این پایان نامه در قالب فرمت word قابل ویرایش ، آماده پرینت و ارائه به عنوان پروژه پایانی میباشد.
فهرست مطالب
چکیده............ 1
فصل اول:
کلیات تحقیق........... 2
مقدمه………. 3
1-1- بیان مسئله 4
2-1- اهمیت وضرورت تحقیق 5
3-1- اهداف تحقیق 5
4-1-فرضیه های تحقیق................................................................................................................................6
5-1- سؤالات تحقیق 6
6-1-پیشینه تجربی تحقیق............................................................................................................................6
فصل دوم:
مبانی نظری تحقیق 10
1-2- ماهیت منازعه 11
1-1-2- رویکردهای مختلف در مورد مفهوم منازعه 11
2-1-2- انواع نظریات منازعه 12
3-1-2- نظریه‌های خرد منازعه: 12
4-1-2- نظریه‌های کلان منازعه: 13
5-1-2- دیدگاه متفکران و نظریه پردازان به منازعه 13
2-2- اقسام شیوه‌های جایگزین حل‌وفصل منازعات 15
1-2-2- میانجیگری........ 15
2-2-2- مذاکره 16
3-2-2- حکمیت............ 16
4-2-2- مصالحه............. 16
5-2-2- ارزیابی بی‌طرفانه 17
3-2- خصوصیات شیوه‌های جایگزین حل منازعات 17
4-2- فواید مراجعه به شیوه‌های جایگزین حل منازعات 18
1-4-2- ازلحاظ سرعت 18
2-4-2- ازلحاظ هزینه 19
3-4-2- ازلحاظ محرمیت 19
4-4-2- ازلحاظ تسهیلات 19
5-4-2- ازلحاظ تأمین عدالت 19
6-4-2- ازلحاظ قواعد و مقررات 19
7-4-2- ازلحاظ همکاری طرفین منازعه 20
5-2- بیشترین فراوانی قتل در شهرستان سراوان کدام است؟ 21
1-5-2- قتل‌های ناموسی: 21
2-5-2- قتل‌های بین طایفه‌ای: 21
3-5-2- قتل‌های انتقامی (قصاصی): 22
4-5-2- ریشه ایجاد نزاع ها در شهرستان سراوان...................................................................................22
2-6- اهمیت شناخت انگیزه وقوع قتل 23
2-7-تعیین انگیزه‌های قتل 24
1-7-2- انواع انگیزه‌های قتل در شهرستان سراوان 25
8-2- میزان یا نرخ قتل 25
2-9- شیوه‌های ارتکاب قتل در شهرستان سراوان 26
1-9-2- سلاح گرم:..... 26
2-9-2- سلاح سرد:........ 26
3-9-2- خفگی: 26
4-9-2- مسموم کردن: 27
5-9-2- سوزاندن: 27
6-9-2- سایر روش‌ها: 27
10-2- طبقه بندی انواع قتل در تحقیقات پلیسی 27
11-2-طبقه بندی انگیزه‌های وقوع قتل عمد از دیدگاه پلیس 28
12-2- علل عمومی ارتکاب قتل در شهرستان سراوان 29
13-2- شناسایی انگیزه و علل وقوع قتل 32
14-2- ریشه ایجاد نزاع ها در شهرستان سراوان: 46
15-2- انگیزه نزاع در شهرستان سراوان: 47
16-2- میزان خشونت در بروز نزاع عا در شهرستان سراوان: 48
17-2- دامنه نزاع در شهرستان سراوان: 49
18-2- خشونت از دیدگاه قرآن مجید: 50
19-2- رابطه فقر با بزهکاری: 55
20-2- انواع قتل های صورت گرفته در ایران: 58
21-2- چهارچوب نظری 60
22-2- نظریه مورد استفاده 65
23-2- تعریف مفاهیم متغیرها 66
1-23-2- تعلق به جامعه قبیله‌ای: 66
2-23-2- تعصب قومی قبیله‌ای: 66
24-2- فرهنگی شدن: 68
1-24-2- خاص گرایی: 70
2-24-2- جمع گرایی:. 71
3-24-2 همبستگی درونی قوی: 70
4-24-2- کنترل اجتماعی غیررسمی: 70
5-24-2- میزان استفاده از رسانه‌های جمعی: 70
6-24-2- تحصیلات:…….. 71
7-24-2- پایگاه اجتماعی و اقتصادی: 71
8-24-2- محل سکونت: 71
9-24-2- متغیرهای زمینه ای: 71
25-2- تعریف نظری و عملیاتی متغیر وابسته، گرایش به قتل قبیله ای 72
1-25-2- بعد احساسی: 72
2-25-2- بُعد رفتاری:……. 72
26-2- پیشینه خارجی تحقیق: 72
1-26-2- کشتار دسته جمعی 73
27-2- دولت و هویت در خاورمیانه 83
فصل سوم:
روش شناسی تحقیق 90
1-3- مقدمه 91
2-3- روش تحقیق 91
3-3- جامعه و نمونه آماری 91
4-3- ابزار گرد آوری 92
5-3- روایی پرسشنامه Error! Bookmark not defined.
6-3- پایایی پرسشنامه 93
فصل چهارم: تجزیه و تحلیل داده های آماری 94
1-4- توزیع فراوانی متغیر احساس وابستگی به قوم و طایفه در شهرستان سراوان 95
2-4- میزان احساس مسئولیت افراد : 95
3-4- اهمیت طایفه در نزد افراد: 95
4-4- فرضیه های تحقیق............................................................................................................................96
5-4- سئوالات تحقیق..............................................................................................................................96
6-4- تجزیه و تحلیل قتل های قبیله ای انجام شده در شهرستان سراوان...................................................97
1-6-4- انگیزه وقوع قتل های قبیله ای در شهرستان سراوان....................................................................97
2-6-4-شیوه ارتکاب قتل های قبیله ای در شهرستان سراوان....................................................................98
3-6-4- میزان تحصیلات پاسخ دهندگان به پرسشنامه..............................................................................98
7-4- بررسی فرضیه ها و سئوالات و تجزیه و تحلیل آنها......................................................................99
8-4- بررسی عوامل موثر بر وقوع قتل های قبیله ای در شهرستان سراوان................................................103
فصل پنجم: نتیجه‌گیری و پیشنهادات 105
نتیجه‌گیری. 106
پیشنهادات: 107
منابع............................ 110
منابع اینترنتی 113
منابع لاتین. 114
فهرست جدول‌ها
جدول 4 1 توزیع فراوانی متغیر احساس وابستگی نسبت به قوم وطایفه 95
جدول 4 2 میزان احساس مسئولیت 95
جدول 4 3 توزیع فراوانی متغیر اهمیت طایفه درنزدافراد 95
جدول 4 4 قتل های واقع بر اساس انگیزه وقوع 97
جدول 4 5 قتل های واقعه بر اساس شیوه ارتکاب 98
جدول 4 6 بررسی میزان تحصیلات پاسخ دهندگان به پرسشنامه 98
چکیده
قتل و پایان دادن به حیات انسان‌ها آن‌هم به‌صورت عمد، یکی از مهم‌ترین عواملی است که امنیت فردی و اجتماعی جامعه را به مخاطره می‌اندازد و خسارت‌های مادی و معنوی فراوانی به جامعه وارد می‌سازد. با توجه به تأثیر روانی قتل در جامعه قبیله‌ای سراوان، محقق بر آن شد تا تحقیقی در خصوص علل بروز قتل‌های قبیله‌ای انجام دهد. بر همین اساس عوامل مؤثر بر قتل‌های قبیله‌ای در محدوده مکانی شهرستان سراوان موردبررسی قرار گرفت.
روش تحقیق، توصیفی - پیمایشی است و جامعه آماری از میان سران و ریش‌سفیدان 7 طایفه درگیر با همدیگر به‌صورت تصادفی 140 نفر انتخاب شدند. ابزار پژوهش تنظیم پرسشنامه محقق ساخته‌ای است با پاسخ‌های چهارگزینه‌ای که پس از تأیید روایی و پایایی، طراحی و در بین جامعه آماری توزیع گردید. پس از جمع‌آوری پرسشنامه داده‌ها به دو صورت توصیفی و استنباطی بررسی تجزیه‌وتحلیل شد که نتایج حاصل از ارزیابی پاسخ به سؤالات نشانگر آن است که عصبیت قومی، دسترسی آسان افراد طوایف به سلاح و واگذاری بی‌رویه سلاح به طوایف توسط بعضی ارگان‌های نظامی و امنیتی، قاچاق مواد مخدر، گروگانگیری و نبود کار آیی و بازدارندگی مجازات مقرر در قانون و عدم مراجعه مردم جهت پیگیری پرونده‌های قتل به مراجع قضایی از عواملی هستند که تأثیر فوق‌العاده و معناداری بر وقوع قتل‌های قبیله‌ای دارند.
کلیدواژه: قتل، امنیت، جرم، قبیله، عصبیت قومی،،سراوان،ریش سفیدان
فصل 1-
فصل اول:
کلیات تحقیق
مقدمه
سازمان‌های انسان‌محور همچون ناجا دارای مأموریت‌های خاصی می‌باشند که یکی از مأموریت‌های محوری واصلی آن، برقراری امنیت و حفظ نظم است که در انجام آن همتایی ندارد. بزهکاری ریشه در تاریخ زندگی انسان دارد به‌گونه‌ای که دورکیم، جامعه‌شناس فرانسوی، از آن به‌عنوان «پدیده ای عادی» و اجتناب‌ناپذیر در کنار سایر پدیده‌های اجتماعی زندگی یاد می‌کند. جامعه‌ای که همه افراد آن بدون استثناء ارزش‌های حاکم بر جامعه را محترم شمرده و جرم جنایت در آن اتفاق نیفتد، جزء در عالم خیال وجود ندارد. با نگاهی به تاریخ زندگی بشر درمی‌یابیم که آغاز تشکیل جامعه بشری جرم و جنایت همراه آن بوده است. انسانی که زمانی به‌دوراز هر قیدوبندی کاملاً آزاد زندگی کرده و این حالت را قرن‌ها در درون خود به‌عنوان یک واقعیت بدیهی باور کرده نمی‌تواند به‌راحتی قیدوبندی را در زندگی‌اش بپذیرد.
قتل یکی از هولناک‌ترین جنایت‌های بشری است که به‌رغم وضع قوانین مختلف برای پیشگیری از وقوع این جرم، گریبان گیر تمام جوامع بوده است. مسائل مالی، عصبیت قومی، جنون، خشونت، دشنام و ناسزاگویی و حتی دوست داشتن و احساس تعلق از عواملی است که هرروز به‌عنوان انگیزه‌های قتل در حوادث روزنامه‌ها درج می‌گردد. این جرم ازیک‌طرف به اصل مصونیت و غیرقابل تعرض بودن حیات انسانی که عزیزترین ودیعه الهی است لطمه می‌زند و از طرف دیگر امنیت جامعه را متزلزل می‌سازد.
در سال‌های اخیر شاهد وقوع قتل‌های زیادی در شهرستان سراوان هستیم که مرتکبین آنان به دلایل و انگیزه‌های گوناگون و با استفاده از روش‌های مختلف این کار را انجام می‌دهند از همین رو، در این تحقیق بر آن شدیم تا این عوامل را در حد امکان در شهرستان سراوان شناسایی و مورد ارزیابی قرار دهیم.
1-1- بیان مسئله
نظم و امنیت جزء ناگزیر و ضروری زندگی است و برقراری آن یکی از وظایف اصلی دولت بلکه اصلی ترین کار یک حکومت است.امنیت محقق نمی شود مگر با شناسایی عواملی که مخل امنیت جامعه هستند که یکی از این عوامل قتل می باشد. سابقه وقوع قتل را می توان تا سپیده دم تاریخ بشری جست و جو کرد؛زمانی که آدم و حوا به علت ارتکاب عمل نهی شده از بهشت رانده شدند و پسرشان قابیل برادر خود هابیل را به قتل رسانید،جنایت و قتل آغاز شد. بر همین اساس می توان گفت قتل نفس از جمله جرایمی است که ریشه در پیدایش انسان در روی زمین دارد و شاید بتوان اولین جرم در تاریخ بشر را قتل عمد تلقی کرد.
قتل از جمله آسیب های اجتماعی است که دیدگاهها و فرضیات مختلفی پیرامون آن ارائه شده است و عده ای از نظریه پردازان بر این باورند که افراد هنجار شکن نقش موثری در وقوع آن دارند ؛افرادی که به دلایل مختلف نتوانستند خود را با مقتضیات اجتماعی وفق دهند. عدم تأمین نیازهای زندگی اجتماعی و فشارهای روانی ناشی از زندگی سرمایه داری از یک سو و گرایش به مادیات و تعصبات قومی و قبیله ای و منافع شخصی ،زمینه ای را برای بروز حالات خطرناک و انحرافات و ارتکاب جرایم ،به خصوص در جوانان مستعد در شهرستان سراوان آماده می نماید. طوایف در شهرستان سراوان برای رسیدن به امیال خود در کوتاه ترین زمان مرتکب قتل همدیگر می شوند که روش ارتکاب آن در شهرستان سراوان متعدد است که از میان این روش ها می توان قتل به وسیله سلاح نام برد که بیشترین قتل های قبیله ای و طایفه ای را در شهرستان سراوان از این روش استفاده می شود.
قتل های سال های اخیر ،دلایل و انگیزه های ی از جمله قتل های انتقام جویانه قتل هایبر سر اختلاف مالی و مالکیت و ناموسی ،گروگانگیری و قاچاق مواد مخدر صورت می گیرد. که عمده این قتل ها بوسیله سلاح گرم به وقوع می پیوندد. از نظر قضایی قتل به هر انگیزه ای که صورت گرفته باشد،قتل است. خواه انگیزه کینه ،انتقام،تصاحب اموال و یا بر سر قاچاق مواد مخدر و یا بوسیله گروگانگیری و یا سرقت باشد.
ناجا به عنوان ضابط مقام قضایی که مسئولیت پیشگیری و برخورد با جرایم و کشف جرم را بر عهده دارد ، می تواند هر گونه تغییر محیطی و اجتماعی تشدید کننده جرم را تحت بررسی و برخورد قرار دهد و با شناسایی عوامل آن ،برای پیشگیری و یا کشف ،برخورد مناسب را جهت اجای وظایف خود اعمال نماید.
به همین دلیل در این تحقیق علل بروز قتل های قبیله ای در شهرستان سراوان به عنوان مسئله اصلی مورد بررسی قرار گرفت و در کنار آن با نگاه آسیب شناسانه و با بهره گیری از نظریه های موجود به مسائل فرعی تری برای شناسایی بهتر عوامل موقر بر قتل های قبیله ای،راهکارهای مناسب برای کاهش آن ارائه گردید.
با وجود این بررسی ها مشخص کرد که در خصوص علل بروز قتل های قبیله ای در شهرستان سراوان در دانشگاه ها و مراکز تحقیقاتی انجام نگرفته است.
2-1- اهمیت وضرورت تحقیق
پژوهش حاضر مسئله علل بروز قتل‌های قبیله‌ای در شهرستان سراوان را مورد بررسی قرار می‌دهد. باوجود اهمیت موضوع مذکور، تاکنون تحقیق تجربی شایسته‌ای در ایران در این خصوص صورت نگرفته است. این تحقیق با رویکردی نو به مسئله" علل بروز قتل قبیله‌ای" پرداخته است و زمینه نظری آن عبارت است از: نظریه‌های مربوط به جامعه سنتی و مدرن دیدگاه نوسازی با محوریت نظریات رد فیلد و دورکیم. روش تحقیق، توصیفی پیمایشی و ابزار آن پرسشنامه با گویه ها و پرسش‌های محقق ساخته است. جمعیت آماری این تحقیق را تعداد 500 نفر، که به‌صورت تصادفی 140 نفر انتخاب گردید.
3-1-اهداف تحقیق
1- بامطالعه گرایش به قتل‌های قبیله‌ای، به سیاست‌گذاران و برنامه ریزان جهت تعدیل یا از بین بردن این پدیده کمک شایانی نمود.
2- میزان تأثیر نهادهای مردمی در پیشگیری از قتل های قبیله ای در شهرستان سراوان .
3- بررسی تأثیر دسترسی آسان سلاح و واگذاری آن توسط مراجع نظامی و امنیتی به طوایف بر وقوع قتل های قبیله ای در شهرستان سراوان.
4- بررسی تأثیر میزان بازدارندگی مجازات های مقرر در قانون برای مرتکبین قتل های قبیله ای در شهرستان سراوان توسط مراجع قضایی.
4-1-فرضیه های تحقیق:
1- به نظر می‌رسد علل مختلفی در بروز قتل‌های قبیله‌ای در شهرستان سراوان نقش دارند.
2- به نظر می رسد نهادهایی هستند که می توانند از بروز قتل های قبیله ای در شهرستان سراوان جلوگیری نمایند.
3- به نظر می‌رسد ضمانت اجراههایی که توسط مراجع قضایی در قبال قتل های قبیله ای اعمال می گردد بازدارندگی لازم را ندارند.
4- به نظر می رسد اکثر مواقع مرتکبین این گونه قتل ها مورد تعقیب و دستگیر و به مجازات قانونی نرسیده اند.
5-1- سؤالات تحقیق
1- چه عللی در بروز قتل‌های قبیله‌ای در شهرستان سراوان مؤثرند؟
2-چه نهادهایی در پیشگیری از بروز این گونه قتل ها در شهرستان سراوان موثرند؟
3- ضمانت اجراهایی که توسط مراجع قضایی در قبال قتل‌های قبیله‌ای اعمال می‌گردد تا چه حد بازدارنده است؟
4-تا چه میزان مرتکبین این قتل‌ها توسط مراجع امنیتی و قضایی مورد تعقیب و دستگیر و به مجازات رسیده‌اند؟
6-1- پیشینه تجربی تحقیق
پژوهشی تحت عنوان توصیف و تبیین جامعه‌شناسی جمعی در استان لرستان توسط عبداللهی و چلبی به درخواست استانداری استان لرستان در سال 1372 انجام گرفت که یافته‌های این پژوهش نشان می‌دهد که به‌طورکلی میزان انسجام عام که از ویژگی‌های مهم اجتماع عام است در سطح نسبتاً ضعیف است و تحلیل‌ها نشان می‌دهد که یکی از عوامل مهم نزاع‌های جمعی در استان لرستان ضعف انسجام عام است، جایی که انسجام وجود داشته باشد درواقع مشارکت اجتماعی بیشتر و فراگیرتر است و انسجام عام در مناطق شهری بیش از روستا و در مناطق روستایی بیش از مناطق عشایری هست.
خراط‌ها و جاوید، پژوهشی با عنوان بررسی علل و عوامل جامعه‌شناختی بروز نزاع و درگیری و پیامدهای آن در شهر تهران در سال 1384 انجام دادند که نتایج این تحقیق نشان می‌دهد که عواملی نظیر وجود آسیب‌ها و مسائل اجتماعی، ضعف در کنترل و نظارت اجتماعی، کژ کاری کردی برخی نهادها و سازمان‌ها، عدم حاکمیت قانون، پراکندگی و فراوانی کانون‌های نزاع و درگیری از عوامل مهم بروز نزاع و درگیری در شهر تهران هستند (معاونت اجتماعی ناجا، 1385).
پژوهشی با عنوان تحلیلی بر تنش‌های قومی در ایران در سال 1383 توسط پور افکاری انجام‌گرفته، یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که علل این تنش‌ها را می‌توان ابعاد فرهنگی، محیط طبیعی، عوامل اجتماعی، قوم‌گرایی، عدم آشنایی مردم این مناطق با قوانین اسلامی، ضعف مالی و تعصبات شدید قومی و .... دانست(پور افکاری،1383).
پژوهشی توسط نظری (1386) انجام گرفت، نتایج این پژوهش نشان می‌دهد که متغیرهای پرخاشگری، قوم‌گرایی، تأثیر معنادارمثبت و میزان کنترل اجتماعی و تحصیلات تأثیر معنادار منفی بر گرایش به نزاع (نظری،1386).
طبق بررسی یک پژوهش انجام‌شده توسط فرجاد (1371) و عبدی (1376) درباره پدیده قتل در ایران و ویژگی‌های اقتصادی و اجتماعی قاتلان، عوامل اقتصادی و فرهنگی، روابط خانوادگی، سن و جنس و وضعیت تحصیلی با قتل‌هایی که در دهه‌های اخیر رخ‌داده است رابطه معناداری داشته است.