مقدمه

طرح موضوع آموزش بزرگسالان
در آغاز قرن بیستم 4/3 جمعیت جهان در کشورهایی با اقتصاد کشاورزی زندگی میکردندو از آموزش و پرورش رسمی محروم بودند بطوریکه نزدیک به هفتاد در صد از جمعت بالای 15 سال جهان که 95 درصد آنها متعلق به کشورهای جهان سوم بود،بی سواد بودند.

دلايل گسترش آموزش در جهان
تحولات اقتصادی ،اجتماعی و تکنولوژی در جهان موجب نیاز به نیروری انسانی آموزش دیده شد و فکر گسترش آموزش و پرورش و بهره مندی اقشار مختلف مردم از یک حد قابل قبول را توسعه داد. به نحوی که بسیاری از کشورهای صنعتی و پیشرفته جهان توانمند در مدت کوتاهی بخشهای مختلف آموزش ابتدایی، متوسطه فنی و حرفه ای خود را توسعه دهند.

وضعيت بی سوادی در جهان
در آغاز سال 1950چهل و چهار درصد جهان بی سواد بودند که 64%آنها در کشورهای در حال توسعه زندگی می کردند.

جدول مقایسه آمار بی سوادی در سالهای نیمه دوم قرن بیستم


تعریف آموزش بزرگسالان
فرایندی سازمان یافته به منظورایجادآگاهی.شناخت ومهارت در بزرگسالان تا بتوانند در جهت تکامل وتعالی حرکت کنند و درسرنوشت جامعه خودازلحاظ اجتماعی،فرهنگی، اقتصادی و سیاسی مشارکت فعالانه داشته باشند .

نمونه هایی از آموزش بزرگسالان:
سواد آموزی ، آموزشهای فرهنگی ، سیاسی ، اجتماعی و مذهبی ، آموزشهای فنی و حرفه ای ، آموزشهای هنری ، آموزشهای تکمیلی و کاربردی
 
تعریف تربیت
تربیت به دو نوع عمدی و غیر عمدی تقسیم میشود :
تربیت غیر عمدی: نوعی از تربیت است که آگاهانه برنامه ریزی نشده و شامل تأثیر محرکهای محیطی بر انسان و واکنش انسان به این محرکها می باشد . که این فرایند بر اثر تکرار و تقویت بصورت عادت در می آید.
 تربیت عمدی : جامعه برای آشنائی افرادخود با دانش و مهارتهای مورد نیاز بر اساس برنامه ریزی و هدف مشخص و بصورت سازمان یافته نوعی از تربیت اعمال میکند که به آن تربیت عمدی میگویند.

 انواع تربیت غیر عمدی
 تربیت غیر عمدی به دو نوع رسمی و غیر رسمی تقسیم میشود،که هرکدام ویژگیهای خاص خود را دارا میباشد.
 تربیت غیر عمدی و رسمی: این نوع تربیت دارای نظام،قوانین ،مقررات،برنامه،روش و محتوا ، زمان ، مکان و هدف مشخص و از پیش تعیین شده می باشد ، مانند دوره های مختلف نظام آموزشی در ایران.                            
تربیت غیر عمدی و غیر رسمی: هرنوع فعایت تربیتی،آموزشی وکارآموزی سازمان یافته که خارج از چارچوب نظام آموزش رسمی صورت میگیرد،مانند برنامه های: رادیو،تلویزیون،مطبوعات،آموزش های مذهبی،علمی و هنری تربیت غیر رسمی می باشد.

ویژگی های آموزش رسمی
1. ازطریق نهادهای خاص مانندوزارت آموزش وپرورش وآموزش عالی ارائه میشود.
2.هدف عمده آن آماده ساختن فردبرای زندگی اجتماعی است.
3.اهداف، محتوا و روش های مشخص و تقریباً انعطاف نا پذیر دارد .

ویژگی های تربیت غیر رسمی
1.بوسیله نهادهای مختلف اجتماعی(به جز نهادهای رسمی تربیتی) ارائه می شود.
2.فراگیرتر،گسترده ترو انعطاف پذیرترازآموزش رسمی است.
3.هدف عمده آن بهبود زندگی فردی است .
4.بر اساس روش یاددهی _یادگیری صورت میگیرد.
5.کم هزینه تر و مؤثرتر از آموزش رسمی

تاریخچه آموزش بزرگسالان در ایران و جهان

تاریخچه آموزش بزرگسالان
مکان ارائه آموزش بزرگسالان
دلایل توجه به آموزش بزرگسالان در زمان حاضر
اولین کنفرانس بین المللی آموزش بزرگسالان
اولین کنفرانس رسمی بین المللی آموزش بزرگسالان
موضوع کنفرانس مونترال
موضوع کنفرانس توکیو
مقایسه برنامه های مبارزه با بی سوادی در کشورهای مختلف
تحول آموزش بزرگسالان در ایران
ویژگی آموزش بزرگسالان در دوران های مختلف
تعلیمات اکاربر
آموزش سالمندان
فعالیت های بنیاد خاور نزدیک
محتوای آموزش های بنیاد خاور نزدیک
تعلیمات اساسی
تعلیمات اساسی در ایران
ارزشیابی عملکرد برنامه تعلیمات اساسی
آموزش بزرگسالان
کمیته ملی پیکار جهانی با بی سوادی
اقدامات کمیته ملی پیکارجهانی با بی سوادی
دوره های آموزشی کمیته پیکار با بی سوادی
نتیجه برنامه های پیکار با بی سوادی
ارزشيابي برنامه هاي مبارزه با بيسوادي در قبل از انقلاب
عوامل بيرونى عدم موفقيت برنامه هاى سواد آموزى
عوامل درونى عدم موفقيت برنامه هاى سواد آموزى قبل از انقلاب
آموزش بزرگسالان بعد از انقلاب
اصول نهضت سواد آموزى
طرح آموزشى نهضت سوادآموزى
خط مشى اجرائى نهضت سوادآموزى
روش مناسب مبارزه با بيسوادى
نتايج عملى فعاليتهاى نهضت سوادآموزى

ويژگيهاى آموزش بزرگسالان

انواع هدفهاى آموزشى
1ـ هدفهاى آرمانى (goals)
2ـ هدفهاى كلى (aims)
3ـ هدفهاى ويژه (objectives)
4ـ هدفهاى رفتارى (instructional objectives)

سطوح مشترك هدفهاى آموزش بزرگسالان با نظام آموزشى
نظر ديوئى نسبت به اهداف
ديوئى  با بعضى هدفهاى  كلى و آرمانى موافق نيست. به  نظراو تربيت برمبناى نوسازى تجربه فردى استوار است و يك جريان  پيوسته و  دائمى  است و  قابل  تفكيك  به بزرگسالان و خردسالان نمى باشد.

نظر براملد نسبت به اهداف
به نظر ايشان هدف آموزش بزرگسالان جدا از هدفهاى ملى  و  اجتماعى  جامعه  نمى باشد  بنا براين  نمى تواند اهداف جداگانه اى براى خود انتخاب كند.
بعضى از هدفهاى آموزش بزرگسالان
ساختار تشكيلاتى
تشكيلات دولتى غير متمركز
مزايای تشكيلات دولتی – غير متمركز
تشكيلات غيردولتی و غيرمتمركز
روانشناسى يادگيرى و آموزش بزرگسالان
روشهاى آموزش بزرگسالان
روش سوادآموزى
هدفهاى سوادآموزى
مراحل اجراى روش آگاه سازى
ـ مرحله گردآورى لغات
ـ انتخاب و طبقه بندى آنها
ـ توجه به ويژگى فونوتيكى كلمات
ـ ايجاد شرايط و موقعيت آموزشى
ـ تنظيم كارتهاى راهنماى تدريس
ـ تنظيم كارتهاى كلمات مولد
ـ تهيه و تدارك لوازم كمك اموزشى
ـ مرحله عملى سوادآموزى

آموزش مداوم
ضرورت آموزش مداوم
روشهاى اختصاصى
عوامل مؤثر در انتخاب روشهاى اختصاصى
برنامه ريزى آموزش بزرگسالان

برنامه هاى آموزش بزرگسالان در كشورهاى در حال توسعه
دراين كشورهاكه با بيسوادى توده وسيعى روبرو هستند برنامه هاى سوادآموزى را در اولويت قرار داده اند.

علت دستاوردهاى مبارزه با بيسوادى در كشورهاى موفق
ـ دولت ها سوادآموزى را وظبفه مهم خود مى دانند.
ـ مردم براى اين امر بسيج شده اند.

نوع برنامه ريزى آموزش بزرگسالان در كشورهاى مختلف
ـ در كشورهاى  درحال  توسعه  اغلب  به صورت  متمركز مى باشد
ـ در كشورهاى  توسعه يافته معمولاً به صورت غيرمتمركز ارائه میشود

علت عقب ماندگى كشورهاى جهان سوم
ويژگى آموزش بزرگسالان در كشورهاى پيشرفته
روش جديد آموزش بزرگسالان در ايران
فلسفه آموزش بزرگسالان

نظرات فلسفى
نظريات و عقايد فلسفى در مورد  آموزش بزرگسالان از اعتقاد  به  آموزش  خواندن  و  نوشتن  صرف براى توده هاى عظيم مردم بي سواد شروع  مى شود  و به اعتقاد به آموزش مداوم و  مادام العمر  در ارتباط  كامل با  زندگى  تحول مى يابد.

ديدگاه گرودى در مورد نقش استعمار در بيسوادى
سواد آموزى به سبك  اروپايى به تربيت افراد بى هويت منجر شده كه  مطيع استعمار بوده  و  با  اشاعه  الگوهاى  تربيتى اروپايى به انهدام فرهنگهاى بومى پرداخته اند و استعمار فرهنگى تداوم يافته است.

مشخصه هاى مدل توسعه استعمارى
رابطه انسان با طبيعت
رابطه انسان با انسانهاى ديگر
اين رابطه بر پايۀ رقابت بیرحمانه و يا به صورت سلسله مراتب سلطه جويانه تنظيم شده است  كه در اجتماعات  انسانى قانون جنگل را استقرار بخشيده است.

رابطه انسان با آينده
اين رابطه بر پايه مفهومى  تحريف شده  از فرهنگ قرار گرفته كه  مفاهيم  انتزاعى مانند ايمان به  خداوند واقعى شمرده نشده و بر مبناىكنترل جهان بنا شده است.

نتايج توسعه بر مبناى مدل غربى
نظر گرودى دربارۀ سوادآموزى
توصيه گرودى براى كشورهاى جهان سوم
پائولو فرير
فرضيه بنيادى فرير

ويژگى آموزش رهائی بخش
بر مبناى مردم گرايى و نه بشردوستى قرار دارد

تفاوت مردم گرايى با بشردوستى
مردم گرايى ايجادارتباط با مردم ودوست داشتن آنها بر  مبناى ارزشهاى برابر انسانى است.ولى بشردوستى ايجاد رابطه  نابرابر  و  از  بالا  به  پائين  بين  فرد  نوع  پرور و محرومان مى باشد.

مراحل آموزش رهائى بخش
مرحله اول پرده برداشتن از واقعيت ستمگرى و مرحله دوم دگرگون كردن اين واقعيت با عمل خويشتن.

روش بانكى آموزش
در اين روش دانش آموزان به عنوان ذخايرى هستند كه  سرمايه اى به آنها سپرده مى شودبدون آنكه به آن عمل كنند.آنها مانند يك بانك فقط حافظ اين سرمايه هستند.

ماهيت نقلى روش بانكى
در اين رابطه يك كارساز نقال به نام معلم و كارپذيرايى بيمار و شنونده به نام شاگرد وجود دارد. محتواى تربيت چه ارزش ها  باشند و  چه علم  در  جريان تربيت بانكى، بى جان و متحجر مى شود.

ويژگى آموزش رهائى بخش
ـ ايجاد حساسيت در  مقابل پديده هاى سياسى ، اجتماعى و  فرهنگى
ـ توانايى حل مسائل و مشكلات
ـ تبادل آزاد اطلاعات

نظر فرير نسبت به كلمات
هركلمه داراى دو بعد انديشه و عمل است كه با يكديگر تأثيرمتقابل دارندو قربانى كردن عمل موجب لفظ گرائى و قربانى كردن انديشه موجب عمل زدگى مى شود.