بخشی از
متن اصلی :
مقدمه
پارادايم (paradigm)
از جديدترين مفاهيمى است كه وارد حوزه علوم و جامعهشناسى شده است. اين مفهوم با نام
فيلسوف و مورخ علم، تامس كهن (T.s.kuhn)
، مقارن است و اولين بار توسط وى در كتاب معروف او، ساختار انقلابهاى علمى (The structure of scientific Revolutions)
، به كار گرفته شده است. هدف كهن در اين كتاب، اثبات اين نظريه است كه علىرغم تصور
موجود درباره اينكه پيشرفت علوم از راه تراكم و انباشت ( صورت مىگيرد، رشد و توسعه
علوم از راه انقلاب (Revolution)
به وجود مىآيد و در جريان انقلابهاى علمى، پارادايمهاى جديد جاى پارادايمهاى سابق
را مىگيرند. در زبان فارسى، براى مفهوم پارادايم معادلهاى متعددى برگزيدهاند; مانند
نمونه، الگوى نظرى، سرمشق، نمونه فرد اعلى و امثال آن كه اين امر حاكى از نوعى ابهام
و پيچيدگى در اين مفهوم است. كهن، كه واضع اين مفهوم است، به پيچيده بودن و ابهام آن
اذعان دارد. وى در چاپ دوم كتابش، كه موجب واكنشهاى انتقادى فراوانى در ميان انديشمندان
شد، در پىنوشتى كه بر آن افزود، ضمن تلاش براى پاسخگويى به انتقادات، چنين مىگويد:
«يك خواننده همفكر، كه با من در اين باره - كه سرمشق ( پارادايم) عناصر فلسفى اين كتاب
را معرفى مىكند - شريك است، يك فهرست تحليلى جزئى فراهم آورده و چنين نتيجه گرفته
بود كه اين اصطلاح، دست كم، از 22 راه در اين كتاب به كار رفته است.» (1) البته كهن
بر اين باور است كه برداشتهاى متفاوت از مفهوم پارادايم نتيجه ناسازگارىهاى برخاسته
از روش نويسندگى است و به آسانى، مىتوان آنها را حذف كرد، ولى در عين حال، به ابهام
اين مفهوم اعتراف دارد.
تعريف سرمشق
همانگونه كه در مقدمه اشاره شد، به دليل
نوعى ابهام در اين مفهوم، ارائه تعريفى جامع و مانع از سرمشق مشكل مىنمايد. لذا، بسيارى
از كسانى كه درباره اين مفهوم سخن گفتهاند بدون ارائه تعريف، در مقام توضيح آن برآمدهاند.
ما ابتدا برخى از اين تعاريف را مرور و سپس سعى خواهيم كرد تا تصويرى كلى از اين مفهوم
نشان دهيم.
كهن مىگويد: «يك سرمشق ( پارادايم)
چيزى است كه اعضاى يك جامعه علمى در آن با يكديگر اشتراك دارند و بعكس، يك جامعه عملى
از كسانى تشكيل يافته است كه در يك سرمشق ( پارادايم) با يكديگر شريكاند. همه
دورها باطل و خبيث نيست، ولى اين يكى منبع دشوارىهاى واقعى است. جامعههاى علمى مىتوانند
و بايد بدون توسل به نمونهها، جدا شوند و اين نمونهها پس از آن، با تحقيق و موشكافى
در رفتار اعضاى يك جامعه اكتشاف مىشود.» (2)
این فایل به همراه چکیده ، فهرست مطالب ، متن اصلی و منابع تحقیق با
فرمت word ( قابل ویرایش )
در اختیار شما قرار
می‌گیرد.
تعداد صفحات :
20