چکیده:

  در چند دهه اخیر نظام های سنتی بودجه­ریزی در حال گذر به نظام های نوین بودجه­ریزی از قبیل بودجه ریزی عملیاتی است، وزارت بهداشت و درمان وآموزش پزشکی نیز از سال  1382 در قالب طرح نظام نوین مالی زمینه را برای اجرای این امر فراهم نموده که در این میان برخی از دانشگاه ها از جمله دانشگاه علوم پزشکی قزوین عملکرد بهتری در اجرایی نمودن این نظام بودجه ریزی داشته است.لذا در این پژوهش برآنیم عوامل موثر بر استقرار بودجه­ریزی عملیاتی را از دیدگاه مدیران وکارشناسان امورمالی دانشگاه علوم پزشکی قزوین تعیین نموده وبا نتایج حاصل از پژوهش حاضر سازمان های دولتی را در اجرای هر چه بهتر این امر یاری نماییم.این پژوهش توصیفی تحلیلی  از نوع کاربردی،دردانشگاه علوم پزشکی قزوین در سال 1392انجام شد.جامعه پژوهش کلیه مدیران و کارکنان امور مالی بودند که با بهره گیری از سرشماری (78 نفر)مورد مطالعه قرار گرفتند. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه خود ایفا ی محقق ساخته در مقیاس لیکرت بود، که روایی صوری و محتوایی آن توسط افراد صاحب نظر و متخصصین در این زمینه و پایایی آن از طریق آزمون و باز آزمون (90%) مورد تایید قرار گرفت. تجزیه و تحلیل داده ها از طریق آمار توصیفی و تحلیلی و با بهره گیری از نرم افزار Spss16 انجام شد که در نهایت یافته ها حاکی از آن بود که بیشترین افراد جامعه مورد مطالعه زن (50.6%) و در مقطع کارشناسی(62.7%) و با رشته تحصیلی حسابداری(74%) بودند که در سمت کارشناسان امور مالی و در سطح ستادی مشغول به کار بودند و موثرترین عامل نیروی انسانی با نمره میانگین(4.23)  و عامل ساختار سازمانی کمترین تاثیر را با نمره میانگین(3.82) در استقرار بودجه ریزی عملیاتی داشته اند و وجود حسابداری تعهدی و الزامات قانونی در استقرار بودجه ریزی عملیاتی تاثیر بسزایی داشته انددر حالیکه تفاوت معناداری در دیدگاه مدیران و کارکنان امور مالی وجود نداشت.

        کلید واژه ها: بودجه ریزی، بوجه ریزی عملیاتی، حسابداری تعهدی،دانشگاه علوم پزشکی قزوین.

دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی ودرمانی قزوین

دانشکده بهداشت

پایان نامه جهت اخذ مدرک کارشناسی ارشد مدیریت خدمات بهداشتی و درمانی

موضوع:

عوامل موثر بر استقرار بودجه ریزی عملیاتی از دیدگاه مدیران و کارشناسان امور مالی دانشگاه علوم پزشکی قزوین؛1392

استاد راهنما:

جناب آقای دکتر سعید آصف زاده

دکترای مدیریت خدمات بهداشتی و درمانی

عضو هیئت علمی دانشکده بهداشت

استاد مشاور:

جناب آقای دکتر پیرویان

دکترای مدریت و اقتصاد دارو

نگارش:

شمسی اختیار

 مرداد 1393

سپاس خدای را که سخنوران در ستودن او بمانند و شمارندگان ،شمردن نعمت های او ندانند و کوشندگان حق اورا گزاردن نتوانند.

به پاس تعبير عظیم و انسانی شان از کلمه ایثار و از خود گذشتگی،  به پاس عاطفه سرشار و گرمای امیدبخش وجودشان که در این  سردترین روزگاران بهترین پشتیبان هستند این مجموعه را به پدر و مادر و همسر بزرگوارم تقدیم میکنم که موفقیت های خود را مدیون لطف الهی و زحمات  و پشتیبانی های بی دریغ این بزرگواران هستم.

سپاس و قدردانی  از استاد بزرگوارم جناب آقای دکتر سعید آصف زاده  که جز  با راهنمایی های سازنده این استاد بزرگوار این مجموعه حاصل نمی گردید و با سپاس از مشاوره ها و پاسخگویی های استاد  محترم جناب آقای دکتر فرزاد پیرویان که در طول انجام این پایان نامه حقیر را همراهی نمودند.

و در آخر نیز از همکاری پرسنل محترم امور مالی دانشگاه علوم پزشکی قزوین قدردانی می نمایم و برایشان از خداوند منان توفیق روز افزون خواستارم.

چکیده:

  در چند دهه اخیر نظام های سنتی بودجه­ریزی در حال گذر به نظام های نوین بودجه­ریزی از قبیل بودجه ریزی عملیاتی است، وزارت بهداشت و درمان وآموزش پزشکی نیز از سال  1382 در قالب طرح نظام نوین مالی زمینه را برای اجرای این امر فراهم نموده که در این میان برخی از دانشگاه ها از جمله دانشگاه علوم پزشکی قزوین عملکرد بهتری در اجرایی نمودن این نظام بودجه ریزی داشته است.لذا در این پژوهش برآنیم عوامل موثر بر استقرار بودجه­ریزی عملیاتی را از دیدگاه مدیران وکارشناسان امورمالی دانشگاه علوم پزشکی قزوین تعیین نموده وبا نتایج حاصل از پژوهش حاضر سازمان های دولتی را در اجرای هر چه بهتر این امر یاری نماییم.این پژوهش توصیفی تحلیلی  از نوع کاربردی،دردانشگاه علوم پزشکی قزوین در سال 1392انجام شد.جامعه پژوهش کلیه مدیران و کارکنان امور مالی بودند که با بهره گیری از سرشماری (78 نفر)مورد مطالعه قرار گرفتند. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه خود ایفا ی محقق ساخته در مقیاس لیکرت بود، که روایی صوری و محتوایی آن توسط افراد صاحب نظر و متخصصین در این زمینه و پایایی آن از طریق آزمون و باز آزمون (90%) مورد تایید قرار گرفت. تجزیه و تحلیل داده ها از طریق آمار توصیفی و تحلیلی و با بهره گیری از نرم افزار Spss16 انجام شد که در نهایت یافته ها حاکی از آن بود که بیشترین افراد جامعه مورد مطالعه زن (50.6%) و در مقطع کارشناسی(62.7%) و با رشته تحصیلی حسابداری(74%) بودند که در سمت کارشناسان امور مالی و در سطح ستادی مشغول به کار بودند و موثرترین عامل نیروی انسانی با نمره میانگین(4.23)  و عامل ساختار سازمانی کمترین تاثیر را با نمره میانگین(3.82) در استقرار بودجه ریزی عملیاتی داشته اند و وجود حسابداری تعهدی و الزامات قانونی در استقرار بودجه ریزی عملیاتی تاثیر بسزایی داشته انددر حالیکه تفاوت معناداری در دیدگاه مدیران و کارکنان امور مالی وجود نداشت.

        کلید واژه ها: بودجه ریزی، بوجه ریزی عملیاتی، حسابداری تعهدی،دانشگاه علوم پزشکی قزوین.

فهرست مطالب

فصل اول. 1

مقدمه و بیان مسأله. 1

1-1 مقدمه:. 2

1-2: بیان مساله و اهمیت پژوهش:. 3

1-3 اهداف و سوالات پژوهشی:. 6

1-3-1 هدف اصلی:.. 6

1-3-2 اهداف فرعی:.. 7

1-3-3 هدف کاربردی:.. 7

1-4-5 سؤالات پژوهش: 8

فصل دوم. 11

مبانی نظری پژوهش. 11

2-1 مقدمه:. 12

2-2 تعاریف و مفاهیم نظام بودجه ریزی:. 12

2-2-1 مقدمه :.. 12

2-2-2 مفاهیم بودجه :.. 13

2-2-3 تعاریف بودجه :.. 14

2-2-4 مقاصد و اهداف بودجه ریزی:.. 18

2-1-5 وظایف بودجه ریزی :.. 19

2-1-6 روش های پیش بینی درآمد :.. 20

2-1-7 روش های برآورد هزینه :.. 20

2-3 بودجه ریزی عملیاتی:. 27

2-3-1 تعاریف بودجه ریزی عملیاتی:.. 27

2-3-2 ماهیت بودجه ریزی عملیاتی :.. 28

2-3-3 ویژگی های بودجه ریزی عملیاتی :.. 29

2-3-4 وظایف بودجه ریزی عملیاتی :.. 30

2-3-5 مزایای بودجه ریزی عملیاتی :.. 32

2-3-6 الزامات بودجه ریزی عملیاتی :.. 35

2-3-7 مراحل انجام بودجه ریزی عملیاتی:.. 37

2-3-8 فواید بودجه ریزی عملیاتی :.. 39

2-4مروری بر تحولات نظام بودجه ریزی و تجربه برخی از کشورها در پیاده سازی بودجه ریزی عملیاتی:. 40

2-4-1 بودجه وسیله ای برای کنترل :.. 41

2-4-2 بودجه وسیله ای برای بهبود مدیریت :.. 41

2-4-3 بودجه وسیله ای برای برنامه ریزی اقتصادی و مدیریت عملکرد :   42

2-4-4 مسیر بودجه ریزی عملیاتی نوین :.. 43

2-4-5 تجربه برخی از کشورها در اجرای بودجه عملیاتی :.. 47

2-5 نظام بودجه ریزی عملیاتی در ایران:. 49

2-5-1 فلسفه و اهمیت بودجه ریزی عملیاتی در ایران:.. 49

2-5-2 سیر تحولات نظام بودجه ریزی در ایران :. 51

2-5-3 نقش قوه مقننه در بودجه ریزی عملیاتی :.. 52

2-5-4 الزامات قانونی بودجه ریزی عملیاتی در ایران :.. 53

2-4-5 مشکلات عمده بودجه بندی دولتی در ایران :.. 58

2-4-6 روند حال و آینده بودجه ریزی عملیاتی در ایران :.. 65

2-6 بودجه ریزی عملیاتی در بخش سلامت:. 70

2-6-1 اهمیت فرایند بودجه ریزی عملیاتی در بخش سلامت و بیمارستان ها:   70

2-6-2 تجزیه و تحلیل هزینه ها در بخش سلامت:.. 71

2-6-3 سیاست های کلان اقتصادی در بخش سلامت:.. 84

2-6-4 مراحل تنظیم بودجه عملیاتی در بخش سلامت:.. 85

2-7 مروری بر مطالعات انجام یافته:. 87

2-7-1مطالعات داخلی:. 87

2-7-2 مطالعات خارجی:. 89

فصل سوم. 91

روش پژوهش. 91

3-1مقدمه:. 92

3-2 نوع پژوهش:. 92

3-3جامعه پژوهش:. 92

3-4 روش نمونه گیری و حجم نمونه:. 92

3-5 روش گردآوري داده ها:. 92

3-6 ابزار گردآوري داده ها:. 93

3- 7 ابزار تجزيه و تحليل داده ها:. 93

3-8  مکان و زمان مطالعه:.. 93

3-9 محدودیت های پژوهش:. 94

3-10 ملاحظات اخلاقی:. 94

3-11 تعریف واژه ها:. 94

فصل چهارم. 97

یافته ها. 97

فصل پنجم. 113

بحث و نتیجه گیری. 113

5-1 بحث:. 118

5-2 نتیجه گیری:. 120

5-3 پیشنهادات کاربردی:. 121

5-4پیشنهادات  برای پژوهش های آتی:. 121

منابع:. 122

ضمائم. 126

ABSTRACT. 136

فهرست جداول و نمودارها

جدول 2-1:سیر تحولات نظام بودجه ریزی در ایران.........................................................................................56

جدول 4-1:نمره میانگین هر یک از عوامل موثر در استقرار بودجه ریزی عملیاتی.............................................102

جدول 4-2:نمره میانگین هر یک از عوامل موثر در استقرار بودجه ریزی عملیاتی با توجه به پست سازمانی .......102

 جدول 4-3:نمره میانگین هر یک از عوامل موثر در استقرار بودجه ریزی عملیاتی با توجه به سطح سازمانی .....103

جدول 4-2:نمره میانگین هر یک از عوامل موثر در استقرار بودجه ریزی عملیاتی با توجه به پست سازمانی .......102

جدول 4-4: وجود ارتباط معنادار بین میزان تاثیر گذاری عوامل موثر و سطح سازمانی......................................104

جدول 5-4:رتبه بندی عوامل موثر در استقرار بودجه ریزی عملیاتی..................................................................104

نمودار2-1:ارتباط سیستماتیک اجزای PPB....................................................................................................23

نمودار2-2:اهداف سیستم بودجه ریزی عملیاتی..................................................................................................30

نمودار2-3:شفاف سازی در بودجه ریزی عملیاتی.................................................................................................31

نمودار2-4:فرآیند بودجه ریزی عملیاتی...............................................................................................................37

نمودار4-1:فراوانی نسبی جنسیت در جامعه مورد مطالعه(درصد)...........................................................................92

نمودار4-2:فراوانی نسبی وضعیت تاهل در جامعه مورد مطالعه(درصد)...................................................................92

نمودار4-3:فراوانی نسبی سن در جامعه مورد مطالعه(درصد).................................................................................93

نمودار4-4:فراوانی نسبی سابقه کار در جامعه مورد مطالعه(درصد).....................................................................93

نمودار4-5:فراوانی نسبی رشته تحصیلی در جامعه مورد مطالعه(درصد)..............................................................94

نمودار4-6:فراوانی نسبی مدرک تحصیلی در جامعه مورد مطالعه(درصد).............................................................94

نمودار4-7:فراوانی نسبی سطح سازمانی در جامعه مورد مطالعه(درصد)..................................................................94

نمودار4-8:فراوانی نسبی پست سازمانی در جامعه مورد مطالعه(درصد).................................................................95

نمودار4-9:رتبه بندی عوامل موثر در استقرار بودجه ریزی عملیاتی ......................................................................104

نمودار5-1:عوامل موثر در استقرار بودجه ریزی عملیاتی در مطالعه طاهر پور و همکاران......................................128