زمینه: افسردگی یکی از رایج ترین اختلال های روانی به شمار می رود. تا کنون مطالعات اندکی به بررسی رابطه الگوهای غذایی با افسردگی در کشورهای در حال توسعه پرداخته اند.

هدف: هدف مطالعه حاضر بررسی شیوع افسردگی و ارتباط آن با الگوهای غذایی در زنان مراجعه کننده به مراکز بهداشتی درمانی شمال وغرب تهران در سال 1392 بود.

روش: در این مطالعه مقطعی، 255 نفر از زنان 20 تا 45 ساله مراجعه کننده به مراکز بهداشتی درمانی شمال و غرب تهران انتخاب شدند. روش نمونه برداری به صورت سیستماتیک خوشه ای بود. پرسشنامه های اطلاعات عمومی، بسامد خوراک، افسردگی بک (Beck) و فعالیت بدنی از طریق مصاحبه حضوری تکمیل شد. سپس قد و وزن افراد مورد مطالعه اندازه گیری شد و نمایه توده بدن محاسبه گردید. جهت تجزیه و تحلیل آماری داده ها از نرم افزار SPSS نسخه 21 استفاده شد.

یافته ها: شیوع افسردگی در زنان مورد مطالعه، 58% بود. دو الگوی غذایی غالب شناسایی شد: الگوی سالم (غنی از سبزی ها، هویج، حبوبات، گوجه فرنگی، میوه ها، سبزی های برگ سبز، لبنیات کم چرب، سبزی های کلمی شکل، تخم مرغ، سیب زمینی آب پز و زیتون) و الگوی غذایی ناسالم (غنی از نوشابه، سیب زمینی سرخ کرده، گوشت های فراوری شده، شیرینی و دسر، میان وعده ها، مغزها، چربی ها، ترشی ها، قند و شکر، لبنیات پرچرب، گوشت قرمز، ادویه ها، طیور و ماکیان، نمک، گوشت احشاء، آبمیوه و غلات تصفیه شده). بعد از تعدیل اثر عوامل مخدوشگر، افرادی که نمره بالاتری از الگوی غذایی ناسالم کسب کرده بودند، نسبت به افراد دارای نمره پایین تر، از شانس بیشتری (نسبت شانس: 19/2، فاصله اطمینان 95%: 10/1 تا 36/4 و 02/0P=) برای ابتلا به افسردگی برخوردار بودند، اما الگوی غذایی سالم با افسردگی ارتباط آماری معنی داری نداشت.

نتیجه گیری: یافته های این مطالعه نشان دهنده شیوع بالای افسردگی و ارتباط مستقیم الگوی غذایی ناسالم با خطر افسردگی در زنان مورد مطالعه بود.

کلیدواژه ها: افسردگی، الگوهاي غذايي، تحليل عاملي

فهرست مطالب

صفحه

عنوان

1

فصل اول: مقدمه و بیان مسآله

2

1. مقدمه

2

1-2- بیان مسآله و اهمیت پژوهش

5

1-3- اهداف و فرضیات

5

1-3-1- هدف اصلی

5

1-3-2- اهداف فرعی                                 

5

1-3-3- سوالات پژوهش

6

1-3-4- فرضیات پژوهش

7

فصل دوم: بررسی متون

8

1. مقدمه

8

2-2- روش های شناسایی الگوهای غذایی

8

2-2-1- تحلیل عاملی

8

2-2-2- تحلیل خوشه ای

9

2-2-3- شاخص های تغذیه ای

9

2-3- مروری بر مطالعات انجام یافته

9

2-3-1- مطالعات انجام شده در زمینه افسردگی در ایران

11

2-3-2- مطالعات انجام شده در زمینه افسردگی در سایر کشورها

12

2-3-3- مطالعات انجام شده در زمینه الگوهای غذایی و افسردگی در ایران

12

2-3-4- مطالعات انجام شده در زمینه الگوهای غذایی و افسردگی در سایر کشورها

20

فصل سوم: روش پژوهش

21

3-1- مقدمه

21

3-2- نوع پژوهش

21

3-3- جامعه پژوهش

21

3-3-1- معیارهاي ورود به مطالعه

22

3-4- روش نمونه گیری و حجم نمونه

22

3-5- روش گردآوری داده ها

23

3-6- ابزار گردآوری داده ها

23

3-6-1- ارزيابي متغيرهاي جمعيتي، اقتصادي- اجتماعي، شيوه زندگي و وضعيت سلامتي

23

3-6-2- ارزیابی شدت افسردگی

23

3-6-3- ارزیابی دریافت های غذایی

24

3-6-4- ارزیابی فعالیت بدنی

25

3-6-5- ارزیابی وضعیت تن سنجی

25

3-7- روش تجزیه و تحلیل داده ها

28

3-8- مکان و زمان مطالعه

28

3-9- محدودیت های پژوهش

28

3-10- ملاحظات اخلاقی

29

3-11- تعریف واژه ها

31

فصل چهارم: یافته ها                 

32

4-1- تعیین شدت افسردگی در زنان مورد مطالعه

33

4-2- الگوهای غذایی شناسایی شده

35

4-3- توزيع متغيرهاي جمعيتي و اقتصادی - اجتماعی  در دسته هاي مختلف شدت افسردگی

37

4-4- توزيع متغيرهاي شيوه زندگي و وضعيت سلامتي، نمایه توده بدن و انرژی دریافتی در دسته هاي مختلف شدت افسردگی

39

4-5- توزیع متغیرهای جمعیتی در دسته های مختلف الگوهای غذایی

40

4-6- توزیع متغيرهاي اقتصادي- اجتماعي در دسته هاي مختلف الگوهاي غذايي

42

4-7- توزیع متغيرهاي شيوه زندگي و وضعيت سلامتي، نمایه توده بدن و انرژی دریافتی در دسته هاي مختلف الگوهاي غذايي 

45

4-8- نسبت شانس و فاصله اطمینان 95% برای ابتلا به افسردگی در بین دسته های الگوهای غذایی

46

فصل پنجم: بحث، نتیجه گیری و ارائه پیشنهادات

47

5-1- بحث در مورد یافته های مربوط به افسردگی

47

5-1-1- بحث در مورد یافته های مربوط به شیوع افسردگی

48

5-1-2- بحث در مورد عوامل مرتبط با افسردگی

48

5-1-2-1- سن

48

5-1-2-2- بعد خانوار و تعداد فرزندان

48

5-1-2-3- تحصیلات

49

5-1-2-4- درآمد

49

5-1-2-5- وضعیت مالکیت منزل مسکونی

49

5-1-2-6- وضعیت شغلی

50

5-1-2-7- وضعیت تاهل

50

5-1-2-8- اندازه های تن سنجی

51

5-1-2-9- انرژی دریافتی

52

5-2- بحث در مورد یافته های مربوط به الگوهای غذایی

53

5-3- بحث در مورد الگوهای غذایی و افسردگی

57

5-4- نتیجه گیری

57

5-5- پیشنهادات

58

فهرست منابع

64

پیوست ها

فهرست جداول

عنوان

صفحه

جدول 3-1- گروه های غذایی مورد استفاده در تحلیل الگوهای غذایی

27

جدول 4-1- شدت افسردگی در زنان مورد مطالعه

32

جدول 4-2-  بار عاملی گروه های غذایی در الگوهای غذایی شناسایی شده

34

جدول 4-3- توزيع متغيرهاي جمعيتي و اقتصادی – اجتماعی  در دسته هاي مختلف شدت افسردگی در زنان مورد مطالعه

36

جدول 4-4-  توزيع متغيرهاي شيوه زندگي و وضعيت سلامتي، نمایه توده بدن و انرژی دریافتی در دسته هاي مختلف شدت افسردگی در زنان مورد مطالعه 

38

جدول 4-5-  توزيع متغيرهاي جمعيتي در دسته هاي مختلف الگوهاي غذايي در زنان مورد مطالعه

39

جدول 4-6- توزیع متغيرهاي اقتصادي- اجتماعي در بین دسته هاي مختلف الگوهاي غذايي در زنان مورد مطالعه

41

جدول 4-7- توزیع متغيرهاي شيوه زندگي و وضعيت سلامتي، نمایه توده بدن و انرژی دریافتی در دسته هاي مختلف الگوهاي غذايي در زنان مورد مطالعه

43

جدول 4-8-  ارتباط بین سن، تعداد افراد خانوده، تحصیلات، تحصیلات سرپرست خانوار، درآمد و انرژی دریافتی با افسردگی

44

جدول 4-9-  نسبت شانس و فاصله اطمینان 95% برای ابتلا به افسردگی در بین دسته های الگوهای غذایی

45