فهرست مطالب

عنوان                                                                                                                            صفحه

   چکیده....................................................................................................................................................................1
فصل اول: كليات تحقیق
1-1مقدمه.............................................................................................................................................................................3
1-2بیان مساله تحقیق............................................................................................................................................................4
1-3 اهداف تحقیق................................................................................................................................................................6
1-4 اهمیت و ضرورت تحقیق.............................................................................................................................................7
1-5 سوالات تحقیق..............................................................................................................................................................8
1-6 فرضیه های تحقیق........................................................................................................................................................8
1-7روش تحقیق...................................................................................................................................................................9
1-8جامعه آماری و روش نمونه گیری.................................................................................................................................9
1-9تعریف واژه ها و اصطلاحات تحقیق............................................................................................................................ 9
1-10ساختارکلی تحقیق.....................................................................................................................................................10
  فصل دوم:مروری بر ادبیات تحقیق
2-1مقدمه...............................................................................................................................................................................13
2-2مبانی نظری تحقیق.............................................................................................................................................................13
2-2-1استفاده کنندگان از اطلاعات و نیاز های آنان.................................................................................................................13
2-2-2اهداف حسابداری و گزارشگری مالی...........................................................................................................................14
2 -2-3 سود.............................................................................................................................................................................16
2-2-4 مفاهیم سود در حسابداری..........................................................................................................................................17
2-2-5 اهداف گزارشگری سود...............................................................................................................................................18
2-2-6مفهوم اقتصادی سود......................................................................................................................................................19
2-2-7 نارسایی محتوای اطلاعاتی سود...................................................................................................................................21
 2-2-8 نقاط قوت سود حسابداری.........................................................................................................................................21                                                                                    
2-2-9 نقاط ضعف سود حسابداری........................................................................................................................................22
2-2-10 پیش بینی سود............................................................................................................................................................23
2-2-11 نقش اطلاعاتی سود....................................................................................................................................................24
2-2-12 تهیه و پردازش اطلاعات برای پیش بینی...................................................................................................................26
2-2-13 حسابداری تعهدی......................................................................................................................................................26
2-2-14اقلام تعهدی............................................................................................................................................................... 27
2-2-15 نقش و اهمیت اقلام تعهدی.......................................................................................................................................28
2-2-16 مدلهای اندازه گیری اقلام تعهدی..............................................................................................................................28
2-2-16-1 مدل ریچاردسون...................................................................................................................................................28
2-2-16-2 مدلsloan............................................................................................................................................................29
2-2-16-3 مدلDeAngele..................................................................................................................................................30
2-2-16-4 مدل Healy.........................................................................................................................................................30
2-2-16-5.مدل  Jones.........................................................................................................................................................31
2-2-17پیدایش نظریه کیفیت سود..........................................................................................................................................35
2-2-17-1 مفهوم کیفیت سود.................................................................................................................................................35
2-2-17-2 معیارهای اندازه گیری کیفیت سود....................................................................................................................... 38
2- 2-18 مبنای نظری مربوط به مدیریت سود.........................................................................................................................39
2-2-19 هزینه معاملات...........................................................................................................................................................42
2-3 پیشینه تحقیق....................................................................................................................................................................44
2-3-1 تحقیقات داخلی...........................................................................................................................................................44
2-3-2 تحقیقات خارجی.........................................................................................................................................................48    
2-4 خلاصه فصل................................................................................................................................................................... 55
فصل سوم:روش تحقیق
3-1 مقدمه............................................................................................................................................................................... 58
3-2 روش تحقیق.....................................................................................................................................................................58
3-3جامعه مطالعاتی و نمونه آماری..........................................................................................................................................59
3-4 حدود مطالعاتی.................................................................................................................................................................60
3-4-1 قلمرو مکانی تحقیق.....................................................................................................................................................60
3-4-2 قلمرو زمانی تحقیق......................................................................................................................................................60
3-4-3 قلمرو موضوعی تحقیق................................................................................................................................................61
3-5 روش های جمع آوری اطلاعات......................................................................................................................................61
3-6 فرضیه های تحقیق........................................................................................................................................................... 61
3-7 شیوه اندازه گیری متغیرها.................................................................................................................................................62
3-7-1 مدل های پژوهش....................................................................................................................................................... 62
3-7-2 متغیرهای تحقیق...........................................................................................................................................................62
3-7-2-1متغیر وابسته..............................................................................................................................................................62
3-7-2-2 متغیرهای مستقل..................................................................................................................................................... 63
3-7-2-3 متغیرهای کنترلی......................................................................................................................................................65
3-7-2-4متغیرهای مجازی(ساختگی).....................................................................................................................................65
3-8 روش تجزیه و تحلیل اطلاعات........................................................................................................................................65
3-8-1 ناهمسانی......................................................................................................................................................................66
3-8-1-1 روش های رفع ناهمسانی واریانس..........................................................................................................................67
3-8-2رگرسیون چند متغیره....................................................................................................................................................67
 3-8-3 ضریب تعیین و ضریب تعیین تعدیل شده..................................................................................................................68
3-8-4 آزمون معنادار بودن در الگوی رگرسیون......................................................................................................................69
 3-8-4-1 آزمون معنادار بودن معادله رگرسیون..................................................................................................................... 69
3-8-4-2 آزمون نرمال بودن ضرایب.......................................................................................................................................70
3-8-5 آزمون نرمال بودن مشاهدات....................................................................................................................................... 70
3-8-6 آزمون دوربین_ واتسون...............................................................................................................................................71
3-8-7 بررسی وجود هم خطی................................................................................................................................................71
3-8-7-1 راه های تشخیص هم خطی.....................................................................................................................................71
3-9 خلاصه فصل.....................................................................................................................................................................72
فصل چهارم:تجزیه و تحلیل اطلاعات
4-1مقدمه.................................................................................................................................................................................74
4-2 مطالعه توصیفی دادهای تحقیق.........................................................................................................................................74
4-3 آزمون نرمال کردن متغیرهای وابسته وجمله خطا............................................................................................................ 77
4-4 نتایج آزمون ها و تخمین های انجام شده.........................................................................................................................78
4-4-1 آزمون چاو....................................................................................................................................................................78
4-5 ناهمسانی واریانس........................................................................................................................................................... 79
4-5-1 روش های شناسایی ناهمسانی واریانس.......................................................................................................................79
4-6 بررسی وجود هم خطی....................................................................................................................................................80
4-7آزمون مانایی متغیرهای تحقیق...........................................................................................................................................81
 4-8 نتایج فرضیات..................................................................................................................................................................81
4-9 خلاصه فصل.....................................................................................................................................................................84
فصل پنجم:نتیجه گیری و پیشنهادات
5-1 مقدمه................................................................................................................................................................................86
5-2 ارزیابی و تشریح نتایج آزمون فرضیه ها طبق شرایط متغیرها...........................................................................................86
5-2-1 نتایج فرضیه اصلی اول.................................................................................................................................................86
5-2-2 نتایج فرضیه اصلی دوم............................................................................................................................................... 87
5-2-3 نتیجه گیری کلی تحقیق...............................................................................................................................................87
 5-3 پیشنهادها.........................................................................................................................................................................88
5-3-1 پیشنهادهای حاصل از نتایج پژوهش............................................................................................................................88
5-3-2 پیشنهادهایی برای پژوهش های آتی........................................................................................................................... 89
5-4 محدودیت ها....................................................................................................................................................................89
منابع و ماخذ
منابع فارسی..............................................................................................................................................................................91
منابع انگلیسی.......................................................................................................................................................................... 94
فهرست جداول
جدول (2-1) معیارهای ارزیابی کیفیت سود............................................................................................................................38
جدول (2-2) خلاصه ای از تحقیقات داخلی و خارجی..........................................................................................................53
جدول (3-1) روش نمونه گیری..............................................................................................................................................60
جدول (4-1) معرفی و تفکیک نمادهای استفاده شده برای متغیرها........................................................................................ 75
جدول (4-2) آمار توصیفی متغیرهای تحقیق قبل از نرمال کردن مدل.....................................................................................76
جدول (4-3) نتایج آزمون چاو مربوط به فرضیه های تحقیق..................................................................................................78
جدول (4-4) شناسایی همسانی واریانس در فرضیه اصلی اول................................................................................................79
جدول (4-5) شناسایی همسانی واریانس در فرضیه اصلی دوم...............................................................................................79
جدول (4-6) آزمون هم خطی متغیرهای تحقیق برای فرضیه های تحقیق...............................................................................80
جدول (4-7) آزمون مانایی فرضیه ها در طی دوره پژوهش....................................................................................................81
جدول (4-8) نتایج تخمین بدست آمده از آزمون فرضیه اصلی اول........................................................................................82
جدول(4-9) نتایج تخمین بدست آمده از آزمون فرضیه اصلی دوم.........................................................................................83
فهرست نمودارها
نمودار (4-1) آزمون نرمال کردن Johnson Transformation برای متغیر وابسته Trading Cost...............................77
پیوست ها
نام شرکتهای نمونه....................................................................................................................................................................98
خروجی دادها توسط نرم افزار Eviews..............................................................................................................................99

 
چکیده
سود یکی از اقلام مورد توجه سرمایه گذاران می باشد و مبنای بسیاری از تصمیم گیری های مهم اقتصادی به شمار می رود. سود دارای دو جز نقدی و تعهدی می باشد، از طرفی اقلام تعهدی سود دارای دو بخش عادی و غیر عادی می باشد. برخی شواهد نشان دهنده این واقعیت اند که سرمایه گذاران در درک اطلاعات مربوط به اقلام تعهدی با مشکلات عدیده ای  مواجه هستند که منجر به افزایش هزینه معاملاتی می شود و علت آن هم عدم تقارن اطلاعاتی میان معامله گران می باشد. این تحقیق به بررسی رابطه بین اجزای اقلام تعهدی و هزینه معاملات در شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران پرداخته است. در راستای این هدف، کلیه شرکت¬های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران که اطلاعات مورد نیاز را در سالهای 1386 الی 1391 ارائه داده بودند، مورد بررسی قرار گرفتند. در مجموع 64 شرکت از صنایع مختلف انتخاب شدند. برای بررسی اطلاعات از تجزیه و تحلیل پانلی و به منظور آزمون فرضیه¬ها از رگرسیون چند متغیره استفاده شد و معنی¬دار بودن آنها با استفاده از آماره t و F صورت گرفت؛ همچنین برای آزمون عدم خود همبستگی مدل از آماره دوربین- واتسون استفاده شده است. نتیجه تحقیق نشان می دهد که بین اقلام تعهدی غیر عادی و هزینه معاملات رابطه معنی دار و مستقیمی وجود دارد؛ و همچنین بین اقلام تعهدی عادی و هزینه معاملات رابطه معنی داری وجود ندارد.

واژه های کلیدی: اقلام تعهدی، اقلام تعهدی عادی، اقلام تعهدی غیرعادی، هزینه معاملات سهام

فصل اول
کلیات تحقیق

1-1 مقدمه
    در كشورهاي توسعه يافته، بورس اوراق بهادار به عنوان يك ابزار پرقدرت در جهت جذب سرمايه هاي كوچك و بزرگ مردم و هدايت آنها به سوي امور توليدي عمل مي كند. بورس محل و جايگاه پرقدرتي براي اين امر محسوب مي شود. از نظر افرادي كه در بورس سرمايه گذاري مي كنند آگاهي از علل نوسانات قيمت سهام اهميت به سزائي دارد و همچنين مهمترين عواملي كه قيمت سهام را متأثر مي سازد، سود نقدي تعلق گرفته به هر سهم است. وجود سازمان ها و كانون هاي تحقيقاتي كه بتوانند اطلاعات مورد نياز را براي تصميم گيري درست سرمايه گذاران فراهم آوردند، افراد بيشتري را جهت سرمايه گذاري در اوراق بهادار به سوي بورس هدايت مي كند.
     از مهمترین اقدمات در حوزه سرمایه گذارای، تخصیص بهینه منابع است. از طرفی سرمایه گذاران همیشه به دنبال کسب حداکثر بازدهی با استفاده از منابع مالی در اختیارشان هستند. از آن جایی که پیش بینی بازده سهام یکی از مهم ترین مسائل برای سرمایه گذاران در بازار های سرمایه است ارقامی که بتوانند به سرمایه گذاران در این زمینه کمک کنند، حائز اهمیت است.
     از مهمترين ويژگيهاي شركتهاي سهامي تفكيك مالكيت از مديريت آنها است. بر اين اساس براي مديران امكان دسترسي انحصاري به بخشي از اطلاعات و نيز تهيه و ارائه اطلاعاتي همچون اطلاعات مالي به وجود آمده است. اين ويژگي و نيز ويژگي حسابداري تعهدي به خاطر وجود معوقات (مابه التفاوت سود نقدي و سود تعهدي) و انگيزه هايي همچون انگيزه هاي پاداش، هموارسازي سود و مقررات گريزي، اين امكان و انگيزه را براي مديران به وجود مي آورد تا در جهت رفع منافع خود و در تضاد با منافع ساير گروهها، اطلاعات را دستكاري كنند و يا به عبارت كاملتر دست به اعمال مديريت سود بزنند. سود حسابداري كه با استفاده از سيستم تعهدي تهيه مي شود، از نظر بسياري از استفاده كنندگان صورتهاي مالي ابزاري براي سنجش عملكرد شركتها محسوب مي شود. منظور از سنجش عملكرد شركتها، ارزيابي كلي از وضعيت مالي و نتايج عمليات، به منظور اخذ تصميمات منطقي است. جونز، (1991)  تفاوت سود و وجوه نقد حاصل از عمليات را به عنوان اقلام تعهدي تعريف مي كند و آن را به دو قسمت تقسيم ميكند، كه در تمامي تحقيقات مرتبط با اقلام تعهدي، اين تقسيم بندي مورد قبول محققين مي باشد.

الف (اقلام تعهدي عادی                                   ب( اقلام تعهدي غیر عادی
    اقلام تعهدي عادی به واسطه مقررات، سازمانها و ديگر عوامل خارجي محدودهستند، اما اقلام تعهدي غیر عادی، قابل اعمال توسط مديريت مي باشند. در تئوری های اقتصادی، ارزش شرکت مبتنی بر ارزش فعلی جریان های نقدی آتی آن است. جریان های نقدی آتی ارتباط تنگاتنگی با سودهای آتی دارند لذا پیش بینی سودهای آتی از اهمیت ویژه ای برخوردار است. برای پیش بینی سود های آتی بهتر است تا اجزاء سود (اقلام نقدی و تعهدی) مورد تجزیه و تحلیل قرار گیرد، که پژوهشگر در این پژوهش به بررسی جزء تعهدی می پردازد