E6F766974697320696E2070726F67656E793C2F7469746C653E3C7365636F6E646172792D7469746C653E417669616E204469733C2F7365636F6E646172792D7469746C653E3C2F7469746C65733E3C706572696F646963616C3E3C66756C6C2D7469746C653E417669616E2044697365617365733C2F66756C6C2D7469746C653E3C616262722D313E417669616E204469733C2F616262722D313E3C2F706572696F646963616C3E3C70616765733E3338302D333C2F70616765733E3C766F6C756D653E33353C2F766F6C756D653E3C6E756D6265723E323C2F6E756D6265723E3C65646974696F6E3E313939312F30342F30313C2F65646974696F6E3E3C6B6579776F7264733E3C6B6579776F72643E41646D696E697374726174696F6E2C204F72616C3C2F6B6579776F72643E3C6B6579776F72643E416E696D616C733C2F6B6579776F72643E3C6B6579776F72643E416E7469626F646965732C20566972616C2F626C6F6F643C2F6B6579776F72643E3C6B6579776F72643E2A436869636B656E733C2F6B6579776F72643E3C6B6579776F72643E44696172726865612F6368656D6963616C6C7920696E64756365642F7665746572696E6172793C2F6B6579776F72643E3C6B6579776F72643E4472696E6B696E673C2F6B6579776F72643E3C6B6579776F72643E456767732F7374616E64617264733C2F6B6579776F72643E3C6B6579776F72643E46656D616C653C2F6B6579776F72643E3C6B6579776F72643E46657274696C6974792F6472756720656666656374733C2F6B6579776F72643E3C6B6579776F72643E496D6D756E697A6174696F6E2C205365636F6E646172792F7665746572696E6172793C2F6B6579776F72643E3C6B6579776F72643E4D616C653C2F6B6579776F72643E3C6B6579776F72643E4F7669706F736974696F6E2F6472756720656666656374733C2F6B6579776F72643E3C6B6579776F72643E506F756C7472792044697365617365732F2A6574696F6C6F67793C2F6B6579776F72643E3C6B6579776F72643E52656F766972696461652F2A696D6D756E6F6C6F67793C2F6B6579776F72643E3C6B6579776F72643E54656E6F73796E6F76697469732F6574696F6C6F67792F2A7665746572696E6172793C2F6B6579776F72643E3C6B6579776F72643E56616363696E6174696F6E2F7665746572696E6172793C2F6B6579776F72643E3C6B6579776F72643E56616363696E65732C20496E6163746976617465642F696D6D756E6F6C6F67793C2F6B6579776F72643E3C6B6579776F72643E566972616C2056616363696E65732F61646D696E697374726174696F6E2026616D703B20646F736167652F2A6164766572736520656666656374732F696D6D756E6F6C6F67793C2F6B6579776F72643E3C2F6B6579776F7264733E3C64617465733E3C796561723E313939313C2F796561723E3C7075622D64617465733E3C646174653E4170722D4A756E3C2F646174653E3C2F7075622D64617465733E3C2F64617465733E3C6973626E3E303030352D3230383620285072696E7429262378443B303030352D3230383620284C696E6B696E67293C2F6973626E3E3C616363657373696F6E2D6E756D3E313835343332303C2F616363657373696F6E2D6E756D3E3C75726C733E3C72656C617465642D75726C733E3C75726C3E687474703A2F2F7777772E6E6362692E6E6C6D2E6E69682E676F762F7075626D65642F313835343332303C2F75726C3E3C2F72656C617465642D75726C733E3C2F75726C733E3C6C616E67756167653E656E673C2F6C616E67756167653E3C2F7265636F72643E3C2F436974653E3C2F456E644E6F74653E (Gershowitz et al., 1973; Giambrone et al., 1991). این بیماری مهمترین بیماری مربوط به طیور نژاد گوشتی محسوب می شود اما در طیور تخم گذار (Hill et al., 1989) و بوقلمون (Liu et al., 2004). نیز گزارش گردیده است. با واکسیناسیون بوقلمون ها با سویه رئوویروس های پاتوژن برای مرغ ها می توان بوقلمون ها را بر علیه رئوویروس مقاوم ساخت. این بیماری در مرغ ها با واکسیناسیون قابل کنترل است که این واکسیناسیون می تواند شامل واکسن زنده و یا کشته ی غیر فعال باشد. رایج ترین سویه ی واکسن سویه ی S1133 است که اثر بخشی آن جهت ایجاد مقاومت نسبت به رئوویروس در اکثر نقاط جهان به اثبات رسیده است واکسن های autogenus قادرند طیور را نسبت به سروتیپ های متفاوت رئو مقاوم سازند (Gershowitz et al., 1973) بوقلمون ها و سایر گونه های پرندگان بطور روتین بر علیه آرتریت ویروسی واکسینه نمی شوند.

1-2-1- تاریخچه

در سال 1957 Fahey & Crawley (Fahey et al., 1954) ومدتی پس از آن Petek وهمکارانش (Petek et al., 1967) توانستند رئوویروس را از جوجه های مبتلا به بیماری تنفسی مزمن جداسازی نمایند. ویروس Fahey-Crawley زمانی که به بدن جوجه ای تزریق می شد در آن جوجه مشکلات تنفسی متوسط و در کنار آن نکروز کبدی و التهاب تاندون و لایه ی سینوویال مشاهده می گردید.

Olsan و همکارانش (در سال 1957) (Olson et al., 1957) یک سینوویت را در جوجه ها تثبیت کردند که نسبت به کلر تتراسایکلین و فورازولیدون حساس نبود بعلاوه علائم سرولوژیک کاملا متفاوتی به نسبت Mg  و Ms از خود نشان می داد. این المان بعدها توسط Olsan و Kerr به عامل آرتریت ویروسی معروف گردید (Olson et al., 1967) بعدها Walker و همکارانش (در سال1972)  به آن نام رئوویروس را اطلاق کردند (Walker et al., 1972).

Dalton & Henry برای متمایز ساختن تغییرات تاندونی و سطوح تاندون ها بر اثر مایکوپلاسماسینوویه (Ms) و متمایز ساختن آن از رئو به آن نام تنوسینوویت را نهادند.این تفاوت بعدها توسط Olsan & Solomon اثبات گردید (Olson et al., 1957). این دو توانستند وجود تنوسینوویت را در جوجه های گوشتی عاری از هر گونه Ms را به اثبات برسانند.این عامل جداسازی شده کاملا خواص آنتی ژنیکی مشابهی با ویروس Fahey-Crawley داشت اولین گزارشات این بیماری از آمریکا و انگلستان ارائه گردیده و بعدها در کل جهان وجود این ویروس به اثبات رسیده است  (Fahey et al., 1954).

کنترل آتریت ویروسی ارتباط تنگاتنگی با نقش مهم آنتی بادی مادری در جلوگیری از وقوع آن دارد (Van Der Heide, 2000). هر دو سویه ی زنده و کشته ی واکسن قادر به تولید Ab در بدن گله ی گوشتی و ایجاد مقاومت در برابر انتقال افقی و عمودی ویروس در داخل گله می باشند (Van Der Heide, 2000). اولین واکسن زنده ی تجاری که به بازار ارائه گردید توسط Vander Heide و همکارانش تولید شد (Van Der Heide et al., 1980). که از سویه ی S1133 رئو ویروس پرندگان بدست آمده بود. این سویه بعدها بصورت منووالان و یا ترکیب شده با سایر پاتوتیپ های ویروس به بازار ارائه شد.

رئوویروس ها علاوه بر توانایی در ایجاد آرتریت ویروسی قادرند مسیر را برای وقوع سایر بیماریها در بدن طیور هموار کنند که آلودگی به این ویروس می تواند از طریق انتقال عمودی و یا مدت کوتاهی بعد از هچ اتفاق افتد (Roessler et al., 1989). آرتریت ویروسی قادر است با همکاری برخی دیگر از رئوویروس ها یجاد اختلالات مفصلی ,تاندونی , پری کاردیت , میوکاردیت , هیدروپری کارد , رشد ناکافی و مرگ را به همراه داشته باشد (Roessler et al., 1989).

1-2-2- اپیدمیولوژی و شیوع

رئوویروس ها در کل جهان در مرغ ها و بوقلمون ها و سایر گونه های پرندگان شایع اند. آرتریت ویروسی قبلها فقط در جوجه های گوشتی دیده می شد اما بعدها در سایر گونه های مرغ نیز رویت گردید (Schwartz et al., 1976) و بوقلمون ها نیز از گزند این ویروس در امان
 نیستند(Simmons et al., 1972). شایان ذکر است که رئوویروس ها در مجاری تنفسی و مجرای گوارشی مرغ و بوقلمون بیشتر دیده شده اند(Petek et al., 1967). بیش از 80 درصد رئوویروس های جدا شده از طیور غیر پاتوژن می باشند (Saif et al., 2008).

1-2-3- اتیولوژی

تکثیر رئوویروس ها در سیتوپلاسم بوده و این ویروس ها فاقد کپسید می باشند. طول تقریبی این ویروس 75 nm بوده و چگالی آن در سدیم کلراید 1/36-1/37 گرم بر میلی لیتر
می باشد (Glass et al., 1973). که در 3 گروه از لحاظ اندازه می توان دسته بندی کرد: کوچک، متوسط و بزرگ (Schnitzer et al., 1982). پروتئین های کد کننده ی ژنوم این ویروس نیز از لحاظ اندازه به 3 دسته تقسیم میشوند. ژنومی که وظیفه ی کد کردن پروتئین های ساختاری این ویروس را بر عهده دارد تحت عنوان S1133 معروف است.

رئوویروس ها به حرارت مقاوم بوده و می توانند در 60 درجه ی سانتی گراد بمدت 6-8 ساعت , 56 درجه‌ی سانتی گراد را بمدت 22-24 ساعت، 37 درجه ی سانتی گراد را بمدت 15-16 هفته , 22 درجه‌ی سانتی گراد را بمدت -48-51  هفته و 4 درجه ی سانتی گراد را بمدت بیش از  3  سال و-20 درجه را برای بیش از 4 سال و -63 درجه ی سانتی گراد را بمدت بیش از 10 سال تحمل کند.  تعداد ویروس هایی که در معرض دمای 604 درجه ی سانتی گراد بمدت 5 ساعت قرار گرفتند به طور محسوسی کاهش یافت ولی بطور کامل از بین نرفت. بعلاوه در حضور منیزیم کلراید این کاهش تیتر کمتر نیز
 بود (Saif et al., 2008).

رئوویروس ها به اتر مقاوم بوده ولی نسبت به کلروفوم قدری حساسیت نشان می دهند. این ویروس  PH , 3 را میتوانند تحمل کنند و بعلاوه در دمای اتاق قادر به تحمل هیدروژن پراکسید , لیزول 2 درصد , فرمالین 3درصد و آکتینومایسین D , سیتوزین آرابینوزید , 5فلورو2دئوکسی اوریدین بمدت 1 ساعت می باشد. اتانول 70 درصدو یدین 5/0 درصد ارگانیک قادر به غیر فعال کردن ویروس است. محلول هیدروژن پر اکسید 5درصد نیز ویروس را غیرفعال می کند (Saif et al., 2008).

حساسیت رئوویروس پرندگان به تریپسین متغیر است اما ارتباطی به گونه ی حیوان درگیر و یا مشخصات آنتی ژنیک آن ندارد. علت متغیر بودن حساسیت این ویروس نسبت به تریپسین ناشناخته است اما گونه های رئوویروس حساس به تریپسین به ندرت در روده جای گزین می شوند. شایان ذکر است تریپسین قادر به غیر فعال کردن سویه ی واکسن نیز می باشد. بجز 2 مورد در سایر موارد رئوویروس پرندگان قابل تشخیص با روش هم آگلوتیناسیون نیست (Gershowitz et al., 1973).

1-3- دسته بندی سویه های رئوویروس

رئوویروس ها را می توان بر 2 مبنای متفاوت پاتوژنسیته و یا خصوصیات سرولوژیکی آنها دسته بندی کرد.Kawamura &Tsubahara وهمکارانش(Kawamura et al., 1966) 77 سویه ی متفاوت رئوویروس بدست آمده از مدفوع , سوآپ های کلواک و نای را در 5 گروه سرولوژیک دسته بندی کرده اند.

Sahu  4 سروتیپ را از روده ها و مجاری تنفسی و سینوویال جداسازی کردند (Sahu et al., 1979). Wood و همکارانش (Wood et al., 1980) ارتباط و شباهت تمامی سویه های رئو ویروس های موجود در ایالات متحده امریکا, بریتانیا , آلمان و ژاپن را بررسی کرده و ادعا کردند که این ویروس حداقل 11 سروتیپ داشته و بین این سویه ها بدلیل بالا بودن Cross neutralization می توان شاهد رئوویروس های با علائم متفاوت بود. Hieronymus و همکارانش 5 رئوویروس حاصل از تحقیقاتشان را در طیور متفاوت در 3 سروتیپ دسته بندی کردند (Hieronymus et al., 1983) و Robertson & Wilcox 10 سویه ی استرلیایی کشف شده را با در نظر گرفتن احتمال جابجایی ژنی در 3 دسته قرار دادند. آن چه مشهود است احتمال وجود رئوویروس بشکل زیرگونه ی آنتی ژنیک به نسبت سروتیپ مشخص و مستقل بیشتر است. Rosenberger و همکارانش و Sterner و همکارانش با تلقیح این ویروس به بدن جوجه های کاملا عاری از هرگونه پاتوژن و بررسی نتایج حاصله بر روی جوجه ها و علائم مشاهده شده, سویه ها را برپایه حدت بیماریزاییشان گروه بندی کردند (Saif et al., 2008).

1-3-1- کشت آزمایشگاهی رئوویروس

رئوویروس در زرده و یا کیسه ی کوریوآلانتوئیک تخم مرغ جنین دار (CAM) قادر به رشد است. کیسه ی زرده برای این ویروس محیط کشت ایده آل تری است و در روز 3-5 بعد از تلقیح ویروس به تخم مرغ مرگ جنین را مشاهده می کنیم بعلاوه جنین ها رنگ پریده و حاوی خونریزی های زیر جلدی می باشند. مرگ جنین در تلقیح ویروس به لایه ی CAM 7-8 روز بعد اتفاق می افتد.در جنین های مرده توقف رشد قبل از مرگ و نیز بزرگ شدگی در کبد و طحال مشهود است. این علائم در جنین هایی که بیش از 7 روز زنده مانده اند واضح تر است. یک لایه ی سفید نسبتا برآمده و تغییر شکل یافته در CAM دیده می شود. مزودرم درگیر ادماتوز بوده و حاوی سلول های التهابی است. ادم به تنهایی نیز در برخی موارد دیده شده است. مرگ جنین در موارد تلقیح ویروس به لایه ی کوریوآلانتوئیک کمتر دیده شده است.

ویروس در محیط کشت سلول های اعضای متفاوت پرنده رشد می کند از جمله جنین , ریه , کلیه , کبد , ماکروفاژ و بیضه ها. سلول های پیش ساز تولیدکننده ی کلیه های پرندگان 2-6 هفته محیط کشت تقریبا مناسبی محسوب می شوند اما برای ایجاد پلاک ویروسی و جداسازی ویروس باید از محیط کشت سلول های پیش ساز کبد استفاده کرد (Saif et al., 2008). فیبروبلاست جنین جوجه ها نیز محیط کشتی مناسب جهت رشد رئوویروس محسوب می شوند اما ویروس بایستی قبلا خود را با این محیط تطبیق دهد (Guneratne et al., 1982). کشت های با منشاء سلول های اعضای بدن جوجه ها با توجه به میزان تولید بافت سینسیشیال در آنها گروه بندی می گردند که این بافت سینسیشیال در عرض 24-48 ساعت و به تبع دژنراسیون سلول های بافت های محیط کشت و ایجاد سوراخ های متعدد در آن ها (در محیط کشت های تک لایه) و تولید دیو سلول(در محیط کشت های چند لایه) ارزیابی می گردند. سلول های مبتلا می توانند به شکل ائوزینوفیلیک و یا بازوفیلیک دیده شوند (Robertson et al., 1986). این ویروس قادر است در محیط کشت های Vero  , BHK21/13 , 1TT , کلیه ی گربه(CRFK) , کلیه ی گاو نژاد گرجستانی(GBK) , کلیه ی خرگوش , Procing kidney (PK) و JAPANese quail cell line (qt35) حاصله از فیبروسارکوما , لنفوبلاستوئیدسل جوجه  و محیط کشت حاصل از تکثیر و تزاید لنفوسیت جوجه رشد کند (Calnek et al., 1997).