چکیده    1
و اما خيانت در امانت    1
خيانت در امانت و تحليل رابطه امانى اين جرم از ديدگاه حقوق جزا    3
جرم کلاهبرداری    8
1. وجوه افتراق جرایم کلاهبرداری، خیانت در امانت و سرقت تعزیری    8
2. وجوه افتراق جرایم کلاهبرداری و سرقت تعزیری    10
نتیجه    11
منابع    12
 
چکیده
کلاهبرداری، خیانت در امانت و سرقت تعزیری مهم ترین جرایم علیه اموال هستند که گاه در تفکیک آن ها از یکدیگر و انطباق موضوع بر یکی از این جرایم اختلاف پیش می آید. این مقاله، با توجه به ارکان این سه جرم علیه اموال، به تشریح وجوه فارق این جرایم از یکدیگر می پردازد.
واژگان کلیدی: کلاهبرداری، خیانت در امانت و سرقت تعزیری، مال منقول، مال غیر منقول
درآمد
موضوع بحث این مقاله، بررسی وجوه افتراق جرایم کلاهبرداری، خیانت در امانت و سرقت تعزیری است که درصد قابل توجهی از جرایم ارتکابی در کشورهای مختلف را تشکیل می دهد. آگاهی از وجوه افتراق و تمایز جرایم مذکور، از اهمیت برخوردار است؛ زیرا برای وقوع هر یک از این جرایم، شرایط خاصی باید محقق شود و گاه مشاهده شده است که مقامات قضایی، اشخاص بی گناهی را به ارتکاب جرایمی محکوم کرده اند که شرایط تحقق آن جرایم وجود نداشته است.
و اما خيانت در امانت
ماده 674 قانون مجازات اسلامي مقرر داشته خيانت در امانت منجر به حبس از 6 ماه تا 3 سال خواهد شد.
    خيانت در امانت در قانون مجازات اسلامي: ماده 674 قانون مجازات اسلامي مقرر داشته: «هرگاه اموال منقول يا غيرمنقول يا نوشته هايي از قبل سفته و چك و قبض و نظاير آن به عنوان اجاره يا امانت يا رهن يا براي وكالت يا هر كار با اجرت يا بي اجرت به كسي داده شد و بنابر اين بوده است كه اشياي مذكور مسترد شود يا به مصرف معيني برسد و شخصي كه آن اشياء نزد او بوده آن ها را به ضرر مالكان يا متصرفان آنها استعمال يا تصاحب يا تلف يا مفقود كند، به حبس از 6 ماه تا 3 سال محكوم خواهد شد.
    بررسي كلمات و آثار آن در ماده 674 قانون مجازات اسلامي منقول يا غيرمنقول
    اشيايي كه انتقال آنها از محلي به محل ديگر ممكن باشد بدون اين كه به خود اشيا يا محل استقرار آنها خرابي وارد شود، منقول هستند مانند: اتومبيل، كتاب و...
    مالي كه از محلي به محل ديگر قابل نقل و انتقال نباشد، غير منقول است خواه استقرار آن ذاتي باشد (مانند زمين يا كوه) يا به دليل عمل انسان براي انتقال آن، در خود مال يا محل آن خرابي يا نقش ايجاد شود (مثل خانه)
    سفته، چك و قبوض : چك و سفته اسنادي تجاري اند كه در داد و ستند به كار مي روند؛ همچنين است برات، قبوض جمع كلمه قبض است مانند رسيدهاي تحويل كالا، جنس، پول و غيره.
    اجاره، امانت و رهن: عقودي اند كه مردم روابط معاملاتي خود را در قالب آن ها تنظيم و انشا مي كنند براي مثال، اشخاص جهت استفاده از منافع يك مغازه تجاري يا مكان مسكوني مبادرت به انشاي عقد اجاره مي كنند.
    يكي از اشتباهاتي كه ممكن است در بحث جرم خيانت در امانت به وجود آيد، اين است كه عده اي گمان كنند براي تحقيق اين جرم حتماً بايد عقد يا قراردادي وجود داشته باشد؛ يعني براي محكوم كردن كسي به ارتكاب جرم خيانت در امانت، شاكي باشد ثابت كند كه با متهم عقد امانت يا اجاره يا... منعقد كرده است. براي رفع اين اشتباه، قانون گذار از عبارت: (يا هر كار با اجرت...) استفاده كرده است.
    براي مثال اگر شخصي براي كمك به دوستش در اسباب كشي منزل عنوان كند كه بدون هيچ دستمزدي مال او را با وانت خود جا به جا خواهد كرد ولي به جاي تحويل اجناس آنها را به فروش برساند، مرتكب جرم خيانت در امانت شده است، بدون آنكه بين آن دو قرارداد ياعقدي وجود داشته باشد.
    استعمال كردن: مصرف كردن يا استفاده كردن از مال مورد امانت است. براي مثال شخصي اتومبيل خود را به دوستش امانت مي دهد تا در پاركينگ منزل خودش از آن نگهداري كند ولي دوست وي از آن اتومبيل براي مسافركشي استفاده مي كند.
    تصاحب: يعني شخص امين به جاي انجام وظيفه اصلي اش رفتاري با مال مورد امانت كند كه مال ديگري را از آن خود بداند و با آن طوري رفتار كند كه ديگران گمان كنند او مالك مال است. براي مثال شخصي فرش دست بافت خود را به امانت به دوستش مي دهد ولي دوست وي آن را به فروش مي رساند.
    اتلاف: تلف كردن يا نابود كردن مال مورد امانت يكي ديگر از گونه هاي خيانت در امانت است. از بين بردن مال مورد امانت به شكل هايي گوناگون، متصور است مانند اينكه امين مال مورد امانت را يك چك است پاره مي كند يا آتش مي زند.
    مفقودكردن: ممكن است امين بدون آنكه مال مورد امانت را تصاحب يا استفاده يا تلف كند، اقدامي كند كه مالك قادر به دستيابي به مالش نباشد. براي مثال امين انگشتر وجود دارد، ولي دسترسي به آن براي مالك امكان پذير نباشد. البته بايد توجه داشت كه در اين حالت براي اينكه خيانت در امانت صورت گرفته باشد، بايد امين مال را عمدا مفقود كند درصورتي كه اگر بر اثر بي احتياطي انگشتر از دستش رها شده باشد و داخل چاه بيفتد، نمي توان او را به جرم خيانت در امانت تحت تعقيب قرار داد.
    شرايط سپردن مال اماني: براي تحقق جرم خيانت در امانت، مال اماني بايد توسط مالك يا متصرف قانوني به امين سپرده شود. پس اگر شخصي مالي را پيدا و در آن تصرفاتي عليه مالك كند، جرم خيانت در امانت محقق نمي شود زيرا آن مال به شخص يابنده سپرده نشده است. حتي اگر مالي به امين سپرده شود ولي او فوت كند و ورثه اش در آن مال اماني تصرفاتي به نفع خود كنند، مرتكب جرم خيانت در امانت نشده اند زيرا مال به آنها سپرده نشده است. ولي عكس قضيه صادق نيست يعني اگر امانت گذار پس از سپردن مال به امين فوت كند و امين مال را به ضرر ورثه امانت گذار تصرف و تصاحب كند، جرم خيانت در امانت محقق مي شود زيرا عنصر سپردن وجود دارد.
    همچنين سپردن مال بايد از راههاي قانوني صورت گرفته باشد پس اگر سارق مال مسروقه را نزد ديگري به امانت گذارد و امين به جاي بازگرداندن مال آن را به ضرر سارق به صاحب اصلي كالايا دولت بدهد يا اصلااز آن به نفع خود استفاده كند؛ مرتكب جرم خيانت در امانت نشده است. سوالي كه دراينجا پيش مي آيد آن است كه اگر دو نفر به طور شراكتي مالك مال مشاعي باشند و يكي از آنها كه مال به امانت به او سپرده شده آن را به نفع خود تصاحب كند قابل تعقيب است؟