چكيده تحقيق:

تحقيق انجام شده در رابطه با راههاي پرورش خلاقيت در دانش آموزان دوره راهنمايي ناحيه3 كرج مي باشد كه با توجه به اين مطلب بيان مساله اينكه از چه راهها وشيوه هايي قوه خلاقييت و ابتكار دانش آموزان دوره راهنمايي را رشد و تقويت نماييم.

با توجه به ضرورت و اهميت موضوع مورد تحقيق يعني راههاي پرورش خلاقيت در دانش آموزان و نقش مهم و حياتي آن در آموزش و پرورش به ويژه در مدارس لازم است كه اين موضوع مورد تحقيق و بررسي قرار گيرد.

لذا در اين راستا براي اين تحقيق سوالات زير مطرح گرديده است.

1. مديران و معلمان به چه ميزان در رشد و پرورش قوه خلاقيت دانش آموزان مي توانند تاثيرگذار باشند.
2. انجام فعاليت هاي گروهي (پژوهي _ ورزشي, .... ) تا چه حد در رشد و تقويت قوه خلاقيت دانش آموزان موثر است؟
3. چه عواملي مانع رشد و پرورش قوه خلاقيت و ابتكار در دانش آموزان مي باشند؟
4. چه تفاوتي ميان دانش آموزان خلاق در مقايسه با ساير دانش آموزان مشاهده مي شود؟

جامعه آماري و حجم نمونه:

در اين تحقيق جامعه آماري تعداد 10 مدرسه راهنمايي از مدارس راهنمايي آموزش و پرورش ناحيه 3 كرج انتخاب گرديده است.

و نمونه آماري نيز تعداد 60 نفر از همكاران مدارس مربوطه مي باشند كه بطور تصادفي انتخاب شده اند.

ابزار گردآوري اطلاعات:

جهت جمع آوري اطلاعات در اين تحقيق از پرسشنامه استفاده شده است كه به پرسشنامه مورد نظر شامل 20 سوال پاسخ بسته در 5 طيف ( خيلي كم, متوسط, زياد, خيلي زياد ) طراحي گرديده است.

خلاصه تحقيق:

در پايان پس از جمع آوري اطلاعات بدست آمده از پرسشنامه مشخص گرديد كه مديران و معلمان نقش بسيار مهم و تعيين كننده اي در رشد و پرورش قوه خلاقيت دانش آموزان مي توانند ايفا نمايند.

همچنين نتيجه گيري شد كه فعاليت گروهي دانش آموزان (ورزشي_  پژوهشي, .... ) تا حد خيلي زيادي مي توانند در رشد و شكوفايي قوه خلاقيت آنان تاثير گذار باشند

 طبق نتايج حاصل از پرسشنامه مشخص شد كه عوامل مهمي مي توانند باعث و مانع رشد خلاقيت در دانش آموزان شوند كه از آن جمله مي توان به نداشتن هدف مشخص در زندگي, نداشتن انگيزه در امر يادگيري, دلسرد بودن دانش آموزان,كمروئي دانش آموزان, آشفته بودن افكار دانش آموزان و...  اشاره نمود.

در پايان تحقيق نتيجه حاصل شد كه دانش آموزان خلاق از لحاظ شخصيتي و عملكرد با ساير دانش آموزان تفاوتهايي دارند كه از آن جمله مي توان به داشتن روحيه و حس استقلال طلبي_ اعتماد به نفس, مداومت و پشتكار در فعاليت هاي يادگيري, قدرت تجزيه و تحليل مسائل مختلف و.... اشاره نمود.

پيشنهادات:

1. بهترين مكان جهت شناسايي و استعدادها همچنين رشد و پرورش قوه خلاقيت دانش آموزان مدرسه است.
2. امكانات و تجهيزات بيشتري به مدارس اختصاصي داده شود كه در رشد و پرورش و تقويت قوه خلاقيت دانش آموزان بسيار تاثير گذار است.
3. پيشنهاد مي شود جهت اطلاع و آگاهي هر چه بيشتر مديران _ دبيران_ اوليا جلسات توجيهي توسط كارشناسان علوم مختلف از جمله روانشناسي ( پرورش خلاقيت) برگزار شود.
4. با توجه به نقش حساس و حياتي مديريت در مدارس بهتر است جهت اداره امور مدرسه از مديران كارآمد و خلاق و آشنا به مسائل جديد روز و همچنين مديراني كه رشته آنها متناسب با امر تعليم و تربيت مي باشد بهره گرفته شود.

موضوع پژوهش: راههاي پرورش خلاقيت در دانش آموزان دوره راهنمايي چيست؟

مقدمه1:

مطالعات نشان داده است كه بشر اصولاً بكارگيري روشهاي خلاق را در يادگيري ترجيح مي دهد, روشهايي نظير كاوش, لمس كردن, پرسش, آزمايش, دنبال مجهول رفتن و نظريه دادن, معلمين برخلاف متعلمين اغلب طرفدار ديكته كردن دانش و اطلاعات هستند.

تحقيقات نشان داده است كه بسياري از مطالب درسي, اگر نگوئيم همه آنها_ با روشهاي خلاق بسيار با صرفه تر و موثرتر از روشهاي ديكته كردن آموخته مي شوند.

علاوه بر آن بسياري از افراد واكنشي بسيار قوي نسبت به يادگيري خلاق از خود نشان ميد هند. آنها در روشهايي كه اين امكان و اجازه را مي دهد و از آنها مي خواهد كه خود دنبال مجهول و كشف پاسخ بروند, ميزان ياد گيري بسيار بالا و در روشهايي كه اطلاعات به آنها ديكته مي شود, سرعت و ميزان يادگيري بسيار پاييني داشته اند.

يادگيري از طريق بكارگيري استعدادهاي خلاق,عموماً به شكلهاي درك مسئله, يا نواقص, حدس زدن و ساختن فرضيه درباره راه حل آن, آزمايش كردن اين حدسيات, تجديد نظر و اصلاح حدسيات و استخراج نتايج آزمايش بروز مي كند. در اين فرآيند, يكي از غرايز قوي بشري نقش مهمي بر عهده مي گيرد و آن تنشي است كه بشر در مقابل يك مجهول يا غير حقيقت احساس مي كند, او سعي دارد به صورتي خود را از اين تنش آزاد سازد, اين انگيزه او را وادار به پرسيدن, حدس زدن و پي گيري مطلب مي نمايد. حتي پس از حدس زدن, ترديد درباره صحت حدس هنوز باعث نارضايتي اوست.

 حال به سوي آزمايش حدس خود كشانده مي شود و به تبع رفع اشتباه خود و اصلاح فرضيه اش, پس از يافتن حقيقت مايل است حتماً آنرا به ديگران اطلاع دهد.

 اين انگيزه مهمترين عاملي است كه يادگيري از طريق بكارگيري, خلاقيت را چنين طبيعي  و پر ثمر مي سازد اين روش آنقدر خودانگيز و طبيعي و بدون نياز به انگيزه هاي خارجي پيش مي رود كه حتي بعضي آنرا ((يادگيري طبيعي)) ناميده اند.

در يادگيري بصورت آمرانه به ما گفته مي شود چه چيزي را ما بايد ياد بگيريم, به ما گفته مي شود كه يك حقيقت علمي را بايد بپذيريم چون معلم, پدر و مادر, كتاب درسي, روزنامه  ياكتابي علمي آنرا گفته است.

عموماً آنچه گفته مي شود عقيده رايج و همگاني است .و همه انرا قبول دارند و لذا از حس دموكراتيك انسان و احترام او به عقايد عامه استفاده مي شود.

دريادگيري آمرانه از استعدادهايي نظير شناخت, حافظه و قوه استدلال ( رايج ترين استعدادي كه در تستهاي هوشي مورد ارزشيابي قرار مي گيرد) استفاده مي شود.

( ماهنامه آموزشي _ پژوهشي رشد معلم_ شماره 4_ دي ماه 1375). 1