فهرست
مطالب
عنوان
صفحه
فصل
اول: بررسي تاريخچه باغسازي................ 1
1-1-
باغهاي جهان............................. 2
1-1-1-
بين
النهرين............................. 2
1-1-2-
مصر.................................... 3
1-1-3-
يونان.................................. 5
1-1-4-
روم.................................... 7
1-2-
باغسازي در قرون وسطي ................... 8
1-2-1-
باغهاي اروپا.......................... 8
1-2-2-
باغهاي اسلامي در اسپانيا............... 9
1-2-3-
ايران از قرن پنجم تا پانزدهم.......... 9
1-2-4-
قرون مياني از قرن پنجم تا پانزدهم..... 11
1-2-5-
از قرن پنجم تا يازدهم................. 11
1-2-6-
از قرن يازدهم به بعد.................. 12
1-2-7-
باغهاي خلفاي بني اميه در اندلس از قرن هشتم تا پانزدهم ميلادي 13
1-3-
باغسازي بعد از قرون وسطي................ 14
1-3-1-
دوره انسانگرايي از قرن پانزدهم تا اواخر قرن شانزدهم 14
1-3-2-
نمونه هاي ويلا- باغ- منظر............... 16
1-3-3-
دوره باروك............................ 18
1-3-4-
نمونه هاي «ويلا- پارك».................. 20
1-3-5-
نقش فرانسه در تكامل طراحي منظر قرن هفدهم 21
1-3-6-
مجموعه «و- لو- ويكونت»................. 23
1-3-7-
مجموعه ورساي........................... 24
1-3-8-
عصر روشنگري قرن هجدهم................. 25
1-3-9-
باغ هاي منظره اي در انگلستان قرن هجدهم 28
1-3-10-
فرهنگ باغ سازي چين.................... 31
1-3-11-
جايگاه نقاشي منظر فرانسه در باغسازي انگلستان 32
1-3-12-
روشام................................ 34
1-3-13-
استوهاوس............................. 34
1-3-14-
استارهد.............................. 35
1-3-
تاريخچه و سبكهاي پرديس سازي در ايران..... 36
1-4-
تحول تاريخي باغ در ايران.................. 41
1-4-1-
باغ هاي تيموري........................ 41
1-4-2-
باغ هاي صفوي يا شاه عباسي............. 43
1-4-3-
باغ هاي قاجاري........................ 45
1-4-4-
باغهاي شيراز........................... 46
1-4-5-
باغهاي تبريز........................... 47
1-4-6-
باغ فين كاشان.......................... 49
1-4-7-
باغ شاهزاده ماهان كرمان............... 49
1-4-8-
باغ گلشن طبس ......................... 50
فصل
دوم: مباني نظري.......................... 52
2-1-
بررسي و تحليل باغهاي ايراني.............. 53
2-1-1-
بررسي عناصر باغهاي ايراني............. 53
2-1-1-1-
آب نما و استخر....................... 53
2-1-1-2-
كوشك................................ 55
2-1-1-3-
درخت و گياه......................... 55
2-1-1-4-
حصار................................ 57
2-1-1-5-
زمين................................. 57
2-1-2-
بررسي مفاهيم در معماري باغ............ 58
2-1-2-1-
حس مكان يا مكانيت................... 58
2-1-2-2-
همزمان زمان- صورت.................... 60
2-1-2-3-
نواخت و ريتم........................ 60
2-1-2-4-
هندسه............................... 61
2-1-2-5-
ابعاد نمادين......................... 62
2-1-2-6-
رنگ................................. 64
2-1-3-
خصوصيات كالبدي باغ ايراني............. 66
2-1-3-1-
باغ واقع در محيط هاي هموار............ 66
2-1-3-2-
باغ واقع در روي تپه................. 67
2-1-3-3-
باغ آبي............................. 68
2-1-3-4-
باغ- خانه........................... 68
2-1-3-5-
باغ واقع در كنار رودخانه............ 69
2-2-
آب و طبيعت در معماري.................... 71
2-2-1-
آب و معماري........................... 71
2-2-2-
طبيعت و معماري........................ 91
2-2-1-1-
طبيعت بستري براي معماري.............. 92
2-2-1-2-
طبيعت عنصري از معماري............... 94
2-2-1-3-
طبيعت آرايه اي بر معماري............ 95
2-2-1-4-
طبيعت رهنمودي در معماري............. 96
2-3-
رمانيسم، بنيان هاي معرفت شناختي و نمود آن در هنر و معماري 103
2-3-1-
بنيان هاي معرفت شناسانه رمانتيسم و اهميت ذهني هنرمند 104
2-3-2-
نقش تخيل درمعرفت شناسي رماتيسم و تأثير آن در زيبايي‌شناسي............................................. 107
2-3-3-
عاطفه و احساسات هنر رمانتيك........... 112
2-3-4-
گرايش به گوتيك در معماري و برانگيختگي احساسات 114
2-3-5-
طبيعت و نگرش تازه رمانتيك‌ها به آن ونمود آن در هنرومعماري............................................. 115
2-3-6-
طبيعت گرايي رمانتيك هاي انگليس و تحول باغ سازي 117
2-3-7-
جنبش نئوگوتيك در هنر و معماري فرانسه.. 119
2-3-8-
بررسي اجمالي فرم و محتوا در هنر رمانتيك.. 121
2-3-9-
نتيجه................................. 124
2-4-
توريسم و گردشگري در ايران...............
1-1- باغهاي
جهان
1-1-1-
بين النهرين (3500 سال قبل از ميلاد)
بين
النهرين يا ميان دو رود، جلگه حاصلخيزي بين رودهاي فرات و دجله است و يكي از
نخستين بهنه هاي تمدن انساني شناخته مي شود.
در
دوران باستان اين سرزمين،«رابطه ستايش آميزبا طبيعت»، مبين نوع ارتباط انسان با
طبيعت پيرامونش بوده و ويژگي‌هاي اين رابطه را عناصر زير تشكيل مي‌داده است.
احترام
به محيط طبيعي و تقديس آن، انسان را موظف مي‌ساخت كه تماي فعاليتش را با طبيعت
هماهنگ سازد.
تقديس
طبيعت، موجب مي‌شد كه انسان خود را نگهبان آن بپندارد و تمامي عملياتش را با عناصر
آن ( خطوط، نور و رنگهاي طبيعت ) همگون و هماهنگ سازد.
زمين
به عنوان “زمين - مادر” منبع و منشاء تمامي خوبي‌ها و زايش‌ها و بقاي هستي تلقي مي
شد.
آب
نيز عنصري براي توليد و بقا محسوب مي شد و براي روياندن و ايجاد خنكي به كار مي
رفت واهميتي تمثيلي و معنوي داشت.
نگرش
و اعتقادات موجود در اين زمينه، در باغهاي معلق يا پرديس هاي بابل تجلي يافته كه
در امتداد ديوارهاي شهر بابل در زمين‌هاي حاصلخيز به صورت يك سري از تراسهاي مشجر
روي يكديگر ساخته شده بود و از فراز آن، جلگه و بيابانهاي اطراف ديده مي شد. روي
هر يك از تراسها گونه‌هاي گياهي متفاوت كاشته شده بود.(شكل)
اين
باغ ها داراي محوري بودند كه با دو رديف درخت احاطه مي شده و از ميان آنها جويي از
آنها مي گذشت.
سيماي
اين باغها از طريق كشفيات باستان شناسي مشخص شده كه كروكي Lacon آن را نشان دهد. باغهاي معلق بابل از قديمي‌ترين باغهاي كهن جهان
مي‌باشد، اين باغ در سال قبل از ميلاد مسيح و همزمان با شروع سلسله پادشاهان پارسي
احداث شده است. اين باغ يكي از عجايب هفتگانه جهان محسوب مي شود. باغ مذكور رابه
شكل هرم ساخته اند. اين هرم را تراس بندي كرده و طبقات و تراسها را از وسط
پلكانهاي عظيم به يكديگر مربوط ساخته بودند. در هر تراس درختان و درختچه ها و
درختان گلدار فراوان كشت نموده بودند تا باغ به شكل يك كوه پردرخت در آيد. در اين
باغ نه تنها به طور زيبائي بلكه بخاطر پيچيدگي ساختمان و نحوة آبياري آن حائز
اهميت به سزا مي‌باشد.
1-1-2-
مصر (3500 سال قبل از ميلاد )
جلگه
حاصلخيز مصر نيز در امتداد رود پرآب نيل همزمان با تمدن بين النهرين جايگاه يكي از
تمدن‌هاي بزرگ دوران باستان بوده كه از كشاورزي يافته‌اي نيز برخوردار بوده است.
دراين
سرزمين، رابطه انسان مبتني بر “الهام از طبيعت” و “آميختگي معماري با طبيعت” قرار
داشت و ويژگي آن بدين شرح قابل جمع بندي است:
طبيعت
پايه الهام معماري بناي معابد مصري بشمار مي‌رفت. به نحوي كه مونومان ها ( اهرام،
معابد و …) تقليدي از كوه وجهت نزديكي به خورشيد است،
ستون ها تقليدي از نخل و سرستون ها تقليدي از گلهاي نيلوفر (Lotus) و پاپيروس (Papirus).
معبد
ديرالبحري، نمونه بارزي از معماري اين دوره است كه تراسهاي آن با آمفي تئاتر طبيعي
آميخته شده است و آخرين تراس آن به عنوان المان نهائي بنا به كوه متصل مي‌شود.
سيستم
باغسازي در مصر باستان، قطعات مسطح مستطيل شكلي بودند و گياهان در آن با فرم منظمي
كاشته مي‌شدند و ديوارهاي بلندي آنها را احاطه مي‌كردند (شكل‌هاي 8 و9)
اين
باغ ها با كانالهاي آبي كه نخل‌هاي كوتاهي كنار آنها كاشته شده بود، به قسمتهاي
متعدد بصورت شطرنجي تقسيم مي‌شدند.
در
كناراين كانالهاي آب، گذرهايي نيز براي ارتباط قسمتهاي مختلف در نظر گرفته مي‌شد.
داربست‌هاي
مو نيز در اين باغها از در ورودي تا آستانه محل اقامتگاه امتداد مي‌يافت.
در
مواردي وسط اين باغها حوض آبي تعبيه مي‌شد كه عمدتاً از زهكش آبهاي زميني تغذيه مي‌شدند
و محل پرورش گياهان آبزي بشمار مي‌رفتند و در خنك ساختن محيط نقش داشتند.
در
اطراف اين باغها يك رديف درخت در كنار ديوار باغ كاشته مي‌شد تا از نفوذ بادهاي
صحرا به داخل آن جلوگيري بعمل آيد.
در
مجموعه، طراحي اين باغها تحت تأثير عوامل اقليمي و محيطي آنها قرار داشت و باغها
مكاني براي زندگي خصوصي محسوب مي‌شدند.
اغلب
تصاوير اين دوره، تعويض فصول، بذرافشاني، ميوه چيني، دامپروري، پرندگان مختلف،
مرداب ، رود نيل و ديگر محيط‌هاي طبيعي را نشان مي‌دهند كه بيانگر وابستگي مصريان
باستان به عناصر طبيعي پيرامون خويش هستند.