چکیده

اصولا استقرا ر و پیدایش یک منطقه بیش از هر چیزی تابع شرایط محیطی و موقعیت جغرافیایی است، زیرا عوارض و پدیده های طبیعی در مکان گزینی، پراکندگی، حوزه نفوذ توسعه  فیزیکی، مورفولوژی و امثال آن اثر قاطعی دارند و گاه به عنوان یک عامل مثبت و زمانی به صورت یک عامل منفی و بازدارنده عمل می‎کنند. در هنگام برنامه ریزی برای احداث منطقه  باید به دینامیسم محیط طبیعی مثل اشکال ژئومورفولوژیکی منطقه و عواملی که از آن ناشی گر می شود مانند سیل، زلزله و باد و گسل. . و. و. وتوجه کافی مبذول داشت و گرنه شهر در آیند ه دچار مشکل خواهد شد. لذا شایسته است قبل از وقوع حوادث تلخ، دردناک  و پرهزینه، مسئولان  درهنگام برنامه ریزی محیطی نسبت به پیش بینی وقوع اتفاقیه دغدغه لازم را داشته باشند و  احساس مسئولیت کنند وعلاوه بر اهمیت دادن به مطالعات ژئومورفولوژی، کار را  به متخصصان امر بسپارند. البته ناگفته نماند که علاوه بر مطالعات ژئومورفولوژی، سایر مطالعات جغرافیایی نیز در مکان گزینی و بالا بردن سطح منطقه ها و به خصوص سواحل و برنامه ریزی محیطی اهمیت فوق‎العاده ای دارند و بی توجهی به آن خسارت جبران ناپذیری را در آینده به وجود می آورد. در این تحقیق سعی بر این خواهد بود که کاربرد مطالعات اشکال ژئومورفولوژی ساحلی در برنامه ریزی محیطی موثرند، و باعث گسترش و پیشرفت گردشگری و توریسم نیز می شود رانیز مورد بررسی شود.

واژگان کلیدی: ژئومورفولوژی، برنامه ریزی محیطی، مطالعات، ژئومورفولوژی ساحلی

فهرست مطالب

عنوان                                                              صفحه

چکیده 1

مقدمه 2

فصل اول: کلیات

1-1-بيان مسئله 5

1-2- پرسش اصلي تحقيق(مسائله تحقيق) 5

1-3- اهداف تحقيق 5

1-4-فرضيه 6

1-5-محدودیتهای تحقیق 6

فصل دوم مرورمنابع/ادبیات تحقیق/پیشینه تحقیق

2-1-ژئومورفولوژی 8

2-2-قلمرو ژئومورفولوژی 8

2-3-انواع ژئومورفولوژی 8

2-3-1-ژئومورفولوژی ساختمانی 8

2-3-2-ژئومورفولوژی فرسایشی 9

2-4-ژئومورفولوژی ساحلی 9

2-4-1-زمینه‌های مطالعاتی ژئومورفولوژی ساحلی را می‌توان به‌صورت زیر برشمرد 9

2-4-2-طبقه بندی لندفرم ها 10

2-4-2-۱- فرآیندهای دامنه ای 10

2-4-2-2- فرآیندهای جریانی (سیال) 11

2-4-2- ۳- فرآیندهای بادی 11

2-4-2-4-فرآیندهای ساختاری 11

2-4-2-۵-فرآیندهای دریایی 12

2-4-3-فرایندهای موثر در شکل گیری سواحل 12

2-5-تعریف ساحل 13

2-5-1-اکولوژی ساحل 14

2-5-1-1-آب های ساحلی(Costal Water) 15

2-5-1-2-نوار ساحلی (Shore Line) 15

2-5-2-انواع سواحل 17

2-5-3-عوامل مؤثر در پيدايش انواع ساحل عبارتند از: 18

2-5-4-طبقه‌بندی‌ انواع‌ سواحل 18

2-5-4-1-طبقه‌بندی زوس‌ (Suess) 20

2-5-4-2-طبقه‌بندی جانسون‌ (Johnson 1919) 21

2-5-4-3-طبقه‌بندی کوتون‌ (Cotton 1952) 22

2-5-4-4-طبقه‌بندی شپارد (Shepard 1973) 23

2-5-4-5-طبقه‌بندی والنتین‌ (Valentin 1952) 24

2-5-4-6-طبقه‌بندی تکتونیکی اینمن و نورستروم 25

2-5-4-7-طبقه‌بندی ژئومرفولوژیکی اینمن‌ و نورستروم 26

2-6-فرایندهای ساحلی 28

2-6-1- جریان گردابی: (Rip curents) 28

2-6-2- جریان ناشی از امواج: (Wave -generated curents) 29

2-6-3-جریان جزر و مدی: (Tidal curents) 29

2-6-4-جریان اقیانوسی(Ocean curents) 29

2-6-5-جریان ناشی از وزش باد: (Wind-generated curents) 29

2-6-6-جریان رودخانه‌ای: (Fluvial curents) 29

2-6-7-اختلاف چگالی(Density curents ) 29

2-7-سیمای ساحل 29

2-8-برنامه ریزی 30

2-8-1-مزایای برنامه ریزی 30

2-8-2-عناصر کلیدی برنامه ریزی 31

2-8-3-دلایل ضرورت برنامه ریزی 31

2-8-4-انواع برنامه ریزی 31

2-8-4-1-انواع برنامه ریزی از نظر مدت اجرا 31

2-8-4-2- از نظر مکانی(کلان، بخشی، منطقه ای) 33

2-9 اقلیم 37

2-9-1- انحراف معیار بارندگی حوضه 37

2-9-2- ضریب تغییرات (Coeddicient of Variation) 37

2-9-3- بارندگی ماهیانه 37

2-9-4- فرسایندگی باران در محدوده مورد مطالعه 38

2-9-5- درجه حرارت 38

2-9-6- رژیم حرارتی 38

2-9-7- رژیم فصلی دما در محدوده مورد مطالعه 38

2-9-7-1- گرادیان حرارتی حوضه 38

2-10-پیشینه تحقیق در ایران 39

فصل سوم روش اجرای تحقیق/ مواد و روش ها

3-1-مقدمه 44

3-2-داده ها 44

3-3-روش کار 44

3-3-1روشهای کتابخانه ای 44

3-3-2-روش میدانی 45

3-4-موقعیت جغرافیایی و شناخت اجمالی از 45

فصل چهارم تجزیه و تحلیل داده ها و یافته های تحقیق

4-1-اقلیم شناسی 49

4-1-1- ایستگاه مورد استفاده در این تحقیق 49

4-2-  طبقه بندی اقلیمی 50

4-2-1-  روش دمارتن اصلاح شده 51

4-2-2-روش کوپن 51

4-3-بررسی عناصر اقلیمی منطقه مورد مطالعه 51

4-3-1-بارش 52

4-4-دما 54

4-4-1-میانگین سالانه و ماهانه در جه حرارت 55

4-4-2-حداقل و حداکثر دمای ماهانه 56

4-4-3-متوسط ماهانه تعداد روزهای یخبندان 57

4-4-4-متوسط ماهانه رطوبت نسبی ایستگاه سینوپتیک منطقه مورد مطالعه 58

4-4-5-ساعات آفتابی 59

4-4-6-طبقه بندی اقلیمی منطقه 60

4-4-6-1-طبقه بندی ژنتیک 60

4-4-6-2-طبقه بندی تجربی 60

4-4-7-طبقه بندی اقلیمی به روش ایوانف 60

4-4-8-اقليم بر اساس طبقه بندی 62

4-4-8-1-طبقه بندی اقلیمی به کمک نموگرام دومارتن 63

4-4-8-2-طبقه بندی اقلیمی به کمک نموگرام آمبرژه 64

4-5-زمین شناسی رامسر-تنکابن 67

4-5-1- عناصر ساختاری حوضه 68

4-5-2- درزه ها 68

4-5-3- گسل ها منطقه 68

4-5- 4- چینه شناسی رامسر تا تنکابن و بررسی وضعیت پایداری سازندها و خصوصات ژئوتکنیک. 68

4-5-4-1-  کمپلکس بریر:  Barir Complex 68

4-5-4-2- رسوبات پرمین 69

4-5-4-3- رسوبات تریاس 70

4-5-4-4- رسوبات ژوراسیک 71

4-5-4-5- رسوبات سنوزوئیک 71

4-5-4- 6-رسوبات کواترنری 71

4-5-5-زمین شناسی درياي خزر 72

4-5-5-1-وسعت 72

4-5-5-2-ريخت‎شناسي 72

4-5-5-3-نهشته‎هاي بستر 72

4-5-5-4-گل‎فشان‎ها و گريفون‎هاي خزر 73

4-5-5-5-جريان‎هاي دريايي 73

4-5-5-6-دماي آب 73

4-5-5-7-تغييرات سطح آب 73

4-5-5-8-منابع تأمين‎كنندة آب خزر 74

4-5-5-9-پي‎سنگ 74

4-5-5-10-تركيب شيميايي 74

4-5-5-11-توان هيدروكربني خزر 75

4-6-توپوگرافی 77

4-6-1-نواحی جلگه ای 78

4-6-2- بررسی توپوگرافی حوضه 78

4-6-3-شیب 82

4-6-3-1-تهیه نقشه شیب 82

4-6-3-2-شیب متوسط 82

4-6-3-3-نمای شیب 82

4-7- پوشش گیاهی 84

4-7-1- نقش پوشش گیاهی در منطقه مورد مطالعه 84

4-7-2- نقش پوشش گیاهی در فرسایش خاک 84

4-7-3-پوشش گیاهی ناحیه خزری 84

4-8- ژئومورفولوژی 86

4-8-1-ژئومورفولوژی محدوده مورد مطالعه 87

4-8-1-1-زمین شناسی 89

4-8-1-2-شکیل و استقرار خاک 89

4-8-1- 3-شرح عمومی واحدهای اراضی 90

4-9-انواع خاکهای منطقه 91

4-9-1-خاکهای قهوه ای جنگلی 91

4-9-2-خاکهای شبه پود زولی 91

4-9-3-خاکهای قرمز و قهوه ای مدیترانه ای 92

4-9-4-رندزین(Randzin) 92

4-9-5-تیپ خاک قهوه ای جنگلی با PH اسیدی 92

4-9-6-تیپ خاک قهو ه ای جنگلی با PH   قلیایی 93

4-9-7-خاکهای کوهپایه ای ساحلی دریای خزر 94

4-10-ویژگی جلگه های ساحلی منطقه مورد مطالعه 95

4-10-1-میزان آب رودها 95

4-10-2-مقاومت سنگهای حوضه 95

4-11- هیدرولوژی 95

4-11-1- شبکه هیدروگرافی 95

4-11-2- فرم شبکه آبراهه 96

4-11-3- شبکه آبراهه شاخه درختی 96

4-11-4- شبکه آبراهه موازی 96

4-11-5- تعیین ترتیب کلی رودخانه ها و آبراهه های اصلی و فرعی 96

4-11-6-تراکم آبراهه ها 98

4-11-7- تعیین ضریب دو شاخه شدن (نسبت انشعابات) Bifurcation ratio 98

فصل پنجم بحث و نتیجه گیری و پیشنهادات

5-1-نتیجه گیری 101

5-2-بررسی فرضیات تحقیق............................... 104

5-3-پيشنهادات........................................... 105

منابع و ماخذ 106

فهرست جداول

عنوان                                                              صفحه

جدول 4-1-مشخصات جغرافیایی ایستگاههای اطراف منطقه 49

جدول  4-2-مشخصات ایستگاههای هواشناسی منطقه مورد مطالعه 49

جدول 4-3- طبقه بندی اقلیمی و محدوده ضریب خشکی به روش دمارتن 51

جدول  4-4-متوسط بارندگی ماهانه ایستگاه سینوپتیک رامسر و نوشهر 52

جدول 4-5 احتمال وقوع بارندگی ودوره برگشت به روش ویبول 53

جدول 4-6-دمای حداکثر، متوسط و حداقل رامسر و نوشهر 55

جدول 4-7 –متوسط ماهانه رطوبت نسبی ایستگاه سینوپتیک رامسر و نوشهر 57

جدول  4-8- متوسط ماهانه رطوبت نسبی ایستگاه سینوپتیک رامسر و نوشهر 58

جدول 4-9-متوسط ماهانه ساعات آفتابی ایستگاههای سینوپتیک رامسر و نوشهر 59

جدول 4-10- تعیین نوع اقلیم به روش ایوانف 61

جدول 4-11- پارامتر های مورد مطالعه ایستگاه رامسر در متد ایوانف 61

جدول 4-12- طبقه بندی اقلیمی 62

جدول 4-13-طبقات ارتفاعی 80

جدول 4-14-جنگل های ناحیه خزر 85

جدول 3-15-جنگل های فرعی ناحیه خزر 86

جدول 4-16-مشخصات پروفیل های شاهد در منطقه مورد مطالعه 94

جدول 4-17- تعداد رتبه شبکه آبراهه 99

فهرست نمودارها

عنوان                                                              صفحه

نمودار 2-1-طبقه بندی لندفرم ها 10

نمودار 4-1-مشخصات اقلیمی رامسر -تنکابن 50

نمودار 4-2-متوسط بارندگی ماهانه ایستگاه سینوپتیک رامسر –نوشهر 53

نمودار4-3-دمای حداکثر، متوسط، حداقل ماهانه ایستگاه سینوپتیک نوشهر 55

 نمودار 4-4-دمای حداکثر، متوسط، حداقل ماهانه ایستگاه سینوپتیک رامسر 56

نمودار 4-5- متوسط تعداد روزهای یخبندان ایستگاه سینوپتیک رامسر نوشهر 57

نمودار 4-6-متوسط ماهانه رطوبت نسبی ایستگاه سینوپتیک رامسر و نوشهر 58

نمودار 4-7- متوسط تعداد ساعات آفتابی ایستگاههای سینوپتیک رامسر ونوشهر 59

نمودار 4-8-نموگرام موقعیت رامسر در اقلیم نمای دومارتن 63

نمودار 4-9- نموگرام موقعیت رامسر در اقلیم نمای آمبرژه 65

نمودار 4-10- رتبه بندی رودخانه های رامسر تا تنکابن 99

فهرست اشکال

عنوان                                                              صفحه

شکل 2-1 منطقه ساحلی و اجزاء آن 14

شکل2-2-قسمتهای مختلف بخشهای ساحلی 15

شکل 2-3 تصویر ماهواره‌ای دریای خزر 28

شکل 4-1-نقشه هم بارش رامسر تا تنکابن 66

شکل4 –2- تصویر هوایی شهرستان های تتکابن و رامسر و شهر های تابع آن 75

شکل 4-3-نقشه زمین شناسی رامسر تا تنکابن 76

شکل 4-4-نقشه توپوگرافی رامسر تا تنکابن 81

شکل 4-5-نقشه شیب رامسر تا تنکابن 83

شکل 4-6-نقشه ژئومورفولوژی رامسر تا تنکابن 88

شکل 4-7-جواهرده رامسر عکس ژئومورفولوژی 89

شکل 4-8- نقشه شبکه آب رامسر تا تنکابن 97