این پایان نامه در قالب فرمت word قابل ویرایش ، آماده پرینت و ارائه به عنوان پروژه پایانی میباشد.
چکیده
این پایاننامه وضعیتی را مطالعه میکند که متورم بودن ترازنامه، استفاده از اقلام تعهدی اختیاری به منظور مدیریت سود افزایشی را با محدودیت مواجه میسازد. ترازنامه متورم به واسطه استفاده از اقلام تعهدی اختیاری در دورههای گذشته و انباشت این اقلام در خالص داراییهای عملیاتی شرکتها بروز میکند. در چنین شرایطی پیشبینی میشود، شرکتها به منظور اجتناب از گزارش سود غیرمنتظره منفی (عدم تحقق پیشبینیهای سود)، مدیریت سود واقعی و مدیریت پیشبینیهای سود را در دستور کار خود قرار میدهند. به منظور آزمون این پیشبینی از داده‌های 243 شرکت، مشتمل بر 2,233 مشاهده شرکت-سال در طی دوره زمانی 91-1380 و رگرسیون لوجستیک با اثرات ثابت استفاده شدهاست. نتایج به دست آمده نشان میدهد، در زمانی که خالص داراییهای عملیاتی شرکتها به واسطه استفاده از اقلام تعهدی اختیاری بیش از واقع گزارش شدهاند، احتمال استفاده مدیران از مدیریت سود واقعی افزایشی برای تحقق سود پیشبینی شده و همچنین مدیریت کاهشی پیشبینیهای سود به منظور کاستن انتظارات سرمایهگذاران، افزایش مییابد تا به این وسیله شرکتها از گزارش سود غیرمنتظره منفی اجتناب کنند.
واژگان کلیدی: اقلام تعهدی اختیاری؛ مدیریت کاهشی پیشبینی سود؛ مدیریت سود واقعی؛ سود غیرمنتظره منفی.
فهرست مطالب
فصل اول: کلیات تحقیق 1
1-1 مقدمه 2
1-2 بیان مسئله 3
1-3 اهميت، ضرورت و نتايج احتمالي تحقيق 6
1-4 اهداف تحقيق 7
1-5 پرسشهاي اصلي تحقيق 7
1-6 فرضيههاي تحقيق 8
1-7 جنبه نوآوري تحقيق 8
1-8 روش تحقیق 9
1-8-1 کلیات روش تحقیق 9
1-8-2 قلمرو مکانی تحقیق 9
1-8-3 قلمرو زمانی تحقیق 9
1-8-4 جامعه و نمونه آماری تحقیق 9
1-9 متغیرهای تحقیق 10
1-9-1 متغیرهای وابسته 10
1-9-2 متغیر مستقل 11
1-9-3 متغیرهای کنترلی 12
1-10 مدلهای آزمون فرضیه‌های تحقیق 12
1-11 تعريف واژهها و اصطلاحات تخصصي 13
1-12 ساختار سایر فصول 15
فصل دوم: مبانی نظری و پیشینه تحقیق 16
2-1 مقدمه 17
2-2 مدیریت سودهای غیر منتظره 18
2-2-1 انگیزههای مدیریت سودهای غیر منتظره 18
2-2-2 مکانیزمهای اجتناب از (مدیریت) سودهای غیر منتظره منفی 19
2-2-2-1 مدیریت سود از طریق اقلام تعهدی اختیاری 20
2-2-2-2 مدیریت سود واقعی 22
2-2-2-3 مدیریت پیشبینیها (انتظارات) 24
2-2-2-4 بکارگیری مکانیزمهای اجتناب از سود غیر منتظره منفی 25
2-3 مکمل یا جایگزین بودن مکانیزمهای مدیریت سودهای غیر منتظره 26
2-4 ترازنامه متورم 28
2-5 پیشینه تحقیق 29
2-5-1 پیشینه تحقیقات: خارجی 29
2-5-2 پیشینه تحقیق: داخلی 33
2-6 خلاصه و نتیجهگیری: تبیین نظری فرضیه‌ها 37
فصل سوم: روش تحقیق 41
3-1 مقدمه 42
3-2 بیان کلی مسئله تحقیق 42
3-3 فرضیه‌های تحقیق 43
3-4 روش تحقیق 44
3-4-1 کلیات روش تحقیق 44
3-4-2 مدل مورد استفاده برای آزمون فرضیه‌ها 45
3-4-3 متغیرهای تحقیق 46
3-4-3-1 متغیرهای وابسته 46
3-4-3-2 متغیر مستقل 48
3-4-3-3 متغیرهای کنترلی 49
3-5 جامعه و نمونه آماری 50
3-5 قلمرو تحقیق 53
3-8 جمع‌آوری داده‌های تحقیق 54
3-9 روش تجزیه و تحلیل داده‌ها 55
فصل چهارم: نتایج 56
4-1 مقدمه 57
4-2 آمارههای توصیفی 57
4-3 آزمون فرضیه‌های تحقیق 62
4-3-1 آزمون فرضیه اول 62
4-3-2 آزمون فرضیه دوم تحقیق 66
فصل پنجم: بحث و نتیجهگیری 70
5-1 مقدمه 71
5-2 خلاصه موضوع و روش تحقیق 71
5-3 خلاصه نتایج آزمون فرضیه‌های تحقیق 74
5-4 بحث و بررسی تطبیقی یافتههای تحقیق 75
5-5 محدودیتهای تحقیق 78
5-6 پیشنهادات تحقیق 79
5-6-1 پیشنهادات کاربردی 79
5-6-2 پیشنهادات تحقیقات آتی 79
منابع 81
فصل اول: کلیات تحقیق
1-1 مقدمه
هدف حسابداری فراهم آوردن اطلاعاتی است که به سرمایهگذاران و سایر استفادهکنندگان از اطلاعات حسابداری کمک کند تا با استفاده از این اطلاعات تصمیمات اقتصادی خود را اتخاذ نمایند. اهمیت اطلاعات حسابداری در بازار سرمایه و واکنش مشارکتکنندگان در بازار به اطلاعات حسابداری باعث میشوند تا مدیران شرکتها در خصوص اطلاعاتی که در قالب صورتهای مالی در اختیار مشارکتکنندگان در بازار قرار میدهند، وسواس و دقت فراوانی را اعمال نمایند.
پیامدهای واکنش بازار به اطلاعات حسابداری برای مدیران میتواند بسیار با اهمیت باشد. برای مثال ممکن است، ارزابی عملکرد مدیریت تا حدود زیادی متکی به قیمت سهام شرکت در بازار پس از انتشار صورتهای مالی باشد. در صورتی که گزارشهای مالی منتشر شده از سوی شرکت باعث افزایش قیمت اوراق بهادار در بازار سرمایه شود، این افزایش قیمت (و به تبع آن، بازده) سهام باعث خواهد شد تا سرمایهگذاران عملکرد مدیریت را مثبت ارزیابی نمایند. این ارزیابیها تاثیر مستقیمی بر امنیت شغلی مدیران و حقوق و مزایا و پاداش آنان خواهد داشت.
یکی دیگر از پیامدهای واکنش بازار به اطلاعات حسابداری برای مدیریت، تاثیر آن بر توانایی تامین مالی و هزینه تامین مالی شرکت است. شرکتهایی که بازار واکنش مثبتی به اطلاعات آنها نشان دادهاست، به منابع بیشتری جهت تامین مالی پروژههای سرمایهای خود دسترسی دارند. همچنین، معمولاً در مقایسه با شرکتهایی که بازار واکنش منفی به اطلاعات آنها نشان دادهاست، هزینه سرمایه تامین مالی برای این شرکتها پایینتر است.
پیامدهای متفاوت بازار سرمایه به اطلاعات منتشر شده توسط شرکتها باعث میشود تا مدیران شرکتها این انگیزه را داشته باشند تا تمام تلاش خود را بکارگیرند تا بازار از اطلاعات منتشر شده توسط آنها استقبال نماید و درصورتی که شرکت در شرایط عادی و واقعی نتواند انتظارات را برآورده سازد، اقداماتی را بکارگیرد تا از این واکنش بازار اجتناب نماید یا از میزان آن بکاهد.
1-2 بیان مسئله
مطالعات پیشین (برای مثال، بروان و کایلر ، 2005؛ ماتسوموتو ، 2002؛ بارتو و همکاران، 2002؛ بروان ، 2001) نشان دادهاند که مدیران تمایل دارند سودی که شرکت در پایان دوره گزارش میکند، حداقل به اندازه پیشبینیهایی باشد که پیشتر از سوی مدیریت یا تحلیلگران مالی مطرح شدهاست. از آنجا که پایینتر بودن سود واقعی از سود پیشبینی شده (که به آن "سود غیر منتظره منفی " گفته میشود) واکنش نامطلوب بازار را به دنبال دارد و باعث نامطلوب ارزیابی شدن عملکرد مدیریت میشود، شرکتها اغلب استراتژیهایی را بکار میگیرند که احتمال عدم تحقق سود پیشبینی شده را کاهش میدهد.
ادبیات تحقیق حسابداری نشان دادهاست که شرکتها به طرق مختلفی ممکن است از سود غیر منتظره منفی اجتناب کنند (هو و همکاران، 2012):
1. یکی از این روشها به کارگیری اقلام تعهدی اختیاری برای دستکاری افزایشی سود است که تحت عنوان مدیریت سود مبتنی بر اقلام تعهدی شهرت یافتهاست.
2. روش دوم، به مدیریت سود واقعی اشاره دارد که بر اساس آن، مدیران اقدامات اقتصادی واقعی را در پیش میگیرند تا به سطح سود مورد نظر دست یابند. این اقدامات میتواند مواردی مانند کاهش در مخارج قابل اجتناب در حوزه تحقیق و توسعه (R&D)، تبلیغات و تعمیرات و نگهداری و همچنین کاهش در بهای تمام شده کالای فروش رفته از طریق افزایش تولید در دوره جاری است.
3. یکی از روشهای دیگر تحقق سود پیشبینی شده ، مدیریت انتظارات بازار و سرمایهگذاران از طریق ارائه پیشبینیهای خود در سطح پایین است (پیشبینی کاهشی سود ).
بخش عمده ادبیات تحقیق سه روش مدیریت سود مبتنی بر اقلام تعهدی اختیاری، مدیریت سود واقعی و پیشبینی سود کاهشی را مکانیزمهای مکملی در نظر میگیرند که مدیران با بکارگیری همزمان آنها تلاش میکنند از سود غیر منتظره منفی اجتناب کنند (بارتو و همکاران 2002؛ ماتسوموتو 2002؛ بارتون و سیمکو 2002؛ براگستلر و ایمس 2006).