کتاب «گفتارها و گفتگوهایی درباره تعزیه» تالیف صادق همایونی در دو بخش به رشته تحریر درآمده است:
بخش اول این کتاب که «گفتارها» نام دارد، به تعزیه مدرن یا سنتی، زن در تعزیههای ایرانی، چرا تعزیهخوانی ممنوع شد؟ ، روش تحلیلی برای گزینش بهترین نسخه تعزیه از میان نسخ، سه بیاض خطی برگزیده در تعزیه اشاره شده است و در بخش دوم با عنوان «گفتگوها» ، با پیتر چلکوفسکی و درّ دری گفتگو شده است.
تعزیه، روایت حماسه اى مقدس اما خونین است که دو جبهه را به تصویر مى کشد: یکى مسیر سقوط را طى مى کند و دیگرى صعود به سوى عرشیان و قدسیان را پیش گرفته است. نبردى در آن ترسیم مى گردد که در یک سویش شجاعت، ایمان و فداکارى قرار مى گیرد و در طرف مقابل همه تزویرها و شقاوت هاى شیطان قامت راست مى کند. سرانجام این صحنه ها پیروزى خون بر شمشیر را به تماشاگران مى آموزد.