هشتمین کنگره تحقیقات ایرانی با مشارکت 358 محقق ایرانی و پژوهشگر خارجی در کرمان برگزار شد. از 181 خطابه،‌ هفتاد سخنرانی به دبیرخانه کنگره ارسال شد که 25 خطابه از آنها در این مجموعه به طبع رسیده است. این خطابه ها در شش موضوع: ادبیات فارسی، علوم و معارف اسلامی، تاریخ و جغرافیا، زبانشناسی، مردم شناسی و مباحث اجتماعی دسته بندی شده است و استادانی چون جعفر شعار، تقی پورنامداریان، عبدالحمید مولوی، وحیدیان کامیار، محمدجواد شریعت، سیروس شمیسا و ... مقالات خود را ایراد کرده اند. کتاب حاضر در سال 1356 شمسی به کوشش محمد روشن به زیور طبع آراسته شد که کتاب حاضر دفتر نخست این مجموعه است. زبان فارسی عامیانه،‌ ترکیبات اشعار خاقانی و حافظ، تحقیق در وزن شعر فارسی، احوال و آثار مولانا نقشبندی، نهضت معتزله، کیخسرو در شاهنامه،‌ در کوره راه خرافات، هنرها و نقش و نگارهای عامیانه بلوچ،‌ حلوان از قدیم تا ویرانی،‌ تولید فرش در ایران، تحقیق و واقعیت از جمله موضوعات این سخنرانی هاست.