چکیده

يكي از مهمترين عوامل اساسي تشخيص نواحي طبيعي كره زمين اقليم است ،‌در بين عناصر اقليمي بارش از اهميت بسيار زيادي بر خوردار است . با بررسي نواحي بارشي مي توان ، پتانسيل هاي منابع آبي كشور را مورد شناسايي قرار داد و نیز به شناخت ويژگيهاي طبيعي هر منطقه (خصوصاً آب وهوا) پرداخت و نیز پهنه بندي اقليمي(يعني شناسايي پهنه که داراي آب وهواي يکساني باشند) جهت دستيابي به توسعه همه جانبه ، در ابعاد مختلف زماني ـ مکاني ضروري مي باشد .

در اين راستا با استفاده از داده هاي ايستگاههاي باران سنجی (داراي ميانگين 5 ساله) به پهنه بندي اقليمي ماهانه، روزانه، فصلی حوضه تالاب انزلی با استفاده از نرم افزار GIS پرداخته ايم.بررسيها نشان داد که درپهنه بندي تالاب ،تعداد روزهای بارش سالانه در ایستگاه قلعه رودخان   با 152 روز در یک سال  همراه با بارندگی بوده است و کمترین تعداد روز بارش سالانه در ایستگاه کیاشهر با 93 روز بارندگی می باشد. در بین ایستگاههای مجاور حوضه تالاب انزلی بیشترین بارندگی در فصل پاییز و زمستان  ایستگاه سد سنگر  و کمترین میزان بارندگی نیز در فصل پاییز، زمستان، بهار و تابستان  در ایستگاه گیلوان می باشد.

واژه هاي کليدي: پهنه بندي اقليمي ،بارش روزانه، بارش سالانه، بارش فصلی،تالاب انزلی، GIS

فهرست مطالب

چکیده. 1

مقدمه. 2

à فصل اول : کلیات تحقیق

1-1: بيان مسئله.. 4

1-2: پرسش اصلي تحقيق.. 5

1-3: اهداف تحقیق.. 5

1-4: فرضیه.. 5

1-5: سوابق تحقیق.. 5

1-5-1: پیشینه مطالعات در جهان.. 5

1-5-2: پیشینه مطالعات در ایران.. 6

1-6: هدف کاربردی.. 7

1-7: جنبه نوآوری.. 7

1-8: روش کار.. 8

1-8-1: نوع تحقیق.. 8

1-8-2: روش گردآوری.. 8

1-8-3: ابزار گردآوری.. 8

1-8-4: تجزیه و تحلیل اطلاعات.. 8

à فصل دوم : مبانی نظری تحقیق

2-1: فرآیند بارش.. 10

2-2: تحریک مصنوعی برای ایجاد بارش.. 11

2-2-1: استفاده از یخ خشک.. 11

2-2-2: استفاده از بلورهای یدور نقره.. 11

2-3: ارزیابی بارور کردن ابرها.. 12

2-4: انواع مختلف بارش.. 12

2-4-1: باران.. 12

2-4-2: برف.. 13

2-4-3: برفابه.. 13

2-4-4: تگرگ.. 13

2-4-5: یخ پوشه شفاف.. 14

2-4-6: یخ پوشه مات.. 14

2-5: اندازه گیری بارش.. 14

2-5-1: باران سنج.. 14

2-6: اندازه گیری ارتفاع برف.. 15

à فصل سوم : مواد و روش ها ( ویژگیهای محدوده مورد مطالعه)

3-1: موقعیت جغرافیایی و طبیعی شهر بندر انزلی.. 17

3-1-1: توپوگرافی.. 19

3-1-2: منابع آب.. 20

3-1-3: زمین شناسی.. 22

3-1-4: خاک.. 24

3-1-5: پوشش گیاهی و جانوری.. 26

3-2: اقلیم.. 28

3-2-1: درجه حرارت.. 28

3-2-2: بارش.. 30

3-2-3: بارش برف.. 36

3-2-4: رطوبت نسبی.. 36

3-2-5: تبخیر.. 36

3-2-6: فشار هوا و باد.. 37

3-3: حوزه آبریز تالاب انزلی.. 39

à فصل چهارم : یافته های تحقیق

4-1: داده ها.. 41

4-2: بررسی تعدادروزهای بارش.. 43

4-3: حداکثر بارش 24 ساعته.. 52

à فصل پنجم :  نتیجه گیری

5-1: پرسش اصلي تحقيق.. 76

5-2: فرضیه 1 : بارش 24 ساعته حوضه تالاب انزلی دارای روند صعودی است.   77

5-3: فرضیه 2 : به نظر می رسد بارش 24 ساعته تالاب انزلی در دهه اخیر بیشتر شده است... 78

فهرست جداول

جدول ‏3‑1 : مشخصات ایستگاه مورد استفاده 28

جدول ‏3‑2 : تبخیر ماهانه و سالانه ایستگاه مورد مطالعه 37

جدول ‏4‑1 : طول و عرض ایستگاهها مورد مطالعه منطقه 41

جدول ‏4‑2 : تعداد روزهای بارندگی برحسب ماه ایستگاههای حوضه تالاب و اطراف آن سالهای آماری 86-81 44

جدول ‏4‑3 : تعداد روزهای بارندگی برحسب فصل هادر ایستگاههای حوضه تالاب و اطراف آن سالهای آماری 86-81 45

جدول ‏4‑4 : ماکزیمم بارندگی سالانه  ایستگاهها در ماه و روز  در طی دوره آماری 52

جدول ‏4‑5 : بالاترین مقدار حداکثر بارش روزانه بر حسب ماههای سال در ایستگاههای حوضه تالاب انزلی 53

جدول ‏4‑6 : حداکثر بارش فصلی آمار روزانه ایستگاههای حوضه تالاب انزلی و اطراف آن 70

فهرست نمودار ها

نمودار ‏3‑1 : میانگین دمای ماهانه ایستگاه سینوپتیک انزلی 29

نمودار ‏3‑2 :میزان متوسط دمای حداکثر و حداقل ایستگاه سینوپتیک 29

نمودار ‏3‑3 : متوسط ماهانه بارندگی ایستگاه باران سنجی آببر دیناچال 31

نمودار ‏3‑4 : متوسط ماهانه بارندگی ایستگاه باران سنجی قلعه رودخان 31

نمودار ‏3‑5 : متوسط ماهانه بارندگی ایستگاه باران سنجی فومن 32

نمودار ‏3‑6 : متوسط ماهانه بارندگی ایستگاه باران سنجی گیلوان 32

نمودار ‏3‑7 : متوسط ماهانه بارندگی ایستگاه باران سنجی آستانه اشرفیه 33

نمودار ‏3‑8 : متوسط ماهانه بارندگی ایستگاه باران سنجی شفارورود 33

نمودار ‏3‑9 : متوسط ماهانه بارندگی ایستگاه باران سنجی سنگر 34

نمودار ‏3‑10 : متوسط ماهانه بارندگی ایستگاه باران سنجی طاسکو 34

نمودار ‏3‑11 : متوسط ماهانه بارندگی ایستگاه باران سنجی شیرکوه 35

نمودار ‏3‑12 : متوسط ماهانه بارندگی ایستگاه باران سنجی ناو 35

نمودار ‏3‑13 : متوسط ماهانه رطوبت نسبی ایستگاه سینوپتیک انزلی 36

 نمودار ‏4‑1 : تعداد روزهای بارندگی فصلی ایستگاههای حوضه تالاب انزلی و ایستگاههای مجاور آن 45

نمودار ‏4‑2 : نمودار بالاترین بارش روزانه هر ماه در حوضه تالاب انزلی 54

فهرست نقشه ها

نقشه ‏3‑1 : موقعیت شهرستان بندر انزلی در کشور و استان 18

نقشه ‏3‑2 : توپوگرافی شهرستان بندر انزلی 19

نقشه ‏3‑3 :  شبکه آب شهرستان بندر انزلی 21

نقشه ‏3‑4 : زمین شناسی شهرستان بندرانزلی 23

نقشه ‏3‑5 : خاک شهرستان بندرانزلی 25

نقشه ‏3‑6 : کاربری اراضی شهرستان بندرانزلی 27

نقشه ‏4‑1 : نقشه ایستگاههای منطقه مورد مطالعه 42

نقشه ‏4‑2 : تعداد روزهای بارندگی سالانه حوضه تالاب انزلی 47

نقشه ‏4‑3 : تعداد روزهای بارندگی فصل پاییز حوضه تالاب انزلی 48

نقشه ‏4‑4 : تعداد روزهای بارندگی فصل زمستان حوضه تالاب انزلی 49

نقشه ‏4‑5 : تعداد روزهای بارندگی فصل بهار حوضه تالاب انزلی 50

نقشه ‏4‑6 : تعداد روزهای بارندگی فصل تابستان حوضه تالاب انزلی 51

نقشه ‏4‑7 :  میانگین سالانه حداکثر بارش روزانه حوضه تالاب انزلی 55

نقشه ‏4‑8 :  حداکثر بارش روزانه ماه مهر حوضه تالاب انزلی 58

نقشه ‏4‑9 : حداکثر بارش روزانه ماه آبان حوضه تالاب انزلی 59

نقشه ‏4‑10 : حداکثر بارش روزانه ماه آذرحوضه تالاب انزلی 60

نقشه ‏4‑11 :  حداکثر بارش روزانه ماه دی حوضه تالاب انزلی 61

نقشه ‏4‑12 : حداکثر بارش روزانه ماه بهمن حوضه تالاب انزلی 62

نقشه ‏4‑13 : حداکثر بارش روزانه ماه اسفند حوضه تالاب انزلی 63

نقشه ‏4‑14 : حداکثر بارش روزانه ماه فروردین حوضه تالاب انزلی 64

نقشه ‏4‑15 :  حداکثر بارش روزانه ماه اردیبهشت حوضه تالاب انزلی 65

نقشه ‏4‑16 : حداکثر بارش روزانه ماه خردادحوضه تالاب انزلی 66

نقشه ‏4‑17 :  حداکثر بارش روزانه ماه تیرحوضه تالاب انزلی 67

نقشه ‏4‑18 : حداکثر بارش روزانه ماه مردادحوضه تالاب انزلی 68

نقشه ‏4‑19 : حداکثر بارش روزانه ماه شهریورحوضه تالاب انزلی 69

نقشه ‏4‑20 : حداکثر بارش روزانه فصل پاییز حوضه تالاب انزلی 71

نقشه ‏4‑21 : حداکثر بارش روزانه فصل زمستان حوضه تالاب انزلی 72

نقشه ‏4‑22 :  حداکثر بارش روزانه فصل بهار حوضه تالاب انزلی 73

نقشه ‏4‑23 : حداکثر بارش روزانه فصل تابستان حوضه تالاب انزلی 74