این پایان نامه در قالب فرمت word قابل ویرایش ، آماده پرینت و ارائه به عنوان پروژه پایانی میباشد .

«فهرست مطالب»
چکیده ...........................................................................................................................................................1
فصل اول : کلیات تحقیق
1- 1-مقدمه ..................................................................................................................................................3
1-2- بیان مسئله.............................................................................................................................................4
1-3-  سوالات تحقیق ...................................................................................................................................5
1-4- فرضیات تحقیق ...................................................................................................................................5
1-5- پیشینه تحقیق .......................................................................................................................................5
1-6- اهداف تحقیق ......................................................................................................................................6
1-7- ضرورت تحقیق....................................................................................................................................6
1-8- روش تحقیق.........................................................................................................................................7
1-9- ساماندهی تحقیق .................................................................................................................................7
فصل دوم:اعتیادوانواع موادمخدر  
2-1- اعتیادچیست .....................................................................................................................................10
2-2-آثاروعوارض اعتیاد ............................................................................................................................10
2-3- مراحل اعتیاد  ...................................................................................................................................11
2-4- انواع موادمخدر ................................................................................................................................11
2-4-1- موادسستی زا ................................................................................................................................11
2-4-2- موادتوهم زا..................................................................................................................................12
2-4-3- موادتوان زا  .................................................................................................................................12
2-5- وضعیت موادمخدرقبل ازانقلاب.......................................................................................................12
2-6- وضعیت موادمخدرپس ازپیروزی انقلاب اسلامی..............................................................................14
2-7- وضعیت موادمخدردرجهان  ............................................................................................................14
2-8- انواع داروهای روان گردان...............................................................................................................15
2-8- 1-داروهای کندساز ..........................................................................................................................15
2-8-2-داروهای محرک.............................................................................................................................15
2-8-3- داروهای توهم زا...........................................................................................................................16
2-8-3-1- ماری جوانا  ...........................................................................................................................16
2-8-3-2- ال اس دی  .............................................................................................................................17
2-8-3-3- پی سی پی  .............................................................................................................................17
2-9- سبب‌شناسي  اتيولوژيك پسيكوپاتولوژيك سوء مصرف مواد.............................................................18
2-10- سوء مصرف مواد روانگردان شیشه..................................................................................................19
2-10-1-نامهای شیشه................................................................................................................................19
2-10-2-ساختار شیشه..............................................................................................................................20
2-10-3-تاریخچه شیشه............................................................................................................................21
2-10-4-روش های مصرف شیشه............................................................................................................24
2-10-5-اقسام مصرف..............................................................................................................................25
2-10-6-کار مغز و سیستم اعصاب مرکزی...............................................................................................25
2-10-7-علل افزایش تولید و شیوع مصرف شیشه در ایران و جهان.........................................................26
2-10-8-عوامل افزایش تولید شیشه ماده روانگردان..................................................................................26
2-10-9-علل گرايش معتادان ماده مخدر صنعتي(شیشه)...........................................................................27
2-10-10-اثرات اعتياد به داروي روانگردان(شیشه)..................................................................................31
2-10-10-1-پرواز شیشه‌ای......................................................................................................................33
2-10-10-2-پرحرفی شیشه‌ای.................................................................................................................34
2-10-10-3-لاغری شیشه‌ای...................................................................................................................35
2-10-11-علائم کلی روحی مصرف آمفتامین..........................................................................................38
2-10-12-تاثیر آمفتامین بر روی سیستم اعصاب مرکزی..........................................................................40
2-10-12-تاثیرات فیزیکی و جسمانی مصرف شیشه...............................................................................43
2-10-13-اثرات جسمی...........................................................................................................................44
2-10-14-علایم و نشانه مسمومیت مصرف شیشه...................................................................................49
فصل سوم: علل گرایش به موادمخدروروان گردان
3-1-نظریه‌هایی کهن.................................................................................................................................53
3-1-1- سقراط ، افلاطون و ارسطو................................................................ .........................................53
3-2- تاریخچه شهرستان ورامین................................................................................................................54
3-2-1-مواد مخدر در منطقه ورامین..........................................................................................................57
3-3-قلمرو گرایش به اعتیاد.......................................................................................................................59
3-3-1- حیطه درونی ................................................................................................................................59
3-4-تبیین زیست شناسی..........................................................................................................................62
3-5- عوامل درونی علل گرایش به اعتیاد..................................................................................................66
3-6 -عوامل بیرونی گرايش به مواد مخدر....................................................................................................67
3-6-1- عوامل خانوادگی گرایش به مواد مخدر و اعتیاد...........................................................................67
3-7-عوامل  اجتماعی گرايش به مواد مخدر..............................................................................................73
3-8-نظریه کنترل اجتماعی.......................................................................................................................76
  فصل چهارم: اثرات موادمخدربرجوانان وراههای پیشگیری ازآن
4-1-چگو نگی ومراحل روی آوری به اعتیاد........................................................................................80
4-1-1-مرحله ورود به قلمرو اعتياد يا دوره يادگيري.............................................................................80
4-1-2-يادگيري مهمترين مرحله اعتياد......................................................................................................81
4-2-مدل بيماري اعتياد به داروهاي روانگردان...........................................................................................81
4-3-داروهاي روانگردان  .........................................................................................................................82
4-4-عوامل مشترك اعتيادآوری داروها ی روانگردان................................................................................82
4-5-ويژگي های عمده وابستگي دارويي  دراعتياد....................................................................................84
4-6-افزایش زمینه های بزهکاری مصرف شیشه.......................................................................................85
4-7-گسترش مصرف شیشه در زنان...........................................................................................................89
. 4-7-1-سوء استفاده از زنان برای خرید و فروش و انتقال مواد مخدر.....................................................90
4-7-2-سد های موجود برای ورود زنان به درمان اعتیاد...........................................................................91
4-7-3-عواقب گرايش رو به افزایش زنان به مصرف شيشه......................................................................92
4-8-كودكان بزهكار...................................................................................................................................96
4-8-1-تعریف طفل بزهکار......................................................................................................................96
4-8-2-عوامل موثر در بزهکاری نوجوانان و جوانان..................................................................................99
4-9-درمان مواد محرک شیشه...................................................................................................................103
4-10- پیشگیری و درمان اعتیاد شیشه......................................................................................................104
4-11-تدايبرپيشگيری ازاعتياد به مواد روانگردان(شیشه)...........................................................................106
4-11-1-مشاوره درمان ناموفق شیشه......................................................................................................108
4-11-2-راهکارها ومراحل درمانی..........................................................................................................110
4-12-نقش دولت براي پيشگيري و درمان...............................................................................................112
4-13-کنترل پیش‌سازهای شیشه.............................................................................................................115
4-13-1-تاثیر دسترسی به انواع  خدمات..................................................................................................117
فصل پنجم : جمع بندی و نتیجه گیری
5-1-انتقادات............................................................................................................................................130
5-2-راهکارهای پیشگیری از اعتیاد به مواد روانگردان..............................................................................131
5-3- راهکار های پيشگيري‌ و بازداري‌ نوجوانان‌ در مقابل‌ بزهكاري‌...................................................... 135
فهرست منابع  ..........................................................................................................................................140
چکیده انگلیسی.......................................................................................................................................143
چکیده
بحث از مواد مخدر و اعتیاد به مواد روان گردان شاید به اندازه گسترش آن در بین افراد جامعه ی جهانی قدمت داشته باشد و در هر  دوره و زمانی به روش های مختلفی افراد با این موضوع روبرو بوده اند و به عده ای نیز مستقیم یا غیر مستقیم لطمات و صدمات جبران ناپذیری وارد شده است .با نگاهی به تاریخ می توان دریافت هر زمان که در جامعه ی بشری که رشد و بالندگی و کمال انسانی سر لوحه حیات و  زندگی بوده و مسولین و بزرگان با اندیشه ای سالم و انسان دوست بر فرهنگ اجتماعی مردم اثر بخشی داشته اند خود به نحوی از موضوع اعتیاد مخصوصا هنگامی که دامنگیر نسل آینده شده باشد دل نگران بوده اند و اندیشمندان و صاحب نظران در هر زمانی با بیان زشتی ها و بالایایی که از  باز شدن چتر این معضل بر سلامت جامعه فرو خواهد ریخت هشدار دهندگان عامه مردم بوده اند. اعتیاد و مواد مخدر و مواد روان گردان"شیشه" بخصوص در سالهای اخیر که  اشکال مختلفی از این نوع مواد در دسترس افراد قرار گرفته و برای  هشدار به مصرف گنندگان و آنهایی که به نحوی  مسئو لیت و سر پرستی جامعه را بر عهده دارند جایگاه ویژه ای دارد
کلیدواژه:موادمخدر،اعتیاد،شیشه،جامعه،خانواده

فصل اول
کلیات

1-1-مقدمه
اعتیاد یــك «بیمارى اجتماعی» است كه عوارض جسمى و روانى دارد و تا زمانى كه بـه علل گرایش «بیمار» توجه نشود، درمان جسمى و روانى فقط براى مدتى نتیجه‏ بخش خواهد بود و فـــرد مـــعتاد دوباره گرفتار « مواد اعتیاد آور» می‏ گردد.اعتیاد به موادمخدر یكى از مهمترین مشكلات اجتماعی، اقتصادى و بهداشتى است كه عوارض ناشى از آن تهدیدى جدى براى جامعه بشرى محسوب شده و موجب ركود اجتماعى در زمینه ‏هاى مختلف مى‌گـــــردد همچنین ویــرانگری‏ هاى حاصل از آن زمینه ساز سقوط بسیارى از ارزش‌ها و هنجارهاى فرهنگى و اخلاقى شده و بدین ترتیب سلامت جامعه را بطور جدى به مخاطره مى‌اندازد.
پدیده شوم قاچاق موادمخدر بیش از آنكه فعالیتى سوداگرانه، تجارى و اقتصادى در عرصه مافیاى اقتصاد بین ‏المللى باشد، ابزارى كارآمد، مؤثر و راهبردى در گسترش نظام سلطه صاحبان قدرت جهان بر كشورهاى توسعه نیافته است.
 تحلیل گران مسائل سیاسى و اجتماعى بر این باورند كه در تهاجم و نفوذ فرهنگی، پدیده موادمخدر مهمترین عامل به تباهى كشیدن و انحطاط اخلاقى جوامع به شمار می‏ رود. متاسفانه گسترش دامنه مصرف موادمخدر در جامعه امروزى به حدى است كه حتى قشر متفكر و تحصیل كرده را نیز به سمت خود كشانده است.
مبارزه با اعتیاد نیز قطعاً بیش از آنكه ماموریتى در راستاى وظایف مصرحه نیروى انتظامى باشد، اقدامى است استراتژیك در مقابله با ابزار نظام سلطه جهانى در انحطاط اخلاقى جوامع با اهداف خاص سیاسی.اعتیاد بعنوان یك آسیب اجتماعی، هیچ گاه بطور كامل ریشه‏  كن نخواهد شد، اما با تدبیر، اندیشه و تلاشى مخلصانه حداقل می‏توان آنرا به كنترل در آورد. در این راستا تلاش ما بر این است تا با ارتقاء سطح آگاهى اقشار مختلف جامعه پیشگیرى از اعتیاد را بر درمان معتادین مقدم بداریم. به امید روزى كه جامعه‏ اى داشته باشیم كه اگر هم در آن فرد معتادى وجود دارد، درصدد نجات خویشتن باشد.

1-2-بيان مسئله
 گرایش به مصرف مواد مخدر جدید و روانگردانهای صنعتی گسترشی جهانی داشته و کشور ایران نیز از این معضل مبری نبوده است. این رفتار به تناسب رشد فزاینده  توجه دانشمندان حوزه¬های علمی مختلف را به خود معطوف نموده به نحوی که پدیده مذکور از منظر علوم مختلف مورد مطالعه قرار گرفته است.  محققان حوزه جرم شناسی نیز با رویکردهای مختلف پدیده استعمال مواد مخدر و روانگردان را مورد بررسی قرار داده اند که یکی از رویکردهای مهم بررسی علل گرایش به مصرف مواد مخدر و روانگردان است. این پایان نامه نیز در نظر دارد از همین منظر موضوع را مورد تحقیق قرار داده به علت یابی بروز این رفتار بپردازد.
با توجه به متغیرهای زمانی و مکانی و نیز با لحاظ تفاوتهای جسمی و روحی افراد و تأثیر و تأثرهای محیطی،  بدون تردید نمی توان تنها از یک زاویه به موضوع نگریست. شرایط سنی، تمایزات جنسی، اختلافات طبقاتی، خرده فرهنگهای موجود در طبقات مختلف اجتماعی، معضلات خانوادگی، نوع مواد رایج و مورد استعمال و بسیاری موارد پیدا و پنهان دیگر این مسأله را آشکار می سازد که ممکن است عوامل فراوانی وجود داشته باشد که زمینه ساز گرایش به مصرف مواد مخدر و روانگردان بوده اما از نظر محققان مغفول مانده است. اهمیت موضوع ایجاب می کند تا کلیه جنبه های گوناگون که می تواند مؤثر در گرایش به استعمال مواد مخدر و روانگردان است شناسایی و راجع به آن تحقیقات میدانی به عمل آید. شاید با این شیوه بتوان برخی از عواملی که شخص را به مصرف این مواد سوق می دهد شناسایی با رفع آن به کاهش بروز این رفتار کمک نمود.
یکی از شاخصهای مؤثر در وقوع رفتارهای ناهنجار اجتماعی شرایط سنی اشخاص دخیل در آن می باشد. در بسیاری موارد وجود یک کودک یا نوجوان به عنوان یک کنشگر بروز رفتار ضد اجتماعی را تسهیل می کند، خواه شخص مذکور مرتکب رفتار باشد یا قربانی آن. در زمینه مصرف مواد روانگردان  که می توان مرتکب و قربانی اصلی آن را شخص واحدی دانست لازم است با تکیه بر خصیصه سنی و تمرکز روی اشخاص زیر 18 سال و با لحاظ نوع خاصی از مواد روانگردان چون شیشه که در جامعه امروزی شیوعی چشمگیر یافته به علت شناسی گرایش این قشر سنی به مصرف شیشه پرداخت تا شاید با علت یابی موضوع بتوان به پیشگیری از این پدیده کمک نمود.

1-3-سوالات تحقیق
1-  تأثیر شیشه از حیث بزهکاری بر مصرف کنندگان چیست ؟
2-چه عواملی باعث می شود جوانان درشهرستان ورامین به مصرف شیشه گرایش پیدا کنند؟
3-  علت یابی و شناخت عوامل موثر در مصرف شیشه درشهرستان وارمین چه تاثیری در پیشگیری از آن دارد؟
4-محیط جغرافیایی چه تأثیری در گرایش به مصرف شیشه در اشخاص زیر 18 سال دارد؟

1-4-فرضيه‏هاي تحقیق
1-مصرف شیشه باعث اختلال در اراده و قوه شعور مصرف کنندگان و تمایل آنها به بزهکاری می گردد.
2-گرایش به مصرف شیشه در بین جوانان مبتنی بر عللی است که لازم است این علل با تحقیقات میدانی مورد شناسایی قرار گیرد.
3-با علت یابی این رفتار می توان وقت، هزینه و نیروی عمومی و اجتماعی شهرستان ورامین را مصروف پیشگیری از بروز آن نمود. امری که هم هزینه کمتری را در بعد کلان به نظام عدالت کیفری وارد مینماید وهم  مؤثرتر از برخورد کیفری در این زمینه می باشد.
4-به نقش محیط جغرافیایی شهرستان ورامین و نیز  علل شخصی  در گرایش به این رفتار کژروانه توجه شود.

1-5-پیشینه تحقیق
در زمینه علل مصرف مواد مخدر و روانگردان و  پیشگیری از آن تحقیقات زیادی در قالب کتاب، پایان نامه، مقاله و سخنرانی انجام شده است. از جمله می توان به مجموعه کتابهای معاونت آموزش قوه قضائیه که جمع آوری سخنرانیها و مقالات در زمینه مواد مخدر می باشد اشاره نمود، همچنین از پایان نامه دوره کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران با عنوان پیشگیری از مصرف ماده روانگردان شیشه توسط نوجوانان تألیف آقای علیرضا صادقی می توان یادکرد. اما در خصوص علل گرایش به مصرف شیشه در شهرستان ورامین اثری به نظر نگارنده نرسیده است. از این حیث می توان گفت اثر حاضر طرحی نو در این زمینه می باشد.

1-6-اهداف مشخص تحقيق
در این تحقیق چندین هدف ملاک قرار گرفته است. این اهداف بر ویژگیهای شخصی مرتکب، شرایط محیطی و ماده موضوع ارتکاب جرم تمرکز یافته است. به دیگر سخن نگارنده درصدد است از سه منظر مرتکب، محیط و موضوع،  رفتار ارتکابی را مورد تحلیل قرار داده با بررسی دقیق بر اساس سه عامل فوق نقش و تأثیر هر یک را در گرایش به مصرف شیشه مورد مطالعه قرار دهد. پس از تکمیل تحقیقات که تلفیقی از شیوه میدانی و کتابخانه ای می باشد برایند آن می تواند در شؤون مختلف علوم اجتماعی مورد استفاده قرار گرفته به ویژه با استفاده از آن، باز با تکیه بر سه ویژگی گامهای مؤثری در جهت پیشگیری از این کج روی برداشت.

1-7-ضرورت انجام تحقيق  
استعمال شیشه را می توان نوعی رفتار ناهنجار اجتماعی دانست. رفتاری که ارتکاب آن نه تنها شخص مرتکب را به ورطه نابودی می کشاند، بلکه تأثیرات مخربی  نیز برای ابعاد گوناگون زندگی اجتماعی به همراه دارد. پیامدهای مختلف این رفتار ضداجتماعی را می توان در فروپاشی نهاد خانواده، افزایش کودکان طلاق، به مخاطره افتادن سلامت روانی و جسمی کودکان و نوجوانان ، اضمحلال جمعیت جوان و فعال، نتیجتاً تاریک شدن دور نما و آینده کشور  به نظاره نشست. این همه خود مبین لزوم شناسایی علل گرایش به شیشه در بین جمعیت جوان کشور است.
از سویی لازم است شرایط محیط جغرافیایی و تأثیر آن در گرایش به این ماده روانگردان مورد بررسی قرار گیرد تا مسؤولین امر با جمع آوری اطلاعات و آمار مربوط به هر نقطه بتوانند از آن در جهت سیاست گزاریهای کلان اقدام نموده و تدابیر  پبشگیرانه را با توجه به شرایط اقلیمی مصرف¬کنندگان و محیط جغرافیایی آنها اتخاذ نمایند.

1-8-روش شناسی تحقیق
روش تحقیق، تلفیقی از شیوه کتابخانه ای و میدانی می باشد. به دیگر سخن نویسنده برآن است که در ابتدا مفاهیم موضوع بحث را به لحاظ نظری مورد تشریح قرار داده و پس از آن براساس مصاحبه با نمونه های انتخابی که از بین مصرف کنندگان زیر 18 سال گزینش شده اند، علت یا علل گرایش به مصرف شیشه در بین ایشان را کشف نماید.

1-9-ساماندهی تحقیق
این پایان نامه در پنج فصل تحریرگردیده است درفصل اول کلیات ازجمله طرح سوالات وضرورت تحقیق بیان شده درفصل دوم اعتیاد وانواع موادمخدروروانگردان ازجمله شیشه ومشتقات آن موردبررسی قرارگرفته ودرفصل سوم علل گرایش جوانان درشهرستان ورامین به مصرف شیشه موردتحقیق قرارگرفته ودرفصل چهارم اثرات استفاده از موادروان گردان و راههای پیشگیری از آن موردنقدقرارگرفته ودرفصل پنجم وپایانی مطالب جمع بندی وانتقادات وپیشنهادهایی ارائه می گردد

فصل دوم
اعتیادوانواع مواد مخدر

مقدمه
در طول بيست سال گذشته پيشرفت‌هاي چشمگيري در دانش داروشناسي، سوء مصرف مواد و داروهاي اعتياد آور فراهم آمده است. گيرنده هاي اين‌گونه داروها شناخته شده و براي اپيوئيدها، كوكايين و حشيش دسته بندي شده اند. واسطه‌هاي آندوژن، گيرنده هاي اپيوئيدي و داروهاي مشابه حشيش، شناسايي شده و از سوي پژوهندگان، سازوكار تداخل آنها در اعمال طبيعي بدن و نيز چگونگي تاثير آنها بر رفتار انسان كشف شده اند. افزون بر آن دگرگوني‌هاي عمده فكري درباره ماهيت بيماري‌هاي اعتيادي صورت گرفته و خيزش‌هاي مثبتي در اصول تشخيص اين بيماري‌ها انجام پذيرفته است. بر اساس DSM-III-R و سپس DSM-IV اعتياد گونه اي ناهنجاري رفتاري شمرده شد. هم اينك تاكيد بيشتر بر ناتوانايي بيمار در كنترل خود براي مصرف مواد مي باشد و نه تحمل و يا وابستگي كه پيشتر بر آن تاكيد مي‌شد.

2-1-اعتیادچیست
 اعتیاد را به عادت کردن، خو گرفتن، و خود را وقف عادتی نکوهیده کردن معنا کرده اند؛ به عبارت دیگر تسلیم به ماده مخدّر که از نظر جسمی و یا اجتماعی زیان آور شمرده می شود، اعتیاد نام دارد.
در سال 1950 سازمان ملل متحد تعریف زیر را برای اعتیاد به مواد مخدر ارائه کرد: «اعتیاد به مواد مخدّر عبارت است از مسمومیت تدریجی یا حادی که به علت استعمال مداوم یک دارو اعم از طبیعی یا ترکیبی ایجاد می شود و به حال شخص و اجتماع زیان آور است.»( ستوده، 1380، ص 191و192 )
اعتياد بيماري جسمي، رواني و اجتماعي است كه عوامل فردي، بين فردي، محيطي و اجتماعي در پيدايش آن دخالت دارند. بنابراين آنچه در درمان اعتياد بايد مورد نظر قرار بگيرد، از بين بردن اين علت ها است. در ساير افراد نيز براي پيشگيري از اعتياد بايد آموزش هاي لازم در زمينه علل اعتياد به آن داده شود. مواد مخدر آن چنان آرام و بي صدا بر جسم و روان مصرف كننده مستولي مي گردد كه هيچ معتادي آغاز اعتياد خود را به ياد نمي آورد.( بينازاده ،1384،ص24)
امروزه مفاهيم جديد در مورد اعتياد بيشتر بر رفتارهاي تكانه اي و عود كننده تاكيد دارند تا پديده تحمل و وابستگي جسمي به دارو. درمان اعتياد، همانند ديگر بيماري‌هاي مزمن، نياز به دوره اي طولاني دارد. در اين راستا داروها مي توانند در امر بازپروري بيماران ياري دهنده باشند. ترك اعتياد پايدار و موفق معمولا با مراحل آغازين درمان به تنهايي به دست نمي آيد.
نابساماني‌هاي سوء مصرف مواد مانند بيماري‌هاي مزمن از قبيل ديابت و آرتريت هستند كه موفقيت درمان آنها هنگامي است كه نشانه‌هاي آنها كمتر شود، نه اينكه بهبودي كامل به دست آيد. در واقع احتمال بهبودي كامل در بسياري از بيماري‌هاي مزمن كم است و مانند بيماري‌هاي ديابت و كم كاري غده تيروئيد، معتادان نيز به درمان طولاني مدت نگه‌دارنده   نياز دارند.( احمدي،1390،ص67)

2-2-آثار و عوارض اعتیاد
افزایش سرسام آور مصرف مواد مخدر در جهان و قاچاق روز افزون این مواد پیامدهای وحشتناکی خواهد داشت که مستقیما نسل جوان و بشریت را تهدید می‌کند. گسترش شبکه قاچاق بین‌المللی و دام اعتیاد ، میلیون‌ها نفر جوان را به فساد و کام مرگ می‌کشاند و سوداگران مرگ را به ثروت و قدرت می‌رساند.
عوارض جسمى،عوارض روانى،عوارض خانوادگی، عوارض اجتماعى، عوارض اقتصادی

2-3-مراحل اعتیاد
1- مرحله آشنایى :این مرحله با تشویق دیگران (مخصوصاً دوستان ناباب) یا از روى غرور و كنجكاوى خود فرد شروع می ‏شود.
2- مرحله شك و تردید : در این مرحله فرد با مبارزه با امیال خود می ‏پردازد.
3- مرحله اعتیاد واقعى :در صورت ادامه مصرف در مرحله شك و تردید فرد به مرحله اعتیاد واقعى مى رسد. در این مرحله پدیده «تحمل» باعث می‏شود كه فرد به مرور زمان بر میزان مصرف خود بیفزاید تا به نشئگى قبلى برسد.

 2-4-انواع مواد مخدر
انواع فرآورده هاى گیاهان خشخاش، شاهدانه، كوكا و تركیبات شیمیایى مشابه كه مصرف آنها موجب اعتیاد می‏ گردد.
2-4-1-مواد سستى ‏زا
موادى هستند كه مصرف آن بر روى سلسله اعصاب مصرف‏ كننده اثر گذاشته و در نتیجه فعالیت فكرى و بدنى او را سست نماید. این مواد به دو دسته تقسیم می‏شوند :طبیعى ، مانند : استحصالات گیاه خشخاش، تریاك، شیره تریاك، مرفین مصنوعى ، مانند : هروئین، متادون، نرمتادون، پاپاورین، پتیدین، انواع و اقسام قرص هاى مسكن و آرام ‏بخش

 2-4-2-مواد توهم‏ زا
با مصرف این مواد فرد دچار اوهام حسى و بصرى می ‏شود. این مواد را هالوسینوژن می‏ گویند كه شامل: طبیعى ، مانند : استحصالات گیاه شاهدانه،حشیش، بنگ، ماری‏جوانا، گراس، چرس؛ مسكالین، جو سیاه آفت ‏زده، برخى از قارچهاى حاوى مواد توهم ‏زا، دانه‏ هاى نوعى نیلوفر وحشی، مصنوعی ، مانند : ال.اس.دی(L.S.D) ، دی‏ متیل تریپتامین (D.M.T) ، دی‏ اتیل تریپتامین (D.E.T)

2-4-3-مواد توان‏ افزا
مصرف آن بر روى سلسله اعصاب تأثیر گذاشته و در نتیجه فعالیت فكرى و بدنى مصرف‏ كننده بیشتر و باعث هیجان می‏ شود. این مواد به دو دسته تقسیم می‏ شوند كه عبارتند از :طبیعی ، مانند : برگ كوكا، كوكائین، كراك، برگ و ساقه برخى درختان مثل خات و كراتم و ناس ،مصنوعی ، مانند : آمفتامین، متیل آمفتامین، تركیبات آمفتامین‏ها

2-5-وضعيت مواد مخدر قبل از انقلاب
نگاهي گذرا بر اسناد و مدارك موجود حكايت از آن دارد كه ايرانيان باستان هيچ گونه آشنايي با موادمخدر نداشته و حتي در كتاب اوستا نيز ذكري از آن به ميان نيامده است ليكن پس از ورود مواد مخدر به ايران به هر طريقي ممكن مصرف آن بيشتر جنبه داروئي داشت و تا اواخر قرن 17 در تاريخ كشور معظلي به نام اعتياد ثبت و ذكر نشده است. استعمار انگليس جهت اجراي سياست هاي خود ابتدا از طريق بازرگانان، پزشكان و غيره مواد مخدر را به دربار پادشاهان صفوي كشانيده و پس از آلوده نمودن پادشاهان و درباريان شروع به فرهنگ سازي غلط در اين زمينه نمودند. بلافاصله استمعال مواد مخدر در كشور به صورت اپيدمي (قهوه خانه اي) رايج گرديد (تا آن زمان مصرف مواد مخدر به صورت شربت و يا بليعدني بوده است) در سلسله قاجار با حيله انگليس بسياري از مزارع كشت گندم و ديگر محصولات مفيد زراعي به مزارع كشت خشخاش اختصاص داده شد و مواد مخدر رايج يافت به نحوه اي كه روز به روز درآمد شاهان و درباريان وقت از دادو ستد ترياك افزايش يافت و اساساً خريد و فروش آن در انحصار دولت درآمد. از آنجايي كه تجارت مواد مخدر از خاور دور به نقاط مختلف جهان از طريق ايران و تركيه صورت مي گرفت لذا در گسترش اعتياد و اين مراكز نيز اهتمام وافر به عمل آمد. آگاهي و كمبود رشد فرهنگي جامعه نيز عامل مؤثري در جهت بهره برداري استعمارگران براي گسترش كشت خشخاش و اعتياد به ترياك گرديد. به طوري كه پزشكان انگليس و حكيم باشي هاي وابسته ترياك را به عنوان داروي مؤثر براي درمان بيماري هاي مختلف هم چون سر درد، دندان درد، گوش درد و غيره معرفي و تجويز مي كردند و چندي گذشته كه اين ماده مخدر به صورت داروي خانگي در هر خانه و كاشانه اي راه يافت سوداگران اين تجارت خانمان سوز را به منظور كسب منافع افزون و آسوده ساختن جامعه با گذراندن قوانين مختلف به تشويق و ترغيب مردم به استعمال ترياك پرداختند و براي مصرف هرچه بيشتر آن جايزه تعيين كردند به طوري كه در 12 ربيع الاول سال 1329 هجري قمري دولت وقت قانوني را در ظاهر جهت مبارزه ولي محتوان آن در رشته و گسترش و تشويق كشت و فروش ترياك و مصرف آن تدوين كرد.  
ماده 2 اين قانون آشكارا مردم را به ترياك كشي دعوت مي كرد و بيان مي داشت: (سوخته ترياك را دولت با قيمت مناسب از دود كنندگان مي خريد و براي هر مثقال سوخته 3 عباسي حق الزحمه داده مي شد) در حكومت پهلوي اشاعه ترياك و كشيدن مواد مخدر به اوج رسيد به نحوي كه خاندان آمريكائي شاه خود به رهبري مواد مخدر و اشاعه آن در سطح جامعه را به عهده گرفتند به موجب شواهد و مدارك دفتر مبارزه با مواد مخدر سازمان ملل متحد در اوائل دهه 1960 خاندان پهلوي به فعاليت هاي مربوط به قاچاق مواد مخدر در ابعاد وسيع و همراه با سرمايه گذاري چند صد ميليوني دلاري و در پناه سر نيزه خفقان به انجام رساندند. ميليون ها دلار ترياك از طريق افغانستان و تركيه خريدند كه حتي از آن بطور خام در بازار داخلي ايران به فروش رسيد و قسمت ديگري از آن در لابراتوآرهاي مخفي تهران به هروئين تبديل شد. علاوه بر عرضه در بازار داخلي ايران و خط توزيع شبكه بين المللي قرار گرفته و به اروپا و آمريكا صادر گرديد در طول اين مدت براي خاموش كردن اعتراضات مردم گاهي سخت گيري هايي و محدوديت هايي ظاهري و ممنوعيت هايي نيز اعمال مي شد كه در حقيقت نوعي تصفيه رقباي رژيم در امر مواد مخدر به حساب آمد در همين زمينه تبليغات مضر و گسترده اي نيز از سوي رژيم و مستكبران جهاني در ارتباط با اقدامات بين المللي مبارزه با مواد مخدر صورت گرفت و كنگره هاي بين المللي متعددي در مورد اعتياد برپا شد و متجاوز از 30 عهد نامه بين المللي مبني بر محدوديت توليد و ساخت، كشت و تجارت و مصرف مواد طبي و شيميائي و مواد مخدر منعقد گشت.