فهرست مطالب

چكيده: 1

1- فصل اول

1-1- مقدمه 3

1-2- بیان مساله 3

1-3- اهمیت و ضرورت تحقیق 5

1-4- اهداف تحقیق 6

1-4-1- اهداف اصلی 6

1-4-2- اهداف فرعی 6

1-5- سوالات تحقیق 6

1-5-1- سوالات اصلی تحقیق 6

1-5-2- سوالات فرعی تحقیق 6

1-6- فرضيه‏هاي تحقیق 7

1-6-1- فرضیه های اصلی 7

1-6-2- فرضیه های فرعی 7

1-7- متغیرهای تحقیق 7

1-7-1- متغیر مستقل 8

1-7-2- نحوه اندازه گیری متغیر مستقل 8

1-7-3- متغیر وابسته 9

1-7-4- نحوه اندازه گیری متغیر وابسته 9

1-8ـ روش شناسی تحقیق 10

1-8-1- روش تحقیق ازجهت هدف 10

1-8-2- روش تحقیق ازنظر روش استنتاج 11

1-8-3- روش تحقیق ازنظر طرح تحقیق 11

1-9- قلمرو موضوعی، زمانی و مکانی تحقیق 11

1-9-1- قلمرو موضوعی 11

1-9-2- قلمرو زمانی 11

1-9-3- قلمرو مکانی 11

1-10- تعریف واژه ها و اصطلاحات تخصصی طرح 11

1-11- ساختار تحقیق 12

2- فصل دوم

2-1- مقدمه 14

2-2- مبانی نظری و پیشینه تحقیق 15

2-2-1- مسولیت اجتماعی 15

2-1-2- مسئولیت اجتماعی شرکت و عملکرد 22

2-1-3- محرک‌های اقتصادی مسئولیت اجتماعی شرکت 24

2-1-4- اهمیت کیفیت گزارشگری مالی در استانداردهای حسابرسی 39

2-3- پیشینه تحقیق 40

3- فصل سوم

3-1- مقدمه 49

3-2- روش تحقیق 49

3-2-1- روش تحقیق ازجهت هدف 49

3-2-2- روش تحقیق ازنظر روش استنتاج 49

3-2-3- روش تحقیق ازنظر طرح تحقیق 49

3-3- جامعه آماری 50

3-4- قلمرو موضوعی، زمانی و مکانی تحقیق 50

3-4-1- قلمرو موضوعی 50

3-4-2- قلمرو زمانی 50

3-4-3- قلمرو مکانی 50

3-5- حجم نمونه و روش نمونه گیری 50

3-5-1- تعیین حجم نمونه 51

3-5-2- روش نمونه گیری 51

3-6- روش گردآوری داده و کاربرد آنها 51

3-7- کیفیت ابزار اندازه گیری تحقیق 52

3-8- مدل تحقیق 52

3-8-1- مدل رياضي تحقيق 52

3-8-2- دسته بندی متغیرها: 52

3-8-3- تعریف رابطه بین متغیرها 53

3-9- روش تجزيه و تحليل داده ها 53

3-9-1- آزمون كولموگروف اسميرنوف یا جاک برا با استفاده از نرم افزار SPSS 53

3-9-2- آزمون ضریب همبستگی با استفاده از نرم افزار EVIOWS 54

3-9-3- بررسی ضریب همبستگی بین متغیرهای مستقل و متغیرهای وابسته و مطالعه معنی دار ضرایب 54

3-9-4- ضریب تعیین 54

3-9-5- رگرسیون چندگانه 55

3-9-6- عدم وجود خودهمبستگی بین خطاهای مدل 56

3-9-7- آزمون دوربین واتسون 56

3-9-8- پانل دیتا 56

3-10- نرم افزارهای آماری 64

4- فصل چهارم

4-1- مقدمه 66

4-2- توصیف نمونه آماری 66

4-3- جامعه آماری 66

4-4 نمونه آماری 66

4-5- یافته های تحقیق 68

4-5-1- نحوه اندازه گیری متغیر کیفیت گزارشگری 70

4-5-2- برآورد اول شاخص کیفیت گزارشگری مالی 70

4-5-3- آزمون F لیمر مدل تغیر سالانه در حسابهای دریافتنی- شاخص اول کیفیت گزارشگری مالی 70

4-5-4- برآورد دوم شاخص کیفیت گزارشگری مالی 71

4-5-5- آزمون F لیمر مدل کل تعهدات - شاخص دوم کیفیت گزارشگری مالی 71

4-5-6- برآورد سوم شاخص کیفیت گزارشگری مالی 72

4-5-7- آزمون F لیمر مدل کل تعهدات – شاخص سوم کیفیت گزارشگری مالی 73

4-5-8- محاسبه نهایی متغیر کیفیت گزارشگری مالی 74

4-6- شاخص های مرکزی و پراکندگی 75

4-7- تحلیل پیش فرض ها ( آزمون فرض كلاسيك) 76

4-7-1- نرمال بودن متغیر وابسته(کیفیت گزارشگری مالی) 76

4-7-2- دلایل انتخاب روش آماری 78

4-8- آزمون فرض ها 78

4-8-1- آزمون F لیمر مدل - فرضیه های فرعی با استفاده از مدل مسولیت اجتماعی 79

4-8-2- برازش مدل تحقیق 79

4-8-3- آزمون F لیمر مدل- فرضیه های اصلی با استفاده از مدل کیفیت گزارشگری مالی 80

4-8-4- برازش مدل تحقیق 81

4-8-5- آزمون F لیمر مدل  - فرضیه های فرعی با استفاده از مدل کیفیت گزارشگری مالی 81

5- فصل پنجم

5-1- مقدمه 84

5-2- نتیجه­گیری 84

5-4- پیشنهادات بر اساس یافته های تحقیق 86

5ـ5ـ محدودیت های تحقیق 87

5-6- پیشنهادهایی برای مطالعات آینده 87

فهرست جداول

جدول ‏2‑1 : خلاصه تحقیقات انجام شده 45

جدول ‏4‑1: لیست شرکت انتخابی 67

جدول ‏4‑2: لیست صنایع انتخابی 68

جدول ‏4‑3: علائم اختصاری متغیرهای مستقل و وابسته 69

جدول ‏4‑4 نتایج آزمون معنی‌دار بودن اثرات ثابت در مقابل روش حداقل مربعات تجمیع شده برای مدل تحقیق (شاخص اول کیفیت گزارشگری مالی) 70

جدول ‏4‑5: نتایج تخمین مدل (تغیر در حسابهای دریافتنی سالیانه – شاخص اول ) 71

جدول ‏4‑6 نتایج آزمون معنی‌دار بودن اثرات ثابت در مقابل روش حداقل مربعات تجمیع شده برای مدل تحقیق (شاخص دوم کیفیت گزارشگری مالی) 71

جدول ‏4‑7: نتایج تخمین مدل (تعهدات کل – شاخص دوم ) 72

جدول ‏4‑8 نتایج آزمون معنی‌دار بودن اثرات ثابت در مقابل روش حداقل مربعات تجمیع شده برای مدل تحقیق (شاخص سوم کیفیت گزارشگری مالی) 73

جدول ‏4‑9: نتایج تخمین مدل (اقلام تعهدی سرمایه در گردش – شاخص سوم ) 74

جدول ‏4‑10: شاخصهاي مركزي و پراكندگي متغيرهاي پژوهش 75

جدول ‏4‑11: شاخصهاي مركزي و پراكندگي متغير وابسته پژوهش 76

جدول ‏4‑12: آزمون جارک- برا متغير وابسته پژوهش بعد از اعمال تبدیلات جانسون 77

جدول ‏4‑13 نتایج آزمون معنی‌دار بودن اثرات ثابت در مقابل روش حداقل مربعات تجمیع شده برای مدل تحقیق (مسولیت اجتماعی) 79

جدول ‏4‑14: نتایج تخمین مدل با روش PooL (متغیر وابسته: مسولیت اجتماعی) 80

جدول ‏4‑15 نتایج آزمون معنی‌دار بودن اثرات ثابت در مقابل روش حداقل مربعات تجمیع شده برای مدل تحقیق (کیفیت گزارشگری مالی) 80

جدول ‏4‑16: نتایج تخمین مدل با روش PooL (متغیر وابسته: کیفیت گزارشگری مالی) 81

جدول ‏4‑17  نتایج آزمون معنی‌دار بودن اثرات ثابت در مقابل روش حداقل مربعات تجمیع شده برای مدل تحقیق (مسولیت اجتماعی) 81

جدول ‏4‑18: نتایج تخمین مدل با روش  PooL (متغیر وابسته: کیفیت گزارشگری مالی) 82

5-1 جدول مقايسه با تحقيقات انجام شده 86

پيوست

خروجی های نرم افزار 91

آمار توصيفی 91

برازش مدل مسوليت اجتماعی با اثر ثابت 92

آزمون ليمر 93

برازش مدل پول مسوليت اجتماعی 93

آزمون ثبات واريانس ها 94

برازش مدل شاخص اول کيفيت گزارشگيری مالی با اثر ثابت 95

آزمون ليمر 95

برازش مدل پول شاخص اول 96

آزمون وايت مدل شاخص اول 97

برازش مدل با اثر ثابت شاخص دوم 97

آزمون ليمر 98

آزمون پول برازش مدل دوم 99

آزمون وايت شاخص دوم 99

برازش شاخص سوم کيفيت گزارشگری با اثر ثابت 100

آزمون ليمر 101

برازش مدل پول شاخص سوم 101

آزمون وايت 102

برازش مدل بين مسولیت اجتماعی و کيفيت گزارشگری مالی 103

مدل با اثر ثابت 103

آزمون ليمر 103

برازش مدل پول رابطه بين کيفيت گزارشگری مالی و مسوليت اجتماعی 104

برازش مدل پول رابطه بين کيفيت گزارشگری مالی و اندازه و اهرم مالي ...........................................105

چكيده:

هدف این پژوهش ارزیابی رابطه بین مسئولیت اجتماعی و کیفیت گزارشگری مالی در شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران می باشد. در این پژوهش به منظور برآورد کیفیت گزارشگری مالی با استفاده از میانگین سه عامل مختلف شامل: تغییر سالانه در حسابهای دریافتنی،کل تعهدات و اقلام تعهدی سرمایه درگردش و جهت اندازه گیری مسئولیت اجتماعی از چک لیست امتیازبندی شده استاندارد استفاده می کنیم. در این پژوهش از اطلاعات تعداد 117 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران در دوره زمانی 1391-1390 استفاده شده است. جهت آزمون فرضیه ها، از مدل های رگرسیونی و نرم افزار Spss و Eviews استفاده شده است. یافته های پژوهش حاکی از آن است که بین مسئولیت اجتماعی و کیفیت گزارشگری مالی رابطه مثبت و معنادار وجود دارد.

کلمات کليدي: مسئوليت اجتماعي، کيفيت گزارشگري مالي

فصل اول

کلیات تحقیق

فصل اول

مقدمه

موضوع و مفهوم مسئولیت اجتماعی شرکت‌ها در چند سال اخیر با توجه به رشد سازمان‌های غیردولتی، جنبش‌های اعتراضی علیه قدرت شرکت‌ها، افزایش آگاهی اجتماعی، توسعه‌ی بازارهای سرمایه و شرکت‌های سهامی عام و رسوایی‌های مالی و اخلاقی شرکت‌های بزرگ تبدیل به نمونه مسلّط و غالب در فضای اداره‌ی شرکت‌ها شده است. به این ترتیب از حدود 20 سال پیش، شاهد طرح مفهومی با عنوان «مسئولیت‌پذیری اجتماعی شرکت‌ها» هستیم که در چارچوب آن، بسیاری از اندیشمندان برجسته‌ی حوزه‌ی مدیریت و اقتصاد کوشیده‌اند تا چارچوب‌هایی با هدف افزایش کارآمدی برنامه‌های اجتماعی و نوع‌دوستانه‌ی شرکت‌ها و نیز هم‌راستا نمودن این برنامه‌ها با استراتژی‌های کلان شرکت‌ها طراحی کنند. از طریق مسئولیت اجتماعی، شرکت‌ها در کسب و کار تأکید مجدد بر اصول و ارزش‌ها، در هر دو فرآیندها و عملیات و در تعامل با سایر فعّالان اجتماعی دارند. مسئولیت اجتماعی شرکت‌ها عموماً دارای طبیعت داوطلبانه و اختیاری می‌باشد و به فعالیت‌هایی که بیش از انطباق با قانون است اشاره می‌کند. مسئولیت اجتماعی و محیطی شرکت ممکن است انتظارات در حال تغییر جامعه را منعکس کند (بابالولا 2012).

بازار سرمایه به عنوان موتور محرکه اقتصاد بر محور اطلاعات قرار دارد. جریان درست اطلاعات در این بازار منجر به اتخاذ تصمیمات صحیح و منطقی از سوی مشارکت­کنندگان می­شود و درنهایت، توسعه اقتصادی و بهبود رفاه اجتماعی را به ارمغان می­آورد. گزارش­های مالی از مهم­ترین منابع اطلاعاتی است که هدف آن فراهم کردن اطلاعات لازم برای تصمیم گیری­های اقتصادی می­باشد و بخش اعظمی از نیاز اطلاعاتی بازار سرمایه را تأمین می­کند.

لذا در این تحقیق به بررسی رابطه بین مسئولیت اجتماعی و کیفیت گزارشگری مالی شرکت‌ها پرداخته می شود.

بیان مساله

مسئولیت اجتماعی شرکتها به ارائه روشهایی می پردازد که سازمانها در فضاهاي کسب و کار خود به آن عمل می کنند و پاسخگوي توقعات جامعه، انتظارات تجاري، قانونی ، اخلاقی و اجتماعی آنان هستند. چرا که سازمانها مسئولیتهاي بزرگی در زمینه اجتماعی، اقتصادي و محیطی در قبال کارکنان، سهامداران، مشتریان، دولت، تامین کنندگان و تمامی ذینفعان خود برعهده دارند.بدون شک، چنانچه افراد، گروهها، سازمانها و مؤسسات مختلف جامعه ، خود را نسبت به رویدادها، اتفاقات و بحرانهاي مختلف مسئول دانسته و هریک در حدود مسئولیت و حیطه کاري خویش در حل بحرانهاي فوق تلاش نمایند، بسیاري ازمشکلات کاسته شده و جامعه اي سالم و آرام به وجود خواهدآمد. به عبارت دیگر، سازمان به هر نحوي که عمل کند، عملکردش روي جامعه تاثیرمیگذارد.بنابراین سازمان ها باید به کارهایی دست بزنند که موردقبول جامعه و منطبق با ارزشهاي آن باشد. سازمانهایی که نتوانند خود را با این شرایط تطبیق دهند، در عرصه عمل موفق نخواهند بود. به عبارت دیگر، سازمانها براي آنکه بتوانند جایگاه خود را در جامعه حفظ نموده یاارتقاء بخشند، به نحوي که باعث ادامه بقاي آنها و موفقیتشان در کار شود، لازم است که به مسئولیت اجتماعی توجه لازم را داشته باشند .بنابراین مسئولیت اجتماعی سازمانها عامل اساسی، بقاي هر سازمان است.(رویایی،مهردوست،88)