پايان نامه بررسی ارتباط بین ساختار سرمایه با میزان سرمایه در گردش و فرصت های رشد در شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران به همراه پروپوزال آماده ارائه و ديتاي فصل چهار
پروپوزال بررسی ارتباط بین ساختار سرمایه با میزان سرمایه در گردش و فرصت های رشد در شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران
چکیده
در این پژوهش تلاش شده است ارتباط بین ساختار سرمایه با میزان سرمایه در گردش و فرصت های رشد در شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران در بازه زمانی 1393-1388 مورد بررسی قرار گیرد. پس از اعمال محدودیت هابر جامعه آماری 136 شرکت (816 سال-شرکت) برای نمونه انتخاب شد،بنابراین در این پژوهش از داده های ترکیبی (سال – شرکت) استفاده شده است. با استفاده از آزمون f (لیمر) روش پانل دیتا برای تخمین داده ها در نظر گرفته شده است برای انتخاب اثرات ثابت و تصادفی از ازمون هاسمن استفاده شده است. برای بررسی وجود ناهمسانی واریانس از آزمون بروش پاگان_کوک و ویسبرگ استفاده شده است.در نتیجه داده ها با استفاده از تکنیک آماری رگرسیون خطی و نرم افزار Eviews مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج حاصل از این تجزیه و تحلیل حاکی از آن است که بین نرخ رشد،نرخ رشد درآمد،نرخ رشد سود پرداختی،نسبت حساب های دریافتنی به فروش و اهرم مالی رابطه معنی داری وجود ندارد ولی بین نسبت موجودی کالا به فروش،نسبت وجه نقد به فروش،نسبت حساب های پرداختنی به فروش،نسبت سلامت ساختاری،نسبت دارایی جاری به فروش و اهرم مالی رابطه معنی داری وجود دارد.
واژگان کلیدی: ساختار سرمایه،سرمایه در گردش،فرصت رشد،سلامت ساختاری.
فهرست مطالب
عنوان صفحه
فصل اول: کلیات تحقیق
1-1 مقدمه. 2
1-2 بیان مسئله. 2
1-3 اهمیت و ضرورت تحقیق.. 4
1-4 اهداف تحقیق.. 4
1-4-1 هدف اصلی: 4
1-4-2 اهداف ویژه: 4
1-5 سؤالات تحقیق: 5
1-5-1 سؤال اصلی: 5
1-5-2 سؤالهای فرعی: 5
1-6 فرضیههای تحقیق.. 6
1-7 روششناسی تحقیق.. 7
1-8 تعریف مفهومی متغیر. 8
فصل دوم: مبانی نظری و پيشينه تحقيق
2-1 مقدمه. 11
2-2 مبانی نظری پژوهش.... 11
2-1-2 تعریف ساختار سرمایه. 14
2-2-2 ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﺆﺛﺮ ﺑﺮ ﺳﺎﺧﺘﺎر ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ. 14
2-3-2 ﺳﺎﺧﺘﺎر ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﺑﺎﺷﺪ مطلوبتر اﺳﺖ؟. 16
2-4-2 نظریات ساختار سرمایه. 16
نظریه موازنه ایستا: 16
نظریه سلسله مراتبی (ترجیحی): 17
نظریه نمایندگی: 18
2-3 سرمایه در گردش.... 20
2-1-3 ماهيت و اهميت سرمايه در گردش.... 21
2-2-3 راهبردهای سرمایه در گردش.... 22
2-3-3 تأثیر سیاستهای سرمایه در گردش و عملکرد مالی سازمان.. 23
2-4-3 سیاستهای سرمایه در گردش و ثروت سهامداران.. 24
2-4 مدیریت سرمایه در گردش.... 24
2-1-4 استراتژیهای کلی مدیریت سرمایه در گردش.... 27
2-4-4 مدیریت سرمایه در گردش در مرحله عمل.. 28
2-6-4 سیاست مطلوب در مدیریت سرمایه در گردش.... 29
2-7-4 شاخص اندازهگیری مدیریت سرمایه در گردش.... 30
2-5 فرصتهای رشد. 31
2-1-5 فرصتهای رشد و ساختار سرمایه. 32
2-2-5 رابطه بین فرصت رشد و بدهی.. 33
2-3-5 فرصتهای رشد آتی و ایجاد ارزش.... 34
2-4-5 فرصت رشد و ساختار سرمایه. 35
2-5-5 رابطه متقابل فرصتهای رشد با ساختار سرمایه. 36
2-6 پیشینه داخلی.. 37
2-7 پیشینه خارجی.. 42
فصل سوم: روش تحقیق
3-1 مقدمه: 47
3-2 سؤالات پژوهش.... 47
3-3 فرضیات پژوهش.... 48
3-4 روش تحقیق.. 50
3-5 جامعه آماری.. 50
3-6 قلمرو مکانی و زمانی پژوهش.... 51
3-7 نمونه، روش نمونهگیری و حجم نمونه: 51
3-8 روشهای جمعآوری اطلاعات: 52
3-9 آزمون آماری.. 52
3-9-1 روش تجزیهوتحلیل اطلاعات و آزمون فرضیهها 53
3-9-2- مدل دادههاي سري زماني - مقطعي (دادههای ترکیبی) 53
3-9-3 روشهای تخمین.. 54
3-9-4 مراحل تخمین با استفاده از دادههای ترکیبی.. 55
3- 9-5 اثرات ثابت... 55
3-9-6- اثرات تصادفی.. 56
3-9-7 -آزمون هاسمن.. 56
3-9-8- شناسایی ناهمسانی واریانس.... 57
3-10- مدل ریاضی پژوهش.... 57
3-11-تعریف متغیرهای مستقل و وابسته. 58
3-12 فهرست شرکتهای انتخابی(نمونه تحقیق) 60
فصل چهارم: تجزیه و تحلیل داده ها
4-1- مقدمه. 62
4-2-آمار توصیفی.. 62
4-3-ماتریس همبستگی متغیرهای پژوهش.... 62
4-4-آزمون ریشه واحد. 64
4-5-آزمون نرمال بودن توزیع اجزای خطا (باقيمانده) مدل پژوهش.... 64
4-6- تعيين روش بکارگيري دادههاي ترکيبي.. 65
4-7- آزمون هاسمن برای انتخاب بین مدل اثرات ثابت و اثرات تصادفی.. 66
4-8-آزمون ناهمسانی واریانس.... 66
4-9- نتایج آزمون فرضیههای پژوهش.... 67
4-9-1- نتایج آزمون مدل پژوهش.... 67
فصل پنجم: نتیجه گیری و پیشنهادها
5-1مقدمه. 73
5-2- نتایج حاصل از آزمون فرضیات تحقیق.. 73
5-3- بحث و تفسیر. 74
5- 4 محدودیتهای پژوهش.... 76
5-5- پیشنهادات مبتنی بر یافتههای پژوهش.... 77
5-6- پیشنهادات برای تحقیقات آتی.. 77
منابع و مأخذ. 80
پیوست... 87
فهرستأ
ﺟﺪول 1) مشخصههایی ﻛﻪ ﺑﺮ ﺳﺎﺧﺘﺎر ﺳﺮﻣﺎﻳﺔ ﺷﺮﻛﺖ ﺗﺄﺛﻴﺮﮔﺬار ﻫﺴﺘﻨﺪ. 15
جدول 2) خلاصهای از تئوریهای ساختار سرمایه. 19
جدول4-1-آمار توصیفی متغیرهای پژوهش.... 62
جدول4-2- ماتریس همبستگی متغیرهای پژوهش.... 63
جدول4-3- نتایج آزمون دیکیفولر جهت بررسی مانایی متغیرهای پژوهش.... 64
جدول4-4- نتایج آزمون نرمال بودن توزیع اجزای خطا (باقيمانده) در مدل پژوهش.... 65
جدول4-5- نتايج آزمون F (لیمر)براي انتخاب روش ترکیبی (Pooling) يا تلفیقی (Panel) 66
جدول4-6- نتایج آزمون هاسمن برای انتخاب بین مدل اثرات ثابت و اثرات تصادفی.. 66
جدول4-7- نتایج آزمون آزمون بروش پاگان – کوک و ویسبرگ برای کشف ناهمسانی واریانس.... 66
جدول4-8- خلاصه نتایج آماری آزمون مدل پژوهش.... 67
فهرست اشکال
شکل1. فرآیند تصمیمات ساختار سرمایه.................................................................................................................................. 13
شکل 2. نظریات ساختار سرمایه (مشایخ و شاهرخی، 1385)............................................................................................... 16
شکل 3) سرمایه در گردش (فیض اله زاده، 1391)................................................................................................................ . 20
شکل 4) روابط عوامل تأثیرگذار در سرمایه در گردش، مدیریت سرمایه در گردش، سیاستهای سرمایه در گردش عملکرد مالی سازمان (لازاریدیس و تریفونیدیس، 2006)........................................................................................................................................... . 29
شکل 5) استراتژی جسورانه و محافظهکارانه در دارایی و بدهی جاری (تهرانی، 1389)..................................................... 30
فصل اول :
کلیات تحقیق
1-1 مقدمه
در اقتصاد پر چالش کنونی با فشارهای فزاینده محیطی و منابع خارجی محدود، داراییها و بدهیهای جاری یعنی سرمایه در گردش بنگاههای اقتصادی از اهمیت زیادی برخوردار است یعنی مدیریت بهینه سرمایه در گردش بنگاهها میتواند بهعنوان یک مزیت رقابتی برای آنها محسوب شود (فتحی و توکلی، 1384). سرمایه در گردش از اقلام مهم داراییهای واحدها و بنگاههای اقتصادی تلقی میشود که در تصمیمات مالی نقش قابلتوجهی دارد و اهمیت روزافزون آن باعث شده است که این موضوع بهصورت یکرشتهی تخصصی مدیریت مالی درآید (نیکو مرام و همکاران، 1383). باوجود اهمیت زیاد سرمایه در گردش برای سازمانها، ادبیات سازمانی بهطور سنتی به بررسی مطالعهی تصمیمات مالی بلندمدت متمرکز است و پژوهشگران نیز بیشتر به مطالعه در زمینهٔ تجزیه و تحلیل سرمایهگذاری، ساختار سرمایه، تقسیم سود و ارزشیابی سازمان و موارد مشابه پرداختهاند، اما باید توجه داشت سرمایهگذاری که بیشتر شرکتها بر روی داراییهای کوتاهمدت انجام میدهند و منابعی که با سررسید کمتر از یک سال بکاربرده میشود، قسمت عمده اقلام ترازنامهی شرکت را تشکیل میدهد (گارسیا و مارتینز، 2007). در این فضای اقتصاد چالشی که سازمانهای بینالمللی راههای جدیدی را برای رشد و بهبود عملکرد مالی و کاهش ریسک جستوجو میکنند، سرمایه در گردش بهعنوان منبعی مهم برای بهبود عملکرد مالی به شمار میآید (فتحی و توکلی، 1388).
1-2 بیان مسئله
یکی از چالشهایی که مدیران شرکتهای بزرگ در جهان با آن مواجه هستند این است که چگونه ساختار سرمایه، سرمایه در گردش و فرصت رشد را تحت تأثیر قرار میدهد. مقابله با این مشکل به نفع همهی مدیران شرکتهای بزرگ و سایر تصمیمگیرندگان درزمینهٔ امور مالی خواهد بود (نتوگوا ،2014). یکی از مهمترین اهدافی که مدیران مالی برای به حداکثر رساندن ثروت سهامداران باید در نظر بگیرند، تعیین بهترین ترکیب منابع تأمین مالی یا همان ساختار سرمایه است. ازنظر مدیر مالی تعیین رابطه بین هزینه سرمایه، ساختار سرمایه و ارزش کل شرکت اهمیت بسیار زیادی دارد زیرا میتوان با استفاده از ساختار سرمایه بر ارزش شرکت تأثیر گذاشت. با توجه به استنباط سرمایهگذاران و واکنش آنان نسبت به درجهی تغییرات ریسک مالی، میتوان ساختار مطلوب ریسک شرکت را تعیین کرد (سلیمی،1383). برای انتخاب اهرم (ترکیب بدهیها و حقوق صاحبان سهام) برای شرکتها اینکه چه مقدار بدهی باید در پرتفوی مالی گنجانده شود یکی از مدلهای ساختار سرمایه بر اساس فرضیات منتقدانهای است که مدیران شرکتهای سهامی بزرگ با اشاعه و بسط مالکیت سعی در بهتر نمودن منافع مالکان را دارند.
با توجه به اهمیت ساختار سرمایه و سرمایه در گردش برای فرصتهای رشد یک شرکت در این پژوهش سعی داریم به این سؤال پاسخ دهیم که آیا بین ساختار سرمایه با سرمایه در گردش و فرصت رشد در شرکتهای پذیرفتهشده در بورس اوراق بهادار تهران رابطه معنیداری وجود دارد یا خیر؟
-3 اهمیت و ضرورت تحقیق
پس از جدایی مدیریت از مالکیت در شرکتها و مطرحشدن تئوری نمایندگی، یکی از اساسیترین دغدغههای سهامداران، کاهش هزینههای نمایندگی و افزایش ثروت خودشان از طریق افزایش ارزش شرکت است. در اینجا به اهرم بهعنوان یک مکانیسم داخلی که هزینههای نمایندگی ناشی از سرمایهگذاری اضافی را کاهش میدهد نگریسته میشود. بنابراین انتشار بدهی و ایجاد تعهدات آتی برای مدیر، هزینه نمایندگی جریانهای نقدی آزاد را از طریق جریانهای نقدی در دسترس مدیر برای صرف در مواردی که مطابق میل اوست کاهش مییابد. این اثرات کنترل بدهی، یک عامل تعیینکننده بالقوه در ساختار سرمایه است. ساختار مالکیت نیز بهعنوان ابزار ساماندهی دیگری مطرح است که میتواند تصمیمات مالی را تحت تأثیر قرار دهد و بهطور مستقیم بر مشکلات سرمایهگذاری اضافی مدیران اثر بگذارد. بدیهی است که تجزیهوتحلیل روابط مذکور، بهخصوص در قالب شرکتهای دارای فرصت رشد محدود از اهمیت خاصی برخوردار خواهد بود زیرا میتواند بر تصمیمگیری مدیر و رابطه بین مدیر و گروههای ذینفع، جهت افزایش ارزش شرکت و به دنبال آن ثروت گروهای مرتبط با شرکت و جلوگیری از احتمال ورشکستگی شرکت کمک نماید.
1-5 سؤالات تحقیق:
1-5-1 سؤال اصلی:
آیا بین ساختار سرمایه با میزان سرمایه در گردش و فرصتهای رشد در شرکتهای پذیرفتهشده در بورس اوراق بهادار تهران رابطه معناداری وجود دارد؟
1-5-2 سؤالهای فرعی:
- آیا بین اهرم مالی و نرخ رشد فروش در شرکتهای پذیرفتهشده در بورس اوراق بهادار تهران رابطه معناداری وجود دارد؟
- آیا بین اهرم مالی و نرخ رشد درآمد در شرکتهای پذیرفتهشده در بورس اوراق بهادار تهران رابطه معناداری وجود دارد؟
- آیا بین اهرم مالی و نسبت موجودی کالا به فروش در شرکتهای پذیرفتهشده در بورس اوراق بهادار تهران رابطه معناداری وجود دارد؟
- آیا بین اهرم مالی و نرخ رشد سود پرداختنی در شرکتهای پذیرفتهشده در بورس اوراق بهادار تهران رابطه معناداری وجود دارد؟
- آیا بین اهرم مالی و نسبت وجه نقد به فروش در شرکتهای پذیرفتهشده در بورس اوراق بهادار تهران.
1-4 اهداف تحقیق
1-4-1 هدف اصلی:
تعیین رابطه بین ساختار سرمایه با سرمایه در گردش و فرصتهای رشد در شرکتهای پذیرفتهشده در بورس اوراق بهادار تهران.
1-4-2 اهداف ویژه:
- تعیین رابطه بین اهرم مالی و نرخ رشد فروش در شرکتهای پذیرفتهشده در بورس اوراق بهادار تهران.
- تعیین رابطه بین اهرم مالی و نرخ رشد درآمد در شرکتهای پذیرفتهشده در بورس اوراق بهادار تهران.
- تعیین رابطه بین اهرم مالی و نسبت موجودی کالا به فروش در شرکتهای پذیرفتهشده در بورس اوراق بهادار تهران.
1-6 فرضیههای تحقیق
فرضیه اول:
بین اهرم مالی و نرخ رشد فروش رابطه معنیداری وجود دارد.
فرضیه دوم:
بین اهرم مالی و نرخ رشد درآمد خالص رابطه معنیداری وجود دارد.
فرضیه سوم:
بین اهرم مالی و نسبت موجودی کالا به فروش رابطه معنیداری وجود دارد.
فرضیه چهارم:
بین اهرم مالی و نرخ رشد سود پرداختنی رابطه معنیداری وجود دارد.
فرضیه پنجم:
بین اهرم مالی و نسبت وجه نقد به فروش رابطه معنیداری وجود دارد.
1-7 روششناسی تحقیق
این پژوهش بر مبنای هدف از نوع کاربردی و برحسب ماهیت توصیفی است. اطلاعات مربوط به مبانی نظری از طریق مطالعات کتابخانهای، مجلات حسابداری و حسابرسی، از مقالات موجود در پایگاه اطلاعاتی تهیهشده است و اطلاعات مالی برای تهیهی دادهها از طریق سایت رسمی سازمان بورس اوراق بهادار تهران و نرمافزار رهآورد نوین 3 و تدبیر پرداز استخراجشده است. اطلاعات جمعآوریشده توسط نرمافزار Excel تلخیص و طبقهبندیشده و محاسبات لازم بر روی آن انجامشده است درنهایت برای تجزیهوتحلیل اطلاعات از روش رگرسیون خطی و از نرمافزار Eviews استفاده شد. قلمرو مکانی در این پژوهش بورس اوراق بهادار تهران و قلمرو زمانی از سال 88 تا 93 میباشد. جامعه آماری این تحقیق کلیه شرکتهای پذیرفتهشده در بورس اوراق بهادار تهران میباشد برای انتخاب نمونه شرایط زیر لحاظ شده است:
1-شرکتها قبل از سال 88 در بورس پذیرفتهشده باشد.
2-سال مالی آنها منتهی به 29 اسفند هرسال باشد.
3-وقفه معاملاتی بیش از 6 ماه نداشته باشند.
4-جزو واسطهگریهای مالی، بانکها، بیمه و سرمایهگذاریها نباشد.
1-8 تعریف مفهومی متغیر
متغیر وابسته: در این پژوهش اهرم مالی متغیر وابسته میباشد که به صورت زیر تعریف میگردد.
- اهرم مالی: در این پژوهش اهرم مالی از تقسیم مجموع داراییهای شرکت به مجموع بدهیهای آن محاسبه میشود (انصاری و همکاران،1391).
نرخ رشد فروش:
نرخ رشد درآمد:
موجودی کالا به فروش:
نرخ رشد سود پرداختی:
حسابهای پرداختنی به فروش:
وجه نقد به فروش:
حسابهای دریافتنی به فروش:
نسبت سلامت ساختاری:
دارایی جاری به فروش:
نسبت نقدینگی:
2-1 مقدمه
یکی از ویژگیهای بازارهای نوظهور امروز، توجه به پارامتر سرمایه و روشهای مؤثر بر حفظ و ایجاد ارزش شرکت و مدیریت ریسک شرکت در بازارهای تأمین مالی است. ضرورت این امر داشتن آگاهی جامع نسبت به جایگاه شرکت در بازارهای مالی و نیز محیط پیرامون اثرگذار بر عملکرد شرکتهای مختلف در قالب صنایع گوناگون است. به لحاظ متفاوت بودن پارامترهای درونی شرکت و صنایع، امروزه درجهبندی شرکتها ازلحاظ اعتباری تا حدود زیادی به ساختار سرمایه آن وابسته است و درواقع مبنای تولید و ارائه خدمات به نحوهی تأمین و مصرف وجوه مالی وابسته است. از طرفی ساختار سرمایه هر شرکت هشدار اولیهای در ارتباط با میزان مضیقه مالی شرکت است و لازم است در برنامهریزی استراتژیک شرکتها تعیین عوامل مؤثر بر کارایی تأمین مالی آنها موردتوجه جدی باشد. شرکتها عمدتاً وجوه موردنیاز خود را از روشهای مختلف تأمین مینمایند، لیکن عوامل مختلفی ازجمله اندازه شرکت، میزان تولید و فروش، منابع کسب مواد اولیه، دسترسی به بازارهای تأمین مالی و نیز محیطهای اقتصادی و سیاسی آنها را نسبت به اتخاذ تصمیمات بهینه در این زمینه محتاط نموده است (سینایی،1386).
منابع و مأخذ
- ابزری، مهدی. دستگیر، محسن. قلی پور، علی.(1386)، بررسی و تجزیهوتحلیل روشهای تأمین مالی شرکتهای پذیرفتهشده در بورس اوراق بهادار تهران، فصلنامه بررسیهای اقتصادی ، دوره 4، شماره 4، صص 89- 73.
- اسدی، غلامحسین. پورباقریان، علیرضا.(1390)، رابطه رویکردهای تأمین مالی با بازده آتی سهام. فصلنامه مطالعات حسابداری شماره 29، 153- .139
- ایزدی نیا، ناصر. رحیمی دستجردی، محسن.( 1388)، تأثیر ساختار سرمایهبر نرخ بازده سهام و درآمد هر سهم تحقیقات حسابداری، شماره 3، صص161-136.
- ایزدی نیا، ناصر. تاکی، عبدالله.(1389)، برسی تأثیر مدیریت سرمایه در گردش باقابلیت سوددهی شرکتهای پذیرفتهشده در بورس اوراق بهادار تهران، فصلنامه علمی پژوهشی حسابداری مالی، سال دوم، شماره 5، صص139- 120.
- بهارمقدم، مهدی. محمدرضا خانی، وحید. هوشمند زعفرانیه، رحمت اله.(1391)، بررسی اثر ویژگیهای خاص شرکتها بر مدیریت سرمایه در گردش، پژوهشهای تجربی حسابداری مالی، سال دوم ، شماره 4، صص89- 71.
- نیکو مرام، هاشم. رهنمای رودپشتی، فریدون. هیبتی، فرشاد.(1390)، مبانی مدیریت مالی، جلد دوم، چاپ چهارم، انتشارات ترمه، ص 465.
- وکیلی فرد، حمیدرضا. (1388)، تصمیمگیری در مسائل مالی( مدیریت مالی 2)، چاپ اول، انتشارات جنگل، صص 71-69.
Cai, Jie and Zhang, Zhe, (2005). Capital structure dynamics and stock return The university of Iowa, Department of finance, (January), www.FMA.
Chiou, J.; Cheng L. and Wu, H. (2006). The Determinants of Working Capital Management, the Journal of American Academy of Business,Cambridge,Vol. 10(1), pp: 149-155.
Cohen, D. A, Lys,T. Z, (2006). Weighing the evidence on the relation between external corporate financing activities, accruals and stock returns, Journal of Accounting and Economics 42,PP 87-105.