مقدمه    2
آشنایی با سیستم طبقاتی، درجاتی    2
تقسیم ترکه[8] میان وارثان طبقه‌ی دوم    2
1- جد و جدّه‌ی امی متوفی    3
2- خواهر و برادر امی متوفی    3
3- جد و جده‌ی ابی متوفی    3
4- برادر و خواهر ابوینی متوفی    3
5- برادر و خواهر ابی متوفی    4
6- اجتماع وارثان صنف اجداد و صنف اخوه (خواهر وبرادران میت)    4
ارث طبقه دوم از ديدگاه آيت الله سيستاني    4
ارث طبقه دوم از نظر آيت الله وحيد خراساني    7
منابع    10


مقدمه
ارث در لغت  به معنای انتقال غیر قراردادی چیزی، از شخص به دیگری است[1] و در اصطلاح حقوقی مقصود از آن‌را انتقال مالکیت اموال میّت، پس از فوت، به ورّاث او می‌دانند.[2] نتیجه تقسیم اولیه وراث میت را در حقوق طبقات وراث می‌گویند.[3]
از دیدگاه قانون مدنی، ورثه‌ی متوفی به دو گروه اصلی تقسیم می‌شوند. گروه نخست، شامل ورّاث نسبی متوفی و گروه دوم شامل ورّاث سببی متوفی می‌باشد.[4] این تفکیک به روشنی از مطالعه‌ی مواد 861 الی 864 قانون مدنی قابل فهم است. قانون مدنی، ورّاث نسبی را در سه طبقه معرفی نموده است.
پیش از بررسی ارث طبقات سه‌گانه، آشنایی اجمالی با این طبقات ضرورری می‌باشد.
آشنایی با سیستم طبقاتی، درجاتی
از دیدگاه قانون مدنی، وارثان نسبی متوفی در 3 طبقه‌ی اصلی قرار می‌گیرند (م.862 ق.م).[5]
 این طبقات سه‌گانه عبارتند از:
1- پدر و مادر و اولاد و اولاد اولاد
2- اجداد و برادر و خواهر و اولاد آن‌ها
3- اعمام و عمّات و اخوال و خالات و اولاد آن‌ها.[6]
در هر طبقه نیز هر یک از اشخاص دارای درجه‌ی مخصوصی می‌باشند. این درجات، بسته به این که اشخاص مذکور در هر طبقه، چند نسل با متوفی فاصله دارند، معین می‌گردد. بعنوان مثال، اولاد میت، اقربای (خویشان) طبقه‌ی اول و درجه اول میت هستند، چرا که تنها یک نسل با میت فاصله دارند. در حالی که نوه‌های میت، اقربای طبقه‌ی اول و درجه دوم وی می‌باشند، چرا که دو نسل با میت فاصله دارند(م1032 ق.م).
فلذا جد و جده‌ی متوفی، اگر‌چه دو نسل با میت فاصله دارد، لیکن به لحاظ ملاکی که ماده‌ی 1032 ق.م در تعیین درجه قرابت ارائه کرده است، از اقربای طبقه‌ی دوم و درجه اول میت هستند.
به موجب ماده‌ی 862 ق.م، وارثان طبقه‌ی دوم متوفی عبارتند از "اجداد و برادر و خواهر و اولاد آن‌ها". البته مقصود از اجداد مذکور در این ماده، جدات نیز می‌باشد.[7] خویشاوندان طبقه‌ی دوم تنها در صورتی ارث می‌برند که هیچ یک از اقربای طبقه‌ی اول موجود نباشند (م 863 ق.م).


ارث طبقه دوم از ديدگاه آيت الله سيستاني
مسأله 2705 ـ دسته دوم از كسانى كه بواسطه خويشى ارث مى‏برند، جد يعنى پدر بزرگ، و جدّه يعنى مادر بزرگ، و برادر، و خواهر ميّت است، و اگر برادر و خواهر نداشته باشد، اولادشان ارث مى‏برند.
مسأله 2706 ـ اگر وارث ميّت فقط يك برادر، يا يك خواهر باشد، همه مال به او مى‏رسد، و اگر چند برادر پدر و مادرى، يا چند خواهر پدر و مادرى باشد، مال به طور مساوى بين آنان قسمت مى‏شود، و اگر برادر و خواهر پدر و مادرى با هم باشند، هر برادرى دو برابر خواهر مى‏برد، مثلاً اگر دو برادر و يك خواهر پدر و مادرى دارد، مال را پنج قسمت مى‏كنند: هر يك از برادرها دو قسمت، و خواهر يك قسمت آن را مى‏برد.