این پایان نامه در قالب فرمت word قابل ویرایش ، آماده پرینت و ارائه به عنوان پروژه پایانی میباشد.
فهرست مطالب
چکیده 3
مقدمه 3
فصل اول : کلیات تحقیق 3
1-1- شرح وبیان مسأله پژوهش 3
1-2- اهمیت و ضرورت موضوع 3
1-3- پیشینه وتاریخچه موضوع تحقیق 3
1-4- سؤال های تحقیق 3
1-4-1-سوال اصلی 3
1-4-2-سوال های فرعی 3
1-5- فرضیه‌های تحقیق 3
1-5-1- فرضیه اصلی 3
1-5-2- فرضیه‌های فرعی 3
1-6- اهداف تحقیق 3
1-6-1-هدف اصلی 3
1-6-2-اهداف فرعی 3
1-7- روش تحقیق 3
1-7-1-نوع پژوهش 3
1-7-2- روش گردآوری اطلاعات 3
1-7-3- ابزار گردآوری اطلاعات 3
فصل دوم : ادبیات تحقیق 3
2-1-1-خانواده و منشأ آن 3
2-1-2-تعریف لغوی و اصطلاحی ازدواج 3
2-1-3-تاریخچه ازدواج 3
2-1-4-انواع و اقسام ازدواج 3
2-1-5ازدواج دانشجویی؛ اهمیت و تاریخچه 3
2-1-5-1اهمیت ازدواج دانشجویی 3
2-1-5-2تاریخچه ازدواج دانشجویی 3
2-1-6-مزیت ها و آسیب های ازدواج دانشجویی 3
2-2-طلاق 3
2-2-1- قوانين فطرت در مورد طلاق 3
2-2-2-مفهوم طلاق در قوانین حقوقی 3
2-2-3-طلاق از دیدگاه روابط انسانی 3
2-2-4-طلاق وقشربندی اجتماعی 3
2-2-5-طلاق وسن زوجین 3
2-2-6-تحصیل وطلاق 3
2-3- جرمشناسی 3
2-3-1-تعریف جرمشناسی 3
2-3-2-اهداف جرمشناسی در حقوق ایران 3
2-3-3-عوامل ایجاد جرم 3
2-3-4-انواع جرائم 3
2-4- عوامل جرم شناختی در وقوع طلاق در ازدواج های دانشجویی 3
2-4-1-عوامل زيستي 3
2-4-2- عوامل روانی واخلاقی 3
2-4-3- عوامل اجتماعي 3
2-4-4- عوامل اقتصادی 3
2-4-5-پیامدهای منفی طلاق برای کودکان 3
2-4-6-تأثیرطلاق روی بچه ها 3
2-4-7-فرایند طلاق و رشدکودک 3
فصل سوم : تحلیل جرم شناختی طلاق 3
3-1-اثر جرم زايي طلاق 3
3-2-کانون خانواده وانحرافات 3
3-2-1-زمینه های انحراف وکجروی در خانواده 3
3-4-طلاق یا جدائی والدین 3
3-5-عوارض طلاق 3
3-6-عوامل پیشگیری از بزهکاری کودکان 3
3-6-1-حق کودکان در برخورداری از خانواده مطلوب 3
3-6-2-حق کودکان بر زندگی کردن با پدر ومادر 3
3-6-3-حق کودکان دربرخورداری از آموزش وپرورش 3
3-7-کارکردپیشگیرانه نهاد خانواده ونقش آن درتقویت کرامت مندی کودکان 3
فصل چهارم : تحلیل ازدواج دانشجویی 3
4-1-روش فرا تحلیلی 3
4-2- جامعه آماری 3
4-3- حجم نمونه 3
4-4- یافته‌های پژوهش 3
4-5- جداول مربوط به تحقیقات انجام شده .................................................................................................................. 95
فصل پنجم : نتیجه گیری وپیشنهادها 3
5-1-نتیجه گیری 3
5-2-پیشنهادها 3
منابع ومآخذ 3
چکیده
موضوع این پژوهش « تحلیل جرم‌شناختی طلاق در ازدواجهای دانشجویی» میباشد. اثرات ازدواج به عنوان مهمترین و حساس‌ترین بخش زندگی هر فرد بر سرنوشت افراد همواره مورد توجه صاحب نظران و اندیشمندان حقوقی بوده و میباشد. چرا که ازدواج بنیاد تشکیل خانواده را شکل داده و بقای نسل انسان و فرایندهای جامعه پذیری و فرهنگ پذیری و به ویژه تربیت انسان در این نهاد بسیار مهم صورت می‌گیرد. اساساً سنگ بنای شکل‌گیری یک شخصیت هنجارپذیر را بایستی در درون محیط خانه جستجو نمود. همین محیط است که نقش شگرفی در سازگاری یا عدم سازگاری اقشار گوناگون علمی جامعه همچون دانش آموز، دانشجو و... با هنجارهای اجتماعی خواهد داشت. یکی از انواع ازدواج‌ها، ازدواج دانشجویی است که در دهه‌های اخیر به عنوان یک پدیده میمون و شایسته در نهاد نمایندگی رهبری در دانشگاه پایه‌ریزی گردیده و هر سال بر ابعاد و گسترش آن افزوده می‌گردد. هرچند این بنیاد مقدس در دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزش عالی کشور هر ساله تداوم یافته و دفاتر نهاد نمایندگی رهبری درجهت حمایت از این امر تلاش‌های مؤثری داشته‌اند، لیکن مطالعه در ارتباط با کارکردهای آن به صورت اندک صورت گرفته است و همین امر موجبات طلاق در ازدواجهای دانشجویی را فراهم می‌آورد؛ طلاق در ازدواج دانشجویی رویدادی است که در مواردی علت و در مواردی دیگر معلول رفتارهای نابهنجار و بزهکارانه برخی دانشجویان است؛ نتایج نشان داد که عامل اقتصادی و اجتماعی به عنوان مهمترین عامل نقش اصلی در بروز طلاق را داراست. لذا از جمله فرضیات تحقیق مبنی بر وجود ارتباط معنادار بین علل اقتصادی اجتماعی در ایجاد طلاق در ازدواجهای دانشجویی تأیید می‌شود. همچنین علل اخلاقی-روانی، عامل مهم بعدی میباشد که رابطه‌ای قوی و مثبت با بروز طلاق در ازدواجهای دانشجویی دارد. سایر متغیرهای مستقل تحقیق نیز ارتباط معناداری با پدیده طلاق دارند. بدین معنا که با بالا رفتن این متغیرها، میزان طلاق در ازدواجهای دانشجویی افزایش می‌یابد. بنابر این تمامی فرضیات موجود در پاسخگویی به سوالات تحقیق تأیید می‌شوند.
واژگان کلیدی: ازدواج دانشجویی، جرم شناختی، طلاق، اعتیاد، بیکاری
مقدمه
خانواده به لحاظ قدمت، ابتدایی‌ترین و از نظرگستردگی، جهان شمول‌ترین سازمان و یا نهاد اجتماعی است. این امرخود نشان می‌دهد که خانواده یکی از اساسی‌ترین و طبیعی‌ترین نیازهای انسان محسوب شده و واجد ارزش بقای بسیار مهمی برای فرد و نوع انسان میباشد. علاوه بر این، خانواده نقش موثر و تعیین کننده‌ای در فرایندهای روانی اجتماعی و به ویژه در بهداشت روانی فرد و جامعه ایفا می‌کند. در ادبیات روانشناختی، خانواده به عنوان منبع مهمی برای تأمین حمایت روانشناختی و عملی از فرد در مقابله با تنش شناخته می شود.
ازدواج، پیوند دو شخصیت، دو فرهنگ، دو نگرش و دو روح است با این هدف که این دو بتواند همدیگر را کامل‌تر نمایند. در این میان ازدواج دانشجویی و پیوند عاطفی دانشجویان در زمان تحصیل با یکدیگر در دانشگاه، دارای ویژگی‌های خاصی است؛ زیرا در این دوران، افراد با مشکلات زیادی روبرو بوده و از آن جمله می‌توان به غلبه احساسات بر عقل افراد، وضعیت نامناسب اقتصادی، بیکاری و همزمان اشتغال به تحصیل و ... اشاره نمود.
گذشته از این، جامعه ایرانی در دهه‌های اخیر شاهد تغییرات گسترده و سریعی در ابعاد گوناگون زندگی اجتماعی خود بوده است. یکی از موارد مهم این تغییرات، تغییر عادت‌ها و رفتارهای اجتماعی در مسئله ازدواج و خانواده میباشد. از جمله مهمترین این تغییرات، می‌توان به کاهش نرخ ازدواج، افزایش سن ازدواج، افزایش پرشتاب آمار جدائی و طلاق یعنی عواملی که سست شدن ارکان اساس این نهاد مهم اجتماعی را در پی خواهد داشت اشاره کرد. از اقداماتی که در پاسخ به معضل افزایش سن ازدواج و کاهش تمایل به ازدواج، به خصوص در دانشجویان دانشگاه‌ها انجام شده است برگزاری جشن‌های ازدواج دانشجویی است. یکی از اهداف برگزارکنندگان و طراحان این جشن‌ها ترغیب دانشجویان به ازدواج از طریق ایجاد مقدمات و تسهیل فرایند ازدواج، کاهش و زدودن پیرایه‌های ایجاد شده در انجام ازدواج و ترغیب به سادگی در برگزاری مراسم ازدواج بوده است. (نیازی،10:1390)
طلاق به عنوان یکی از مهمترین پدیده‌های حیات انسانی، دارای اضلاعی به تعداد تمامی جوانب واضلاع جامعه انسانی است، نخست یک پدیده روانی است زیرا برتعادل روانی نه تنها دو انسان بلکه فرزندان، بستگان، دوستان و نزدیکان آنان اثر می‌نهد و در درجه دوم، پدیده‌ای است اقتصادی؛ چرا که به گسست خانواده به عنوان یک واحد اقتصادی می‌انجامد. ارتباط این دو آسیب بدین گونه است که امحاء تعادل روانی انسانها، اثرات مخربی در حیات اقتصادی آنان فراهم می‌سازد. از آنجا که طلاق پدیده‌ای است مؤثر بر تمامی جوانب جمعیت در یک جامعه، فلذا از سویی بر کمیت جمعیت اثر می‌نهد، چون تنها واحد مشروع و اساسی تولید مثل یعنی خانواده را از هم می‌پاشد و از سوی دیگر برکیفیت جمعیت اثر منفی برجای می گذارد و موجب می‌شود فرزندانی محروم از نعمت خانواده تحویل جامعه گردند که به احتمال زیاد فاقد شرایط لازم در راه احراز مقام شهروندی یک جامعه‌اند (ساروخانی،1:72)و از همه مهم‌تر اینکه طلاق به عنوان یک آسیب اجتماعی می‌تواند پیامدهای مخربی بر افراد جامعه به ویژه دانشجویان داشته باشد.
بنابراین با ذکر این مطالب مقدماتی می‌توان گفت، شناخت عوامل و اثرات طلاق در ازدواج دانشجویی از لحاظ جرم شناختی این امکان را پیش روی ما می‌گذارد که در راستای بهسازی و ارتقاء کیفیت ازدواج دانشجویی بتوان، رهنمودهای مناسب و مؤثری در جهت جلوگیری از ارتکاب جرایم مربوط به طلاق ارائه شود.(نجفی توانا،148:1390)
در این پژوهش در ابتدای فصل اول کلیات پژوهش، بیان مسئله اهمیت و ضرورت پژوهش، سوالات اصلی و فرعی و فرضیه‌ها و اهداف تحقیق، روش شناسی مورد بحث و بررسی قرار گرفته و در فصل دوم در ادبیات تحقیق خانواده و ازدواج و مفهوم لغوی آن، اهمیت ازدواج در اسلام و قوانین حقوقی مربوطه، تاریخچه ازدواج دانشجویی و اهمیت و مزیت آن، طلاق و مفهوم طلاق در قوانین حقوقی، تحصیل و طلاق، جرم شناسی و به عوامل جرم شناسی در وقوع طلاق در ازدواج های دانشجویی که شامل عوامل اجتماعی واقتصادی و فرهنگی و زیستی میباشد اشاره شده است، بحث بعدی آن پیامدهای منفی طلاق برای کودکان و فرایند طلاق میباشد. در فصل سوم که تحلیل جرم شناختی طلاق می باشد به اثر جرم زائی طلاق، طلاق و جدایی والدین، عوارض طلاق و عوامل پیشگیری از بزهکاری کودکان اشاره شده است. در فصل چهارم در تحلیل ازدواجهای دانشجویی موضوع مورد بحث آن آمار ازدواج طلاق در ایران و نسبت طلاق به ازدواج می باشد که روش فراتحلیل از تحقیقات انجام شده صورت گرفته و در پایان نتیجه گیری و پیشنهادهایی در این زمینه تحقیق آمده است.
فصل اول
کلیات تحقیق
1-1- شرح وبیان مسأله پژوهش
خانواده اولین، مهمترین و پر برکت‌ترین نهاد اجتماعی در تاریخ فرهنگ و تمدن انسانی است. خانواده به عنوان قدیمی‌ترین هسته طبیعی است که از بدو پیدایش بشر وجود داشته است. در این میان، زندگی زناشویی زیباترین الگوی زندگی است که در آن دو انسان با یکدیگر، مسیرطولانی را به نام مسیر زندگی زناشویی طی می‌کنند. از این جهت، ازدواج نوعی مسئولیت خاص و ظریفی است که در زندگی و سرنوشت نسل آدمی اثر بسیار تعیین‌کننده دارد. بدون تردید، ازدواج بزرگ‌ترین و مهمترین حادثه زندگی هر انسان است که موفقیت و شکست در آن برای هر یک از زوجین سرنوشت‌ساز خواهد بود. بر این مبنا، انتخاب همسر، کار مهم و سرنوشت سازی است که نیاز به اطلاعات کافی داشته و نمی‌توان و نباید آن را سهل و آسان پنداشت و نسبت به آن غفلت ورزید. در نظام الهی و فرهنگ قرآنی، هدف اصلی ازدواج، رسیدن به آرامش روان و آسایش خاطر، پیمودن طریق رشد، آنگاه که انسان قابلیت زیستی، فکری، روانی و اجتماعی لازم برای ایفای نقش همسری را می‌یابد، هر گونه احساس و رفتار ازدواج گریزی بی‌دلیل و به تعویق انداختن غیر منطقی این مهم، آرامش فکری و بهداشت روانی فرد را آسیب‌پذیر ساخته و به تدریج احساس ناامنی و نگرانی و اضطراب فراگیر بر فرد مستولی می‌گردد.
ویژگی تناسب، یکی از مهمترین شرایط و عوامل موفقیت در ازدواج دانشجویی محسوب می‌گردد. دراصل تناسب، افراد باید در اعتقادات، رشدعاطفی و فکری، اجتماعی و اقتصادی، تحصیلات و اطلاعات و مانند آنها تناسب داشته باشند. افرادی که با توجه به اصل تناسب ازدواج می‌کنند، مسلماً در اصول تفاهم و توافق گذشت و فداکاری و مانند آنها در زندگی موفق‌تر خواهند بود. تشابه تحصیلی و طبقاتی نیز از ویژگی‌های استحکام ازدواج و خانواده به شمار می‌آیند. چرا که فرد در هر محیطی رشد کرده باشد به احتمال زیاد خصوصیات همان طبقه یا محیط را به خود می‌گیرد و بر اساس آن عادت یا روش‌های آموخته شده رفتار می‌کند. همچنین، ازمشکلاتی که نشأت گرفته از تفاوت سطح تحصیلی و طبقاتی زیاد بین زن و شوهر پیش می‌آید، عدم درک صحیح زوجین از یکدیگر میباشد. چرا که دیدگاه یک فرد تحصیل کرده ممکن است نسبت به شرایط اطراف خود با توجه به آگاهی بیشتری که دارد کاملاً متفاوت باشد.
باتوجه به اهمیت نقش ازدواج و خانواده و نیز اهمیت تناسب زوجین، شکل گیری ازدواج در دوران دانشجویی به ویژه ازدواج دانشجویی از اهمیت خاصی برخوردار بوده و بررسی پدیده ازدواج دانشجویی با توجه به تناسب سنی، تحصیلی و فکری که در طی دوران، جامعه‌پذیری جدید در دانشگاه کسب می‌کنند حائز اهمیت خاصی است. در دهه اخیر، پدیده ازدواج دانشجویی به عنوان یک واقعیت اجتماعی در دانشگاههای کشور شکل گرفته است. در این میان، دفاتر نهادنمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه‌ها، متولی برگزاری مراسم ویژه‌ای جهت حمایت از ازدواج دانشجویی و ترویج آن داشته‌اند. دفاتر مشاوره دانشجویی در این میان نقش اساسی داشته و رسانه‌های گروهی به ویژه تلویزیون هر ساله برنامه‌هایی را در این خصوص پخش می‌نماید. در این ارتباط لازم است به طورمشخص پدیده ازدواج دانشجویی مورد شناسائی و تبیین قرارگرفته و نقش آن در زندگی دانشجویی شناسائی و پیامدهای مثبت و مشکلات احتمالی آن مورد کنکاش قرارگیرد.
از عوامل مؤثردر بروز طلاق در سه حوزه زیستی، روانی –خانوادگی و اجتماعی قابل تبیین است. از پیامدهای طلاق بر زنان می‌توان به کیفیت زندگی پایین، فشارمسائل مالی، نگرش اخلاقی منفی نسبت به زنان از سوی جامعه انزوای اجتماعی و کوچک‌تر شدن شبکه روابط اجتماعی آنها و آسیب دیدن روابط اجتماعی آنان به دلیل احساس عدم امنیت اجتماعی و گرایش به سمت مصرف مواد مخدر، افسردگی بیشتر زنان در مقایسه با مردان و بچه‌های طلاق، دزدی و فسادهای اجتماعی، شیوه اختلال‌های جنسی و روحی و رضایت کمتر از زندگی اشاره کرد، برنامه‌های اجتماعی و اقتصادی کشور باید به گونه‌ای باشد که بخشی از زمان و توان فرد در راستای توجه و نفع خانواده قرار دهد و با افزایش حضور کمی و کیفی فرد در خانواده به طور غیرمستقیم به تقویت نهاد خانواده یاری رساند.
1-2- اهمیت و ضرورت موضوع
طلاق از مهمترین پدیده‌های حیات انسان تلقی می‌شود. این پدیده دارای اضلاعی به تعداد تمام جوانب و ابعاد جامعه انسانی است که خود زاییده عواملی است. این پدیده می‌تواند از جهات گوناگونی مورد بررسی و مداقه قرر گیرد. یکی از این جهات، بعد جرم شناختی طلاق است. با کشف و مبانی جرم شناختی، زمینه شناخت علمی و گسترده آن فراهم می‌شود و به ارتقای فرهنگ جامعه در زمینه مسایل زناشویی و جلوگیری از پیامدها و آثار زیان بار طلاق یاری می‌رساند.
اهمیت انجام این تحقیق از آنجاست که با بررسی قوانین و مقررات موجود در زمینه طلاق و عوامل جرم شناختی آن اولاً اهمیت امر مقدس ازدواج مشخص می‌شود و سپس حقوق و تکالیف زوجین را یادآور می شود. ثانیاً به بیان ضمانت اجرایی که در قوانین برای نقض این حقوق و تعهدات در نظرگرفته شده، می‌پردازد. ثالثاً برای حل مشکلات ناشی از طلاق در ازدواجهای دانشجویی، شاید بتواند در گشودن گره‌ای هرچند کوچک کارساز باشد و بدین وسیله امکان برنامه‌ریزی شایسته را فراهم نماید.
1-3- پیشینه وتاریخچه موضوع تحقیق
این پژوهش، یک تحقیق جدید میباشد که تا اکنون با این عنوان مورد پژوهش قرار نگرفته ولی در خصوص ازدواج دانشجویی با رویکرد دیگری مثل تأثیر بر ناهنجاری‌های دانشجویی وتوصیف آن در نوشته‌های اساتید و دانشجویان دیده می‌شود. نمونه‌های از این تحقیقات که غالباً به صورت موردی میباشد به شرح ذیل بیان می‌گردد:
1-سید علی سیادت و رضا همایی در تحقیق خود با عنوان «بررسی میزان رضایت زناشویی در ازدواجهای دانشجویی دانشگاه آزاد اسلامی شهرکرد و دولتی اصفهان » با روش توصیفی و جامعه آماری انجام شده است، نخست به انواع ازدواج، اهداف و ویژگی های یک ازدواج موفق اشاره شده و سپس این نتیجه مهم را به دنبال داشته که وجود رضایت در کلیه مولفه‌های زندگی زناشویی، می‌تواند ناشی از مدت زمانی باشد که دانشجویان در طی سال‌های تحصیل در کنار هم بوده‌اند و توانسته‌اند به شناخت نسبی از همدیگر برسند. باید گفت برآورد ما از این تحقیق این است که ارتباط معناداری بین میزان رضایت زناشویی در ازدواجهای دانشجویی دانشگاه آزاد اسلامی شهرکرد و دولتی اصفهان وجود دارد.
2-خسرو جهان سیر نیز در تحقیق خود با عنوان «عوامل تعیین کننده ازدواج دانشجویی و تأثیر آن بر کاهش ناهنجاری‌های اخلاقی» که به روش پیمایشی و جامعه آماری انجام شده، ابتدا به اهمیت ازدواج دختر و پسر در محیط دانشگاه اشاره کرده و برگزاری جشن‌های ازدواج دانشجویی را بالا رفتن میزان ازدواج موفقیت‌آمیز دانسته و به این نتیجه رسیده که بین عوامل فردی، اجتماعی، اقتصادی و آموزشی و ازدواج دانشجویی موفق رابطه معناداری وجود دارد؛ اما در بررسی بین ازدواج موفق دانشجویی و کاهش ناهنجاری‌های رفتاری ارتباط معناداری وجود ندارد.
3- محسن نیازی در تحقیق خود با عنوان «ازدواج دانشجویی،فرصت‌ها و چالش‌ها، مطالعه میزان رضایت از ازدواج دانشجویی و نقش آن در بهداشت روانی و اجتماعی دانشجویان دانشگاه کاشان» که به روش پیمایشی و تهیه پرسشنامه صورت گرفته پس از بررسی اهمیت ازدواج جوانان با تأکید بر ازدواج دانشجویی، به این نتایج رسیده که میان میانگین رضایت در ازدواج دانشجویی و رعایت مسایلی همچون بهداشت روانی و اجتماعی، رابطه معناداری وجود دارد.
4-سیف اله بهاری در تحقیق خود با عنوان «بررسی میزان رضایت زناشویی ازدواج های دانشجویی و عوامل موثر برآن» در آغاز این تحقیق به نقش جنسیت، رشته تحصیلی، هم زبانی، هم پایه بودن، سطح درآمد، فاصله سنی زوجین دانشجو در میزان رضایت زناشویی و... پرداخته شده و سپس از طریق تهیه دو پرسشنامه به این نتیجه رسیده که بین میانگین رضایت زناشویی و متغیرهایی چون جنسیت، هم زبانی و سطح درآمد تفاوت معناداری وجود ندارد ولی بین میانگین رضایت زناشویی و متغیرهایی چون هم رشته بودن، هم پایه بودن و فاصله سنی تفاوت معناداری وجود دارد.
1-4- سؤال های تحقیق
1-4-1-سوال اصلی
مهمترین عوامل طلاق در ازدواجهای دانشجویی کدامند؟
1-4-2-سوال های فرعی
1-عوامل اقتصادی طلاق در ازدواجهای دانشجویی کدامند؟
2-عوامل اجتماعی طلاق در ازدواج های دانشجویی کدامند؟
3-عوامل فرهنگی طلاق در ازدواجهای دانشجویی کدامند؟
4-عوامل زیستی طلاق در ازدواجهای دانشجویی کدامند؟
5-پیامدهای منفی طلاق در ازدواجهای دانشجویی کدامند؟
1-5- فرضیه‌های تحقیق
این تحقیق با توجه به دوگونه بودن سوال‌ها(اصلی و فرعی)دارای دو گونه فرضیه یعنی فرضیه اصلی و فرضیه‌های فرعی میباشد.
1-5-1- فرضیه اصلی
به نظر می‌رسد از عوامل طلاق در ازدواجهای دانشجویی، عوامل اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، زیستی باشند.
و همچنین در پاسخ به سوال‌های فرعی فرضیه‌های زیر مطرح می‌شود:
1-5-2- فرضیه‌های فرعی
1-به نظر می‌رسد فقر، بیکاری، ثروتمند بودن، تجمل پرستی و... بر طلاق در ازدواج دانشجویی تأثیر مخرب فراوانی داشته باشند.
2-به نظر می‌رسد از جمله عوامل موثر بر طلاق در ازدواج دانشجویی، مشکلات مربوط به مسکن، ناهماهنگی طبقات، اعتیاد و... باشد.
3-به نظر می‌رسد تزلزل پایه‌های ایمان، عدم تفاهم اخلاقی، تحقیر یکدیگر، شبکه‌های ماهواره‌ای نیز ممکن است از جمله عوامل طلاق در ازدواجهای دانشجویی محسوب شود.
4-به نظر می‌رسد عدم تناسب سنی، بیماری‌های مسری، افسردگی، بر طلاق در ازدواجهای دانشجویی تأثیر داشته باشد.
5-به نظر می‌رسد پیامدهای منفی طلاق در ازدواجهای دانشجویی مواردی همچون: بچه‌های طلاق، کودکان خیابانی، سرقت و... باشد .
1-6- اهداف تحقیق
1-6-1-هدف اصلی
-شناخت و کشف عوامل طلاق در ازدواج های دانشجویی.
1-6-2-اهداف فرعی
- شناخت و آگاهی نسبت به عوامل اقتصادی طلاق در ازدواجهای دانشجویی.
-شناخت عوامل اجتماعی طلاق در ازدواجهای دانشجویی.
- شناخت عوامل روانی-اخلاقی طلاق در ازدواجهای دانشجویی.
- شناخت عوامل زیستی طلاق در ازدواجهای دانشجویی.
- بررسی پیامدهای منفی طلاق در ازدواجهای دانشجویی.
1-7- روش تحقیق
1-7-1-نوع پژوهش
دراین پژوهش با توجه به هدف اصلی که تحلیل جرم‌شناختی طلاق در ازدواجهای دانشجویی است، تحقیق به روش توصیفی -تحلیلی و فرا تحلیلی( تحلیل ثانویه) انجام می‌شود؛ بدین معنا که ابتدا با استفاده از منابع کتابخانه‌ای به فیش‌برداری مطالب پرداخته شده و سپس با مطالعه دقیق تحقیقات انجام شده در این راستا، به فراتحلیل جامع آن تحقیقات و سنجش میزان نتایج بدست آمده از آنها می‌پردازیم.
1-7-2- روش گردآوری اطلاعات
روش جمع‌آوری اطلاعات در این تحقیق استفاده از منابع کتابخانه‌ای و فیش برداری میباشد.
1-7-3- ابزار گردآوری اطلاعات
با عنایت به اینکه ابزار تحقیق بستگی به اهداف و روش انتخابی در تحقیق دارد، لذا در این تحقیق از روش فراتحلیلی استفاده گردیده است، و تحلیل دوباره و نقد و بررسی صحت و سقم تحقیقات انجام شده قبلی، در رأس اولویت‌های کاری ما قرار دارد.
فصل دوم
ادبیات تحقیق
2-1-خانواده و ازدواج
2-1-1-خانواده و منشأ آن
مفهوم شناسی خانواده
خانواده در لغت به معنای خاندان، دودمان( دهخدا ،1377: 203)، اهل خانه، زن و فرزند (معین،1379 :199) میباشد. در معنای اصطلاحی، برخی خانواده را یك سازمان اجتماعی دانسته، بعضی روابط خویشاوندی و همخونی را اساس تشكیل خانواده تلقّی كردهاند، عدهای دیگر عامل اقتصادی، و گروهی نیز عوامل روانی و جنسی را سبب پیدایش آن قلمداد كردهاند.( كاتوزیان،3:1379) به هر صورت، همانگونه كه از منابع مذکور برمیآید، منظور از «خانواده» در این گفتار، مجموعهای از افرادی است كه یك‌جا در كنار هم زندگی میكنند و معیار همزیستی و همبستگی آنها دو چیز است: قرابت یا زوجیت.
منشاء خانواده
به نوشته برخی از جامعهشناسان، خانواده به طور كلی، چهار مرحله تاریخی را پشت سر گذاشته است:
1. نگرش فلسفی و اخلاقی به خانواده: نظریهپردازان این مرحله مانند افلاطون در غرب و فارابی و غزّالی در شرق نگاه فلسفی و اخلاقی به خانواده میكردند و بر این اساس، مسائل آن را بررسی مینمودند.
2. نگرش كلگرایانه به خانواده؛ در این دوره، خانواده به عنوان یك نهاد اجتماعی ـ تاریخی مطرح گردید و مسائل مربوط به آن مانند سایر پدیدهها به صورت جامع و همه جانبه مورد پژوهش قرار میگرفت.
3. نگرش تجربی به خانواده: این طرز تفكر در واقع، واكنشی در برابر كلگرایی بود و به مسائل جزئی خانواده توجه داشت. از دانشمندان این دوره لوی استروس فرانسوی و ارنیت برجس امریكایی بودند.
4. نگرش میانهرو به خانواده: این دیدگاه تركیبی از دو نظریه كلگرایانه و تجربی بود كه با مطالعات پارسونز و مرتن آغاز شد. (تقوی ،4:1376)
اصولاً خانواده اولیه اغلب با هم ترکیب می‌شدند و بصورت کلان در می‌آمدند، بنابراین کلان اولین شکل خانواده بوده که بطور اجتماعی تشکیل یافت با وجودیکه هم جنبه سیاسی داشت و هم جنبه خانوادگی بر هم خونی مبتنی نبود درست بر عکس خانواده امروزی که بر هم خونی مبتنی است. بر اثر تحولات اجتماعی و اقتصادی شکل خانواده نیز که یکی از پدیده‌های اجتماعی بود تغییر پذیرفت و هنوز هم در نقاط مختلف دنیا در حال تغییر و تحول است؛ بنابراین خانواده را می‌توان سازمان اجتماعی محدود و نهاد سازنده‌ای دانست که از طریق ازدواج که یک قرارداد اجتماعی است تشکیل می‌شود. هدف از تشکیل خانواده، تولید مثل و هدف از تولید مثل، دوام و بقای جامعه است. بی‌شک، خانواده در هر جامعه‌ای تحت تأثیر فرهنگ آن جامعه است و شکل آن برای مردم آن جامعه قابل قبول و محترم است. (فرجاد،12:1372)
2-1-2-تعریف لغوی و اصطلاحی ازدواج
ازدواج، مصدر باب افتعال، و حروف اصلی آن، «ز ـ و ـ ج» است. از نظر لغت «زوج» به معنای جفت (ابن منظور،291:1314 ؛ جوهری ،320:1270) عبارت از دو چیز همراه و قرین است؛ در معنای اصطلاحی ازدواج باید گفت ازدواج، در عرف و شرع، پیمان زناشویی است و بر اساس آن، برای مرد و زن نسبت به یکدیگر، تعهداتی اخلاقی و حقوقی پدید می‌آید که سرپیچی از آنها، عقوبت و کیفرحقوقی را در پی خواهد داشت.(قائمی،19:1381 ؛مصطفوی،234:1374)
ازدواج فرايندي است از كنش متقابل بين دو فرد، يك مرد و يك زن، كه برخي شرايط قانوني را تحقق بخشيده‌اند و مراسمي براي برگزاري زناشويي خود بر پا داشته‌اند و به طور كلي، عمل آنان مورد پذيرش قانون قرار گرفته و به آن ازدواج اطلاق شده است. ( ساروخانى، 23:1370) در بينش اسلامي، مقصود از «ازدواج»، پيوند زناشويي رسمي ميان دو جنس مخالف است كه معمولا بالغ بوده و طبق شرايط شرعي و قانوني لازم انجام گرفته‌است. همچنین در معنای اصطلاحی ازدواج آمده: «ازدواج به عنوان یک سنت فطری و الهی، قراردادی است که به موجب آن، زن و مرد در زندگی با یکدیگر شریک و متحد شده، خانواده‌ای را تشکیل می‌دهند»(صفائی وامامی، 1376: 65) به عبارت روشن‌تر، ازدواج عبارت است از تشکیل و ادامه زندگی دائمی زناشویی، بین زن و مرد که از طریق پیوند قانونی و مشروع برقرار می‌گردد.(مهدوی،47:1377) و از پیچیده‌ترین ارتباطات بشری است که در جریان آن آدمی بر مبنای یک سلسله شباهت‌های ادراک شده، طولانی‌ترین پیوند عاطفی خود را آغاز می‌کند.(جوکار، 132:1382) ازدواج، مهمترین عرف و رسم معمول در تمام جوامع (مظاهری،58:1388) و بهترین وسیله برای ارضای نیازها از جمله آرامش روح و روان آدمی است که خود نشانه رحمت و بزرگی خداوند و به خشم آوردن شیطان است؛ چرا که زیاد شدن روزی، حمایت خداوند و کامل شدن انسان را به همراه دارد(فولادی،80:1388)
برای تعریف حقوقی عقد ازدواج، دو نظریه موجود است؛ نظریه فقه‌های اسلامی و نظریه حقوقدانان.
الف) تعریف ازدواج از نظر فقه های اسلامی:
ازدواج در لغت عبارت است از نکاح را گویند و نکاح در لغت عبارت جماع و یک‌جا شدن میباشد و بعضی نکاح را به معنی عقد هم استعمال نموده‌اند. (نجفی،12011:1362) ولی ازدواج در اصطلاح عبارت از عقدی که به صورت قصدی بر بالای متعه وارد می‌شود. و یا به عبارت دیگر، ازدواج عبارت از عقدی است که شارع آن را جهت مباح ساختن و مشروع گردانیدن استمتاع هر کدام از زوجین از یکدیگر وضع کرده است.( آلوسی، 1403:۲۰۷)
ب) تعریف ازدواج از نظر حقوقدانان:
در اصطلاح حقوقی می‌توان ازدواج را چنین تعریف کرد: «نکاح قراردادی است که به موجب آن زن و مرد در زندگی با یکدیگر شریک و متحد شده، خانواده‌ای تشکیل می‌دهند»( صفایی و امامی،1376 :56). بعضی از استادان حقوق در تعریف نکاح گفته‌اند: «نکاح عبارت از رابطه حقوقی است که به وسیله عقد بین مرد و زن حاصل می‌شود و به آنها حق می‌دهد که تمتع جنسی از یکدیگر ببرند». (کاتوزیان،1379: 45)
اهمیت ازدواج در اسلام و قوانین حقوقی مربوطه
در تمامی ادیان آسمانی به‌ویژه دین مبین اسلام، ازدواج از اهمیت والایی برخوردار است. ازدواج هسته اولیه ايجاد خانواده و به نوبه خود، واحدي در سنگ بناي جامعه انساني است. ازدواج، زمينه ساز مطلوب‌ترين فرصت براي زيباترين تلاقي چشم‌ها، گيرا‌ترين تبادل كلام‌ها، استوارترين گام‌ها، تجلّي متعالي‌ترين ارزش‌ها و محبوب‌ترين كانون نزد خالق متعال است.( افروز ،1381: 5)حضرت محمّد (ص) فرمود: هيچ كانوني در اسلام بر پا نشده است كه نزد خداوند از كانون ازدواج محبوب‌تر و عزيزتر باشد.(مجلسى، 1403 :222)
ازدواج و گزينش همسر، انتخاب مطلوب‌ترين همراه و ترسيم روشن‌ترين طريق سعادت و پاسخي مناسب به عالي‌ترين نياز فطري انسان يعني وصول به كمال و سعادت است، و به اين معنا حضرت علي (ع) اشاره فرمود: هيچ يك از ياران رسول خدا (ص) ازدواج نكرد، مگر اينكه ايشان پس از ازدواج آنان فرمود: ايمانش كامل شد.( نورى طبرسى، 1408 : 150) .
ازدواج در منطق قرآن كريم، به وجودآورنده مطمئن‌ترين و آرام بخش‌ترين رابطه‌ها و آغازگر زندگي همراه با طراوت، مودّت و ايثار است. از آيات و نشانه‌هاي قدرت خداوند اين است كه براي انسان از نوع خود، همسراني آفريد تا در كنار آنان، به آرامش و سكون نايل آيند و بين آنان دوستي و رحمت قرار داد. (مجلسى،141:1403)خداوند متعال این وظیفه ازدواج را برای نیل به دو هدف به عهده انسان گذارده است.
1. جلوگیری از فساد و فحشاء درجامعه
2. کمک به بقای نسل به واسطه تولد
پس هر مرد و زنی که به سن رشد رسیده لازم است اقدام به ازدواج کند حتی اگر به دو هدفش نرسد، لااقل یکی از آنها را به دست خواهد آورد.(کاظمی خلخالی،32:1373)
نکاح قراردادی است که به موجب آن زن و مرد با یکدیگر شریک و متعهد شده، خانواده‌ای را تشکیل می‌دهند.(صفائی،13:1377)
در فقه اسلامی و قوانین حقوق ایران، از ازدواج به عنوان عقد یاد شده است. ازدواج و تشكيل خانواده از ابتداي آفرينش بشر از جمله سنت‌های حاکم بر زندگی انسانها بوده که متضمن دوام و بقای نسل و از سوی کلیه قوانین بشری نیز پذیرفته و حمايت شده است.
اهمیت ازدواج و تشکیل خانواده از بعد فردی و اجتماعی و تاثیرگذاری آن بر جامعه به حدی است که قانون‌گذار در اصل 10 قانون اساسی آن را واحد بنیادی جامعه اسلامی دانسته است، زیرا چنانچه خانواده را اجتماعی مرکب از پدر، مادر و فرزندان بدانیم که با رشته‌های عاطفی به یکدیگر پیوسته‌اند، هر اندازه که استحکام این رشته‌ها قوی‌تر باشد، ارتباط افراد خانواده با یکدیگر و رابطه این گروه با جامعه عمیق‌تر خواهد بود و بالعکس.(محقق داماد،65:1365)
2-1-3-تاریخچه ازدواج
ازدواج، تاریخچه‌ای به قدمت پیدایش انسانها در کره زمین دارد و در تمام مکاتب و ادیان مطرح است اما هیچ مکتبی به اندازه اسلام برای این موضوع اهمیت قایل نبوده است. ازدواج يك امر ضرورى است كه از اول خلقت انسانها بوده و حضرت آدم عليه السلام كه اولين انسان روى زمين محسوب مى‌شود به دستور خداى تبارك و تعالى با دومين انسان روى زمين كه حواء است ازدواج كرده و به همسرى يكديگر در آمدند و اين آیين را براى هميشه در جهان باقى گذاردند. (رشیدپور،165:1376)
در طول تاريخ بشريت، هميشه به‌وسيله ازدواج بين زن و مرد، توالد و تناسل ادامه پيدا كرده و حتي بشر اوليه هم اقدام به ازدواج نموده‌‌است و تاريخ سراغ ندارد كه در برهه‌اي از تاريخ، عمل جنسي بين نوع زن و مرد، بدون آیين ازدواج بوده باشد.
ازدواج باعث مي‌شود كه مرد، زنش را مخصوص خود دانسته و در مقابل تجاوز ديگران از زنش دفاع كرده و حتي گاه جان خود را بر سر اين كار بگذارد و همين مخصوص شدن زن براي شوهرش باعث شده‌‌است كه در طول تاريخ ازدواج هميشه مورد ستايش و مورد حمايت نوع بشر بوده و برعكس زنا زشت و مورد بغض و دشمني بشر بودهاست .(ظهیرالدین، 89:1363)
در بعضي از قبايل و اقوام، ازدواج آن چنان مقدس و مهم بودهاست كه گاه اين مراسم روزهاي متوالي ادامه پيدا مي‌كرده و تمام فاميل و اقوام عروس و داماد در مراسم شركت مي‌كرده‌اند و هزينه‌هاي كلاني خرج اين مراسم مي‌شده است و در بسياري از كشورها، اين مراسم، مهم‌ترين حادثه در طول زندگي هر مرد و زني به شمار مي‌رفته ومي‌‌رود .(تهانویی، 1379 :100)
ازدواج چون عامل بقاء نسل آدمي است، محبوب و مورد حمايت همه اقوام بشر بوده و برعكس زنا چون باعث قطع نسل و از بين رفتن توالد و تناسل صحيح و از بين رفتن نسب‌‌ها و خانواده‌ها و پيدا شدن انواع مرضها و مفاسد مي‌شود، مورد بغض همه اقوام بشر بودهاست.