دانلود پروژه بررسي ارتباط بين مثنوي معنوي و دين
این فایل در قالب فرمت word قابل ویرایش ، آماده پرینت و ارائه به عنوان پروژه میباشد
توضیحات:
فهرست:
مقدمه 2
آیات و روایات در مثنوی 3
تفکر مولوی 4
مثنوی، قرآن فارسی 4
تعریف تفسیر و تأویل 5
مولوی و تأویل 6
مثنوی معنوی را نمیتوان تفسیر قرآن دانست 8
تطابق ابیات با آیات و احادیث 10
نتیجه گیری 14
منابع 15
مقدمه
جلال الدین محمد بلخی ملقب به مولوی، مردی عارف و دانشمند بود که سراسر زندگی خود را در راه کسب معرفت و تهذیب نفس گذراند. او با اشعارش که در قالب غزل، رباعی و مثنوی سروده شده، با بیان حکایت‌ها و افسانه‌ها، رویدادهای تاریخی و مسایل عرفانی کوشیده است حقایق و معارف الهی را برای مردم بیان کند.او به سان واعظ در مجلس وعظ، سخنانش را با آیات و احادیث و بیان داستان پیامبران درهم می‌آمیزد تا همگان به قدر توان خود از آن سخنان بهره‌مند گردند. اشعار او سرشار از مفاهیم قرآنی، آیات الهی و تعبیرهای عرفانی است. قصه هایی که در مثنوی هست پیمانه ی معنی و نقد حال ماست و به هر صورت که در تقریر می آید همواره متضمن رمزی است که لُبِّ معنی آن محسوب میشود و آشکار است که بدون تعمق، تمام آنچه را در این قصه ها هست نمیتوان در یافت. مولانا در مثنوی به بیش از ده هزار آیه قرآن اشاره داشته که گاه به تفسیر رسمی آنها و گاه تنها به اشاراتی زبانی پرداخته است. کثرت آیات به کار رفته در مثنوی چه از سر اقتباس، تضمین، تلمیح و چه از سر تفسیر و تأویل آنها، نشانگر آن است که ذهن و زبان مولوی در بند قرآن بوده است. در بسیاری از ابیات مثنوی بی آنکه اشاره ای به آیه یا بخشی از آیه شده باشد، معنا و محتوای آن پیام قرآنی نهفته است.
آیات و روایات در مثنوی
این کلام متعالی که عروج به آسمان کمال را برای طالب سالک ممکن می سازد، شعری تعلیمی است که در آن قرآن و حدیث در قصه و تمثیل با جوهر شعر در هم می آمیزد و از مخاطب غیر از ذوق و ایمان، عقل و وجدان را هم به چالش می طلبد.
قرآن و حدیث دو سرچشمه ی فیاض عمده ای است که عرفان مولانا از آن سیراب میشود. پاره ای از قصه های مثنوی از مضمون اشارت قرآن و حدیث مأخوذ است و الفاظ و تعبیرات مأخوذ از قرآن و حدیث هم در مثنوی چنان وسعت و وفوری دارد که تا حدی از ویژگی های اسلوب آن به شمار می آید. در آنچه به قرآن کریم مربوط است گرایش به تأویل در حدی است که به عدول از مفهوم ظاهر منجر نمیشود. با اینهمه، چون مولانا حدیث را هم مثل قرآن متضمن اسرار و رموز می یابد، گه گاه آنها را هم تأویل میکند و بدین گونه لطایف عرفان عملی و دقایق شیوه سیر الی الله را که غایت نظم و انشای مثنوی است از طریق تفسیر و تاویل قرآن و حدیث قابل توجیه می سازد. همچنین طرز تلقی مولانا از قرآن کریم حاکی از استغراق تام و از تعظیم فوق العاده ی وی در معانی و الفاظ این کلام الهی است.
تأثیری که قرآن کریم از جهت لفظ و معنی در مثنوی به جای نهاده است تا حدی است که بدون شک فهم درست مثنوی بدون آشنایی با قرآن حاصل نمی شود. چرا که غیر از اخذ قصه های قرآنی و تفسیر تعدادی از آیات آن، سراسر مثنوی مملو از الفاظ و تعبیرات قرآنی و مشحون از موارد استشهاد و تمثیل به آیات کلام الهی است.
مولانا نه فقط بر سبیل استدلال گه گاه تمثل و استشهاد به آیات می کند بلکه در بسیاری موارد استشهاد به آنها از باب تبرک و تیمن به کلام الهی به نظر می رسد. به علاوه غیر از خود مولانا که دردلالات و خطابات بلاواسطه ی خویش مکرّر به آیات و تعبیرات قرآنی تمثل می کند، اشخاص قصه های مثنوی نیز در موقع ضرورت از باب تقریر حجت به کلام الهی استناد می نمایند، حتی این طرز استشهاد در قصه های حیوانات و در کلام کسانی که استناد به قرآن در شأن آنها نیست نیز هست.
در مورد حدیث هم نقل صورتی از متن یا فحوای آن در مثنوی غالباً وسیله ای برای تقریر مدعا یا رفع شبهه ی مخاطب محسوب می شود، از این رو اشارت به آن در زبان اشخاص قصه هم هست.
تفکر مولوی
آيات خداوند و احاديث پيامبر (ص)، بزرگ‌ترين و پهناورترين منابعی است كه به راستی اساس تعاليم مثنوی و محور اصلی انديشه‌های مولانا بر آن استوار است.
مولانا به واسطه انديشه انسانی نشأت گرفته از آموزه‌های قرآنی‌اش امروز در تمامی نهادهای علمی و فرهنگی دنيا مقام و منزلتی بيش از پيش پيدا كرده است، دانستن اين مطلب كه پرتو كلام وحی تا چه اندازه بر قسمتی از سخن و انديشه مولوی تابيده است و نيز سعی در دستيابی و نزديك شدن به چگونگی طرز تلقی وی از اين انوار الهی بسيار مهم است.
تفكر مولانا تفكّر خوشه‌ای است؛ يعنی مطالب اصلی در همه جای اثر در شكل خوشه‌های پر بار افاده يافته‌اند. اصل اين نوع تفكّر و نگارش ماخوذ از «قرآن كريم» است. اين كتاب مقدّس به ذات خود نظير ندارد.
به گفته صاحب نظران، مولوی بیش از تمام عارفان شاعر، در اندیشه‌ی طلب فیض از کلام حضرت حق بوده و بیش‌ترین تأثیر را از قرآن گرفته که این امر در اشعارش بازتاب یافته است.