این کتاب شامل این بخشها است:
پیشگفتار
حرف هایی برای دانشجویان
چند مقاله:
شعر
هوشنگ پزشک نیا
سیر سقوط یک امکان
تپه های مارلیک
گفتارهای چند فیلم:
تپه های مارلیک
یک آتش
موج و مرجان و خارا
خانه سیاه است
گنجینه های گوهر
گفتگو درباره داستان ها
کتاب "گفتهها" مجموعهای است از برخی مقالات، سخنرانیها و یک مصاحبه با ابراهیم گلستان که توسط نشر "بازتاب نگار" در دهه هفتاد منتشر شده است. مقالات و نظرات گردآمده در "گفتهها " به این دلیل از اهمیت فراوانی برخوردار هستند که مخاطب ابراهیم گلستان میتواند با بسیاری جنبههای نظری او در باب ادبیات و هنر آشنا شود.
اولین بخش از کتاب به "حرفهایی برای دانشجویان دانشگاه شیراز" که نظرات گلستان را در مورد فرهنگ معاصر، رنسانس ، اندیشه، اسپانیا و قرون وسطی بیان میکند و همچنین حرف های او در مورد عواملی که هنر ایران را تهدید می کند، اختصاص داده شده است.
سپس به بررسی فیلم های داستانی و مستند او پرداخته شده است و در انتها دیدگاه های گلستان در قالب مقالاتی مثل شعر، سیر سقوط یک امکان (نوشتهای درباره مسعود کیمیایی) و "هوشنگ پزشکنیا، نقاش " از قسمتهای اصلی این مجموعه محسوب میشود.
توجه به فرم و ساختار داستان نویسی در ادبیات گلستان دارای اهمیت خاصی می باشد و او در کتاب "گفته ها "اذعان می دارد که فرم داستان نویسی او متاثر از شگردهای زبانی و ساختارهای متون کهن ادبیات فارسی به ویژه گلستان سعدی بوده است.
چنانکه خود گلستان در مورد نثر در کتاب«گفته ها» میگوید: «نثر را در دو حال یا از دو نقطه نظر نگاه کنیم. یکی خود نثر؛ یعنی فارسی نویسی، یکی این نثر در خدمت بیان؛ یعنی که با این نثر چه جور چیز را می گوییم. نثر در خدمت بیان. خود نثر. نثر نیز یکی پاک نوشتن است، و یکی با این پاک نوشتن، ساختمان و حجمی را بوجود آوردن، پاک نوشتن برای من؛ یعنی تا بشود صفت را کنار گذاشتن و به جای آن موصوف را به فشرده ترین صورت نمایاندن به طوری که خودش نماینده صفتش بشود، کنار گذاشتن، مقصودم قید دستوری است بیشتر، و از همه مهمتر؛ یعنی روال و روند حرفهای شفاهی را که جوشندگی زنده و زنده بودن جوشنده را دارند الگوی کار قراردادن، مقصود این نیست که لغت ها را بشکنیم یا اصطلاحات گذاری رسم امروز را در زبان بچپانیم. این کار درست همان هویت و ماهیت «فاخر» نویسی را دارد و فرقی ندارد با لغتهای قلنبه را از متنهای کهنه آوردن و با کمک آن ها پز دادن. نه مقصودم این است که بشنویم خودمان در خلوت چه جور حرف می زنیم، با چه آهنگ و ضرب و با چه پس و بیش بودن کلمه ها، چه جور کلمه ها که صدای بلند اندیشه هستند پا به پای اندیشه که در ذهن ما برای بیان شدن شکل میگیرد بیرون میآیند، همان جور هم به جای زبان بر قلم بیاوریمشان.عروض زبان؛ یعنی این.»
ویژگی خاص دیگری که آثار گلستان را در مقایسه با سایر نویسندگان بیشتر برجسته کرده است ،نوع نگرش وی به مقوله سنت و تجدد و ریشه های فرهنگی اصیل در مقابل تفکر مدرن او می باشد و در حقیقت داستان های او بر اساس همین ستیز بین سنت و تجدد شکل می گیرند.
در مجموع می توان گفت ابراهیم گلستان نویسنده ای است که بر پایه باورهای فردی خویش پیش می رود. او همیشه از جریان های عوام گرایی رایج در ایران گریخته و از بسیاری جهات پیش رو بوده است.
او در جای دیگری در کتاب "گفته ها" در مورد هنر می گوید:«هنر همیشه فردی است و برونریزی و بیان ذهن یک فرد بوده است و هست؛ حالا اگر به اجتماعی بودن یا لزوم اجتماعی بودن هنر اشاره بفرمایید، در حداکثر این میتواند یک صفت یا یک جهت برای هنر باشد. شکل پدید آمدن مستقیماش نیست. شکل مستقیم پدیدآمدناش هم نیست...»
در کتاب "گفته ها" به گفتگوهای دیگر گلستان در مورد برخی دیگر از داستانهایش مثل آذر، ماه آخر پاییز ، شکار سایه ، جوی و دیوار و تشنه و مد و مه نیز برمیخوریم .