اداره مصدوم دچار صدمات شکمی
معیارهای تعیین ماهیت و شدت جراحت
مکانیسم جراحت
درجه میزان ضربه
سن مصدوم
میزان مرگ ومیر مصدومین حادثه
انواع صدمات
صدمات نافذ :  30-25 درصدهمراه با صدمات قفسه سینه
صدمات نافذ ناشی از چاقو خوردگی : کبد40%، روده کوچک20%،دیافراگم20%،کولون15%
 صدمات نافذ ناشی از گلوله :روده کوچک50%،کولون40%
 کبد35%، . عروق شکم 25%
صدمات کند: اغلب همراه با آسیب قفسه سینه ،در این نوع صدمه
کبد 45%،طحال55 %، پانکراس ،آئورت شکمی،مثانه پر دچار آسیب می گردد.
علائم صدمات شکم
آسیب ارگان توپر(کبد،طحال،کلیه ،پانکراس ):
  1-  اختلال در عملکرد عضو
  2-  خونریزی                  عدم ایجاد واکنش التهابی و
     بروز علائم شوک :  تاکیکاردی،رنگ پریدگی،تنفس سطحی،پوست سرد و مرطوب
■آسیب ارگان توخالی (معده،روده، حالب ،مثا نه)
1- ایجاد واکنش التهابی             پریتونیت  
درد شدید شکم، تندنس، تهوع و استفراغ،اتساع شکم، سفتی شکم

توجه : کبودی و آثار ضربدیدگی راهنمایی برای تعیین وجود صدمه
بررسی دقیق مصدوم
1- تعیین عامل صدمه و برداشت کلی از صحنه
2- بررسی باز بودن راه هوایی
3- بررسی تهویه و شروع اکسیژن درمانی
4- بررسی وضعیت گردش خون ( بسیار مهم است):
           - تعیین تعداد، نظم ، وشدت نبض کاروتید
           - مشاهده وجود هر گونه خونریزی خارجی
5- بررسی سطح هوشیاری مصدوم
          -  توجه به خطر آسپیراسیون در صورت استفراغ

6-  توجه به پوزیشن ونحوه تنفس مصدوم:
        - کاملا بی حرکت
        - مقاومت شدید در برابر تغییر پوزیشن
        - تنفس های بسیار سطحی و تند
        - ترجیح به داشتن پوزیشن خمیده
7- بررسی درد شکمی:
      - تعیین ناحیه دردناک
      - همراه بودن درد با استفراغ
      - انتشار درد به نواحی
         غیرمرتبط

8  - دادن پوزیشن مناسب به بیمار:
وضعیت خوابیده به پشت ، با
      زانوهای کاملا خمیده
 -  بانداژ ساق و ران ها جهت
      کنترل حرکات پا
 -  پیچیدن مصدوم در پتوی روشن
 جهت حفظ درجه حرارت بدن


9- کنترل دقیق علائم حیاتی از نظر خونریزی داخلی
    - تاکیکاردی و نبض تند و نخی
  -  تنفس های بسیار تند و سطحی
  -  افت فشار خون همراه با باریک شدن فشار نبض
  -  پوست سرد و مرطوب و خاکستری یا رنگ پریده
  -  افزایش زمان پرشدگی کاپیلاری
اقدامات:
         - گرفتن دو خط وریدی
         - شروع انفوزیون رینگر لاکتات 20ml/kg در
            عرض 15 دقیقه ، وسپس یک لیتر برای یک ساعت
         - مانیتورینگ مداوم علائم حیاتی و حفظ فشار خون در حد 100mmHg 

لخت کردن شکم و معاینه جلو ، پهلو ها ، وپشت
در مشاهده شکم به موارد زیر توجه کنید:
     - دفورمیتی شکم
     - باقی ماندن جسم خارجی در شکم
     - بیرون زدگی احشا از شکم
     - آثار صدمات نفوذی
     - آثار کوفتگی، رفتگی و تورم در
        پوست
     - وجود اکیموز دور ناف و پهلوها
     - وجود اکیموز پروانه ای در ناحیه
         داخلی ران


در صورت باقی ماندن جسم خارجی درشکم:
در صورت بیرون زدگی احشا:
1- مطلقا به احشای خارج شده دست نزنید.
2- از باز گرداندن احشا به داخل شکم خودداری کنید.
3-با یک پانسمان مرطوب شده با نرمال سالین
سطح احشا را به طور کامل بپوشانید.
4- در انتها برای حفظ رطوبت پانسمان و احشا،
یک پوشش نایلونی روی آن بکشید.

حفظ رطوبت پانسمان و احشا، با یک پوشش نایلونی

لمس شکم:
                  باید از دور ترین نقطه نسبت به درد اغاز شود.
                 -  حساسیت
                      - گاردینگ
                      - سفتی
                      - اتساع
                      - لمس آرام دنده های 9 و10و11و 12 از نظر
                         حساسیت و درد موضعی: احتمال صدمه کبد، طحال ، کلیه

 پنج صدمه احتمالی همراه با صدمه لگن:

                - احتمال صدمه به مجاری ادراری و مثانه
                  (ناتونی در دفع ادرار؛ هماچوری)
                - احتمال صدمه به روده بزرگ
                - احتمال صدمه به ارگان های تناسلی( وجود درد و
                  خونریزی شدید)
                - احتمال صدمه به مهره های کمری ( بررسی حس و قدرت
                   و حرکت اندام ها)
                - احتمال صدمه به عروق خونی بزرگ

اداره مصدوم با صدمه احتمالی طحال
(خطر پیشرفت علائم شوک هیپوولمیک در عرض چند ساعت)

 بررسی ماهیت تروما:
         - ترومای غیر نفوذی در ناحیه LUQ
         - شکستگی دنده های 10 و 11 و 12 چپ
کلید های تشخیصی پارگی طحال:
         - درد شدید در ناحیه LUQ
         - انتشار درد به شانه چپ
         - توده قابل لمس و بزرگ شونده در LUQ
         - حساسیت و گاردینگ LUQ 
         - صدای دال در ناحیه LUQ
         - علائم پیشرونده شوک هموراژیک
مراقبت های اورژانس
کنترل دقیق علائم حیاتی
گرفتن دو خط وریدی
انفوزیون حجیم مایعات و خون

اداره مصدوم با صدمه احتمالی کبد
بررسی ماهیت تروما:
     - ترومای غیر نفوذی شکم ( مثل فشار کمربند ایمنی
      اتوموبیل)
     - ترومای نفوذی ناحیه RUQ
     - شکستگی دنده های
       10و 11و 12 راست

کلید های تشخیصی صدمه کبد:
     - درد شدید ناحیه RUQ
     - انتشار درد به شانه راست
     - حساسیت و گاردینگ ناحیه RUQ
     - پیشرفت سریع شوک در صدمات شدید
مراقبت های اورژانس
کنترل دقیق وضعیت شوک
گرفتن دو خط وریدی
انفوزیون حجیم مایعات و خون

اداره مصدوم با صدمات کلیه
مشاهده آثار کوفتگی، له شدگی، خراشیدگی، و زخم در پهلوها
لمس دنده های تحتانی از نظر شکستگی، حساسیت، و کریپیتوس
مشاهده هماچوری

اقدامات اورژانس:
     - سونداژ مصدوم
     - تحت نظر قرار دادن رنگ ادرار
     - اندازه گیری دقیق جذب و دفع مایعات
     - بررسی پیشرفت هماچوری و علائم شوک... اعزام به اتاق عمل
اداره مصدوم با صدمات مثانه و مجاری خروجی ادرار
مشاهده هماتوم پروانه ای در ناحیه داخلی ران
ناتوانی در تخلیه ادرار
     ( احتباس ادرار)
مشاهده هماچوری ( ادرار قهوه ای یا قرمز)
اقدامات اورژانس:
    - اجتناب از جای گذاری سوند
       ادراری
    - آماده سازی برای اعزام 
       مصدوم به اتاق عمل


بررسی صدمات تناسلی
درد بسیار شدید در نواحی تناسلی
کوفتگی و خونریزی در اطراف نواحی تناسلی

اقدامات اورژانس:
    - کنترل خونریزی
    - درمان شوک
    - افزودن کمپرس سرد جهت تسکین درد

پارگی دیافراگم

اداره مصدوم با پارگی دیافراگم
بررسی بیمار( آسیب معمولا در سمت چپ است):
        - سابقه صدمات سوراخ کننده
        - سابقه صدمات له کننده غیر نفوذی
        - وجود زخم، هماتوم، یا هرگونه آسیبی در زیر نوک پستان
        - درد شدیدی که به شانه ها تیر می کشد
        - نفوذ بخشی از احشا به داخل توراکس:
                                                      . تنگی نفس ، تاکی پنه
                                                      . تاکیکاردی، افت فشار خون      
                                                      . پنوموتوراکس ، هموتوراکس ، کلاپس ریه
                                                      . شوک
         - مقایسه نبض های اندام فوقانی و تحتانی با هم ( بررسی آسیب آئورت
            شکمی)

اقدامات درمانی اورژانس
جای گذاری لوله معده جهت کاهش فشار از روده ها
کنترل پنوموتوراکس و هموتوراکس
انفوزیون وریدی رینگر لاکتات
مانیتورینگ دقیق علائم حیاتی
مانیتورینگ دقیق علائم شوک
انتقال مصدوم به اتاق عمل

اداره مصدوم با ترومای شکمی تا 72 ساعت بعد از صدمه
حفظ فشار خون مصدوم در حد 100mmHg
مانیتورینگ دقیق علائم بروز شوک:
                               - تاکیکاردی و نبض تند و نخی
                               - هیپوتانسیون
                               - تنفس های تند و سطحی
                               - کاهش سطح هوشیاری
                               - پوست سرد و مرطوب
                               - پوست خاکستری و رنگ پریده
                               - اولیگوری یا آنوری

اداره مصدوم با ترومای شکمی تا 72 ساعت بعد از صدمه
اندازه گیری دقیق جذب و دفع مایعات هر یک ساعت
مشاهده هماچوری، ملنا ، و هماتمز
سمع مکرر صداهای شکمی
دق مکرر شکم از نظرتجمع غیر طبیعی مایع ، خون، وهوا
بررسی علائم پریتونیت هر شش ساعت:
                   - درد شدید شکمی
                   - مقاومت در برابر حرکت
                   - حساسیت شدید و گاردینگ
                   - سفتی عضلات شکم در لمس
                   - تنفس های بسیار تند و سطحی
بررسی علائم بروز شوک سپتیک
حفظ همودینامیک و مایعات بدن
در صورت لزوم ، ارجاع مصدوم به اتاق عمل