بررسي عملكرد آموزشي و تأثير آن بر كيفيت مدارس دوم ابتدايي شهر گرگان

استاد راهنما :
دكتر حبيب‌الله نجفي
تهيه و تنظيم :
فاطمه‌السادات سيدهاشمي
نيم سال اول 94-95
چكيده پژوهش
اين تحقيق عنوان بررسي عملكرد آموزشي و تأثير آن در كيفيت مدارس ابتدايي شهر گرگان در اجرا شده است داراي اهداف به شرح زير در مقايسه با اهداف تشكيلا گروه‌ها بوده است
1-    بررسي تأثير عملكرد آموزشي در زمينه تجربيات بين معلمان دوم ابتدايي
2-    بررسي تأثير عملكرد آموزشي در مورد فراهم آوردن زمينه آشنايي و كاربرد وسايل (تكنولوژي) آموزشي
3-    بررسي تأثير عملكرد آموزشي در افزايش صلاحيت معلمان دوم ابتدايي در ارزشيابي از پيشرفت تحصيلي فراگيران
4-    بررسي تأثير عملكرد آموزشي در بهبود روش تدريس معلمان دوم ابتدايي
5-    بررسي تأثير عملكرد آموزشي درباره فراهم آوردن زمينه بررسي محتواي كتاب‌هاي درسي
6-    بررسي تأثير عملكرد آموزشي در افزايش دانش، اطلاعات تخصصي معلمان دوم ابتدايي
7-    بررسي تأثير عملكرد آموزشي در زمينه آشنا كردن معلمان با طراحي آموزشي
8-    بررسي مقايسه‌اي (تفاوت) بين نظرات معلمان دوم ابتدايي دوره درباره عملكرد آموزشي
سوالات پژوهشي مربوط به شرح زير است.
1-    آيا عملكرد آموزشي منجر به فراهم آوردن زمينه تبادل تجربيات بين معلمان دوم ابتدايي شده است
2-    آيا عملكرد آموزشي موجب ترغيب معلمان دوم ابتدايي جهت استفاده از وسايل آموزشي شده است.
3-    آيا عملكرد آموزشي موجب ارتقاء صلاحيت معلمان دوم ابتدايي ارزشيابي از پيشرفت تحصيلي فراگيران شده است.
4-    آيا عملكرد آموزشي در بهبود روش تدريس معلمان دوم ابتدايي تأثيري داشته است ؟
5-    آيا عملكرد آموزشي موجب فراهم آوردن زمينه جهت بررسي كتابهاي درسي شده است؟
6-    آيا عملكرد آموزشي منجر به افزايش اطلاعات علمي و تخصصي معلمان ابتدايي شده است؟
7-    آيا عملكرد آموزشي در آشنا شدن معلمان دوم ابتدايي با طراحي آموزشي و كاربرد آن موثر بوده است؟
8-    آيا بين نظر معلمان دوره دوم ابتدايي درباره عملكرد آموزشي تفاوت وجود دارد (كليه سوالات فوق در مقايسه با اهداف تشكيل گروه‌ها مي‌باشد)
فرضيه‌هاي پژوهش
1-    بين نظرات معلمان دوره ابتدايي در مورد عملكرد به گروه‌هاي آموزشي در زمينه تبادل تجربيات تفاوت وجود دارد
2-    بين نظرات معلمان دوره دوم ابتدايي در مورد عملكرد آموزشي در زمينه آشنا شدن با تكنولوژي آموزشي تفاوت وجود دارد.
3-    بين نظرات معلمان دوره ابتدايي در مورد عملكرد آموزشي در زمينه ارتقا و صلاحيت در ارزشيابي تفاوت وجود دارد.
4-    بين نظرات معلمان دوره ابتدايي در مورد عملكرد آموزشي در زمينه درباره بهبود روش تدريس تفاوت وجود دارد.
5-    بين نظرات معلمان دوره ابتدايي در مورد عملكرد آموزشي در مورد فراهم آوردن زمينه بررسي محتواي كتب درسي تفاوت وجود دارد.
6-    بين نظرات معلمان دوم ابتدايي در مورد عملكرد آموزشي در زمينه آشنا شدن با طراحي آموزشي تفاوت وجود دارد.
7-    بين نظرات معلمان دوره ابتدايي درباره عملكرد آموزشي (به طور كلي) تفاوت وجود دارد.
در پاسخ به سوالات فوق با استفاده از پرسشنامه كه شامل بر 36 سوال بسته (22 سوال در قسمتهاي با پاسخ‌هاي بلي- خير) و طيف پنج درجه ليكرت و مشتمل بر گونه‌هاي ناظر بر سازه‌هاي عملكرد و تأثير كيفيت آموزش‌ها از امتياز 5 تا 1 بوده، از يك طرف با استفاده از بررسي آثار مكتوب آموزشي 90-91 اجرا گرديده.
تعداد نمونه‌هاي اين پژوه 900 نفر از معلمان دوم ابتدايي و كليه آثار مكتوب موجود مربوط به فعاليت آموزشي است.
داده‌هاي حاصل با استفاده از نرم افزار SPSS و شاخه‌هاي آمار توصيفي از قبيل جداول توزيع، فراواني، ميانگين درصدي، نمودار و جهت آزمونهاي آماري از آزمون K2 (مجذور خي) و تحليل واريانس يك طرفه (F) مورد بررسي قرار گرفته است.
نتايج حاصل از بررسي‌ها و آزمون بشرح زير است:‌
با استفاده از پرسشنامه، معلمان دوم ابتدايي دوره، عملكرد گروه‌هاي آموزشي در زمينه سوال‌هاي پژوهشي در حد كمتر از ميانگين يعني 08/43 درصد ارزيابي كرده‌اند و ميزان فعاليت گروه‌ها با استفاده از بررسي آثار مكتوب توسط محقق در مقايسه با اهداف تشكيل گروه‌ها 51/45 درصد مي‌باشد يعني گروه‌هاي آموزشي در زمينه عملكردي موفق نبوده‌اند در زمينه ميزان تأثير عملكرد گروه‌هاي آموزشي در بهبود كيفيت 44/24 ارزيابي شده است. ميزان فعاليت عملكرد گروه‌هاي آموزشي در دوره ابتدايي 14/45 درصد و ميزان تأثير عملكرد گروه‌ها در كيفيت آموزشي اين دوره تحصيلي در شهر 8/22 درصد ارزيابي نموده‌اند يعني عملكرد گروه‌ها در كيفيت آموزشي تأثير بسيار كمي داشته است با توجه به نتجه فوق عملكرد گروه‌ با اهداف گروه همخواني ندارد، بيانگر عدم موفقيت گروه‌هاي آموزشي دوره ابتدايي مي‌باشد.
محاسبات آزمون آماري K2 در مورد تفاوت فراواني‌هاي مشاهده شده و مورد انتظار نظرات معلمان هر دوره ابتدايي براي كليه فرضيات (شماره 1 تا 7) رابطه معني‌دار وجود دارد و K2 محاسبه شده در سطح اطمينان 99% از K2 مبين جدول بزرگتر بوده است.
محاسبات آزمون آماري (F) تحليلي و واريانس يك متغييره در مورد فرضيه 8 نشان داده كه بين نظرات معلمان دوره ابتدايي تحصيلي تفاوت معني‌دار وجود ندارد.
يافته‌هاي مهم تحقيق
1-    بي‌اطلاعاتي بيشتر سر گروه‌ها با اعضاي عملكرد آموزشي از اهداف گروه‌ها و شرح وظايف خود
2-    عدم شناخت و آگاهي معلمان نسبت به عملكرد آموزشي و موجوديت آن
3-    كارايي كم و ضعيف عملكرد فني و حرفه‌اي
4-    عملكرد ضعيف عملكرد آموزشي در شهر گرگان
5-    عدم همخواني عملكرد عملكرد آموزشي شهر گرگان در مقايسه با اهداف تشكيل گروه‌ها در كل سوال‌ها


فهرست
فصل اول : كليات    1
مقدمه    2
بيان مسئله    4
اهميت و ضرور مسئله    7
اهداف تحقيق    8
الف) هدف كلي    8
ب) اهداف جزئي    8
سوالات پژوهشي    9
فرضيه‌هاي پژوهش    10
تعاريف عملياتي و نظري متغييرها    11
تعاريف نظري برنامه‌هاي آموزشي    12
فصل دوم :ادبيات تحقيق    14
مقدمه    15
آموزش و پرورش در ايران    15
آموزش و پرورش ايران در قرن معاصر    16
تعريف آموزش و پرورش    17
فلسفه آموزش و پرورش    18
راه بهبود كيفيت آموزشي در ايران و جهان    18
اهميت گروه    20
پويايي گروه    21
عوامل تقويت همكاري گروه‌ها    22
پويايي داخل نظام آموزشي    23
انجمن معلمان    23
تاريخچه گروه‌هاي آموزشي    24
تحقيقات انجام شده در ارتباط با موضوع در داخل كشور    25
فصل سوم: روش اجراي تحقيق    29
نوع و روش تحقيق    30
جامعه آماري    30
حجم نمونه و روش نمونه‌گيري    31
شيوه نمونه‌گيري    31
ابزار جمع‌آوري اطلاعات    32
روايي و اعتبار ابزار تحقيق    33
نحوه اجراي پرسشنامه    34
روش تجزيه و تحليل داده‌ها    34
الف) پرسشنامه    34
ب ) آثار مكتوب    35
فصل چهارم: تجزيه و تحليل اطلاعات    36
مقدمه    37
مبحث اول    37
تجزيه و تحليل داده‌هاي پرسشنامه    37
مبحث دوم    53
تجزيه و تحليل داده‌ها بر اساس اسناد و مدارك    53
تحليل كلي    58
فصل پنجم: بحث و نتيجه‌گيري    59
نتايج تحقيق    60
تجزيه و تحليل نتايج بدست آمده    65
محدوديتها در اجراي طرح    67
پيشنهادات و راهكارها    68
منابع:    70


 


فصل اول : كليات


مقدمه
آموزش و پرورش و مطالعه در روند تشكيل آن براي هر فردي حائز اهميت است و از آن جهت كه ريشه بسياري از آداب و سنن ملي و قومي را روشن مي‌‌سازد. سزاوار توجه ويژه است. در ايران باستان و تا قبل از اسلام، هدف اصلي آموزش و پرورش اين بود كه طبقه جوان را عضو مفيد جامعه بارآورده و آنها را در جهت كسب فضائل اخلاقي سوق داده تا به عنوان خدمتگذاري صديق در جامعه فعاليت داشته باشد .
بعد از ظهور اسلام، آموزش و پرورش در ايران منحصر به احكام و روايات در مساجد بود و از قرن دوم هجري به بعد به دليل نفوذ دانشمندان ايراني در دستگاه حكومت، آموزش و پرورش رونق يافت و مدارس قديمه (بيت الحكمه) تأسيس شد و تا زمان قبل از حمله مغول‌ها از رونق خاص مي‌پرداختند. با هجوم مغولان وقفه‌اي چندين ساله در آموزش و پرورش ايجاد شده و سپس با همت وزاي ايراني مدارس قديمه احيا و رونق يافت. در دوره صفويه با گسترش مدارس موقفات زيادي را به آنها اختصاص دادند .
با تأسيس مدارس دارالفنون توسط ميرزا تقي خان اميركبير كه مبتني بر برنامه‌هاي نوين دنيا و طرح و سازمان نشأت گرفته از نيازهاي آن دوره بود. زمينه توسعه آموزش و پرورش و برقراري نظام رسعي آموزش و پرورش در كشور را به وجود آورد. آوردن معلمين خارجي را اعزام دانشجو به خارج و بعد از آن تأسيس مدارس فني و حرفه‌اي و... به سبك اروپايي همه و همه موجبات گسترش و توجه به آموزش و پرورش را فراهم كرد.
انقلاب مشروطيت و اختصاص اصولي از قانون اساسي به آموزش و پرورش و تعيين وظايف آن، بعد جديدي در نظام آموزشي كشور به وجود امد با شرايط تحصيل رايگان و اجباري كردن تعليمات عمومي، اقتدام به تأسيس مدارس جديد در سطوح مختلف گرديد و اصطلاح دبستان، دبيرستان، هنرستان، دانشسرا، دانشگاه، آموزگار، دبير و استاد تعريف شده و رسميت يافتند و زير نظر وزارتخانه‌اي به نام وزارت فرهنگ انجام وظيفه مي‌نمودند.
در سال 1345 وزارت فرهنگ به سه وزارتخانه تفكيك وزارت آموزش و پرورش به صورت رسمي از آن منفك شده و در سال 1350 نظام تحصيلات رسمي در سطوح تعليمات ابتدايي، راهنمايي و متوسطه به تصويف شوراي عالي آموزش و پرورش رسيد. بعد از انقلاب اسلامي از طرف دفتر همكاري و حوزه دانشگاه تعريفي بدين شرح براي آموزش و پرورش ارائه گرديد، فراهم آوردن زمينه‌ها و عوامل مسائد براي شكوفا ساختن استعدادهاي مسئله آموزش و بهبود كيفيت آموزشي از ديرباز فكر مسئولان را به خود معطوف داشته و ابتدا در سال 1326 هيئتي به نام انجمن خانه و مدرس تشكيل و هدف آن پيشرفت فكري آموزشي و اخلاقي دانش‌آموزان بود و سپس در سال 1388 به نام انجمن معلمان تغيير نام يافت و در نهايت در سال 1359، تحت عنوان گروه‌هاي آموزشي ابتدا در اداره كل آموزش راهنمايي تحصيلي طي بخشنامه شماره 121 آت ابلاغ گرديد تا سال 61 فعاليت مثبت و خوبي داشت. سپس در سال 61 دستور كار تشكيل گروه‌هاي آموزشي را در دوره‌هاي ابتدايي و متوسطه را نيز تهيه و طي بخشنامه شماره 2-2/64 مورخه 6/9/61 دفتر آموزش عمومي جهت اجرا به كليه استان‌ها ابلاغ گرديد و دستورالعمل آن تا سال 69 ثابت بود تا اينكه به دليل كارايي خوب و موثر آن در امر آموزش، اصلاحات و تغييراتي در آن صورت گرفت و با اصلاحات سازنده و بازنگري‌ها در چند مرحله دستورالعمل جديد به ادارات كل استان‌ها ابلاغ شد كه اهداف كلي و جزئي در دوره‌هاي ابتدايي شرح وظايف جهت نيل به اهداف مشخص گرديد (1).
عملكرد آموزشي مهمترين عنصر تغيير بنيادين نظام و شيوه‌هاي آموزش و پرورش تشخيص داده شد و نظر به نقش تعيين‌كننده‌اي كه معلمان در فرآيند آموزشي دارند سازمان اداري و اجرايي به منظور موفقيت در اجراي طرح‌ها و برنامه‌ها بايد در زمينه مشاركت معلمان ابتدايي را براي تحقق اهداف نهايي تعليم و تربيت فراهم نمايد.
به همين دليل به اهداف فوق به وجود آمد كه از يك سو برقرار كننده ارتباط‌سازنده بين معلمان و مديران بوده و زمينه‌ساز استفاده از تجارب، اطلاعات علمي و آموزشي، الگو‌ها و روش‌هاي تدريس، گسترش اطلاعات تخصصي، به كارگيري اصول تقويت زمينه پژوهش و تحقيق با بهره‌گيري از اطلاعات روانشناسي مي‌باشد. گروه‌هاي آموزشي نهاد جوشيده از جامعه معلمان‌اند و مي‌توان پايگاه هدايت و حمايت آنان منشأ تحولات آموزشي باشد (2).
با توجه به سوابق و تجربيات علمي چند ساله گروه‌هاي آموزشي انتظار مي‌رود كه مسئولات آموزشي كشور به ابعاد وسيع فعاليت‌هاي تحقيقي و آموزشي به ثمر بخش گروه‌ها توجه بيشتر مبذول داشته، چون مشكلات آموزشي را معلمان علاقمند معتقد و دلسوز با تجربه و مسئولان در برابر رسالتي كه متقبل شده‌اند، تشكيل داده و به عنوان كارشناسان گروه يا رشته آموزشي خود تقلي مي‌شوند (3).
با توجه به مطالب فوق، گروه‌هاي آموزشي در شهر تشكيل شده و در حال حاضر در مرحله‌اي قرار دارند كه براي بررسي عملكرد آنها مي‌توان 3 وضعيت را در نظر گرفت:
1-    در اين حالت عملكرد يعني وضع و اهداف آن (وضع مطلوب كاملاً با هم همخواني دارند و به موفقيت كامل دست يافته‌اند.
2-    مواردي از عملكرد (وضع جديد) بر اهداف تشكيل گروه‌ها همخواني دارد، يعني در مواردي موفقيت و در مواردي عدم موفقيت.
3-    (وضع مجود) يعني عملكرد با اهداف تشكيل آن وضع مطلوب هيچ‌وجه اشتراكي نداشته و همخواني وجود ندارد و بيانگر عدم موفقيت گروه‌هاي آموزشي در عملكرد شأن مي‌باشد.
در اين تحقيق سعي محقق بر آن است كه عملكرد آموزشي شهر را در مقايسه با حالت‌هاي فوق مورد بررسي قرار داده و در صورت لزوم به ارائه راه‌كارهايي جهت رسيدن به موفقيت كامل پرداخت.
بيان مسئله
با توجه به اينكه جامعه امروزي هر نوع نهاد و يا مؤسسه‌اي با يك سري اهداف مشخص، تشكيل شده و شروع به فعاليت مي‌نمايد و در حين فعاليت نيز در مورد پي بردن به نقاط ضعف مجموعه خود بوده و با برآورد وضعيت موجود، در راه بهبود و توسعه و پيشرفت آن تلاش نموده و با اعزام مربي با كارآموز، تشكيل دوره و كلاس‌هاي آموزشي، نصب و تجهيز دستگاه‌هاي جديد و... سعي در افزايش كارايي نيروهاي خود مي‌نمايد و همواره عملكرد نيروهاي انساني و وسايل و تجهيزات و... را در مورد ارزيابي قرار مي‌دهد.
گروه‌هاي آموزشي هم كه با اهدافي مشخص تشكيل گرديده از اين امر مستثني نبوده و با تشكيلات و ساختار مشخص گرديده است. و با استفاده از نيروها و امكانات، سعي در بكارگيري انديشه‌ها و تجربه‌هاي موفق و مثبت معلمان ديگر را از روش‌هاي صحيح و مؤثر و مفيد در تدريس آگاه ساخته و آنها را در جهت شناخت و تصميم بعضي از مطالب مشكل و يا مبهم كتب درسي و... ياري نموده و در جهت رفع تنها و تشويق‌هاي معلمان گام بردارد.
در امر آموزش، فراگيران جهت رسيدن به پاسخ مسائل خود، معمولاً به معلم خود مراجعه مي‌نمايند و معلمان نيز براي دستيابي به اطلاعات نيازمند مرجعي مناسب مي‌باشند، لذا جهت حصول به اين پديده‌ها و آثار و نتايج علوم مختلف روز، برطرف كردن مسائل، تسهيل در ار آموزش، دسترسي آسانتر معلمان به مرجعي كه پاسخگويي نياز آنها باشد گروه‌هاي آموزشي تشكيل گرديد.
در امور مختلف و مخصوصاً در امر آموزش، تنها با ايجاد يك مجموعه، نمي‌توان انتظار موفقيت تام از آن داشته و مجموعه نمي‌تواند ضامن پيشرفت و بهبود وضعيت باشد، مگر آنكه نحوه فعاليت ميزان كارايي و عملكرد افراد زيرمجموعه نظارت وجود داشته مورد ارزيابي قرار گيرند.
وزارشت آموزش و پرورش با توجه به ديدگاه جديد علوم و فنون و سرعت شتابدار آن و دسترسي به اطلاعات جديد در پيشرفت‌هاي علمي و عملي در نظام آموزشي كشور و لزوم ترويج و انتقال آن به آينده‌سازان جامعه و كاربرد اين ديدگاه در امر آموزش دوره‌هاي مختلف تحصيلي، اقدام به تشكيل گروه‌هاي آموزشي با اهداف و شرح وظايف مشخص براي هر دوره نموده است تا با تلاش و فعاليت گروه‌هاي آموزشي با اهداف و شرح وظايف مشخص براي هر دوره نموده است تا با تلاش و فعاليت گروه‌ها و راهنمايي مسئولان و ديگر عوامل اجرايي بستر مناسبي را براي آموزش بهتر آموزگاران و دبيران و به تبع آن براي فراگيران فراهم آورد و در بهبود كيفيت آموزشي موثر باشد و همگام با زمان براي ايمني راه و نزديكي به مقصد با هدايت مربي و جهت دادن به سعي و تلاش كه او را در راه رسيدن به اهداف آموزشي به عمل  مي‌آورد از ركود نظام آموزشي و دور شدن از هدف‌هاي نهايي آموزشي جلوگيري نمايد.
با توجه به وسعت گروه‌هاي آموزشي و مسئوليت خطير آنها، كه مي‌تواند مشكلات آموزشي بسياري از كلاس‌هاي درس را حل و فصل كرده و با حضور در كلاس درس و آشنايي با معلمان با تجربه و كم تجربه و بها دادن به آنها مي‌تواند در تبادل تجربه بين معلمان موثر بوده تا با مشواره و تبادل تجربه به رشد علمي و آموزشي خود بيفزايند و مسيرهاي نو و تازه را بيازمايند.
با توجه به اهداف و رويكردهاي تشكيل گروه‌هاي آموزشي و اهميت جايگاه مهمي كه با عملكرد خود در نظام آموزشي مي‌توانند داشته باشند، مسئله قابل بحث اين است كه با گذشت چندين سال از تشكيل اين گروه‌ها در شهر گرگان صرف هزينه و زمان و... آيا گروه‌هاي آموزشي شهر توانسته موقعيت و جايگاه خدو را شناخته و در كل آموزش استان را تحت تأثير عملكرد و فعاليت خود قرار داده و از نظر كيفي و كمي در آموزش و پرورش شهر گرگان اثرات مثبت داشته باشد؟
با عنايت به اينكه از زمان ابلاغ جهت اجراي دستور العمل گروه‌هاي آموزشي چندين سال مي‌گذرد اكنون مسئله اين است كه آيا با توجه به صرف وقت و هزينه كليه افراد و تجهيزات در ارتباط با گروه‌ها، اثر مثبتي به دنبال داشته است؟
آيا گروه‌هاي آموزشي توانسته در جهت نيل به اهداف محورهاي تعيين شده توقيفي حاصل نمايد؟ و بين عملكرد گروه‌ها يعني وضع موجود و اهداف آن يعني وضع مطلوب چه رابطه‌اي وجود دارد و آيا حصل عملكرد گروه‌ها تأثيري در كيغيت آموزش داشته است؟
در اين تحقيق، محقق درصدد است كه اين رابطه بين وضع موجود وضع مطلوب را تعيين و آثار كمي و كيفي آن را در امر آموزش، از طريق پرسش شوندگان (آزمودني‌ها9 يعني معلمان و از روش بررسي اسناد و مدارك موجود مربوط به گروه‌هاي آموزشي، مشخص نمايد كه:
آيا عملكرد گروه‌ها منطبق با اهداف تشكيبل آن بوده است؟
آيا گروه‌هاي آموزشي در رسيدن به اهداف را اجراي امور موفق بوده است؟
عملكرد گروه‌هاي آموزشي تا چه اندازه در بهبود كيفيت آموزشي تأثير داشته است؟
علل موفقت يا عدم موفقيت دررسيدن به اهداف آن قرار داد؟
لذا ارزيابي از عملكرد آموزشي مسئله است كه در اين مطالعه بوسيله محقق مورد بررسي قرار مي‌گيرد.
اهميت و ضرور مسئله
از آنجا كه جامعه كنوني هر روز با پديده‌اي جديد كه محقق با مخترعين، ... در اثر سعي و تلاش به آن دست يافته‌اند، مواجه مي‌گردد و گاه‌ روش‌هاي منسوخ و متدهاي جديدي جهت استفاده از وسايل، كاربرد، نوع برخورد، روش توليد، آموزش (ياددهي و يادگيري) و... جايگزين روش‌هاي قبلي مي‌شود. در اين امر آموزش و پرورش كه مصدر آموزش رسمي در كشور بوده و همه آموزش‌ها بايد از اين كانال عبور نمايد را تحت تأثير قرار داده و دستخوش تغييرات و توسعه پيشرفت علوم و فنون مي‌گردد و لذا با ايجاد گروه‌هاي آموزشي به عنوان ركني از اركان نظام آموزشي استان و و شهر بر اساس اهداف تشكيل و شرح وظايف بر طبق دستورالعمل به اين امر مهم به گروه‌ها موكول شده و بايد پاسخگوي مشكلات آموزشي معلمان و... در زمينه مختلف‌هاي مختلف باشند. با توجه به تحت تأثير عملكرد خود قرار داده و مفيد واقع شوند، از طرفي با ايجاد هر تشكيلات جديد، افراد ذينفع‌خواهان استفاده بيشتر از چگونگي كار آنها و اطلاعات بيشتر در زمينه مشكلات مي‌باشند و بيشتر، عملكرد آنها را زير نظر گرفته و درپي آن هستند كه فعاليت بيشتري از آنها بزور كند. حال اگر اين گروه (تشكيلات) نتوانند خواسته آنها را براورد كرده و يا در كار خود فعال نبوده و يا بي‌توجه باشند، به زودي مخاطبين از تشكيلات (گروه آموزشي) رو گردان شده و گروه جايگاه خود را در ميان معلمان از دست مي‌دهد و عكس اين حالت نيز وجود دارد يعني با فعاليت و عملكرد مثبت و زياد موجب مي‌شود كه ارتباط معلمان با گروه‌هاي آموزشي زيادتر شده و موقعيت گروه در نظر معلمان تثبيت گردد با توجه به اهميت اين موضوع از لحاظ آموزشيف جا دارد كه در آموزش و پرورش شهر نيز به اين امر مهم توجه بيشتري شده و فعاليت گروه‌ها در دوره مختلف تحصيلي مورد ارزيابي قرار گيرد.
با توجه به اينكه بايد عملكرد آموزشي در شهر تا حدي براي مديران ستادي روشن شود پس براي روشن شدن وضعيت فعاليت گروه‌هاي آموزشي در استان و اينكه تا چه حد گروه‌ها خود را مقيد و موظف به اجراي طرح‌ها و برنامه‌ها و كل در شرح وظايف دانسته و در اين راستا فعاليت نموده‌اند تحقيق حاضر با توجه به اهداف خود نياز به اجراي تحقيق در شهر دارد تا اولاً سرمايه‌هاي مادي و انساني در راستاي اهداف ساختار گروه‌هاي آموزشي صرف شده و جايگاه گروه‌ها براي آموزگاران و دبيران مشخص شده و آشنايي بيشتري نسبت به وظايف آنها در قبال آموزش و ارتباط آنها را نسبت به گروه‌هاي آموزشي پيدا كرده و ثانيا آموزش فراگيران با راهنمايي و الگو‌پذيري معلمان از گروه‌هاي آموزشي پيدا كرده و ثالثاً رانمدان و بازده مدت زماني كه معلمين به جاي آموزش مستقيم در كلاس‌هاي رسمي به فعاليت در امور آموزشي در مكان غير كلاسي و غيرمستقيم مي‌پردازند، بهتر و بيشتر گردد عملكرد گروه‌ها بتواند ارتباط آموزشي بين معلمان و مناطق و شهرستان‌ها و استان را افزايش داده و اين ارتباط دو طرفه و همكاري متقابل معلمان، ‌موجبات بهبود كيفيت آموزشي را در استان فراهم آورده و با جهت دادن به توانايي‌هاي معلمان، موجبات بهبود كيفيت آموزشي را در شهر فراهم آورده و با جهت دادن به توانايي‌هاي فراگيران و تقويت آنها و ايجاد شرايط مناسب آموزشي به منظور كسب تجارب جديد و مفيد آموزش معلمان از همديگر و ارائه شيوه‌هاي موثرتر تدريس و انتقال تجربيات و اطلاعات، زمينه مساعدتري را در نظام آموزشي شهر ايجاد شده و در نهايت موجب رشد و شكوفايي استعداد فراگيران را فراهم آورد تادر جهت نيل به اهداف و آرمان‌هاي تشكيل گروه‌هاي آموزشي و اهداف نظام آموزشي كشور، گام‌هاي مثبت برداشته تا شايد اثر مطلوب و ثمربخش آن در كيفيت آموزشي شهر باشيم.
اهداف تحقيق
الف) هدف كلي
بررسي عملكرد آموزشي و تأثير آن در كيفيت آموزشي دوم ابتدايي در شهر گرگان
ب) اهداف جزئي
1-    بررسي تأثير عملكرد آموزشي در تبادل تجربه‌هاي معلمان دوم ابتدايي
2-    بررسي تأثير عملكرد آموزشي در فراهم آوردن موجبات استفاده از وسايل آموزشي در فرايند ياددهي و يادگيري دوم ابتدايي
3-    بررسي تأثير عملكرد آموزشي در افزايش مهارت مدارس دوم ابتدايي در ارزشيابي از پيشرفت تحصيلي فراگيران بر اساس اهداف تشكيل (برنامه چهارت دستور‌العمل)
4-    بررسي تأثير عملكرد آموزشي در بهبود روش‌هاي تدريس مدارس دوم ابتدايي
5-    بررسي تأثير عملكرد آموزشي در فراهم آوردن زمينه آشنايي جهت نقد و بررسي تحليل كتب درسي (برنامه سوم دستورالعمل).
6-    بررسي تأثير عملكرد آموزشي در گروه‌هاي آموزشي در نوانديشي و بديعه‌پردازي در فرآيند ياددهي و يادگيري (برنامه دوم دستورالعمل تشكيل گروه‌ها).
7-    بررسي تأثير عملكرد آموزشي در آشنايي و به كارگيري طراحي آموزشي به وسيله معلمان دوم ابتدايي براساس اهداف تشكيل گروه‌ها (برنامه اول دستورالعمل جامع)
8-    مقايسه‌ نظريات (نگرش) معلمان دررابطه با عملكرد گروه‌هاي آموزشي و تأثير عملكرد آنها در كيفيت آموزشي
سوالات پژوهشي
1-    آيا عملكرد آموزشي شهر منجر به فراهم آوردن زمينه تبادل تجربيات بين معلمان دوم ابتدايي شده است؟
2-    آيا عملكرد آموزشي شهر در ترغيب معلمان دوم ابتدايي جهت استفاده از وسايل آموزشي در فرايند ياددهي- يادگيري با اهداف تشكيل گروه‌هاي همخواني داشته و موفق بوده است؟
3-    آيا عملكرد آموزشي موجب ارتقاء مهارت معلمان دوم ابتدايي در ارزيابي از پيشرفت تحصيلي فراگيران شده است؟
4-    آيا عملكرد آموزشي موجب بهبود روشهاي تدريس معلمان دوم ابتدايي بر طبق اهداف تشكيل گروه‌ها شده است ؟
5-    آيا عملكرد آموزشي موجب فراهم آوردن زمينه براي تحليل كتب درسي توسط معلمان دوم ابتدايي شده است؟
6-    آيا عملكرد آموزشي منجر به افزايش دانش اطلاعات تخصصي معلمان دوم ابتدايي شده است؟
7-    آيا عملكرد آموزشي موجبات آشنايي و به كارگيري طراحي آموزشي توسط معلمان را فراهم آورده است؟
8-    آيا بين نظر معلمان ابتدايي، درباره عملكرد آموزشي تفاوت وجود دارد (كليه سوالات پژوهشي در مقايسه و تطابق با اهداف تشكيل بر طبق دستورالعمل آموزشي مي‌باشد)
فرضيه‌هاي پژوهش
1-    بين نظرات معلمان دوره دوم ابتدايي در مورد تبادل تجربيات تفاوت توسط آموزشي تفاوت وجود دارد؟
2-    بين نظرات معلمان دوره دوم ابتدايي در مورد عملكرد آشنا شدن با تكنولوژي آموزشي و آشنا شدن با آنها تفاوت وجود دارد.
3-    بين نظرات معلمان دوره ابتدايي در مورد ارتقا مهارت‌شان در ارزشيابي تفاوت وجود دارد.
4-    بين نظرات معلمان دوره ابتدايي در بهبود روش تدريس معلمان تفاوت وجود دارد.
5-    بين نظرات معلمان دوره ابتدايي در مورد فراهم آوردن زمينه نقد و بررسي محتواي كتب درسي تفاوت وجود دارد.
6-    بين نظرات معلمان دوم ابتدايي در مورد افزايش دانش علمي و تخصصي آنها تفاوت وجود دارد.
7-    بين نظرات معلمان دوم ابتدايي در مورد آشنا شدن با طراحي آموزش تفاوت وجود دارد.
8-    بين نظرات معلمان دوره دوم ابتدايي در مورد عملكرد گروه‌هاي آموزشي (حالت كلي) تفاوت وجود دارد.


مقدمه
مسأله آموزش و راه‌هاي بهبود كيفيت آموزشي از جمله اموري است كه توجه جامعه و بخصوص سازمان آموزش و پرورش را به خود جلب كرده‌اند و از ديرباز در جوامع سنتي و قبل از پيدايش آموزش‌هاي رسمي در پي تحقيق بخشيدن به اين هدف بوده‌اند و با شكل‌گيري آموزش‌هاي كلاسيك درسي. از يك طرف مسئولان آموزشي و از طرف ديگر نياز معلم به حل مسائل و مشكلات آموزشي خود و پر كردن خطاهاي آموزشي و تغيير و تحولات فرهنگي درجامعه و بروز پديده‌هاي جديد و... باعث مي شود كه معلمان به عناوين مختلف تجربه خود را افزايش داده و بباي پاسخگويي به سوالات فراگيران و دستيابي به اطلاعات جديد آموزشي، نيازمند همكاري و همفكري ديگران در قالب انجمن، گروه‌ها، شورا و... باشد لذا براي رسيدن به اهداف فوق و موفقيت در امر آموزش بر طرف كردن نارسائي‌ها و هماهنگي در نحوه آموزش‌ها و ايجاد اعتماد به نفس و انگيزه در معلمان مخصوصاً معلمان كم تجربه و تازه‌كار جهت مطرح كردن مشكل آموزشي و دستيابي به پاسخ منطقي و قابل قبول و در نهايت رشد فكري و اخلاقي دانش‌آموزان اين گروه‌ها شكل گرفت.
آموزش و پرورش در ايران
از عهد باستان به صورت‌هاي مختلف در ايران وجود داشته مهمترين هدف آموزش و پرورش در آن زمان اين بود كه افرا به ويژه جوانان را عنصر مفيد جامعه بار آورده و به اخلاق نيك بيارايند و آنها را به عنوان خدمتگذاري صديق براي جماعه آماده كرده و جهت كسب فضايل اخلاقي سوق دهند در اين دوره آموزش و پرورش حالت انحصاري داشته و دانش و معلومات را از مردم عادي مخفي كرده و افكار خود را از اين طريق به فراگيران القا مي‌كردند. آموزش و پرورش ايران بعد از اسلام با تغييراتي بنيادي و اساسي و محتوا و... . منحصر به آموزش احكام و روايات در مساج و مجالسي مذهبي بوده و از قرن دوم هجري با روي كار آمدن عباسيان و نفوذ ايرانيان در امور ممالك، وضع مدارس بهبود يافت و مدارس قديمه به نام بيت‌الحكم تأسيس شده با گذشت چندين سال جهت توسعه آموزش در قلمرو حكومتي خود، ابتدا مدارس به نام نظاميه كه شكل تكامل يافته مكتب‌ها بود، تأسيس شده و بعد از آن و حمايت او مدارس به نام متضريه احداث كرد كه نسبت به مدارس نظاميه و ديگرا مراكز علمي آن روز در شرق و غرب جهان اسلام و ايران از برتري برخوردار بود و مهمترين هدف آموزش در اين دوره تأمين و تربيت اشخاص بصير و مطلع و آشنا با راه و رسم سياست و امور مملكت داري بوده و سپس علوم متدوال از آن روز از قبيل طب و نجوم و رياضي و... اهميت يافته. حمله مغولان، زمان عقب‌نشيني شديد نظام آموزشي در كشور بود ولي با گذشت زمان و با نفوذ همت وزراي ايراني و دانش‌پرور، آموزش و پرورش گسترش يافت و مدارس مجدداً احداث گرديد، در زمان صفويه، مدارس ديني متعددي تأسيس و مدارس قديم احيا و ترميم شدند و موقوفات زيادي به خود اختصاص داد ولي هدف از آموزش‌ها بيشتر منحصر به گسترش علوم ديني بود و به نياز مقعلمين توجه چنداني نمي‌شد و تأثير معلمان بيشتر تأكيد بر حافظه در يادگيري و انتظارات غيرواقع از شاگردان بود.
با تأسيس مدارس دارالفنون توسط اميركبير كه مبتني بر طرح برنامه‌هاي نوين دنيا بود و با طرح و برنامه‌اي نشأت گرفته از نيازهاي آن دوره، اولين اقدام دولت در زمينه توسعه آموزش و پرورش و برقراري نظام رسمي آموزش و پرورش در كشور بود.
آموزش و پرورش ايران در قرن معاصر
تا زمان مشروطيت و چند دهه بعد از آن مكتب‌خانه‌هاي سنتي، عوامل عمده آموزش و پرورش محسوب مي‌شدند و كنترل و نظارتي از طرف حكومت‌هاي وقت اعمال نمي‌شد و دارايي ضوابط سازمان‌سافته‌اي هم نبود بعد از انقلاب مشروطه در ايران طبق اصولي از متمم قانون اساسي (18 و 19) وظايف آموزش و پرورش تعيين شد و اقدام به تأسيس مدارس جديد با شرط تحصيل رايگان و اجباري در سطوح مختلف گرديد. در سال 1300 هجري شمسي قانون تشكيل شوراي عالي فرهنگ به تصويب رسيد كه نقش قانون‌گذاري نظام آموزش و پرورش را عهده‌دار شده بود و وظايف تدوين آيين‌نامه‌ها و امور فني مدارس، ارزشيابي تحصيلات را به عهده داشت و در نتيجه خطوط اصلي نظام آموزش و پرورش كه شامل اصول زير بود، مشخص گرديد:
1-    دولت مسئوليت كنترل و اداره تمام سطوح آموزش را عهده‌دار است.
2-    تأسيس مدارس در شهر و روستا بر عهده دولت است
3-    آموزش و پرورش ابتدايي اجباري و رايگان است
4-    استخدام و تربيت معلم و تدريس و تصويب برنامه‌هاي آموزشي از وظايف دولت است.
در سال 1312، عناوين دبستان، دبيرستان، هنرستان، دانشسرا، دانشگاه، آموزگار، دبير و استاد در نظام آموزشي به نام وزارت فرهنگ تعريف شده و رسميت يافتند.
در سال 1324 براي نخستين بار جهت فراهم آوردن وسيله همكاري خانه و مدرسه براي پيشرفت فكري و آموزشي و اخلاقي دانش‌آموزان، آيين‌نامه‌اي تصويب و از آبا شماره 1326 در هر مدرسه هيئتي به نام انجمن همكاري خانه و مدرسه تشكيل شد.
از سال تحصيلي 46-1345 آموزش و پرورش از وزارت فرهنگ تفكيك و به نام وزارت‌خانه مستقل شروع به فعاليت نمود و در سال 1350 نظام تحصيلات رسمي در سطوح تعليمات ابتدايي و راهنمايي و متوسطه به تصويب شوراي عالي آموزش و پرورش رسيد و در نهايت بعد از انقلاب اسلامي، آموزش و پرورش با سياستي جديد از سوي دفتر همكاري حوزه و دانشگاه تعريف شد كه عبارتست از: فراهم آوردن زمينه‌ها و عوامل مساعد براي شكوفا ساختن استعدادهاي انسان و حركت تكاملي او به سوي هدفي مطلوب از طريق برنامه‌اي سنجيده و حساب شد.
تعريف آموزش و پرورش
1-    اميل دوركيم: آموزش و پرورش فعليتي است كه توسط نسل‌هاي بزرگسال به روي نسل‌هايي كه هنوز وارد زندگي اجتماعي نشده‌اند، انجام مي‌گيرد و هدفش ايجاد و رشد پاره‌اي از ويژگي‌ها و اوضاع و احوال جسمي، فكري و اخلاقي است كه جامعه به طور كلي و محيط خاص كودك از آنان انتظار دارد.
2-    لانگ فورد: آموزش و پرورش فعاليتي است كه بر خلاف فعاليت‌هايي كه هدف آنها بدست آوردن نتايج نظري است، هدف آن رسيدن به نتايج علملي است.
3-    لاج: واه آموزش و پرورش دو كاربرد دارد يكي وسيعتر و ديگري محدودتر و تعريف وسيع‌تر آن عبارتست از: معادل تجربه و منظور تجربه، تجربه ارگانيسم و زنده است كه با محيط طبيعي خود واكنش دارد.

پيشنهادات و راهكارها
1- جايگاه عملكرد آموزشي در ابتدا براي اداره و عوامل اجرايي پس براي معلمان كه سر گروهيا عضو گروه براي فعاليت آموزشي انتخاب ميشوند و در فعاليت براي كليه افرادي كه به نحوي با مسئله آموزشي دانش‌آموزان ارتباط دارند از جمله مسئولين و معلمان در سطح شهر تعريف و مشخص گردد تا از حالت فعلي خارج شده و فعال گردد و اعضاي خود را با معياري درست سنجيده و مطابق با چهارچوب و مقررات آموزشي عمل كرده و خود را با آن وفق دهند.
2- ارائه خط مشي و دستور كار از طرف رده بالا جهت اجراي بهتر و ايجاد هماهنگي لازم بين گروه‌هاي مختلف در سطح شهر استان.
3- تقويت همه‌جانبه آموزشي از لحاظ اختصاص بودجه مشخص و تجهيزات آموزشي مانند كتب تخصصي و علمي، دستگاه رايانه و دستگاه تكثير، شبكه اطلاع‌رساني (اينترنت) در صورت امكان.
4- وقت بيشتر در انتخاب اعضاي اموزشي كه از طرف آموزشگاه به مركز هماهنگي مرفي مي‌شوند. از نظر دانش‌ انگيزه كار و تلاش و صرف وقف علاقه‌مندي، توانايي، تجربه كار و وقف ... .
5- افزايش قدرت اجرايي آموزشي در تصميم‌گيري و تصميم‌سازي از طريق عمل سه موارد بعد 4.
6- ايجاد و روش ارتباطي بينمعلمان و مخصوصا براي آموزشي و پرورش بهتر.
7- تشخيص نياز و عدم نياز ايجاد و رده‌هاي ضمن خدمت براي معلمان در دوره‌هاي ابتدايي.
8- برنامه‌ريزي جهت ايجاد سيستمي مناسب جهت ارزشيابي از كار گروه‌هاي ارزشيابي.
9- عملكرد آموزشي بايد ارتباط قوي‌تري با معلمان در حوزه عملكردي خود برقرار كرده و در زمينه‌هاي مختلف از نظرات آنها استفاده كرده و به عناوين مختلف معلمان را در جهت استفاده از وسايل آموزشي در امر آموزش، ارائه انتقادات و پيشنهادات و ... تشويق نمايند.
10- عملكرد آموزشي توصيه ميشود به طرق مختلف انگيزه لازم براي ايجاد ارتباط بيشتر جهت ارائه نظرات، انتقاد و پيشنهاد و استمرار رابطه در زمينه مختلف آموزشي و يا تربيتي، تغيير و اصلاح محتواي كتب درسي و ... با معلمان بوجود آورند چون معلمان تا انگيزه‌اي براي ارائه نظرات خود نداشته باشند و تمايلي نشان نداده و از ارائه نظر چه به صورت شفاهي يا مكتوب و حتي تحصيل پرسشنامه تحقيقي و ... خودداري كرده و يا به دلسردي انجام ميدهند.
11- توصيه مي‌شود نظارت بيشتري از طريق حضور در مراكز اموزشي و در كلاس درس، نحوه آموزشي، بررسي سوالات امتحاني، بررسي اوراق امتحاني، ارزشيابي آن و ... به كار معلمان داشته باشد كه قطعا نظرات در اين سر بهبود و كيفيت آموزشي موثر خواهد بود.
12- جهت هماهنگي در روش تدريس، حل مشكلات، آشنايي با طراحي آموزشي و طرح درس و ... جلساتي را در ابتدايي سال تحصيلي برگزار كنند.
13- جهت تشويق معلمان در امر استفاده از وسايل آموزشي ايجاد دوره ضمن خدمت چند ساعت يا از طريق نشريه، فيلم، نوار كاست و ... روش كاربرد زمان استفاده از انها را در امر آموزش ياري دهند.


منابع:
1- الماس علي محمد – آموزش و پرورش تطبيقي.
2- حاجي پروانه فرهاد – بررسي عملكرد آموزشي دوره دوم ابتدايي.
3- علاقه‌بند علي – جامعه‌شناسي آموزش و پرورش.
4- عزتي ابوالفضل – آموزش و پرورش اسلامي.
5- مير سپاس ناصر – مديريت منابع انساني و روابط كار.
6- وكيليان منوچهر – تاريخ آموزش و پرورش در ايران و اسلام.
7- شيوه‌نامه ارزشيابي عملكرد آموزشي در دوره ابتدايي.
8- شيري، سيد محمد – بررسي عملكرد آموزشي مدارس شهر.
9- رشد تكنولوژي آموزشي.