فهرست
مقدمه. 3
تعریف تیزهوش.... 3
كودك تيز هوش.... 5
تعريف كود كان تيزهوش.... 5
خصوصيات كودكان تيزهوش.... 6
افراد تیز هوش را به چهار دسته تقسیم می کنند : 7
سرچشمه های تیزهوشی.. 8
شناسایی کودکان تیزهوش.... 9
ویژگیهای تیزهوشان.. 10
ویژگیهای یادگیری.. 10
خصایص جسمانی کودکان تیزهوش.... 12
آموزش کودکان تیزهوش.... 12
انتظارات بزرگ ، خواسته های ناعادلانه. 14
آزمونهای هوش.... 14
آزمونهای فردی.. 14
آزمونهای گروهی هوش.... 15
تعريف هوش از نظر علمي.. 17
ویژگی های عمومی كودكان و دانش آموزان تیزهوش.... 17
رابطه ي بين هوش و نبوغ. 20
شناسايي کودکان با هوش.... 21
راهکارهايي براي پرورش استعداد اوليه ي کودک... 23
ویژگی های افراد باهوش.... 23
ضرورت شناسایی استعدادهای درخشان.. 28
این کودکان توانایی های بالقوه اثبات شده ای در چندین زمینه دارند. 29
شناسایی تیزهوشی و استعداد به طرق زیر: 30
والدین در حکم منظبط سازان.. 31
والدین در نقش برنامه ریزی اجتماعی.. 31
والدین و سایرین در نقش مصاحبان و شنوندگان.. 31
والدین در نقش مربیان.. 32
بازی برای هوش.... 32
در جست‌وجوی دانش باش.... 33
ورزش، ورزش، ورزش! 33
الفبای موسیقی، الفبای هوش.... 33
شیر مادر، عصاره هوش.... 34
کامپیوتر در خدمت هوش.... 34
صبحانه یادت نره! 34
خوب بخور تا باهوش بشی.. 35
دوستی که هوش هدیه می‌دهد. 35
چه نسبتی از نوابغ بالقوه به طبقات مرحوم تعلق دارند؟. 36
چگونه با كودكان خود ارتباط برقرار کنیم.. 37
چگونه بايد با كودك خود رابطه برقرار كنم؟. 37
لغات و ارتباطات نوعى: 38
الگوها 38
چه بايد بكنيم چنانچه دچار مشكلى شديم؟. 38
جامعه. 40
مسئله وراثت و محيط... 40
چند توصيه. 40
نکاتی که در عمل و ارزیابی باید رعایت کرد: 41
روش نمره گذاری: 42
آنچه والدین باید بدانند. 45
کـودک و ضـعـف حافـظـه. 46
بازی فکری.. 46
نشاط روحی‌روانی.. 47
بازی در زمین.. 47
نمایش و گسترش توانایی عقل.. 47
مباحث اساسی در تربیت کودکان تیز هوش چیست؟. 48
تحقیقات لویس ترمن.. 49
منابع : 54
مقدمه تعریف تیزهوش
کودکان تیز هوش چه کسانی هستند ؟ آیا آن دسته از افرادی هستند که خلاقیت دارند و رهبران نسل آینده خواهند بود ؟
از نظر تعریف به کودکی تیز هوش گفته می شود که با کمک فکر و استدلا و استفاده از فرآیندهای ذهنی عالی بتواند قضاوت صحیح بکند و دارای استعداد خاص در کارهای خلاقه باشد. کودکان تیزهوش و با استعداد کسانی هستند که برطبق تشخیص افراد صلاحیتدار و اهل فن به دلیل استعدادهای برجسته خود قادر به عملکردهای عالی هستند. فردی گفته می شود که با ابتکار و توانایی خود بتواند از عهده ی کارهای ابداعی و اختراعی و برنامه ریزی های مهم که افراد دیگر از انجام آن عاجزند برآید و نظریات و کشفیات وی از لحاظ کیفی و کمّی قابل ارزش و خارق العاده باشدمنابع انسانی میهن ما به هیچ وجه محدودتر از منابع غنی طبیعی آن نیست.
ما درکشوری زندگی می کنیم که برای رسیدن به استقلال و پیشرفت همه جانبه در زمینه های فردی و اجتماعی ، علمی و فرهنگی به شخصیتهای رشد یافته و به دلهای بیدار و مغزهای اندیشمند و دستهای ماهر و توانا نیازمند است. چنین شخصیتها و مغزها و دلها و دستهایی باید تربیت شوند ، برای چنین منظوری ضروری است که متخصصان تعلیم و تربیت و روان شناسی و سایر دست اندر کاران آموزش و پرورش آنچه در توان دارند به کار گیرند و لزوم تعلیم و تربیت منابع انسانی کشورمان و بویژه کودکان تیزهوش و با استعداد را تبیین کنند و اشاعه دهند.
به طور کلی استعداد بیش از حد، کنجکاوی، وسواس و علاقه ی شدید به کارهای ابتکاری از خصوصیات افراد نابغه به حساب می آید همه ی ما می توانیم در ذهن خود فرد یا افرادی را که هوش بالایی دارند مجسم کنیم. ما تحت تأثیر دانش و مهارت های آنها قرار می گیریم و گاه متعجب می شویم که آنها چگونه می توانند با صرف کوشش بسیار کمی مطالب زیادی را یاد بگیرند. گاهی اوقات فکر می کنیم این هوش از کجا آمده است؟ آیا این هوش فقط ناشی از عوامل ژنتیکی است و یا والدین و معلمان این دانش آموزان برای شکوفایی هوش آنها تلاش کرده اند؟ آیا افراد دیگری در جامعه وجود دارند که از هوش بالایی برخوردار باشند ولی به دلایل زیادی هوش آنها کشف نشده و یا افزایش پیدا نکرده است؟
آنچه اهمیت دارد این است که معلمان باید با توجه به توانایی های دانش آموزان، کیفیت آموزش خود را بالاتر ببرند و راه هایی برای رشد توانایی ها و خلاقیت دانش آموزان فراهم کنند. زیرا بسیاری از این افراد در آینده دانشمندان، هنرمندان و اقتصاددانان جامعه خواهند شد. دانش آموزان تیزهوش به تنهایی نمی توانند توانایی های بالقوه ی خود را ظاهر کنند و هوش آنها به شکل ماده ی اولیه ای است که باید شکل بگیرد. در این مبحث تلاش می کنیم تا این افراد را بهتر کشف کنیم و بهترین شیوه ها را برای تحول آنها برگزینیم.
از دیدگاه سنتی تیز هوشی مبتنی بر هوش کاملی است که بوسیله یک تست هوشی وانفرادی اندازه گیری می شود.از تستهایی که معمولاً برای سنجش هوش بکار می رود ، می توان از آزمون هوشی استنفورد- بینه و آزمون هوشی تجدید نظر شده و کسلر که مخصوص کودکان ساخته شده است ، نام برد. از نظر سنتی ، کودکان تیز هوش شناخته می شدند که نمره آنها در آزمون استنفورد وکسلر از سطح بخصوصی بالاتر باشد یکی از تعاریفی که از تیز هوشی به عمل آمده و منحصراً بر مبنای هوشی صورت گرفته است ، تعریفی است که بوسیله لوئی ترمن و همکارانش در مطالعه کلاسیک خود ارائه داده اند .این تعریف که بر اساس بهره هوشی تحت عنوان مطالعات ژنتیک درباره تیز هوشی منتشر شده است. این تعریف در تحقیقات و برنامه های زیادی که مخصوص تیز هوشان اجرا شده است مورد استفاده قرار گرفته است اما در سالهای اخیر نارضایی گسترده ای در برابر کاربرد بهره هوشی بعنوان تنها عامل تعیین کننده در تعریف تیز هوشان به وجود آمده است.دلایلی که برای این نارضایی عنوان شده است ، عبارت است از :شناخت محدودیتهایی که در آزمونهای بهره هوشی وجود دارد ، مفهوم سازی مجدد از ماهیت هوش و تحقیقات و تفکرات جدیدی که درباره کیفیت وچگونگی هوش ارائه شده است.
كودك تيز هوش
كودكان تيزهوش يا پرتوان برخلاف ساير كودكان استثنايى ممكن است در تمام دوران زندگى خود شناخته نشوندو كسى به نبوغ ذاتى آنان پى نبرد.
يك كودك تيزهوش موجودى است كه عوامل ارثى و محيطى او را به صورت فردى پيچيده، استثنايى و باهوش تر از افراد عادى درآورده است.
كودكان تيزهوش نيازمندند كه با كودكاني كه از لحاظ سني و توانايي با آنها مشابه اند، دوست شوند. بزرگترين مساله براي كودكان تيزهوش بخصوص در سال هاي اوليه دبستان ممكن است اين باشد كه آنها نسبت به سن شان بيش از حد مي دانند و همين امر سبب مي شود كه توسط همسالان خود تحت فشار قرار بگيرند كه هوش و كنجكاوي خود را بروز ندهند.
ودر اين تحقيق سعي شده است تمام جنبه هاي كودكان تيز هوش مورد برسي قرار گيرد .اميد است با وجود امكانات كم وكتب كم مطالب گردآوري شده مفيد ومورد استفاده قرار گيرد.
تعريف كود كان تيزهوش
كودكان تيزهوش ياپرتوان برخلاف ساير كودكان استثنايى ممكن است در تمام دوران زندگى خود شناخته نشوندو كسى به نبوغ ذاتى آنان پى نبرد. بسيارى از انواع كودكان استثنايى به سهولت حتى ازطرف افراد عادى مشخص مى شوند . يك كودك نابينا يا عقب مانده ذهنى به زودى از روزهاوماه هاى اول زندگى، توسط اطرافيان تشخيص داده مى شود و از همان موقع اطرافيان درصدد چاره جويى يا لااقل مراجعه به پزشك، مدرسه و مربى متخصص برمى آيند. ولى كودك تيزهوش چون علامت مشخصى ندارد و از طرفى كمتر كسى با روحيه و رفتار او آشنايى داردممكن است سال ها و حتى تا پايان زندگى شناخته نشود. نبوغ نبايد الزاماً در تمامرشته ها وموضوعات در كودكى ظاهر گردد. چه بسا كودك تيزهوشى كه در برخى از رشته هااز استعدادى شگرف برخوردار است در بعضى از دروس يا مطالب در حدى عادى و متوسط رشدنمايد. لذا نبايد تصور كرد كه كودكى تيزهوش است كه در تمامى جهات مستعد و پرتوانباشد. به طور كلى مى توان گفت نخستين شرط تيزهوشى داشتن هوش بهرى (IQ) حدود بيش از ۱۳۰است و در جوار اين بهره هوشى ممتاز، قدرت خلاقه، توانايى در استدلال و ابتكاردر كار رانيز بايد در نظر گرفت. زودرسى استعداد و علاقه به رقابت با كودكان بزرگترنيز از جمله مشخصاتى است كه نزدكودكان تيزهوش ديده مى شود و اصولاً اينگونه كودكانو نوجوانان به جاىبازى با همسالان، بازى و مباحثه با همفكران را ترجيح مى دهند وبه همين سبب اكثراً در گروه سنى بزرگترها جايى براى خود باز مى كنند
بررسى عده اى از متخصصان از جمله كالاهان (Callahan)نشان دهنده آن است كه تيزهوشى در بين پسران بيش از دختران است و به عقيده وى در يك گروه سنى عده مذكران باهوش ازمؤنث ها بيشتر است. ولى آيا به واقع تيزهوشى با جنسيت رابطه اى دارد يا نه نياز به بررسى هاى بيشترى دارد و هنوز به ثبوت نرسيده است. چندين پژوهش از جمله تحقيق ترمن(Terman) حاكى از آن است كه تيزهوشى در برخى جوامع و در مورد برخى ازگروه هاىاجتماعى ممكن است بيش از گروه هاى ديگر باشد و دنباله تحقيقات وى و مارتين نشان دهنده آن است كه كودكان تيزهوش از نظر سلامت، و به خصوص جنب وجوش و داشتن انرژىبر كودكان هم سن وسال عادى خود برترى دارند. هيچ يك از اين تحقيقات را نمى توان به عنوان اصلى ثابت يا واقعيتى تغييرناپذير