چكيده:

مقدمه: بیماران نارسایی مرحله نهایی کلیه، درد ناشی از کانولاسیون های مکرر فیستول را به عنوان شديدترين استرس حاصل از روند درمان و بزرگ ترين دغدغه زندگی خود می دانند. پرستاران به عنوان یکی از اهداف اساسی اقدامات خود، وظیفه تسکین این درد را بر عهده دارند. براین اساس، این مطالعه با هدف تعیین تاثیر دو داروي موضعی پیروکسیکام و املا بر شدت درد ناشی از کانولاسیون فیستول در بیماران همودیالیزی انجام شد.

مواد و روش ها: این مطالعه به روش کارآزمایی بالینی بر روی 75 بیمار مراجعه کننده به بخش دیالیز بیمارستان شهدای عشایر خرم آباد 1392 انجام شد. بیماران به صورت تصادفی به سه گروه A(پیروکسیکام)، گروه B(املا) و گروه C(پلاسبو) تقسیم شدند. ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامه شامل سه بخش اطلاعات دموگرافیک، مقیاس دیداری اندازه گیری درد(VAS) و چک لیست عوارض جانبی احتمالی داروها می باشد. شدت درد حين کانولاسیون فیستول در سه گروه، در دو نوبت قبل و بعد از مداخله اندازه گیری شد. برای تجزیه و تحلیل داده­ها از آزمون­های آماری کروسکال والیس و من ویتنی و  نرم افزار spss19 استفاده شد.

يافته‌ها: براساس نتایج بین میانه شدت درد در سه گروه قبل و پس از مداخله اختلاف آماری معنی داری وجود داشت(p<0/001). بیشترین میزان میانه کاهش شدت درد به ترتیب در گروه املا، پیروکسیکام و پلاسبو بود. در ضمن در 16% از بیماران گروه املا عوارض جانبی کوتاه مدت، سفیدشدگی ناحیه فیستول دیده شد.

نتيجه‌گيري: نتایج این مطالعه نشان داد که پماد املا و ژل پیروکسیکام در کاهش درد ناشی از کانولاسیون فیستول بیماران دیالیزی مؤثر بوده است، لذا  براساس نتايج اين مطالعه مي توان پيشنهاد نمود كه از پماد املا و ژل پیروکسیکام به عنوان روشی آسان و با قابلیت کاربرد توسط خود بیمار، جهت كاهش درد حين کانولاسیون فیستول بیماران همودیالیزی مورد استفاده قرار گیرد.

واژه‌هاي كليدي:ژل پیروکسیکام ،پماد املا، درد، کانولاسیون، فیستول ،بیماران همودیالیزی

فهرست مطالب

فصل اول:

بیان مساله ........................................ 1

فصل دوم:

چارچوب پنداشتی و مروری بر متون.................... 10

2-1.چارچوب پنداشتی................................. 11

2-1-1. اناتومی و فیزیولوژی کلیه................... 11

2-1-1-1.عملکرد کلیه ها............................. 13 

2-1-2. نارسایی کلیه................................ 13  

2-1-2-1. نارسایی حاد کلیه.......................... 14  

2-1-2-2. نارسایی مزمن کلیه......................... 14 

2-1-3. انتخاب های درمانی برای بیماران ESRD......... 16  

2-1-3-1. دیالیز.................................... 17    

2-1-3-2. همودیالیز................................ 17  

2-1-4. ارتباط فیستول و درد حاد در بیماران دیالیزی.. 19  

2-1-5. درد......................................... 20  

2-1-5-1. انواع درد................................. 21

2-1-5-2. ویژگی های درد............................. 22

2-1-5-3. عوامل موثر بر درد......................... 24 

2-1-6. اثرات درد بر مددجویان....................... 25  

2-1-7. اقدامات کنترل درد........................... 28  

2-7-1-1. اقدامات غیر دارویی برای کنترل درد......... 28 

2-1-7-2. اقدامات دارویی برای کنترل درد های حاد..... 29  

2-2. بررسی متون.................................... 33    

فصل سوم:

مواد و روش ها .................................... 38

3-1. اهداف، پیش فرض ها و فرضيات تحقيق............. 39

3-1-1.هدف کلی..................................... 39

3-1-2.اهداف جزئی.................................. 39

3-1-3.پیش فرض ها.................................. 39

3-1-4. سؤالات يا فرضيات تحقيق با توجه به اهداف طرح. 40 

3-2.تعریف واژه ها................................. 40

3-2-1.تعریف نظری واژه ها.......................... 40

3-2-2. تعريف عملي واژه‌ها.......................... 40

3-3. معيارهاي پذيرش و خروج نمونه.................. 41

3-3-1. معیارهای پذیرش نمونه....................... 41

3-3-2.معیارهای خروج نمونه......................... 42

 3-4.متدولوژی و روش اجرا.......................... 42 

3-5.نحوه‌ي تجزیه و تحليل اطلاعات/ روش‌هاي آماري مورد استفاده........................................... 45

3-6. محدودیت­ها و متغیرهای قابل کنترل.............. 45

3-7. نكات اخلاقي................................... 45

فصل چهارم:

نتایج و یافته ها.................................. 46

4-1. مقایسه آزمودنی ها از نظر متغیرهای زمینه ای به تفکیک گروه مورد آزمایش............................ 47

4-1-1. مقایسه بیماران براساس گروه سنی و نوع گروه آزمایش............................................ 47

4-1-2. مقایسه بیماران براساس جنسیت و نوع گروه آزمایش 48

4-1-3. مقایسه بیماران براساس سطح تحصیلات  و نوع گروه آزمایش............................................ 49

4-1-4. مقایسه بیماران براساس عمر فیستول و نوع گروه آزمایش............................................ 50

4-2. مقایسه میزان درد بیماران قبل و پس از مداخله به تفکیک گروه های مورد آزمایش........................ 51

4-2-1. مقایسه کلی شدت درد ، قبل و پس از مداخله (بدون توجه به گروه مورد آزمایش)......................... 52

4-2-2. مقایسه کلی کاهش شدت درد ، در گروه های آزمایشی A  ،B وC.......................................... 53

4-2-3. مقایسه دو به دوی گروه های آزمایشی از نظر شدت درد............................................... 53

4-3 . مقایسه میزان بروز عوارض جانبی احتمالی کوتاه مدت داروها............................................ 53

فصل پنجم:

بحث، نتیجه گیری و پیشنهادات....................... 54

5-1. فاکتورهای دموگرافیک........................... 55

5-2. تاثیر مداخله بر شدت درد کانولاسیون فیستول..... 56

5-3. عوارض جانبی داروها............................ 58

5-4. کاربرد نتایج در حرفه پرستاری.................. 59

5-5. پیشنهادات برای تحقیقات آینده.................. 60

فهرست منابع  ..................................... 61

ضمائم ............................................ 68

ضمیمه الف (پرسشنامه پژوهش)........................ 69

چكيده انگليسي .................................... 71

فهرست جداول

جدول4-1. جدول توافقی بیماران براساس گروه سنی و نوع گروه آزمایش 48

جدول4-2. جدول توافقی بیماران براساس جنسیت و نوع گروه آزمایش    49

جدول 4-3. جدول توافقی بیماران براساس سطح تحصیلات و نوع گروه آزمایش   50

جدول 4-4. جدول توافقی بیماران براساس عمر فیستول و نوع گروه آزمایش   51

جدول 4-5. جدول مقایسه میزان درد بیماران قبل و پس از مداخله به تفکیک گروه آزمایش ...................................... 52