سومین اجلاسیه کنگره تاریخ و فرهنگ ایران در شهریور ماه 1350 خورشیدی از طرف وزارت فرهنگ و هنر در پایتخت تشکیل گردید. موضوع این اجلاسیه «تاریخ و فرهنگ ایران در زمان هخامنشیان» بود.
این دفتر دوازده سخنرانی از سخنرانیهای سومین اجلاسیه کنگره تاریخ و فرهنگ ایران را در بر دارد که بی هیچ دگرگونی و با رعایت شیوه املاء خود سخنرانان چاپ شده است.