پاره‌اي از اصول اوليه ايمني برق

1. قبل از شروع تعمير وسايل برقي حتماً مجوز لازم را اخذ نمائيد.
2. قبل از شروع به كار (تعمير) كليد اصلي برق شبكه را قطع نموده و درب جعبه تقسيم را قفل نمائيد.
3. چنانچه امكان قفل كردن جعبه وجود نداشته باشد، با در آوردن فيوز جريان را قطع نمائيد.
4. در صورت امكان برچسب تعميرات نيز زده شود.
5. فقط برقكاران اجازه كار بر روي شبكه يا دستگاه ها را دارند.
6. تمامي دستگاههاي برقي بايد داراي سيم ارت باشند.
7. تمامي كابلهاي معيوب بايد تعويض شوند.
8. از هر كابل فقط يك انشعاب گرفته شود.
9. تمامي دستگاهها بايد دو شاخه داشته باشند.
10. براي تعمير يك وسيله برقي حتماً بايد دو شاخه آنرا در آوريد.
11. در كارهاي برقي هيچگاه شانسي عمل نكنيد.
12. هيچگاه دو شاخه را با كشيدن كابل از پريز جدا نكنيد.
13. هرگز يك سيم برق لخت را لمس نكنيد.
14. در زمان حفاري اگر به كابل برقي برخورد نموديد قبل از هر كاري به مسئولين اطلاع دهيد.
15. توجه داشته باشيد كه كار در زمين هاي مرطوب با وسايل برقي مي تواند منجر به برق گرفتگي شود.
16. فقط دستگاههايي كه ولتاژ آنها كمتر از 25 ولت باشد، خطر برق گرفتگي در آنها كاهش يافته است.
17. كابلهاي برق كه در مسير عبور و مرور وسائط نقليه هستندرا حتماً بايد از درون يك لوله يا چيزي شبيه آن عبور داد.
18. براي هر دستگاه فيوز مناسب را استفاده نموده و فيوزهاي سوخته را براي استفاده مجدد سيم پيچي نكنيد.
19. هيچگاه كابل دستگاهي كه گير كرده است را با فشار نكشيد بلكه به آرامي آنرا رها كنيد.
20. توجه داشته باشيد كه آتش سوزي ناشي از برق را فقط بايد با گاز يا پودر خاموش نمود، استفاده از آب خطرناك است.
21. در صورتي که قبل از شروع تعميرات، محيط ايمن سازي مي‌شود بايد پس از اتمام عمليات و برقرار کردن مدار، علائم هشدار دهنده و بطور کلي تجهيزات ايمني‌ سازي محيط برداشته شود .

اقدامات برای نجات شخص برق گرفته

اقداماتي كه براي نجات شخص برق گرفته مي توان انجام داد عبارتست از :

• قطع مدار برق
• رها کردن شخص برق گرفته از مدار
• تنفس مصنوعي
• رساندن به پزشک

مرگ در اثر برق گرفتگي

مرگ در اثر برق گرفتگي معمولاً نتيجه مستقيم دو چيز است :

1. بهم ريختن كار منظم قلب
2. متوقف شدن دستگاه تنفس

يك تماس جزئي با سيم يا وسايل برقي انسان را به سرعت نابود ميكند و چنانچه مسير برق گرفتگي از سمت چپ بدن يا از سمت سر باشد خطرناك تر است.

مسئله مهم در برق گرفتگي تنفس مصنوعي مي باشد كه بايد در كمتر از 3 دقيقه پس از برق گرفتگي با انجام اين كار جريان تنفس را به حالت عادي بازگردانيم.

مصدوم را به پشت بخوابانيد و بلوز كار يا كت خود را تا كنيد و با قرار دادن آن زير شانه، بطوري كه سر به عقب كشيده شود، پهلوي سر مصدوم قرار گيريد و تنفس مصنوعي و ماساژ قلبي انجام دهيد.

ایمنی در برق در بررسی های انجام شده روی حوادث سایر کشورها ملاحظه می شود ، حوادث صنعت برق در کشورهای پیشرفته تقریبا نزدیک به صفر است و این دلیل اهمیت دادن به مسئله ایمنی و اجرای دقیق مقررات ایمنی در این کشورها می باشد . بطوریکه با اجرای برنامه های منظم و از پیش تدوین شده فرهنگ ایمنی برای کارکنان و کار برای این صنعت از طریق بهره گیری از برنامه های آموزشی و تهیه مقررات و استفاده از رسانه های گروهی مانند روزنامه ، تلویزیون ، رادیو ، بروشور و مجلات زنده نگاهداشته می شود .

1- علل حوادث با توجه به اینکه هیچ حادثه ای بدون علت رخ نمی دهد ، علل وقوع حوادث برای افرادی که در گروههای اجرایی کار می نمایند به شرح ذیل عنوان می شود .
1 _ عدم آموزش لازم برای کارهای اجرایی
2 – عدم آموزشهای لازم در خصوص ایمنی و رعایت مقررات آن
3 – عدم رعایت مقررات و دستورالعملهای ایمنی ایمنی بر حسب آموزشهای دیده شده
4 – عدم استفاده از وسایل و تجهیزات ایمنی فردی و گروهی
5 – استفاده از وسایل غیر مجاز و غیر استاندارد
6 – عدم استفاده از فرمها و کارتهای حفاظتی در زمان اجرای کار
7 – در نظر نگرفتن روحیه افراد در زمان اجرای کار

2-- متد جلو گیری از وقوع حوادث این روش که امروزه در کشورهای صنعتی بیشتر بکار گرفته می شود دارای اعتبار و ارزش علمی و فنی بیشتری است ، لذا اقدامات ایمنی که می بایست انجام شود عبارتند از :
1 – بررسی ونظارت فنی مخاطرات موجود در عملیات اجرایی آینده قبل از شروع طراحی
2 – کنترل شرایط مخاطره آمیز و انجام پیشگیریهای لازم در این زمینه
3 – خذف شرایط مخاطره آمیز در صورت تکرار
4 – پیگیری مربوط از زمان طراحی تا نصب و بهره برداری جهت کسب اطمینان از اینکه کلیه نکات ایمنی مورد توجه قرار گرفته و اقدامات لازم انجام شده باشد .
5 – کسب اطمینان از اینکه اطلاعات لازم در مورد مخاطرات موجود به کارکنان بهره برداری منتقل گردیده و آنان از تعلیمات کافی جهت جلوگیری از وقوع حوادث برخوردار می باشند .
6 – در صورت تولیدات بخصوص ، که در بعضی از شرکتهای برق منطقه ای انجام می شود لازم است که از طریق ضمیمه نمودن کاتولوگ و دستورالعمل و در صورت امکان از طریق رسانه های گروهی طرز استفاده از ایمنی کالای مورد نظر به مصرف کنندگان آموزش داده شود . با رعایت متد جلوگیری از وقوع حوادث و اجرای کامل مقررات ایمنی می توان پتانسیل خطر را تا حد امکان کاهش داد و بطور نسبی از حوادث جلوگیری نمود .

 

خطاهای ناشی از جریان برق عمدتا" به سه دسته تقسیم میشوند:

1_ اتصال بدنه که عبارت است از اتصال یکی از سیمهای جریان برق به بدنه د ستگاه .
2_ اتصال کوتاه عبارت است از اتصال دو سیم لخت که نسبت به هم دارای اختلاف پتانسیل الکتریکی می باشندبه یکدیگر.
3_ اتصال زمین که عبارت است از اتصال یکی از سیم های حامل جریان به زمین .

خطا های نامبرده شده به دوصورت کامل وناقص اتفاق می افتد . دراتصال کامل درمحل اتصالی مقاومت وجودندارد وجریان زیادی از این نقطه عبور میکند اما اگر اتصال ناقص باشد درمحل اتصال مقاومت وجود دارد بنابر این جریان خطا نسبت به حالت قبل کمتر است.



انواع حفاظت

1_حفاظت سیم ها و کابل ها :

در بخش وسایل کنترل وحفاظت بطور کامل مورد بررسی قرار میگیرد.


2_ حفاظت مصرف کننده ها و دستگاهای الکتریکی :

قسمت عمده مصرف کننده های سه فاز در مراکز صنعتی را موتورهای الکتریکی تشکیل می دهند .معمولا" جهت حفاظت موتورهای الکتریکی از کلید حفاظت موتور استفاده می شود این کلید موتور را در مقابل بار اضافی و همچنین اتصال کوتاه حفاظت می کند.بدین صورت که در اثر اضافه بار و یا دو فازشد ن موتور جریان کمی بیشتر از جریان نامی آن میشود.حرارت بی متال کــــــه عضو حفاظت کننده حرارتی است بالا رفته ودراثر تغییر فرم بی متال به اهرم فشار آورده وکلید را قطع می کند.اگر خطاهایی مانند اتصال کوتاه در مو