این فایل در قالب فرمت Power Point قابل ویرایش ، آماده پرینت و ارائه به عنوان پروژه پایانی میباشد
فهرست مطالبمقدمه 4فرآيند توليد روغن نباتي 5روغن فندق 7روغن بادام شیرین؛ نرم کننده پوست 8روغن بادام تلخ؛ تقویت کننده مژه ها 9روغن پسته؛ شفاف کننده مو 10روغن سیاهدانه؛ تقویت کننده موی سر 11روغن گردو؛ داروی قلب 12روغن جوانه گندم؛ مانع پیری پوست 13روغن کرچک ؛ برطرف کننده پینه دست و پا 14خاصیت روغن های طبیعی گیاهی 15وقتی سرما خوردید بذر کتان به خانه بیاورید 16رفع بی خوابی با ماساژ روغنی 17اگر مفصل های تان درد می کند 18دفع سنگ به ساده ترین شیوه 19تسکین دردهای ناشی از سیاتیک 20به جای ریمل استفاده کنید 21روغن تلخی که برای پوست شما شیرین است 22درمان میخچه و پینه با روغن کدو 23
مقدمه--روغن های گیاهی منبع غنی اسیدهای چرب ضروری، ویتامین ها و املاح معدنی هستند و روغن هایی چون آفتابگردان، کانولا، سویا، ذرت و کنجد، شناخته شده ترین روغن های خوراکی گیاهی بوده که از انواع مغزهای آجیلی و برخی دانه ها به دست می آیند، اما علاوه براین روغن ها طیف وسیعی از روغن های گیاهی جهت مصارف آرایشی ـ بهداشتی در عطاری ها یا داروخانه ها به فروش می رسند و به دلیل خواص و ویژگی های فراوان بسیار مورد توجه خانم ها قرار گرفته اند. .روغن هایی چون روغن بادام، فندق، پسته، گردو، کتان و سیاهدانه از جمله این روغن ها هستند، اما این روغن ها چه مزیتی دارند و آیا می توان آنها را جایگزین مواد یا کرم های آرایشی کرد؟
فرآیند تولید روغننباتی فرآیند تولید شامل 3 واحد ذخیره سازی آماده سازی و روغن کشی مکانیکی می باشد که در زیر به طور خلاصه بیان می شود. دانه های روغنی تحت شرایط دما و رطوبت کنترل شده و درسیلوهای ذخیره سازی ذخیره می گردند. ابتدا دانه های روغنی را در الک بوجاری، غربال می کنن د که بدین ترتیب ناخالصی هایی از قبیل گردوغبار، شاخه های کوچک، پوست و دانه های پوک جدا می شوند سپس دردستگاه شن گیر، شن و ذرات زیر سنگین جدا می شوند. دانه های تمیز شده را در سیلوی خشک کن ذخیره و از آنجا به خشک کن دانه هدایت می کنند دراین خشک کن به کمک دمیدن هوای گرم به دانه های روغنی، رطوبت آنها را به میزان مناسب تنظیم می نمایند. برای دانه های تخم پنبه با استفاده از دستگاه لینترگیری، الیاف روی دانه ها گرفته می شود. پیش از آنکه دانه های روغنی به دستگاهایی روغن کشی مکانیکی هدایت شوند.
فرآیند تولید روغننباتیعملیات حرارتی موسوم به پخت بر روی آنها صورت می گیرد.دانه های پخته شده به دستگاههای روغن گیری مکانیکی هدایت می گردند. متداولترین نوع این دستگاه ها، پرس مارپیچی یا پره ای می باشد. درداخل این پرس، دانه ها توسط گردش حلزونی، تحت فشارلازم قرارگرفته و روغن گیری میگردد دراین پرس ها بین 90 تا 97 درصد روغن موجود در دانه، استخراج می شود. روغن حاصل از فشردن دانه توسط پرس مارپیچی، دارای مواد جامد همراه می باشد که برای جدا کردن این مواد، روغن توسط پمپ به فیلتر پرس تزریق می گردد. دراین فیلتر ذرات کنجاله و جامدات مختلف دیگر از روغن جدا می گردند. روغن از این فیلتر به تانک توزین و از آنجا به مخازن ذخیره سازی روغن خام منتقل می شود. کنجاله تولید شده دردستگاه پرس نیز بعد از هوادهی و رطوبت گیری، درسیلوی مربوطه ذخیره سازی و سپس کیسه گیری و دردوزی شده وجهت مصرف خوراک دام مصرف می گردد
روغن فندق دو کاربرد درمانی و آرایشی دارد. به دلیل طبع گرم و خشک برای سرفه و دردسینه که از سردی باشد نافع است. بتاسیتوسترول آن اثر فوق العاده ای در پیشگیری از سرطان های سینه و پروستات داشته و اسیدچرب اولئیک آن از افزایش کلسترول بد خون جلوگیری می کند. این روغن به دلیل غنی بودن از ویتامین E برای سلامت ماهیچه های قلب نافع و به عملکرد طبیعی سیستم تولید مثل کمک می کند. روغن فندق علاوه بر ویژگی های خوراکی برای سلامتی و لطافت پوست نافع بوده و تقویت کننده موثر ابروهاست
این روغن جایگزین مناسب لوسیون های شیمیایی بوده و اغلب کاربرد آرایشی و بهداشتی دارد. روغن بادام شیرین تاثیر فوق العاده ای در تمیز کردن پوست، ماساژ بدن و صورت، مراقبت از موهای حساس و شکننده و ایجاد پوستی نرم و مرطوب دارد و براحتی مالیده و به آرامی جذب می شود. در درمان بیماری های اگزما و ریزش مو موثر است و با ایجاد یک لایه محافظ روی پوست به مدت طولانی از نفوذ آلودگی به پوست جلوگیری کرده و تسکین بخش است. مصرف خوراکی این روغن نیز برای درمان التهاب معده موثر و برونشیت، سرفه های مزمن و یبوست را رفع می کند.
روغن بادام تلخ؛ تقویت کننده مژه هااین روغن خواصی شبیه روغن بادام شیرین دارد با این تفاوت که خوراکی نبوده و فقط به صورت جلدی مورد استفاده قرار می گیرد و تا حدودی از ریزش مو، ابرو و مژه پیشگیری کرده و به دلیل ویتامین ها و املاح معدنی، تقویت کننده پوست است. این روغن به طور طبیعی حاوی عنصر گوگرد بوده و در درمان جوش های میکروبی موثر است. در ضمن خشکی و ترک های پوستی را که در اثر سرمای هوا ایجاد می شود از بین می برد.
این روغن به طور گسترده در مواد آرایشی و بهداشتی کاربرد دارد. روغن پسته یک مرطوب کننده مطلوب بوده و به سرعت جذب می شود و حالت چسبندگی ایجاد نمی کند و برای ماساژ صورت و بدن گزینه مناسبی است. اسیدهای چرب امگا۶ آن اثر زخم های ناشی از اعمال جراحی را از بین برده و از چین و چروک دور چشم و صورت جلوگیری کرده و از همه مهم تر موها را شفاف می کند. مصرف خوراکی این روغن نیز جنبه درمانی داشته و فسفر آن هوش و حافظه را افزایش و اسیدفولیک آن به رشد و تکامل سیستم عصبی جنین کمک می کند. روغن پسته ضربان قلب را تنظیم و به اکسیژن رسانی بهتر سلول ها کمک کرده و برای درمان دردهای استخوانی اثر شگفت انگیزی دارد. این روغن به دلیل مقدار کم کربوهیدرات برای افراد مبتلا به دیابت مضر نیست و به جهت فیتواسترول های گیاهی با کاهش کلسترول بد خون موجب سلامت قلب می شود.
روغن سیاهدانه؛ تقویت کننده موی سراین روغن از غنی ترین روغن های آرایشی است و موهای سفت و شکننده را تقویت می کند. روغن سیاهدانه به دلیل ترکیبات شبه هورمونی به رویش مجدد موهایی که پیاز آن ضعیف شده کمک کرده و با تقویت رنگدانه مو از سفیدشدن آنها جلوگیری می کند. خواص خوراکی منحصر به فرد این روغن آن است که کلیه و مجاری ادرار را تمیز، سیستم ایمنی را تقویت، سرماخوردگی را درمان و در بهبود آرتروز، روماتیسم و التهاب لثه ها موثر است,
این روغن اغلب کاربرد خوراکی و درمانی داشته و برای پایین آوردن و تنظیم کلسترول خون مفید است. البته روغن فندق و بادام نیز تا حدودی به کاهش کلسترول خون کمک می کند، اما نه به اندازه روغن گردو. این روغن تری گلیسیرید بالا، سوزش بافت ها و ناراحتی های اعصاب و روان را التیام و به دلیل مقدار زیاد ویتامین های E و A نقش آنتی اکسیدانی داشته و از پیر شدن سلول های بدن ممانعت می کند. این روغن، دارویی مطلوب برای قلب .محسوب می شود
این روغن در محصولات آرایشی و بهداشتی برای درمان ناراحتی های پوستی مثل اگزما و پسوریازیس استفاده می شود. روغن جوانه گندم سرشار از ویتامین E و اسیدهای چرب ضروری است و درصد بالای ویتامین E آن آثار زیانبار رادیکال های آزاد پوست را خنثی کرده و از پیری زودرس و چین و چروک پوست جلوگیری می کند. این روغن، محافظت پوست در برابر پرتوی ماورای بنفش خورشید بوده و ماسک آن سبب لطافت و نرمی پوست صورت به خصوص در دوران یائسگی می شود
روغن کرچک ؛ برطرف کننده پینه دست و پااین روغن یک داروی خوراکی ملین، طبیعی و قوی با اثری سریع است. از این روغن در مواردی که لازم است محتویات معده خارج شود به عنوان یک ماده تهوع آور استفاده می شود. مشکل مصرف این روغن طعم و بوی نامطبوع و دشواری بلع آن است که امروزه برای رفع این مشکل از کپسول روغن کرچک استفاده می شود. روغن کرچک برای برطرف کردن یبوست و درمان سندرم روده تحریک پذیر موثر است. این روغن علائم افسردگی و خستگی را کاهش می دهد و به دلیل خاصیت ضدمیکروبی در درمان زخم های پوستی و از بین بردن قارچ های دور ناخن دست و پا مفید و برطرف کننده شوره سر و جلادهنده موهای خشک است و برای درمان پینه روی پا استفاده می شود. در زمستان پس از دوش گرفتن برای جلوگیری از خشکی پوست و لکه های سفید از روغن کرچک به عنوان مرطوب کننده استفاده کنید.توجه : این روغن در دوران بارداری و شیردهی و برای کودکان زیر ۱۲ سال توصیه نمی شود. مهم ترین عارضه مصرف طولانی مدت این دارو مختل شدن حرکات طبیعی روده و ایجاد وابستگی به اجابت مزاج است
روغن های طبیعی گیاهی از جمله داروهای طبیعی و پرخاصیتی هستند که امروزه استفاده از آن ها برای درمان و تسکین بسیاری از بیماری های جسمی و روحی توسط درمانگران شیوه های درمانی طبیعی توصیه و تجویز می شود این روغن ها که از دانه، مغز، میوه و پوست آن ها تهیه می شود امروزه به صورت موضعی و خوراکی برای درمان بیماری های مختلف مورد استفاده قرار می گیرد. در این شماره برخی از خواص درمانی و کاربردهای .موضعی روغن های طبیعی را مرور می کنیم
● وقتی سرما خوردید بذر کتان به خانه بیاوریدروغن به دست آمده از بذر کتان یکی از بهترین عصاره های گیاهی برای درمان گرفتگی بینی و زکام است. درمانگران طب سنتی به بیمارانی که در فصل زمستان دچار زکام، سرماخوردگی و گرفتگی بینی می شوند توصیه می کنند یک تا ۲ قطره از روغن بذر کتان را درون حفره های بینی خود بچکانند یا مقدار اندکی از این روغن را روی بینی خود ماساژ دهند این کار کمک می کند تا علاوه بر باز شدن حفره بینی، تنفس این افراد نیز تقویت شود.
● رفع بی خوابی با ماساژ روغنیقطعا با روغن بادام شیرین آشنایی دارید یا از این روغن در آشپزخانه خود نگهداری می کنید. روغن بادام شیرین یکی از پرمصرف ترین روغن های گیاهی در میان مردم است که خواص درمانی متعددی برای آن ذکر شده است. یکی از مفیدترین خواص این روغن گیاهی رفع بی خوابی، اضطراب و افکار پریشان ذکر شده است. درمانگران طب سنتی ماساژ این روغن را در ناحیه سر پیش از خواب یکی از بهترین روش ها برای درمان بی خوابی و اختلال خواب ناشی از فکر، خیال و اضطراب ذکر کرده اند. علاوه بر این، ماساژ موضعی روغن بادام شیرین از جمله روش هایی است که به چاقی بدن کمک می کند.
● اگر مفصل های تان درد می کنددرمانگران طب سنتی برای کاهش دردهای مفصلی استخوانی به مراجعان خود استفاده موضعی از روغن سیاه دانه را توصیه می کنند. مصرف این روغن به افرادی که مزاج سرد دارند توصیه می شود. ماساژ این روغن در موضع درد موجب گرم شدن ناحیه و کاهش دردها و التهاب های موجود در مفاصل بیمار می شود. علاوه بر این، مالیدن این روغن روی قفسه سینه یا بدن موجب درمان سرفه های ناشی از سرماخوردگی و آنفلوآنزا می شود. در عین حال ماساژ این روغن در ناحیه قفسه سینه موجب کاهش درد سینه و از بین رفتن تنگی نفس در افراد مبتلا به سرماخوردگی می شود.
● دفع سنگ به ساده ترین شیوهافرادی که مبتلا به سنگ کلیه یا سنگ مثانه هستند می توانند در کنار درمان اصلی خود از ماساژ روغن کنجد نیز برای تسکین درد ناشی از سنگ کلیه یا سنگ مثانه بهره بگیرند. درمانگران طب سنتی ایران ماساژ روغن به دست آمده از دانه های کنجد را بهترین روش برای دفع سنگ کلیه و مثانه می دانند. آن ها براین باورند، درصورتی که بیمار به طور مستمر از این روغن برای ماساژ ناحیه مربوط به مثانه و کلیه ها استفاده کند در مدت زمان کوتاهی قادر است سنگ را با دردسر کمتری دفع کند.
● تسکین دردهای ناشی از سیاتیکدر متون مختلف طب سنتی ایران به تاثیر درمانی و تسکین دهنده روغن گردو بر دردهای ناشی از گرفتگی سیاتیک و اسپاسم های آن اشاره شده است. درمانگران طب سنتی ماساژ روغن گردو که از مغز گردو و پوست آن تهیه می شود را در ناحیه کمر، پشت و پاهای بیمار برای درمان سیاتیک بسیار موثر می دانند و بر این باورند، استمرار در ماساژ این ناحیه با روغن گردو منجر به بهبود سیاتیک و برطرف شدن اسپاسم های این ناحیه می شود.
● به جای ریمل استفاده کنیدروغن فندق یکی از مفیدترین داروهای گیاهی موضعی است که از میوه و پوست فندق به دست می آید. این روغن که مصرف خوراکی و موضعی دارد در درمان سرفه های مزمن، خروج اخلاط مزاحم از ریه و درمان برخی از بیماری های کبد بسیار مفید است اما مصرف موضعی این روغن در ناحیه ابرو و مژه موجب تقویت و پر پشتی موهای مژه و ابرو می شود. علاوه بر این، درمانگران طب سنتی ماساژ روغن فندق در ناحیه سررا موجب تقویت مغز و افزایش توانایی ذهنی انسان می دانستند.
● روغن تلخی که برای پوست شما شیرین استروغن بادام تلخ از جمله روغن های گیاهی با طبیعت گرم و کمی مرطوب است. این روغن که از مغز بادام تلخ به دست می آید به ۲ صورت خوراکی و موضعی توسط درمانگران به بیماران تجویز می شود. درمانگران طب سنتی ماساژ صورت با روغن بادام تلخ را یکی از بهترین شیوه های طبیعی برای از بین بردن آثار لک، آثار باقی مانده از جوش و سایر آثار پوستی می دانند. از این رو به مخاطبان خود توصیه می کنند ۲ تا ۳ بار در هفته از این روغن برای ماساژ پوست صورت شان استفاده کنند. علاوه بر این، مالیدن این روغن روی پوست موجب خشک شدن و از بین رفتن جوش های چرکی و عفونت های پوستی نیز می شود.
● درمان میخچه و پینه با روغن کدودرمانگران طب سنتی روغن کدو را در شرایطی خاص از مغز و پوست تخم کدو تهیه می کنند. روغن به دست آمده از تخم کدو خواص درمانی متعددی دارد که از میان آن ها می توان به درمان سرفه و خشونت سینه، درمان خارش سر و تقویت اعصاب می توان اشاره کرد. علاوه بر این، روغن کدو خاصیت دیگری نیز دارد که از آن به صورت موضعی برای درمان میخچه، پینه و نرم کردن آن ها استفاده می شود. از این رو این درمانگران ماساژ موضعی روغن کدو روی میخچه و پینه ها را بهترین روش برای درمان و تسکین دردهای ناشی از میخچه یا پینه کف دست یا کف پا می شناسند.
روغن كشي و پالايش روغن
اين واحد از كليه دانه هاي روغني موجود از جمله پنبه تخم, سويا, آفتابگردان , كنجد , كلزا وگلرنگ روغن را استحصال مي نمايد. همچنين پس از جدا سازي روغن موجود در دانه هاي روغني , متفرعات حاصل اعم از پوسته آفتابگردان و كنجاله نيز توليد شده كه براي مصارف دام و طيور مي باشد.
واحد تصفيه خانه
خط خنثي سازي روغن: (Neutralization)
اولين مرحله عمليات تصفيه روغن عمل خنثي سازي مي باشد كه صمغ و اسيد هاي چرب آزاد شده روغن طي فرايند خاصي با استفاده از چند دستگاه سانتريفوژ و تجهيزات مربوطه از روغن جدا مي شود.
خط رنگبري: (Bleaching)
روغن بعد از عمليات خنثي سازي ,شستشو و خشك كردن وارد خط رنگبري مي شود. در اين واحد با استفاده از خاك رنگبري, روغن بيرنگ مي شود و خاك رنگبري شده توسط فيلتر از روغن جدا مي گردد. دو روش عمده رنگبری به صورت زیر هستند:
روش مداوم بی رنگ کردن:
روغن خنثی شده از مخزن روغن خنثی با درجه حرارت 130 درجه فارانهایت (55 درجه سانتی گراد) و از طرف دیگر به تدریج خاک بی رنگ کننده توسط یک تغذیه کننده با دور متغیر به مخزن اختلاط خاک و روغن انتقال داده می شود، مخلوط به صورت دو غاب در می آید. دستگاه بی رنگ کننده دو طبقه بوده و تحت خلأ می باشد. دو غاب به قسمت فوقانی بی رنگ کننده پمپ می شود .
مخلوط روغن و خاک با رطوبت کم از انتهای طبقه اول خارج گردیده و توسط پمپ از یک مبدل حرارتی عبور داده می شود و درجه حرارت به 230 درجه فارانهایت (110 درجه سانتی گراد) افزایش داده می شود.
مخلوط با این درجه حرارت وارد قسمت تحتانی بی رنگ کننده می شود در این قسمت مخلوط حدود 15-20دقیقه می ماند و سپس وارد دو فیلتر پرس می شود فیلتر پرس سوم به عنوان یدک می باشد . روغن خروجی از فیلتر را چون هنوز درجه حرارت آن بالاست لذا روغن صاف شده را توسط آب سرد و خنک نمود و درجه حرارت را برای ذخیره سازی به 1300F کاهش می دهند.
روش بی رنگ کردن غیر مداوم :
ابتدا روغن را تحت خلأ گرم می کنند تا هوا و آب موجود در روغن خارج می گردد و روغن کاملا خشک شود ( درجه حرارت 70- 80 درجه سانتی گراد) سپس از بالای مخزن بی رنگ کننده مقدار خنک بی رنگ کننده با رطوبت مناسب وارد روغن می شود .
گرم کردن را تا درجه حرارت 110 درجه سانتی گراد ادامه می دهند 15-20دقیقه مخلوط را به فیلتر پرس می فرستند در بی رنگ کردن روغن های دارای کاروتن به علت ناپایداری این رنگ در مقابل حرارت علاوه بر افزایش خاک بی رنگ کننده به مقدار مناسب درجه حرارت و گاهی به بیش از 150درجه سانتی گراد می رسانند .
خطوط بوگيري: (Dedorizing)
اين مرحله شامل دستگاههاي بوگيري مي باشند كه وظيفه بوگيري و حذف برخي مواد كه بايستي از روغن جدا شوند را بر عهده دارد.
آخرین مرحله تصفیه روغن مرحله بی بوسازی است. در این مرحله بو و مزه نامطلوب روغن حذف می شود. مواد ایجاد کننده بو و طعم عمدتا لاکتونها ، کتون ها آلدئیدها و اسیدهای چرب آزاد هستند.
اسیدهای چرب C4تا C6 مزه تند ولی اسیدهای چرب C6مزه کهنگی و صابون در روغن ایجاد می کند.
به خاطر اختلافی که از نظر فراریت بین گلیسریدها و مواد ایجاد کننده طعم و بوی روغن وجود دارد می توان عملیات بی بوسازی را با بخار داغ انجام داد.
در روش های جدید بخارزدن همراه خلاء انجام می شود و درجه حرارت هم بالا است. همزمان با گرفتن طعم و بوی روغن تقریبا کلیه اسیدهای چرب آزاد باقی مانده در روغن هم جدا می شوند. روغن های اکسیده نیز در جریان بی بوسازی روغن ها شکسته می شود و جدا می شوند .
روش غیر مداوم : بی بو کننده از یک تانک استوانه ای یک جداره که هر دو انتهای آن عدسی شکل است، تشکیل شده است. بدنه بی بوکننده جوشکاری شده است ارتفاع حدود 2 برابر قطر آن است. فضای خالی مخزن در حدود فضای روغن می باشد .
فضای خالی به منظور جلوگیری از خروج روغن به همراه بخار می باشد تزریق بخار مستقیم سبب پاشیدن روغن می گردد که جهت جلوگیری از خروج کلاهکی در فضای خالی نصب می کنند .
جهت افزایش راندمان بخار مصرفی تلاش می شود که بخار به دو صورت پودر وارد روغن شود والا مقداری از بخار تلف خواهد شد در داخل مخزن بی بوکننده مارپیچ های برای گرم کردن روغن توسط بخار آب یا روغن های معدنی وسرد کردن در خلاء قوی انجام می شود .
این نوع بی بوکننده برای ظرفیت های پایین طراحی می شود. جنس بی بوکننده برای ظرفیت های پایین طراحی می شود. جنس بی بوکننده سیستم های قدیمی آهنی می باشد. از دیدگاه کیفی دراین روش دو مشکل عمده وجود دارد که عبارتند از :
:: آهنی بودن مخزن که عاملی است برای پروکسیدان.
:: یک جداره بودن مخزن که اگر احتمالا سوراخی ایجاد شود، هوا مستقیما به روغن وارد شده باعث سوختن آن می شود.
روش نیمه مدوام: بی بو کننده از یک استوانه با صول زیاد ساخته شده است که در داخل آن بسته به نوع طرح از 3 تا 5 سینی فولاد زنگ نزن قرار دارد،که به این بی بو کننده اصطلاحاً دو جداره می گویند .
ارتفاع روغن در سینی بسته به ظرفیت دستگاه تا متر است و زمان نگهداری 20 تا 30 دیقیقه است وسپس روغن از مخزن اندازه گیر به میزان معین وارد سینی اول می شود .
روغن در این سینی توسط روغن سینی چهارم که روغن آن بی بو شده است به طور مستقیم گرم میشود،با این عمل هوای موجود در روغن سینی اول جدا می شود .در سینی دوم روغن توسط بخار غیر مستفیم و گاهی توسط روغن های معدنی گرم می شود وبه درجه حرارت مورد نظر میرسد در سینی سوم عمل بی بو کردن توسط تزریق بخار مستقیم می شود سینی چهارم به منظور بازیابی حرارت است و در سینی پنجم عمل سرد کردن روغن توسط آب انجام می شود.
بین سینی ها شیر های خودکار وجود دارد.روغن ابتدا از سینی 5 خارج و کاملاً تخلیه می شود.سپس شیر خودکار بین 4 و 5 باز می شود و روغن کلاً از سینی 4 به 5 وارد می شود،سپس شیر بین سینی 3و 4 باز می شود و همین ادامه پیدا می یابد .
این بی بو کنننده برای کارخانه هایی طراحی شده است که در طول روز چند نوع روغن بی بو می کنند و نمی خواهند روغن باهم مخلوط شوند .
در این روش سه مشکل عمده کیفی در روش پچ مرتفع شده است.روش بی بو کننده ی دو جداره مداوم بیشتر برای خطوطی طراحی شده است که از یک نوع روغن استفاده می کنند .
طرح های دیگر بی بو کردن وجود دارد و اخیراً با رفع مشکلات سوراخ شدن بدنه بی بو کننده ، سینی ها از جنس فولاد زنگ نزن می باشد .
در بخش بی بو سازی یک مرحله بنام cooler دارد که دمای روغن را تا دمای 60-80 درجه ی سانتی گراد پایین می آورد و سپس به روغن مواد افزودنی از جمله اسید سیتریک،آنتی اکسیدان و بتاکاروتن و ویتامین A و E را به روغن اضافه می کنند .
خط وينترايزر: (Winterization)
هدف از اين عمليات حذف تري گليسريد هاي سنگين خوراكي مي باشد كه در دماهاي نگهداري پايين (درجه حرارت يخچال) سبب كدر شدن رنگ روغن مايع آفتابگردان مي شود.
خط هيدروژيناسيون(Hydrogenation)
در اين مرحله روغن مايع هيدروژنه مي گردد تا روغن جامد تهيه گردد.
روغنهاي مايع داراي پيوندهاي دوگانه يا سه گانه مي باشند و بالاصطلاح سير نشده هستند. براي اينكه آنها را به صورت جامد درآورندآنها را به صورت اشباع در مي آورند، يعني تمام پيوندهاي دوگانه را به پيوند يك گانه تبديل مي كنند. براي اينكار آنها را هيدروژندار مي كنند، يعني به هر پيوند اضافه، دو اتم هيدروژن متصل مي نمايند. هيدروژن دار كردن به صورت واكنش آلكن هاي درون روغن با گاز هيدروژن H2 در حضور يك كاتاليزور انجام مي گيرد. اما هيدروژن دار كردن كاتاليزوري به دو صورت است، 1) استفاده از كاتاليزورهاي همگن 2) استفاده از كاتاليزورهاي ناهمگن. هيدروژن دار شدن ناهمگن روشي كلاسيك است و هنوز به طور گسترده مورد استفاده قرار مي گيرد. كاتاليزور، فلزي است كه به ذرات ريز تقسيم شده است و معمولا" پلاتين، پالاديم يا نيكل مي باشد. محلولي از آلكن تحت فشار كم از گاز هيدروژن در حضور مقدار كمي از كاتاليزور به هم زده مي شود، واكنش به سرعت و به نرمي انجام مي گيرد. وقتي واكنش كامل شد، محلول محصول سير شده را به سادگي با صاف كردن از كاتاليزور فلزي نامحلول جدا مي كنند.
در صنعت برای هیدروژناسیون روغن ها از واکنش روغن با گاز هیدروژن در حضور کاتالیست نیکل استفاده می شود. گاز هیدروژن مصرفی باید درصد خلوص بالایی داشته باشد .
روشهای تولید گاز هیدروژن :
1- تماس آهن گداخته با بخار آب
2- الکترولیز
3- شکستن گاز شهری
جهت تولید گاز هیدروژن در این کارخانه از یک واحد الکترولیز استفاده می شود.روغن در مولکول خود در قسمت اسید چرب حاوی باندهای اشباع نشده است هرقدر طول زنجیره اسید چرب و باندهای غیراشباع آن بالاتر باشد نقطه ذوب روغن افزایش می یابد.
در اثر هیدروژناسیون روغن ها باندهای مضاعف، کاهش یافته نقطه ذوب روغن افزایش می یابد.
هیدروژناسیونی زمانی انجام می شود که شرایط مهیا باشد که شامل روغن مایع ، گاز، هیدروژن و کاتالیست جامد فلزی می باشد.
معمولا از کاتالیست نیکل استفاده می شود ولی گاها از مس یا آلومینیوم برای فعالیت بالاتر آن استفاده می شود عمل هم زدن به منظور حل کردن بهتر هیدروژن در روغن و تماس دائم روغن با کاتالیست صورت می گیرد. در هیدروژناسیون رنگدانه های کاروتنوئیدی هم کاهش می یابد .
از عوامل مؤثر در هیدروژناسیون غلظت کاتالیست، فشار ، خلوص گاز هیدروژن شدت بهم زدن مخلوط و نوع روغن را می توان نام برد. در این کارخانه 5 مخزن 15 تنی برای هیدروژناسیون وجود دارد که روغن حاصل از بخش بی رنگ سازی وارد مخزن ها می شود و دمای آن را تاحدود120-170 درجه سانتی گراد بالا می برند که این عمل توسط کویل های داخل مخازن و بخار داخل آنها انجام می شود .
هیدروژناسیون در مراحل مختلف انجام می گیرد :
مرحله اول : پمپاژ روغن خنثی و بی رنگ شده از مخزن مربوطه به داخل کنورتور، راه اندازی بهمزن ، ایجاد خلاء جهت خروج هوا و احتمالا رطوبت موجود در روغن، بازکردن شیربخار و پیچ گرم کن جهت افزایش درجه حرارت.
مرحله دوم : وقتی درجه حرارت روغن به نقطه شروع هیدروژناسیون رسید، توسط خلاء داخل کنورتور، محلول کاتالیست در روغن را به داخل کنورتور می کشند و این عمل با باز و بسته کردن شیر مربوطه انجام می گیرد.
مرحله سوم : بستن شیر بخار گرم کن، بستن شیر خلاء ، بازکردن شیر ورودی هیدروژن و تنظیم فشار ورودی هیدروژن .
هیدروژن به زیر پروانه وارد می شود و در روغن پخش می شود و ضمن حرکت به سمت بالای کنورتور با روغن ترکیب می شود. قسمتی از هیدرون که با روغن ترکیب نشده است در بالای کنورتور جمع می شود.
ارتفاع روغن در داخل کنورتور در حدی است که پس از گرم شدن به وسط پروانه بالایی می رسد. هدف این است که ضمن بهم زدن روغن، قسمتی از روغن در بالای مخزن پخش شود و هیدروژن موجود در فضای خالی را با خود به داخل روغن برگرداند .
اگر گاز هیدروژن دارای ناخالصی باشد و یا ناخالصی در جریان هیدروژناسیون ایجاد شود این مواد باعث کندی سرعت هیدروژناسیون می شود که گهگاهی گازهای جمع شده در بالای مخزن را به هوا می دهند .
فعل و انفعال هیدروژن گرمازا است لذا رد جریان هیدروژناسیون به ازاء کاهش هر عدد یدی حدود 1.6-1.7 درجه سانتی گراد به درجه حرارت روغن اضافه می شود اگر درجه حرارت روغن بیش از میزان درجه حرارت نهایی هیدروژناسیون باشد با آب سرد درجه حرارت روغن را تنظیم می کنند .
جهت صرفه جویی در طراحی معمولا از همان مارپیچ بخار برای سردکردن با آب نیز استفاده می شود. هیدروژناسیون جهت رسیدن به نقطه ذوب اندیس یدی مشخص ادامه داده می شود. جهت تسریع در روش آزمون به منظور کنترل هیدروژناسیون از دستگاه رفراکتومتر استفاده می شود .
مرحله چهارم : بستن شیر هیدروژناسیون ، ایجاد سیستم خلاء و بازکردن شیر آب سرد جهت سردکردن روغن.
مرحله پنجم : شکستن خلاء بستن شیر آب سرد، پمپاژ روغن به فیلتر پرس جهت جداسازی نیکل مصرف شده از روغن و در نهایت متوقف نمودن بهم زدن.
جهت جداسازی بهینه کاتالیست در فیلتر پرس ، ابتدا در یک مخزن خاک کمک صافی را با روغن مخلوط نموده و از فیلتر پرس می گذارنند تا روکشی روی صافی ایجاد می کند .
منابع:1-مجله زندگی ایده آل2-شبکه اطلاع رسانی دانا http://dana.ir/News/53794.html3-روزنامه جام جم http://www1.jamejamonline.ir/newstext.aspx?newsnum=1007698672674-دانشنامه گیاهان دارویی و میوه ها از رضا محمدی جاویدی5-کتاب گیاهان صنعتی از مرتضی ملازاده6-دانشنامه «طب اهل بیت(ع)» بر اساس طبالائمه آیت الله سید عبدالله شبر و احادیث مستند اهل بیت علیهم السلام، تدوین و ترجمه دکتر محمد رسول دریایی