یکی از برجسته ترین مولانا شناسان و کسانی که عمری را در شناخت این مرد و آثارش سپری کرده اند ، شادروان بدیع الزمان فروزانفر است. کتاب حاضر ، جلد سوم از شرح مثنوی ایشان است که بدلیل عمق بالا و تخصص فروزانفر از بهترین شروح بر مثنوی نیز هست .
برای توضیح کافی و وافی درباره این شرح ، از مقدمه خودِ زنده یاد فروزانفر بر کتاب کمک می گیریم :
بَعْدَ الْحَمْدِ وَ الصَّلاةِ: اینک بیارى خداى بزرگ، جَلَّ شَأْنُهُ و بمدد عنایتى که از جان پاک حضرت سیّد عالم (ص) و ارواح گزینان و خاصان حق مى‌رسد، جزو سوم از شرح دفتر اوّل مثنوى شریف را بخوانندگان عزیز و عاشقان گفتار مولانا قَدَّسَنَا اللّٰهُ بِسِرِّه الْعَظیمِ تقدیم مى‌کنیم.
درین جزو دو قصّه از قصص و هزار و صد بیت را از دفتر نخستین مثنوى نقد و تحلیل کرده و بشرح و تفصیل باز گشوده‌ایم و چهار صد و هفتاد لغت و اصطلاح عرفانى و فلسفى و کلامى و طبّى و ریاضى را باز شناسانده و در حدّ امکان، عقاید و آراء اهل فن را در آن باره شرح داده و دویست و نه مطلب کلّى گوناگون را بتفصیلى در خور و تفسیرى مناسب بیان کرده‌ایم.
روش ما در تفسیر آیات قرآن کریم و نقل احادیث همانست که در آغاز جزو دوم از این شرح نوشته‌ایم و بنظر خوانندگان گران مایه رسیده است.
در این جزو از شرح مثنوى شریف، علاوه بر مآخذى که در مقدّمۀ جزو اوّل بر شمرده‌ام از کتابى بنام «کشف اسرار معنوى در شرح ابیات مثنوى» نیز استفاده کرده‌ام