در میان روشنفکران، نظریه‌پردازان و چهره‌های سیاسی فکری معاصر شادروان جلال آل‌احمد از ویژگی‌های خاصی برخوردار است و دوران زندگی علمی، سیاسی، اجتماعی وی فرازونشیب‌هایی داشته و در عرصه فکری انقلابی جامعه ما نقش برجسته‌ای داشته و دارد. و امروز با گذشت چهل سال از مرگ «مشکوک» وی و سی‌سال از پیروزی انقلاب اسلامی همچنان «دوستان» و «دشمنان» جدی‌یی دارد. آن‌چه مهم است، نظریه‌پردازی‌های او در حساس‌ترین دوران تاریخ معاصر است که «جامه عمل» پوشید.