چکیده:

بدون شک تلکنولوژی نقش بسیار مهمی در پیدایش شهرهاتوسط انسانها داشته است و این امر هم از طریق جریان تولید جدید و و هم از طریق جریان مصرف جدید در کنار پیدایش وسایل حمل ونقل سریع پدید می آید.

امروزه  بسیاری از مشاغل با توجه به شرایط مکان و زمان تغییرات زیادی کرده اند  که از جمله مشاغل که مورد بحث در این تحقیق است رانندگی است. شاید درگذشته تاکسی به این شکل نبوده اما امروز رانندگان بیشترین عامل در جابجایی انسانها توسط تاکسی رابرعهده دارند که ممکن است این عمل ها و عکس العمل ها در زندگی اجتماعی ما منعکس شود که از اینرو سعی شده در این تحقیق به عوامل اقتصادی،اجتماعی- فرهنگی،زیست شناختی،روانی و درونی وعوامل سازمانی تاثیر گذار بر خشونت رانندگان تاکسی با مسافران مورد بررسی قرار بگیرد.که با توجه به آمارتوصیفی پرسشنامه به فرضیه هایی عوامل            نزدیک و فرضیه های                  مورد پذیرش نیست.

جامعه آماری در این پژوهش تعداد رانندگان تاکسی شهر گرگان بر اساس آمار سازمان تاکسیرانی در سال 1392 ، 2856 نفرمی باشد که به گردشی (1485 نفر) و خطی (1371 نفر) تقسیم می شوند.

در این تحقیق از نمونه گیری تصادفی ساده به دلیل احتمال انتخاب همه اعضا یکسان باشد.که بر اساس فرمول کوکران از کل تعداد جامعه آماری این 338 نفربدست آمده که البته به دلیل محدودیت زمانی تنها از تعداد 30 نفر از رانندگان تاکسی سطح شهر گرگان خواسته شده که به پرسشنامه پاسخ دهند.

ازبین روش های تعریف شده از صاحبنظران علوم اجتماعی ، مناسبترین روش مورد استفاده شده برای ماهیت این تحقیق روش تحقیق پیمایشی است.

در این پژوهش برای طرح و تنظیم سئوالات تکنیک تحقیق و به عبارتی برای جمع آوری داده ها و اطلاعات لازم از پرسشنامه کتبی مشتمل بر 20 سوال استفاده شده است که این پرسشنامه بر اساس پایه های نظری و پیشینه تحقیق، تعریف متغیرها، مفاهیم سطح اندازه گیری و سنجش متغیرها و طراحی گردیده است.

کلید واژه : خشونت،رانندگان تاکسی،عوامل اقتصادی و اجتماعی ،عوامل روانی و درونی،عوامل زیست شناختی

مقدمه:

با اختراع یک شی جدید انتظار می رود کارها به آسانی انجام شود و انسان وقت برای استراحت بیشتر داشته باشد و بتواند محیطی گرم و صمیمانه در محیط خانواده احساس کند، اما امروزه آرامش یکی از کمبودهای دنیای مدرن است و عوامل زیادی در برهم زدن این آرامش تاثیر دارند. از آنجایی که آدمی ذاتاً اجتماعی الطبع است برای رفع نیازهای اولیه خود در اجتماع زندگی کند برای همین باید تابع قوانین حاکم باشد تا احساس امنیت کند، اما همواره در اجتماع افرادی هستند که به دلایل گوناگون خواسته یا ناخواسته سعی در بر هم زدن این نظم دارند، شاید هر روزه ما با افرادی موجه می شویم که به صورت لفضی یا فیزیکی در حال نزاع هستند که باعث بر هم زدن نظم و آرامش موجود می باشد.

یکی از عواملی که در بر هم زدن این آرامش نقش زیادی را ایفا می کند خشونت است که در این تحقیق سعی شده عوامل موثر بر خشونت رانندگان تاکسی با مسافران را مورد بررسی قرار دهد.

بیان مسئله:

نظم وامنیت جزء ناگزیر و ضروری زندگی است و برقراری آن یکی از وظایف اصلی دولت بلکه اصلی ترین کار حکومت است.امنیت محقق نمی شود مگر با شناسایی عواملی که مخل امنیت جامعه هستند که یکی از عوامل خشونت می باشد خشونت از جمله آسیب های اجتماعی است که دیدگاه ها و فرضیات مختلفی پیرامون آن ارائه شده است و عده ای از نظریه پردازان بر این باورند که خصوصیات فردی متأثر از وضعیت خاص اجتماعی و فرهنگی نقش موثری در وقوع آن دارند؛ افرادی که به دلایل و فشارهای روانی ناشی از زندگی سرمایه داری از یک سو و گرایش به مادیات و منافع شخصی برای زندگی مرفع از سوی دیگر، زمینه را برای بروز حالات خطرناک و انحرافات و ارتکابات جرایم آماده می نمایند.

با نگاهی با احکام اسلام متوجه تاکید بیش از حد آن براینکه نباید قضاوت و قصابی جزو مشاغل دائمی انسان باشد با این نکته پی به اسرار نهفته در شغل و تاثیر آن انسانها می بریم و بسیاری از مشاغل به سبب برخورد زیاد با مردم ممکن است مشکلاتی برایشان ازجمله برخورد لفظی یا فیزیکی پیش بیاید مثل صف نانوایی ها یا همین رانندگان به دلیل مواجه شدن با تنوع افراد با فرهنگ های گوناگون از جمله مشاغلی هستند که به دلیل قرار گرفتن در موقعیت ممکن است خیلی زود در برابر کنش مردم واکنش هایی دست بزنند که با بلند کردن صدا و داد و بیداد و توهین های لفظی همراه باشد.

جامعه شناسان به عنوان یک قشری که در جمع متخصصین مسئولیت پیش بینی و پیشگویی را بر عهده دارند،می توانند هر گونه تغییر محیطی و اجتماعی تشدید کننده آسیب های اجتماعی را تحت بررسی و با شناسایی عوامل آن برای پیشگیری و ارجاع این موارد به مسئولین مربوطه انجام وظیفه نمایند(فصلنامه دانش انتظامی، 1390 :100-97).

آسیب های اجتماعی پدیده هایی نیستند که بتوان زمان شروع و پایان آنرا به طور دقیق بررسی کرد و همیشه با احتمال توصیف می شوند. بنابراین خشونت به عنوان یک آسیب اجتماعی می تواند از زمان بوجود آمدن اولین اجتماعات انسان شکل گرفته باشد تا به امروز که جدیدترین شکل آن با توجه به سخنرانی های پژوهشگر آقای رائفی پور، خشونت بر علیه زنان به خصوص روابط خشونت آمیز جنسی می توان اشاره کرد.

 به همین دلیل در این تحقیق عوامل موثر بر خشونت رانندگان تاکسی به مسافران در شهر گرگان مورد بررسی قرار گرفت و در کنار آن بانگاه آسیب شناسانه و با بهره گیری از نظریه های موجود به مسائل فرعی ترب برای شناسایی بهتر عوامل موثر بر خشونت، راه کارهایی مناسب برای کاهش آن ارائه گردید.

اهمیت و ضرورت تحقیق:

ایران با قدمت تاریخ و فرهنگی که دارد خوشایند نیست علی رغم تبلیغات رسانه های غربی انسان های خشن و جامعه گریز تلقی شوند.

عواملی موجود در محیط زندگی انسان در بروز تشدید پرخاشگری یا تخفیف و تعدیل آن نقش اساسی دارد و گاه به علت جنگ یا عوامل دیگر پرخاشگری در جامعه تقویت می شود بدیهی است در چنین وضعیتی خشونت در افکارو اعمال افراد جامعه تاثیر و قابل مشاهده است بخصوص که با تحریم های اقتصادی و فشار این تحریم ها و بی تدبیری برخی مسئولان در وضع معیشت مردم خلل ایجا شده وصب و تحمل مردم را کاسته و این موجب برخی رفتارهای نامتناسب با فرهنگ غنی ایرانی دارد وشناسایی خشونت به عنوان ابتدایی ترین مولفه در بروز برخی از جرایم از اهمیت خاصی برخوردار است، به همین دلیل در این تحقیق سعی شده عوامل موثربرخشونت رانندگان تاکسی را شناسایی کرده تا بتوان به آگاهی بخشیدن به افراد از عوامل موثر بر خشونت از پیامدها و آسیب های آن، که موجب بر هم زدن نظم اجتماعی بخصوص در شهر گرگان که شهری مهاجر پذیر است و قومیت های گوناگونی در آن زندگی می کنند، جلوگیری گردد.

اهداف کلی:

عوامل موثر بر خشونت رانندگان تاکسی با مسافران در شهر گرگان مورد بررسی قرار گیرد.

اهداف جزئی:

1. شناسایی عوامل اقتصادی(درآمد ماهیانه – شغل دوم بودن یا نبودن رانندگی- نوع و مالکیت مسکن) موثر بر خشونت رانندگان تاکسی در شهر گرگان با مسافران. 

2. شناسایی عوامل اجتماعی و فرهنگی(سازگاری والدین- معاشرت با افراد فاسد- رسانه های گروهی- اعتیاد)موثر بر خشونت رانندگان تاکسی در شهر گرگان با مسافران.

3. شناسایی عوامل روانی و درونی(خوخواهی – کینه توزی- نفرت- پرخاشگری) موثر بر خشونت رانندگان تاکسی در شهر گرگان با مسافران.

4. شناسایی عوامل سازمان تاکسیرانی(حمایت در برابر مشکلات – مسافربرهای شخصی- عدم ثبات نرخ کرایه) موثر بر خشونت رانندگان تاکسی در شهر گرگان با مسافران. 

فرضیه ها:

با توجه به مبانی نظری و پژوهشی و با استفاده از تئوری و نظریه ها در این تحقیق  فرضیه ها به شرح ذیل استنتاج گردید:

1- به نظر می رسد عوامل اقتصادی(درآمد ماهیانه – شغل دوم بودن یا نبودن رانندگی- نوع و مالکیت مسکن) در بروز خشونت رانندگان تاکسی به مسافران در شهر گرگان تأثیر گذار است.

2- به نظر می رسد عوامل اجتماعی و فرهنگی(سازگاری والدین- معاشرت با افراد فاسد- رسانه های گروهی- اعتیاد)در بروز خشونت رانندگان تاکسی به مسافران در شهر گرگان تأثیر گذار است.

3- به نظر می رسد عوامل روانی و درونی (خوخواهی – کینه توزی- نفرت- پرخاشگری)در بروز خشونت رانندگان تاکسی به مسافران در شهر گرگان تأثیر گذار است.

4- به نظر می رسد عوامل سازمانی تاکسیرانی(حمایت در برابر مشکلات – مسافربرهای شخصی- عدم ثبات نرخ کرایه) در بروز خشونت رانندگان تاکسی به مسافران در شهر گرگان تأثیر گذار است.