چکیده :

هدف از پژوهش حاضر بررسی ساختار جمعیتی وقومیتی در اسلامشهر و نقش آن در امنیت منطقه

با تأکید بر همگرایی اقوام است . این پژوهش که با روش مروری ) اسنادی – کتابخانه ای ( انجام

شده است درصدد است با بررسی ساختار جمعیتی و قومیتی در اسلامشهر به نقش این مهم در

امنیت منطقه بپردازد. اسلامشهر به دلیل مجاورت با پایتخت کشور، تهران ، بعد از تهران و ورامین

سومین شهرستان پرجمعیت استان تهران است. این شهرستان با دو پدیده مهاجرت و حاشیه نشینی

روبرو است که علل و عوامل آن و تبعات و پیامدهای آن در شهرستان در این پژوهش مورد بررسی

قرار می گیرند. در ادامه دلیل تنوع قومیت در اسلامشهر، این پژوهش به این مهم می پردازد که چه

عواملی سبب همگرایی اقوام می شود و بر این مهم توجه دارد که با شناسایی عوامل اثر گذار بر

همگرایی اقوام و تقویت این عوامل، می توان شاهد امنیت بیشتری در منطقه بود که بر این اساس و

با مرور مطالعات انجام شده در این زمینه، راهکارهایی اجرایی ارائه داده است.

کلید واژه ها : همگرایی اقوام ، تنوع قومیتی ، ساختار جمعیتی ، اسلامشهر

فهرست

چکیده ........................................................................................................................................................... 1

فصل اول

1. مقدمه ............................................................................................................................................ 3
2. بیان مسأله ....................................................................................................................................... 4

1-3-اهمیت و ضرورت انجام پژوهش ........................................................................................................... 6

1-4-هدف کلی .............................................................................................................................................8

1-5-اهداف اختصاصی ..................................................................................................................................8

1-6-هدف کاربردی ......................................................................................................................................8

1-7-فرضیه های پژوهش ................................................................................................................................8

1-7-تعاریف متغیرها : ....................................................................................................................................9

امنیت : ............................................................................................................................................................9

احساس امنیت : ..............................................................................................................................................9

مهاجرت: ......................................................................................................................................................11

حاشیه نشینی : ...............................................................................................................................................11

فصل دوم

2-1-تاریخچه اسلامشهر...............................................................................................................................14

2-2-موقعیت جغرافیایی اسلامشهر.................................................................................................................16

2-3- ساختار جمعیتی اسلامشهر ...................................................................................................................20

2-4- علل و عوامل جذب مهاجران به اسلامشهر و پهنه پيراموني آن: ............................................................21

فصل سوم

3-1-مقدمه ..................................................................................................................................................26

3-2-امنيت...................................................................................................................................................26

3-3-ويژگي هاي امنيت ...............................................................................................................................29

3-4-ابعاد امنیت...........................................................................................................................................30

3-5-دیدگاه و نظریه های امنیت .................................................................................................................30

3-6-قومیت.................................................................................................................................................34

3-7- اشتراک الگویی در قومیت‌های ایران...................................................................................................37

3-8- رابطه قومیت و امنیت.........................................................................................................................39

3-9-عوامل مؤثر در همگرایی اقوام............................................................................................................41

الف) نژاد: ..................................................................................................................................................41

ب) زبان و فرهنگ: ....................................................................................................................................41

ج) آداب و رسوم و سنن اجتماعی: ............................................................................................................42

د) دین و مذهب: .......................................................................................................................................42

هـ) سرزمین مشترک: ................................................................................................................................42

و) عامل اقتصادی: .....................................................................................................................................43

3-10-عوامل مؤثر بر واگرایی  : ................................................................................................................44

3-11- تهدیدات ناشی از تنوع و تعدد قومی...............................................................................................45

3-11-1- منازعات قومی: .........................................................................................................................45

3-11-2- ضعف انسجام ملی « همگرایی و واگرایی»:............................................................................45

11-3-آسیب های امنیتی ناشی از مناقشات اقوام مشابه در کشورهای همجوار.........................................46

3-11-4- هزینه بالای حفظ انسجام ملی................................................................................................46

3-12- فرصتهای ناشی از تنوع قومی.....................................................................................................47

3-12-1- تکثر فرهنگی .......................................................................................................................47

3-12-2- تنوع قومی و توسعه حوزه تأثیر ملی......................................................................................48

3-12-3- تنوع قومی عامل توزیع فضایی جمعیت ................................................................................48

3-12-4- تنوع قومی عامل رقابت بین اقوام .........................................................................................48

3-12-5- قومیتهای فرامرزی و قابلیت تعاملات اقتصادی......................................................................49

3-13- علل شکل گیری حاشیه نشینی: ................................................................................................49

3-13-1- مطالعات ارنست بوكر[1] و لويس ويرث[2] ...............................................................................49

3-13-2- نظريه كلود گرون[3] .............................................................................................................50

3-13-3-نظريه استعمار......................................................................................................................51

 3-13-4-ديدگاه حاشيه نشيني در مورد كشورهاي در حال توسعه .....................................................51

3-13-5- نظريه سه سطحي تحليلي حاشيه نشيني................................................................................52

3-14- علت مهاجرت اقوام ................................................................................................................54

3-15- پیامدهای مهاجرت  ................................................................................................................55

فصل چهارم

4-1- مقدمه .....................................................................................................................................65

4-2- پیشینه پژوهش .........................................................................................................................65

فصل پنجم

5-1- چالش ها و فرصت ها و نتیجه گیری..........................................................................................78

5-2- پیشنهادات اجرایی....................................................................................................................83

5-3- پیشنهادها و راهکارهای مناسب برای همگرایی و انسجام ملی و جلوگیری از فعالیت‌ها

و تنش‌های قومی ..............................................................................................................................85

منابع و مأخذ  ...................................................................................................................................86